10. (a) Otniel hangi güçle önderlik etti? (b) Bunun nasıl bir sonucu oldu?

¹⁰ Hâkim Otniel (3:1-11). Çevre ulusların baskısı altında ezilen İsrailoğulları Yehova’dan yardım diler. Bunun üzerine Yehova Otniel’i görevlendirir; o ilk hâkim olur. Acaba Otniel insan gücü ve hikmetiyle mi önderlik eder? Hayır, çünkü İsrail’in düşmanlarına boyun eğdirmesi için ‘Yehova’nın ruhunun onun üzerinde’ olduğunu okuruz. Bundan sonra ‘ülkede kırk yıl boyunca huzursuzluk yaşanmaz’ (3:10, 11).

11. Yehova Ehud aracılığıyla İsrail’i nasıl kurtardı?

¹¹ Hâkim Ehud (3:12-30). İsrailoğulları 18 yıl Moab kralı Eglon’a kulluk eder. Sonunda Yehova’dan yardım dilerler, O da yakarışlarını işitir ve kurtarıcı olarak Hâkim Ehud’u çıkarır. Ehud, Kral Eglon’la baş başa konuşma fırsatı bulur. Solak olan hâkim kendine bir kama yapıp giysisinin altına gizlemiştir. O sırada kamasını çekip kabzasına kadar şişman kralın karnına sokar ve onu öldürür. İsrailoğulları birlik olup Ehud’un önderliğinde Moab’la savaşır ve Tanrı’nın yardımıyla ülke tekrar 80 yıl huzura kavuşur.

12. Şamgar’ın zaferi Yehova’nın gücüyle kazandığını gösteren neydi?

¹² Hâkim Şamgar (3:31). Şamgar 600 Filistîyi öldürerek İsrail’i kurtarır. Bu zaferi Yehova’nın gücüyle kazandığı bellidir, çünkü Şamgar’ın tek silahı bir sığır üvendiresidir.

13. Hangi etkileyici olaylar üzerine Barak ve Debora bir zafer ilahisi söyledi?

¹³ Hâkim Barak (4:1–5:31). Daha sonra İsrail, Kenan kralı Yabin ile ordusunun komutanı Sisera’nın boyunduruğu altına girer. Sisera demir tırpanlı 900 savaş arabasıyla övünen bir komutandır. İsrailoğulları tekrar yalvarınca, Yehova Barak’ı hâkim olarak görevlendirir. Barak, peygamber Debora’dan büyük destek görür. Debora, Barak ile ordusunun zaferi kendilerine mal etmemesi için savaşı Yehova’nın yönlendireceğini söyler ve şunu bildirir: “Yehova Sisera’yı bir kadının eline verecek” (4:9). Barak, Naftali ve Zebulun kabilelerinin erkeklerini Tabor Dağı’na toplar. Sonra, savaşmak için 10.000 kişilik ordusuyla dağdan iner. Bu savaşta güçlü iman galip gelir. ‘Yehova, Sisera’yı ve savaş arabalarıyla birlikte bütün ordusunu kargaşaya düşürür’, Kişon Vadisi’nde ani bir su baskınıyla onları bozguna uğratır. ‘Tek bir kişi bile sağ kalmaz’ (4:15, 16). Sisera, Keni Heber’in karısı Yael’in çadırına kaçar. Yael bir çadır kazığıyla Sisera’yı başından yere çakıp öldürerek zafere son noktayı koyar. ‘Böylece Tanrı Yabin’e boyun eğdirir’ (4:23). Debora ve Barak sevinçle ilahi söyler, Yehova’nın yenilmez gücünü överler; O, yıldızların bile yörüngelerinden Sisera’yla savaşmasını sağlamıştır. Bu gerçekten de ‘Yehova’ya şükretme’ zamanıdır! (5:2). Bundan sonra ülke kırk yıllık bir huzur dönemine girer.

