SHAKESPEARE’İN bu sözleri, eski İsrail’in hikmetli kralı Süleyman’ın yaklaşık 3.000 yıl önce yazdığı şu sözlere benzer: “Saf kişi her söze inanır, ihtiyatlı olansa attığı her adımı hesaplar” (Süleyman’ın Meselleri 14:15, YÇ). Gerçekten de ancak saf ya da akılsız biri, duyduğu her sözü sorgusuz sualsiz kabul eder ve kararlarını, davranışlarını boş öğütlere ya da temelsiz öğretilere dayandırır. Çürük tahtaya basmak gibi, yanlış şeylere güvenmek de felakete yol açabilir. ‘Kesinlikle güvenebileceğimiz bir rehber var mı?’ diye sorabilirsiniz.

Dünya çapında milyonlarca insan Mukaddes Kitap olarak adlandırılan, Tevrat, Zebur ve İncil olarak da bilinen eski bir kitaba tam bir güven duyuyor. Onlar bütün yaşamlarında bu kitabı rehber alıyorlar. Kararlarını onun öğütlerine dayandırıyorlar ve onun öğretileriyle uyumlu şekilde hareket ediyorlar. Acaba bu kişiler “çürük tahtaya” mı basıyor? Bu sorunun cevabı büyük ölçüde başka bir sorunun cevabına bağlıdır: Mukaddes Kitaba güvenmek için sağlam nedenler var mı? Uyanış! dergisinin bu özel sayısı bu konuyla ilgili kanıtları ele alıyor.

Uyanış! dergisinin bu özel sayısının amacı size çeşitli dinsel inançları ya da görüşleri zorla kabul ettirmek değildir. Bunun yerine, milyonlarca kişiyi Mukaddes Kitabın güvenilir olduğuna ikna eden güçlü kanıtları dikkatinize sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Sonraki makaleleri okuyarak Mukaddes Kitaba güvenip güvenemeyeceğinize kendiniz karar verebilirsiniz.

Bu konu gelip geçici bir ilgi gösterilemeyecek kadar önemlidir. Eğer Mukaddes Kitap Yaratıcımızın rehberliği hakkında güvenilir bir kaynaksa, söylediklerini gözden geçirmeniz hem size hem sevdiklerinize yarar sağlayacaktır.

Ancak önce Mukaddes Kitap hakkındaki bazı göze çarpar gerçekleri görelim. Kuşkusuz, Mukaddes Kitap eşsiz bir eserdir.

ALMAN mucit Johannes Gutenberg 550 yılı aşkın bir zaman önce basımda hareketli hurufatı kullanmaya başladı. Onun bastığı ilk dikkate değer eser bir Mukaddes Kitaptı.a O zamandan beri akla gelebilecek hemen her konuda milyarlarca kitap basıldı. Ancak Mukaddes Kitap onların hepsinden daha üstün bir kitaptır.

• Mukaddes Kitabın tüm olarak ya da kısmen 4,7 milyardan fazla adet basıldığı tahmin edilmektedir. Bu rakam, en çok dağıtılan ikinci yayın olan Başkan Mao’dan Seçme Sözler’in beş katından da fazladır.

• Geçenlerde sadece bir yılda Mukaddes Kitabın tümü ya da çeşitli kısımları 50 milyonu aşkın sayıda dağıtıldı. The New Yorker dergisindeki bir haberde şöyle yazdı: “Mukaddes Kitap her yıl, yılın en çok satan kitabıdır.”

• Mukaddes Kitap tüm olarak ya da kısmen 2.400’den fazla dile tercüme edilmiştir. İnsanların yüzde 90’ından fazlasının dilinde, Mukaddes Kitabın en azından bir kısmı mevcuttur.

• Mukaddes Kitabı kaleme alanların neredeyse yarısı yazılarını, hem ünlü Çinli bilge Konfüçyüs hem de Budizmin kurucusu Siddharta Gautama doğmadan önce tamamlamıştır.

• Mukaddes Kitabın, dünyanın en ünlü resimleri, besteleri ve edebi eserlerinden bazıları da dahil çeşitli sanat dalları üzerinde büyük bir etkisi olmuştur.

