1. MÖ 1473 yılında İsrail halkı nasıl bir zorlukla karşı karşıyaydı?

MİLATTAN ÖNCE 1473 yılıydı. Son derece hareketli ve heyecanlı günlerdi. Moab Düzlüklerinde konaklayan İsrailoğulları Vaat Edilmiş Topraklara, Kenan’a girmeye hazırdı. Ürdün Irmağı’nın karşı yakasındaki o topraklarda çok sayıda küçük krallık bulunuyordu ve her birinin kendi askeri gücü vardı. Bu krallıklar kendi içlerinde bölünmüştü ve Mısır’ın yıllar süren zalim hâkimiyeti yüzünden zayıf düşmüşlerdi. Yine de, onların direnişi İsrail ulusu için yıldırıcıydı. Diyarın İsrail hâkimiyetine geçmesi için Eriha, Ay, Hatsor ve Lakiş gibi savunması güçlü birçok surlu şehrin ele geçirilmesi gerekiyordu. Önlerinde kritik bir dönem vardı. Önemli savaşlara girilmeli ve zafer kazanılmalıydı. Bu, Yehova’nın onları bu topraklara yerleştirme vaadini gerçekleştirmek için büyük mucizeler yaparak duruma bizzat müdahale etmesiyle olacaktı.

10. (a) Yehova, Yeşu’ya Eriha’nın ele geçirilmesiyle ilgili hangi talimatı verdi? (b) İsrailoğulları şehri hangi şaşırtıcı yöntemle ele geçirdi?

¹⁰ Kenan’ın fethi (5:13–12:24). İlk hedefleri hemen önlerindedir. Ancak Eriha, “kapıları sıkı sıkıya kapatılmış” surlu bir şehirdir (6:1). Bu şehri nasıl ele geçirebilirler? Yehova, Kendi ‘ordusunun komutanını’ göndererek Yeşu’ya fetih yöntemini ayrıntılarıyla bildirir (5:14). İsrail orduları altı gün boyunca günde bir kez şehrin etrafını dolaşacaktır. Önde savaşçılar olacak, onları koç boynuzundan boruları çalan ve Ahit Sandığını taşıyan kâhin grupları izleyecektir. Yedinci gün ise yedi kez dolaşacaklardır. Yeşu bu emirleri halka aynen aktarır. Tam emredildiği gibi Eriha’nın çevresini dolaşırlar. Bu sırada ağızlarından tek bir söz bile çıkmaz. Ayak seslerinden ve kâhinlerin çaldığı boruların sesinden başka bir şey duyulmaz. Son gün şehri yedinci kez dolaştıktan sonra Yeşu onlara bağırmaları için talimat verir. İsrailoğulları bağırır, ‘savaş naraları atar’ ve Eriha surları yerle bir olur (6:20). Hepsi birden koşarak içeri girerler, şehri ele geçirip ateşe verirler. Yalnızca imanlı Rahab ve ev halkı kurtulur.

11. Yenilgiyle başlayan Ay şehri saldırısı nasıl zafere dönüştü?

¹¹ Sonraki hedef batıdaki Ay şehridir! İsrailoğulları bir kez daha kolay bir zafer kazanacaklarından eminken, hayal kırıklığına uğrarlar. Ay şehrinin savaşçıları İsrailoğullarının şehri ele geçirmek için gönderdiği 3.000 askeri bozguna uğratır. Yeşu kaygıyla Yehova’ya neden böyle olduğunu sorar. Yoksa Yehova halkını terk mi etmiştir? Yehova, Eriha’daki her şeyi yok etmeleri için verdiği emre rağmen ordudan birinin itaatsizlik ederek bazı şeyleri çalıp sakladığını açıklar. İsrailoğullarının Yehova’dan lütuf görmeye devam edebilmesi için bu lekenin temizlenmesi gerekmektedir. Tanrı’nın yönlendirmesiyle, suçlunun Akan olduğu ortaya çıkarılır ve Akan ev halkıyla birlikte taşlanarak öldürülür. İsrailoğulları Yehova’nın lütfunu yeniden kazanır ve Ay şehrine saldırmak üzere harekete geçerler. Uygulayacakları savaş taktiğini yine Yehova açıklar. Ay şehrinin savaşçıları İsrailoğulları tarafından surların dışına çekilir ve pusuya düşürülür. Şehir ele geçirilir ve tüm halkıyla birlikte yok edilir (8:26-28). Düşmanla hiçbir şekilde uzlaşılmaz!