14, 15. (a) Gideon Yehova’nın desteğini gösteren hangi işaretleri aldı? (b) Yehova’nın desteği Midyanlıların son yenilgisinde nasıl daha net görüldü?

¹⁴ Hâkim Gideon (6:1–9:57). İsrailoğulları tekrar kötü işler yapar, bunun üzerine ülke Midyanlıların akınlarıyla mahvolur. Yehova meleği aracılığıyla Gideon’u hâkim olarak görevlendirir ve “Ben senin yanında olacağım” diyerek ona güvence verir (6:16). Gideon’un ilk cesur davranışı, kendi şehrindeki Baal sunağını yıkmak olur. Birleşik düşman güçleri ırmağı geçip Yizreel’e gelirler. ‘Yehova’nın ruhu Gideon’u etkisine alır’ ve Gideon İsrail’i savaşa çağırır (6:34). Sonra Gideon harman yerinde çiy altında bıraktığı yapağıya bakarak Tanrı’nın desteğini gösteren iki işaret alır.

¹⁵ Yehova Gideon’a 32.000 kişilik ordusunun çok kalabalık olduğunu ve bunun kazanılacak zaferi kolaylıkla kendilerine mal etmelerine yol açabileceğini söyler. İlk olarak korkanlar evlerine gönderilir, geriye 10.000 kişi kalır (Tekr. 20:8; Hâk. 7:3). Sonra su içme tarzlarına göre, tetikte ve dikkatli olan 300 kişi dışında askerlerin hepsi elenir. Gideon gece Midyan ordugâhını keşfe gider. Bir adamın arkadaşının rüyasını yorumlarken ‘Bu, Gideon’un kılıcından başka bir şey değil! Tanrı Midyan’ı ve tüm ordugâhı onun eline vermiş’ dediğini duyunca güç bulur (Hâk. 7:14). Gideon Tanrı’nın önünde yere kapanır, sonra adamlarını üç bölük halinde Midyan ordugâhının çevresine yerleştirir. Gecenin sakinliği ansızın boru sesleriyle bozulur. Büyük testiler parçalanır ve meşalelerin alevleri arasından Gideon’un 300 adamının “Yehova’nın ve Gideon’un kılıcı!” diye bağırdığı duyulur (7:20). Düşman ordugâhında kargaşa çıkar. Askerler birbirine saldırır ve kaçmaya başlarlar. İsrailoğulları peşlerine düşüp onları öldürür, ayrıca Midyan beylerini de yakalayıp öldürürler. Bu olaydan sonra İsrail halkı Gideon’dan kendilerini yönetmesini ister. Fakat Gideon “Sizi yönetecek olan Yehova’dır” diyerek bunu reddeder (8:23). Ne var ki, Gideon’un savaş ganimetlerinden yaptığı efod, sonradan aşırı önem verildiği için ona ve ev halkına tuzak olur. Gideon’un hâkimlik yaptığı 40 yıl boyunca ülkede huzursuzluk yaşanmaz.

16. Yönetimi zorla ele geçiren Abimelek’in sonu ne oldu?

¹⁶ Gideon’un bir cariyesinden olan oğlu Abimelek, babasının ölümü üzerine yönetimi ele geçirir ve 70 üvey kardeşini öldürür. Yalnızca Gideon’un en küçük oğlu Yotam kaçmayı başarır ve Gerizim Dağı’nın tepesine çıkıp Abimelek’in mahvolacağını bildirir. Ağaçlarla ilgili bir mesel verip Abimelek’in “krallığını” bir karaçalının kral olmasına benzetir. Çok geçmeden Abimelek Şekem’de çıkan karışıklığın ortasında kalır ve utanç verici biçimde ölür; bir kadının Tebets kulesinden başına attığı değirmen taşıyla kafatası kırılır (Hâk. 9:53; 2. Sam. 11:21).

17. Kayıt hâkim Tola ve Yair hakkında ne söyler?

¹⁷ Hâkim Tola ve Yair (10:1-5). Daha sonra Yehova’nın gücüyle İsrail’i kurtarmak için bu hâkimler çıkar. Tola 23, Yair 22 yıl hâkimlik yapar.