• Mukaddes Kitap hükümetlerin yasaklarına, dinsel muhalifler tarafından toplatılıp yakılmasına ve eleştirmenlerin saldırılarına rağmen varlığını sürdürmüştür. Tarihte bu kadar muhalefetle karşılaşıp da varlığını sürdüren başka hiçbir kitap yoktur.

Yukarıda değinilen gerçekler oldukça çarpıcı değil mi? Elbette etkileyici ayrıntılar ve istatistikler tek başına Mukaddes Kitabın güvenilirliğini kanıtlamaz. Sonraki makalede milyonlarca kişiyi Mukaddes Kitabın güvenilmeye layık olduğuna ikna eden beş nedeni ele alacağız.

MUKADDES KİTABIN tarihsel doğruluğunu şu ana kadar hiç kimse çürütememiştir. Bu kitapta gerçek kişiler ve gerçek olaylar anlatılır.

Kişiler.

Mukaddes Kitap eleştirmenleri, İsa’yı direğe gerilmesi için teslim eden Romalı Yahuda valisi Pontius Pilatus’un varlığından şüphe ediyordu (Matta 27:1-26). Akdeniz’deki bir liman kenti olan Sezariye’de 1961 yılında bulunan bir taşın üzerindeki sözler, Pilatus’un bir zamanlar Yahuda’nın yöneticisi olduğunu kanıtlamaktadır.

Sonradan İsrail kralı olan genç ve cesur çoban Davud’un tarihte gerçekten yaşamış biri olduğuna dair Mukaddes Kitabın dışında bir kanıt 1993’e kadar yoktu. O yıl arkeologlar, İsrail’in kuzeyinde MÖ dokuzuncu yüzyıla ait bazalt bir taş buldular. Uzmanlar bu taşta “Davud Evi” ve “İsrail kralı” ifadelerinin geçtiğini söylüyorlar.

Olaylar.

Birçok bilgin, Davud’un zamanında İsrail’le savaşan Edom ulusuyla ilgili Mukaddes Kitap kaydının doğruluğundan yakın zamana kadar şüpheleniyordu (1. Tarihler 18:12, 13). Onlar Edom’un o zamanlar hayvancılıkla uğraşan basit bir toplum olduğunu ve çok ileri bir tarihe kadar İsrail’i tehdit edecek şekilde örgütlenmediğini ya da o güce sahip olmadığını iddia ediyorlardı. Ancak bir arkeoloji dergisindeki makalede de yazdığı gibi, son zamanlarda yapılan kazılar “Edom’un Mukaddes Kitapta anlatıldığı gibi, [düşünüldüğünden] çok daha önce gelişmiş bir toplum olduğunu” gösteriyor (Biblical Archaeology Review).

Doğru unvanlar.

Mukaddes Kitabın yazıldığı 16 yüzyıllık dönem boyunca dünyada birçok yönetici vardı. Mukaddes Kitap bir yöneticiye değinirken her zaman uygun unvanı kullanmıştır. Örneğin Herodes Antipas’ı ‘bölge yöneticisi,’ Gallio’yu da “genel vali” olarak doğru şekilde adlandırır (Luka 3:1; Elçiler 18:12). Ezra 5:6’da Tattenay, “Irmağın [Fırat Irmağı’nın] öte tarafında”ki Pers ilinin valisi olarak adlandırılır. MÖ dördüncü yüzyıla ait bir sikkenin üzerinde benzer bir tanımlama bulunuyor. O sikkede, Pers valisi Mazaios “Irmağın Öte Tarafı”ndaki ilin yöneticisi olarak adlandırılıyor.

Görünüşte önemsiz olan ayrıntıların doğruluğu aslında büyük önem taşımaktadır. Mukaddes Kitabı kaleme alanların yazdıkları en ufak ayrıntılara bile güvenebiliyor olmamız, yazdıkları diğer şeylere olan güvenimizi de perçinlemez mi?

MUKADDES KİTABI kaleme alanlar, olayları açıksözlülükle anlatan dürüst kişilerdi. Onların açıksözlülüğü yazdıklarının doğruluğunu net şekilde göstermektedir.

