Kutsal Kitaba göre, Herodes’in ölümünden hemen önce Agabos “büyük bir kıtlık olacağını ruh aracılığıyla bildirdi.” Ayrıca, elçi Yakup kılıçla öldürüldü, Petrus Fısıh zamanında hapsedildi ve sonra bir mucizeyle oradan kurtuldu. Bütün bu olaylar MS 44’e tarihlendirilebilir (Elçi. 11:27, 28; 12:1-11, 20-23).

Dolayısıyla, Gallio’nun Ahaya’daki prokonsüllük görevinin MS 51 yazından MS 52 yazına kadar sürdüğü anlaşılıyor. “Gallio, Ahaya’da genel vali olduğu sırada Yahudiler hep birden Pavlus’a karşı harekete geçtiler ve onu yargı kürsüsünün önüne götürdüler.” Pavlus, Gallio tarafından suçsuz bulunduktan sonra “bir süre daha” orada kaldı ve Suriye’ye gitmek üzere gemiyle yola çıktı (Elçi. 18:11, 12, 17, 18).

27. Pavlus’un Roma’da ilk tutukluluk döneminin sonlarına doğru gerçekleşen olayların tarihleri nedir?

²⁷ Elçilerin Döneminin Son Yılları (MS 56-100). Pavlus Yeruşalim’e geldikten kısa süre sonra tutuklandı. Sezariye’ye götürüldü ve Vali Feliks’in yerine Festus geçinceye dek iki yıl gözetim altında tutuldu (Elçi. 21:33; 23:23-35; 24:27). Anlaşılan, Festus’un göreve gelişi ve ardından Pavlus’un Roma’ya gitmek üzere oradan ayrılması MS 58’de gerçekleşti.c Pavlus deniz kazası nedeniyle kışı Malta’da geçirdikten sonra, yolculuğu MS yaklaşık 59’da son buldu. Kayıt onun Roma’da iki yıl, yani MS yaklaşık 61’e kadar tutuklu kaldığını söyler. Pavlus bu arada iyi haberi duyurup öğretmeye devam etti (Elçi. 27:1; 28:1, 11, 16, 30, 31).

28. Pavlus’un yaşamının son yıllarında hangi olaylar gerçekleşti ve onun ölüm tarihi muhtemelen nedir?

²⁸ Elçilerin İşleri kitabındaki kayıt bize bu tarihten sonrasını anlatmaz. Ancak Pavlus’un daha sonra serbest bırakılıp Girit, Yunanistan ve Makedonya’ya giderek duyuru faaliyetine devam ettiği anlaşılıyor. Onun İspanya’ya kadar gidip gitmediği bilinmiyor. Pavlus muhtemelen MS 65 yılı dolaylarında, Roma’da son kez hapsedilmesinden kısa süre sonra Neron tarafından öldürülerek şehit oldu. Tarihçilere göre, Roma’daki büyük yangın MS 64 yılının Temmuz ayında gerçekleşti ve bu olayın ardından Neron İsa’nın takipçilerine şiddetle zulmetmeye başladı. Pavlus’un ‘zincire vurularak’ hapsedilişi ve idamı bu dönemde gerçekleşmiş olmalı (2. Tim. 1:16; 4:6, 7).

29. Elçilerin dönemi ne zaman sona erdi ve bu dönemin son yıllarında Kutsal Yazıların hangi kitapları yazıldı?

²⁹ Elçi Yuhanna Kutsal Yazılarda yer alan beş kitabını, İmparator Domitianus’un yol açtığı zulüm döneminin sonunda yazdı. Bu imparatorun MS 81’den 96’ya kadar süren saltanatının son üç yılında çılgınca terör estirdiği söylenir. Yuhanna, MS yaklaşık 96’da Patmos Adası’nda sürgündeyken Vahiy kitabını yazdı.d