12. Yeşu daha sonra Tanrı’nın hangi emrini yerine getirdi?

¹² Yeşu daha sonra, Yehova’nın Musa aracılığıyla verdiği emre itaat ederek Ebal Dağı’nda bir sunak yapar ve taşlar üzerine “kanunun bir kopyasını” yazar (8:32). Ardından, yarısı Gerizim Dağı önünde, yarısı Ebal Dağı önünde duran topluluğa, nimetler ve lanetler de dahil Kanunun tüm sözlerini okur (Tekr. 11:29; 27:1-13).

13. Gibeonluların “akıllıca” davranmasının sonucu ne oldu?

¹³ Hızla yaklaşan istila tehlikesi karşısında Kenan diyarında bulunan çok sayıdaki küçük krallık Yeşu’yu durdurmak için güç birliği yapar. Öte yandan ‘Gibeon halkı Yeşu’nun Eriha ve Ay şehirlerine neler yaptığını duyduğunda akıllıca davranır’ (Yeşu 9:3, 4). Uzak bir diyardan geldikleri izlenimi yaratarak kendilerini ‘sağ bırakması’ için Yeşu ile bir antlaşma yaparlar (9:15). Hileleri ortaya çıktığında İsrailoğulları antlaşmaya sadık kalır, fakat Gibeonluları “odun getiren ve su çeken” köleler yaparlar (9:27). Böylece Ham’ın oğlu Kenan hakkında Nuh’un önceden bildirdiği lanet kısmen gerçekleşmiş olur (Başl. 9:25).

14. Yehova Gibeon’da İsrail için savaştığını nasıl gösterdi?

¹⁴ Kenan halkı için Gibeonluların ihaneti hafife alınacak bir şey değildir. Kayıt şöyle açıklar: “Çünkü Gibeon . . . . çok büyük bir şehirdi. Aslında Ay şehrinden daha büyüktü ve tüm adamları güçlü yiğitlerdi” (Yeşu 10:2). Yeruşalim kralı Adoni-tsedek bunu kendisi ve diğer Kenan krallıkları için bir tehdit olarak görür. Başkalarının da düşman tarafına geçmesine engel olmak için bir onlara ders verilmelidir. Bu amaçla Adoni-tsedek, başka dört kral (Hebron, Yarmut, Lakiş ve Eglon şehirlerinin kralları) ile birlik olarak Gibeon’a savaş açar. Yeşu Gibeonlularla yaptığı antlaşmaya bağlı kalarak bütün gece yürüyüp onların yardımına yetişir ve beş kralın ordusunu bozguna uğratır. Yehova bir kez daha savaşa müdahale eder; doğa üzerinde gücünü kullanarak ve mucizeler yaparak düşmanı yıkıma uğratır. Gökten büyük dolu taneleri yağar ve İsrail ordusunun kılıçla öldürdüklerinden çok daha fazla düşmanın ölümüne yol açar. Sonra olağanüstü bir şey olur, ‘Güneş göğün ortasında kalır ve neredeyse bütün bir gün batmaz’ (10:13). Bu sayede düşmanı ortadan kaldırma harekâtı tamamlanabilir. Bu dünyanın bilgeleri söz konusu mucizeye inanmayabilir, fakat imanlı kişiler bu Tanrısal kaydı kabul ederler. Onlar Yehova’nın evrendeki kuvvetleri kontrol etme ve onları isteği doğrultusunda yönlendirme gücünün farkındadır. Gerçekten de, ‘O gün İsrailoğulları için savaşan Yehova’dır’ (10:14).

15. Diyarın fetih sürecini ve Hatsor’daki zaferin sonucunu anlatın.

¹⁵ Yeşu, beş kralı öldürdükten sonra Makkeda’yı imha eder. Hızla güneye geçerek Tuz Gölü ile Büyük Deniz arasındaki tepelerde kurulmuş Libna, Lakiş, Eglon, Hebron ve Debir şehirlerini tamamen yok eder. İstila haberleri artık tüm Kenan’a yayılmıştır. Kuzeyde Hatsor kralı Yabin, Ürdün Irmağı’nın her iki yanındaki topraklara tehlikeyi duyurur ve İsrailoğullarına karşı birleşik bir kuvvet oluşturmak için çağrıda bulunur. Merom suları yakınında toplanıp konaklayan düşman kuvvetleri ‘deniz kıyısındaki kum kadar çoktur’ (11:4). Yehova yine Yeşu’ya zafer konusunda güvence verir ve uygulanacak savaş taktiğini bildirir. Sonuç bir kez daha Yehova’nın halkının düşmanları için ezici bir yenilgi olur. Hatsor ateşe verilir, müttefiki olan şehirler ve kralları tamamen yok edilir. Yeşu İsrail’in egemenlik alanını Kenan’ın dört bir yanına doğru genişletir. 31 kral yenilgiye uğratılmıştır.