Hataları ve zayıflıkları.

Mukaddes Kitabı kaleme alanlar, kendi hatalarından ve zayıflıklarından açıkça söz ettiler. Musa kendisi için çok ciddi sonuçlara yol açan bir hatasını kaleme aldı (Sayılar 20:7-13). Asaf kötü insanların refah içindeki yaşamını bir süre kıskandığını söyledi (Mezmur 73:1-14). Yunus, hem itaatsizliğinden söz etti, hem de tövbe eden günahkârlara Tanrı merhamet ettiğinde ilk başta gösterdiği olumsuz tepkiyi anlattı (Yunus 1:1-3; 3:10; 4:1-3). Matta, İsa’nın tutuklandığı gece onu terk ettiğini kitabında açıkça söyledi (Matta 26:56).

İbranice Kutsal Yazıları kaleme alanlar, kendi toplumlarının sürekli tekrarlanan şikâyetçi ve isyankâr tutumunu açığa vurdular (2. Tarihler 36:15, 16). Onlar yazılarında, kendi uluslarının yöneticileri de dahil kimseyi kayırmadılar (Hezekiel 34:1-10). Aynı açıksözlülükle kaleme alınan elçilerin mektuplarında da, sorumlu konumdakiler de dahil İsa’nın takipçisi bazı bireylerin ve MS birinci yüzyıldaki bazı cemaatlerin yaşadığı ciddi sorunlar anlatıldı (1. Korintoslular 1:10-13; 2. Timoteos 2:16-18; 4:10).

Hoş olmayan gerçeklerin anlatılması.

Mukaddes Kitabı kaleme alanlar, bazılarının utanç verici olarak görebildiği gerçekleri gizlemeye çalışmadılar. Birinci yüzyıldaki Hıristiyanlar dünyanın onlara hayran olmadığını, akılsız ve sıradan kişiler olarak görüldüklerini açıkça kabul ettiler (1. Korintoslular 1:26-29). Onlar, İsa’nın elçilerinin “eğitimsiz, sıradan insanlar” olarak görüldüğünü söylediler (Elçiler 4:13).

İncili kaleme alanlar, İsa’yı daha çekici hale getirmek için gerçekleri süsleyerek anlatmadılar. Bunun yerine onun mütevazı şartlarda doğduğunu, işçi bir ailenin çocuğu olduğunu, o zamanki itibarlı okullarda okumadığını ve duyurduğu mesajın onu dinleyen insanların çoğu tarafından reddedildiğini açıkça anlattılar (Matta 27:25; Luka 2:4-7; Yuhanna 7:15).

Mukaddes Kitapta, onun dürüst kişiler tarafından kaleme alındığını gösteren bol bol kanıt olduğu açıktır. Bu dürüst kişiler, sizin güveninizi kazandı mı?

MUKADDES KİTAP böyle bir kitaptır.a Yukarıda anlatılandan çok daha sıra dışı koşullarda yazılmış olmasına rağmen içinde gerçekten büyük bir uyum vardır.

Birbirinden farklı koşullar.

Mukaddes Kitap MÖ 1513 ile MS yaklaşık 98 yılları arasında 1.600 yılı aşkın bir sürede yazıldı. Dolayısıyla bu kitabı kaleme alan yaklaşık 40 kişinin çoğunun arasında yüzlerce yıl vardı. Meslekleri farklı farklıydı. Bazıları balıkçıydı, bazıları çoban ya da kraldı, biri de hekimdi.

Uyumlu bir mesaj.

Mukaddes Kitabı kaleme alanlar tek bir konuyu geliştirdiler: Tanrı’nın insanlığı yönetme hakkının doğrulanması ve bir dünya yönetimi olan gökteki Krallığı aracılığıyla amacının yerine gelmesi. Bu ana konu ilk kez Tekvin’de belirtilir, sonraki kitaplarda ayrıntılarıyla açıklanır ve Vahiy’de doruğuna ulaşır. (19. sayfadaki “Mukaddes Kitabın İçeriği” başlıklı makaleye bakın.)

Ayrıntılardaki uyum.

