Kendinize bir bütçe yaparsanız, bu ilkeyi uygulamış ve elinizdeki paraya göre ‘masrafınızı hesap etmiş’ olursunuz. Bunu nasıl yapabilirsiniz? Şunu deneyin:

Kazandığınız parayı eve getirdiğinizde, farklı alanlarda şimdi ya da ileride yapacağınız harcamalar için belirli bir miktar ayırın. (8. sayfa’daki çerçeveye bakın.) Masraflarınızı belirlediğinizde paranızın nereye gittiğini ve gereksiz şeyler için ne kadar harcama yaptığınızı görebilirsiniz. Bu, hangi harcamalardan kısabileceğinizi saptamanıza yardım edecek.

İşinize yarayabilecek bir bütçe yapmak için aşağıdaki önerileri uygulayın.

Akıllıca Alışveriş Yapın

Raúl işini kaybettiğinde eşi Bertha alışveriş yöntemini değiştirdi. Şöyle söylüyor: “Artık marketlerdeki ucuzluk günlerini ve bir ürün fiyatına iki ürün alabileceğim promosyonları kolluyordum.” Aşağıdaki bazı önerilerden siz de yararlanabilirsiniz:

● Haftalık yemek menünüzü indirimli ürünlere göre planlayın.

● Hazır ya da paketlenmiş gıdalar almaktansa, yiyeceğinizi kendiniz hazırlayıp pişirin.

● İhtiyacınız olan yiyecekleri mevsiminde ya da indirimdeyken alın ve depolayın.

● Bazı gıdaları toptan alın, ancak tüketebileceğinizden fazla alıp bozulmamasına dikkat edin.

● İkinci el giysi satan yerlerden kullanılmış kaliteli kıyafetler alarak, outletlerden ya da pazarlardan alışveriş yaparak giysi masrafınızı azaltın.

● Kârınız yol masrafını kurtaracaksa, alışveriş için fiyatların daha ucuz olduğu yerlere gidin.

● Alışverişe daha az çıkın.a

Yazıya Dökün

Fırat şöyle diyor: “Bir bütçe yapmak zorundaydık, dolayısıyla ay başında yapmamız gereken ödemeleri ve ay boyunca elimizde tutmamız gereken parayı bir yere yazdım.” Eşi Aslı da şunları ekliyor: “Markete gittiğimde tam olarak ne kadar harcayabileceğimi biliyordum. Bazen çocuklar ya da ev için bir şey almam gerektiğinde bütçemize bakıp, ‘Bunu alamayacağım, o yüzden gelecek aya kadar beklemeliyim’ diye düşünürdüm. Gerçekten harcamalarınızla ilgili kayıt tutmak bu işin sırrıdır!”

Satın Almadan Önce Düşünün

Kendinize şu soruları sormayı alışkanlık edinin: “Buna gerçekten ihtiyacım var mı? Kullandığım şey gerçekten eskidi mi yoksa yalnızca yeni bir şey almak mı istiyorum? Eğer bir eşyayı nadiren kullanıyorsam, kiralasam nasıl olur? Ya da sık sık kullandığım bir şeyse, temiz olan ikinci elini alabilir miyim?”

Yukarıdaki önerilerden bazıları tek başına önemsiz gibi görünebilirse de topluca uygulandığında çok işe yarar. Asıl olan, küçük şeylerde tasarruf etmeyi alışkanlık haline getirmek ve böylece büyük harcamalarda da aynı şeyi yapabilmektir.

Çözüm Üretin

Gereksiz harcamalarınızı nasıl kısabileceğinizi düşünün. Örneğin Aslı şöyle diyor: “İki arabamız vardı fakat hemen birini sattık ve hepimiz diğeriyle idare ettik. Benzinden tasarruf etmek için, arabayla her çıktığımızda mümkün olduğunca çok iş halletmeye çalıştık. Yalnızca ihtiyacımız olan şeylere para harcamaya başladık.” Aşağıda başka öneriler de bulunmaktadır.

● Eğer mümkünse bazı sebzeleri kendiniz yetiştirin.

● Evinizdeki aletlerin ömrünü uzatmak için kullanma talimatlarına uyun.

● Üzerinizdeki güzel kıyafetleri eve geldiğinizde hemen değiştirmeyi alışkanlık edinirseniz daha uzun ömürlü olmalarını sağlarsınız.

[Sayfa 8’deki çerçeve/​şema]

Nasıl Bütçe Yapabilirsiniz?

(1) Aylık zorunlu masraflarınızı bir kâğıda yazın: Yiyecek ve evle ilgili masraflar (kira, kredi borcu), elektrik, su vs. faturaları, araba ya da ulaşım için yaptığınız masraflar ve benzer harcamalar için kayıt tutun. Yıllık faturaları 12’ye bölerek her aya düşen miktarı belirleyin.

(2) Harcamalarınızı gruplandırın: Örneğin, yiyecek, evle ilgili masraflar, otomobil ve ulaşım masrafları gibi.

(3) Bu grupların her birinden aylık ne kadar tasarruf etmeniz gerektiğini belirleyin: Yıllık ödenen faturalar için, her ay kenara ne kadar koymanız gerektiğini ‘hesaplamalısınız.’

(4) Evinize aylık giren net parayı bir kâğıda yazın: Vergi gibi ödemeleri bundan düşün. Kalan parayı harcamalarınızla karşılaştırın.

(5) Her grup için gereken aylık parayı ayırın: Eğer paranız nakitse, bunu yapmanın en basit yolu her masraf grubu için bir zarf hazırlamaktır. Sonra, harcamalarınız için bu zarflara düzenli olarak para koyun.

Dikkat!: Kredi kartı kullanıyorsanız bilinçli olun! Birçok insan, ‘şimdi al sonra öde’ tuzağına kapıldığından yaptığı bütçe başarısız oluyor.

[Şema]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Aylık Net Gelir

AYLIK NET KAZANÇ ․․․․․TL DİĞER ․․․․․TL

․․․․․TL

․․․․․TL Kira ya da Kredi Borcu ․․․․․TL

․․․․․TL Sigorta/Vergi ․․․․․TL

․․․․․TL Faturalar ․․․․․TL

․․․․․TL Otomobil/Ulaşım ․․․․․TL

․․․․․TL Eğlence/Seyahat ․․․․․TL

․․․․․TL Telefon ․․․․․TL

․․․․․TL Gıda ․․․․․TL

․․․․․TL Diğer ․․․․․TL

TOPLAM TOPLAM

․․․․․TL ․․․․․TL

Gelir ve Giderlerin Karşılaştırılması

AYLIK NET GELİR ․․․․․TL

EKSİ− KALAN

AYLIK HARCAMALAR ․․․․․TL ․․․․․TL