18. (a) Yeftah İsrail’i kimlerden kurtardı? (b) Yeftah hangi adağını sadakatle yerine getirdi? Bunu nasıl yaptı?

¹⁸ Hâkim Yeftah (10:6–12:7). İsrail bir kez daha putların peşinden gidince, Yehova yine çok öfkelenir. İsrailoğulları bu kez Ammonoğulları ile Filistîlerin baskısı altında ezilirler. Sürgünde yaşayan Yeftah, savaşta İsrail’e önderlik etmesi için geri çağrılır. İsrail’le düşmanları arasındaki meselede acaba gerçek hâkim kimdir? Yanıt Yeftah’ın şu sözlerindedir: “Bugün, İsrailoğullarıyla Ammonoğulları arasında Hâkimimiz Yehova hüküm versin” (11:27). Yehova’nın ruhu Yeftah’ı etkisine alır. Yeftah bir adak adayıp Ammonoğullarıyla savaştan sağ salim dönerse, evinden kendisini karşılamaya ilk çıkanı Yehova’ya vereceğini söyler. Yeftah Ammonoğullarını büyük bir bozguna uğratır. Mitspa’daki evine döndüğünde onu ilk karşılayan, Yehova’nın verdiği zaferden ötürü büyük sevinç duyan kızı olur. Yeftah adağını yerine getirir. Baal ayinlerindeki gibi insan kurban ederek değil, Yehova’yı yüceltmek için biricik kızını O’nun evindeki özel hizmete adayarak bunu yapar.

19. Hangi olayda “Şibbolet” sözcüğü parola olarak kullanıldı?

¹⁹ Efraimliler Ammonoğullarıyla yapılan savaşa çağrılmadıkları için şikâyet eder ve Yeftah’ı tehdit ederler. Yeftah onları geri püskürtmek zorunda kalır. Toplam 42.000 Efraimli öldürülür. İçlerinden pek çoğu, “Şibbolet” parolasını doğru telaffuz edememelerinden tanınarak Ürdün Irmağı’nın geçitlerinde hayatını kaybeder (12:6). Yeftah İsrail’de altı yıl hâkimlik yapar.

20. Daha sonra hangi üç hâkimden söz edilir?

²⁰ Hâkim İbtsan, Elon ve Abdon (12:8-15). Bu hâkimlerden kısaca söz edilse de hâkimlik yaptıkları dönemler sırayla yedi, on ve sekiz yıldır.

21, 22. (a) Şimşon hangi muazzam işleri yaptı? Gücünü nereden aldı? (b) Filistîler Şimşon’u nasıl yendi? (c) Hangi olaylar Şimşon’un en büyük zaferine yol açtı? Onu bu zor anında kim andı?

²¹ Hâkim Şimşon (13:1–16:31). İsrailoğulları tekrar Filistîlerin boyunduruğu altına girer. Yehova bu sefer hâkim olarak Şimşon’u görevlendirir. O doğuştan Nezirdir, yani anne babası onu Tanrı’ya adamıştır. Bu nedenle saçlarına hiç ustura değmemelidir. Şimşon büyürken Yehova onunla birliktedir ve ‘Bir süre sonra Yehova’nın ruhu onu yönlendirmeye başlar’ (13:25). Onun kuvvetinin sırrı kaslarında değil, Yehova’nın verdiği güçtedir. ‘Yehova’nın ruhu onu etkisi altına aldığında’ kendisinde öyle bir güç bulur ki, elleriyle bir aslanı öldürür. Daha sonra da, Filistîlerin hilekârlıklarına karşılık onlardan 30 kişiyi öldürür (14:6, 19). Filistîler Şimşon’un nişanlısı olan Filistî kızla ilgili meselede yine hainlik yapınca, Şimşon 300 tilki yakalayıp onları kuyruk kuyruğa bağlar, kuyruklarının arasına birer meşale yerleştirip hayvanları salıverir ve Filistîlerin ekinlerini, bağlarını ve zeytinliklerini ateşe verir. Sonra çok kişiyi ‘birbiri ardına yere serip’ öldürür (15:8). Filistîler bu kez Şimşon’un kendi milletinden olanlarla anlaşır; Yahudalıları onu bağlayıp kendilerine teslim etmeye ikna ederler. Fakat tekrar ‘Yehova’nın ruhu Şimşon’u etkisi altına alır’ ve Şimşon’un ellerindeki bağlar çözülür. Şimşon bin Filistîyi yığın yığın yere serer (15:14-16). Peki silah olarak ne kullanır? Yeni ölmüş bir eşeğin çene kemiğini. Yehova savaşın yapıldığı yerdeki bir çukurdan mucizevi şekilde su çıkararak, yorgun düşen hizmetçisini canlandırır.