Mukaddes Kitabı kaleme alanlar en ufak ayrıntılarda bile birbiriyle uyumludur, ancak çoğunlukla bunu bilinçli şekilde yapmadıkları açıktır. Bir örnek görelim. Elçi Yuhanna, büyük bir kalabalık İsa’yı dinlemeye geldiğinde İsa’nın özel olarak Filipus’a insanları doyurmak için nereden ekmek alacaklarını sorduğunu anlatır (Yuhanna 6:1-5). Paralel bir kayıtta Luka, bu olayın Beytsayda yakınlarında gerçekleştiğini söyler. Kitabının önceki kısımlarında da Yuhanna, Filipus’un Beytsaydalı olduğunu söylemiştir (Luka 9:10; Yuhanna 1:44). İsa doğal olarak sorusunu o civarda yaşamış kişiye yöneltmişti. Evet ayrıntılar birbiriyle uyumludur, ancak bu uyumu sağlamak için bilinçli bir çaba harcanmadığı açıktır.b

Makul farklılıklar.

Belirli kayıtlar arasında bazı farklılıklar vardır, ancak bu zaten doğal bir şey değil midir? Bir suça şahit olmuş bir grup insan düşünün. Eğer her biri aynı ayrıntıları aynı sözcüklerle anlatsaydı, sözbirliği ettiklerinden şüphelenmez miydiniz? Her birinin ifadesinde, kendi bakış açısına göre değişiklikler olması makuldür. Mukaddes Kitabı kaleme alanlarla ilgili durum da aynıdır.

Bir örnek ele alalım. İsa öldüğü gün Markos ve Yuhanna’nın belirttiği gibi erguvan renkli bir giysi mi giyiyordu? (Markos 15:17; Yuhanna 19:2). Yoksa Matta’nın dediği gibi giysisi kırmızı mıydı? (Matta 27:28). Her ikisi de doğru olabilir. Erguvan renginde kırmızının da tonları bulunur. Gözlemleyen kişinin bakış açısına bağlı olarak ışığın yansıması ve arka plan bazı tonları boğarak giysiye farklı tonlar verebilir.c

Mukaddes Kitabı kaleme alanların uyumlu ifadeleri ve bilinçli şekilde oluşturulmamış tutarlılıkları yazdıklarının güvenilirliğini gösterir.

MUKADDES KİTAP bir bilim kitabı değildir. Yine de bilimsel konularda söyledikleri kadar, söylemedikleri açısından da dikkate değerdir.

Bilimle bağdaşmayan görüşler içermez.

Eski dönemlerde birçok yanlış inanış geniş çapta kabul görürdü. Yeryüzü hakkında, düz olduğu veya fiziksel maddelerin ya da nesnelerin üzerinde durduğu inancına benzer çok çeşitli görüşler vardı. Bilim, hastalıkların nasıl yayıldığını ya da önlendiğini keşfetmeden uzun zaman önce doktorlar ya etkisiz ya da ölümcül olan bazı uygulamalara başvuruyorlardı. Oysa Mukaddes Kitap 1.100’ü aşkın bölümünde bilimle bağdaşmayan görüşlerin ya da zararlı uygulamaların herhangi birini bir kez olsun onaylamamıştır.

Bilimsel yönden doğru ifadeler.

Mukaddes Kitap yaklaşık 3.500 yıl önce dünyanın ‘hiçliğin üzerinde’ asılı olduğunu söylemiştir (Eyub 26:7). İşaya peygamber de MÖ sekizinci yüzyılda açıkça “dünya dairesi [ya da küresi]” ifadesini kullanmıştır (İşaya 40:22). Onu destekleyen görünür ya da fiziksel herhangi bir şey olmaksızın uzay boşluğunda duran küre şeklinde bir dünya. Bu tanım çağdaş bilimle göze çarpar ölçüde uyumlu değil mi?

MÖ yaklaşık 1500’de yazılan ve Mukaddes Kitabın ilk beş kitabında bulunan Musa Kanunu, hastaların karantinaya alınması, cesetle temas ve atıkların imhası hakkında yanılmaz yasalar içerir ve o zamanlar henüz bilinmeyen bilgiler sağlar (Levililer 13:1-5; Sayılar 19:1-13; Tesniye 23:13, 14).

Bilim insanları kısmen güçlü teleskoplar sayesinde evrenin birden “doğduğu” sonucuna vardılar. Bu açıklamanın taşıdığı anlamlar bazı bilim insanlarını mutlu etmedi. Bir profesör şöyle dedi: “Evrenin bir başlangıcının olması bir ilk neden gerektirir; çünkü yeterli neden olmadan böyle bir etkinin olacağını kim düşünebilir?” Ancak teleskopların icat edilmesinden uzun zaman önce, Mukaddes Kitabın daha ilk ayetinde açıkça şöyle denmiştir: “Başlangıçta Allah gökleri ve yeri yarattı” (Tekvin 1:1).

Eski bir kitap olmasına ve birçok konuya değinmesine rağmen Mukaddes Kitap bilimsel yönden hiçbir yanlış içermez. Böyle bir kitap en azından üzerinde düşünülmeye değmez mi?a

MUKADDES KİTAP gelecekle ilgili bildirilerle, yani peygamberlik sözleriyle doludur.a Tarihin de belgelediği gibi Mukaddes Kitabın temiz bir sicili vardır. Mukaddes Kitabın önceden bildirdikleri her zaman doğru çıkmıştır.

Ayırt edici özellikler.

Mukaddes Kitabın çoğunlukla açık ve net olan peygamberlik sözleri, her zaman en ufak ayrıntısına kadar gerçekleşmiştir. Büyük önem taşıyan konular hakkındadır ve kaleme alındıkları zaman yaşayan insanların ummuş olabileceğinden tamamen farklı bir tablo çizerler.

Göze çarpar bir örnek.

Fırat Irmağı’nın iki yakasına kurulmuş olan eski Babil kenti “eski Doğu’nun siyasal, dinsel ve kültürel merkezi” olarak adlandırılmaktadır. İşaya peygamber MÖ yaklaşık 732’de bir peygamberlik sözü kaleme alarak Babil’in düşeceğini söyledi. Şu ayrıntıları verdi: “Koreş” isimli bir önder şehri fethedecekti, Fırat’ın koruyucu suları ‘kurutulacaktı’ ve şehrin kapıları ‘kapanmayacaktı’ (İşaya 44:27–45:3). Söylenenler, yaklaşık 200 yıl sonra MÖ 5 Ekim 539’da tüm ayrıntılarıyla gerçekleşti. Yunanlı tarihçi Herodotos (MÖ beşinci yüzyıl) Babil’in aynen bu şekilde düştüğünü doğruladı.b

İddialı detaylar.

İşaya, Babil hakkında başka şaşırtıcı sözler de söyledi: “İçinde ebediyen oturulmıyacak” (İşaya 13:19, 20). Stratejik bir konumda yer alan büyük bir şehrin sonsuza dek harap durumda kalacağını söylemek gerçekten iddialı bir detaydı. Böyle bir şehir harap edilse bile yeniden inşa edilmesini beklersiniz. Babil, fethedildikten sonra bir süre varlığını sürdürdüyse de İşaya’nın sözleri sonunda gerçekleşti. Smithsonian dergisinin dediği gibi, bugün eski Babil şehrinin bulunduğu yer “sıcak, ıssız ve tozlu bir düzlüktür.”

İşaya’nın sözlerinin kapsamı üzerinde düşünmek insanda hayranlık uyandırır. Onun önceden bildirdikleri, günümüzde New York ya da Londra gibi bir kentin 200 yıl sonra nasıl yok edileceğini her ayrıntısıyla anlatmak ve orada bir daha asla oturulmayacağını söylemek gibi bir şeydir. Elbette en göze çarpar nokta, bu sözlerin gerçekleşmiş olmasıdır!c

Bu makale dizisinde, milyonlarca kişiyi Mukaddes Kitabın güvenilir olduğuna ikna eden kanıtlardan bazılarını ele aldık. Bu kişiler hayatlarına yön vermek için güvenilir bir rehber olarak Mukaddes Kitaba başvuruyorlar. Mukaddes Kitaba güvenip güvenemeyeceğinize karar vermek üzere siz de onun hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.