²² Şimşon bir gece Gazze’de bir fahişenin evinde kalır. Filistîler sessizce çevreyi sararlar. Ancak Yehova’nın ruhu yine onunladır. Gece kalkıp şehir girişindeki kapının kanatlarını ve direklerini yerinden çıkarır, onları Hebron’un karşısındaki dağın tepesine kadar taşır. Bunun ardından Delila adında bir kadına âşık olur. Bile bile Filistîlerin amacına alet olan bu hain kadın, dırdır ederek Şimşon’u öylesine sıkıştırır ki, Şimşon sonunda büyük gücünün aslında Tanrı’ya Nezir olmasından kaynaklandığını ve uzun saçlarının bunu simgelediğini kadına açıklar. Şimşon uyurken Delila onun saçlarını keser. Şimşon uyanınca savaşmaya yeltenir, fakat bu kez boşunadır; çünkü ‘Yehova onu bırakmıştır’ (16:20). Filistîler onu yakalar, gözlerini oyar, köle yapıp hapishanede değirmen çevirtirler. Bir süre sonra tanrıları Dagon onuruna büyük bir bayram kutlarken, kendilerini eğlendirsin diye Şimşon’u getirtirler. Bu arada yeniden uzayıp gürleşmiş olan saçlarını önemsemezler ve onun Dagon’a tapındıkları evin iki büyük sütunu arasında durmasına izin verirler. Şimşon Yehova’ya yalvarıp “Ulu Rab Yehova, ne olur beni an” der. “Ne olur son bir kez güçlendir beni.” Yehova da onu anar. Şimşon sütunları kavrar, Yehova’dan aldığı ‘tüm güçle sütunlara yüklenir ve ev yıkılır. Böylece kendisiyle birlikte ölenlerin sayısı, hayatı boyunca öldürdüğü kişilerin sayısından fazla olur’ (16:28-30).

27. Hâkimlerin örnek niteliklerini incelemekten nasıl yararlanabiliriz?

²⁷ Bu korkusuz ve cesur hâkimlerin imanını incelemek bizim yüreğimizde de benzer bir iman oluşturmalı. İbraniler 11:32-34’te onlardan büyük övgüyle söz edilmesine şaşmamak gerek! Onlar kendi güçlerini kanıtlamak için değil, Yehova’nın ismini yüceltmek için savaştılar. Güçlerinin Yehova’nın ruhundan kaynaklandığını biliyorlardı ve bunu alçakgönüllülükle kabul ettiler. Tanrı’nın Barak, Gideon, Yeftah, Şimşon ve diğerleri gibi bugün bize de güç vereceğine güvenerek “ruhun kılıcı” olan Kutsal Kitabı kullanabiliriz (Efes. 6:17, 18). Büyük engellerle karşılaştığımızda Yehova’ya dua eder ve güvenirsek, Şimşon’un fiziksel olarak güçlendiği gibi biz de ruhen güçlenebiliriz ve Yehova’nın ruhunun yardımıyla sorunları aşabiliriz (Hâk. 16:28).