22. (a) İbrahim ahdi hakkında Esav’ın ve Yakup’un tutumu neydi? (b) Bunun ne gibi sonuçları oldu?

²² Yakup ve 12 oğlu (25:27–37:1). Esav avlanmayı seven bir adamdır. Fakat Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı ahde değer vermez. Bir gün av dönüşü ilk oğulluk hakkını bir lokma yemek karşılığında Yakup’a satar. Ayrıca iki Hititli kadınla (sonra da bir İsmail kızıyla) evlenir. Bu kadınlar Esav’ın anne babasının yüreğine dert olurlar. Yakup annesinin yardımıyla Esav’ın kılığına girip ilk oğula ait olan hayırduayı alır. İlk oğulluk hakkını sattığını babasına açıklamayan Esav, Yakup’un ne yaptığını öğrenince onu öldürmek için bir plan kurar. Bunun üzerine Rebeka, Yakup’a Harran’a, dayısı Laban’ın yanına kaçmasını öğütler. Yakup yola çıkmadan İshak ona tekrar hayırdua eder ve bir putperestle değil, annesinin ailesinden bir kadınla evlenmesini söyler. Yakup Harran’a giderken, Beytel’de Yehova’yı rüyasında görür. Yehova bu rüyada onun yanında olacağına ve vaadini onun soyu aracılığıyla gerçekleştireceğine dair güvence verir.

23. (a) Yakup nasıl 12 oğula sahip oldu? (b) Ruben ilk oğulluk hakkını nasıl kaybetti?

²³ Yakup bir süre Harran’da Laban’ın yanında çalışır, onun iki kızı Lea ve Rahel’le evlenir. Yakup bu çokeşli evliliği Laban’ın aldatmacası sonucunda yapmıştır. Yine de Tanrı’nın bereketiyle, iki karısından ve karılarının hizmetçileri Zilpa ile Bilha’dan 12 oğlu ve bir kızı olur. Tanrı Yakup’un sürülerinin kat kat çoğalmasını sağlar, sonra ona atalarının topraklarına dönmesini emreder. Dönüş yolunda Laban Yakup’un peşine düşer. Fakat Galed ve Gözcü Kulesi (İbranice, ham Mitspa) diye adlandırılan yerde bir antlaşma yaparlar. Yola devam eden Yakup’a melekler cesaret verir. Yakup bir gece bir melekle güreşir, sonunda melek onu kutsar ve ismini değiştirip İsrail yapar. Yakup Esav’la buluşmasının barış içinde geçmesini sağlar, sonra Şekem’e gider. Orada kızı Dina’ya Hivi bir beyin oğlu tecavüz eder. Dina’nın ağabeyleri Şimeon ve Levi, Şekem’deki erkekleri katlederek bunun öcünü alır. Yakup bu olaydan hiç hoşnut olmaz, çünkü Yehova’nın bir temsilcisi olarak diyarda adı lekelenmiştir. Tanrı ona Beytel’e gidip orada bir sunak yapmasını söyler. Beytel yolunda Rahel, Yakup’un 12. oğlu Benyamin’i dünyaya getirirken ölür. Ruben Rahel’in hizmetçisi, Yakup’un iki oğlunun annesi Bilha’ya tecavüz eder ve ilk oğulluk hakkını kaybeder. Kısa süre sonra İshak 180 yaşında ölür, Esav ile Yakup onu gömerler.

24. Esav ve ev halkı neden Seir dağlık bölgesine yerleşti?

²⁴ Esav ile Yakup’un edindikleri servet öyle çoktur ki, birlikte yaşamaları mümkün değildir. Esav ve ev halkı Seir dağlık bölgesine yerleşir. Bu kayıtta Esav’ın tüm soyu, Edom emirlerinin ve krallarının adları sayılır. Yakup ise Kenan’da yaşamaya devam eder.

25. Yusuf hangi olaylar sonucunda Mısır’da köle oldu?

²⁵ Hayatta kalmak için Mısır’a göç (37:2–50:26). Yehova’nın Yusuf’u onaylayıp ona bazı rüyalar göstermesi yüzünden ağabeyleri Yusuf’tan nefret eder. Onu öldürmeyi planlarlar, fakat sonra bundan vazgeçip Yusuf’u oradan geçen, İsmail soyundan bazı tüccarlara satarlar. Yusuf o sırada 17 yaşındadır. Ağabeyleri çizgili giysisini bir tekenin kanına bulayıp, onun vahşi bir hayvan tarafından öldürüldüğünün kanıtı olarak Yakup’a gösterirler. Yusuf Mısır’a götürülür ve Firavun’un başmuhafızı Potifar’a satılır.

28. Hangi olaylar sonucunda Yakup’un ev halkı Mısır’a göç etti?

²⁸ Sonunda Yakup on büyük oğlunu tahıl satın almaları için Mısır’a gönderir. Yusuf ağabeylerini tanır, ama onlar Yusuf’u tanımaz. Yusuf Şimeon’u rehin olarak alıkoyar ve tahıl almak için bir dahaki gelişlerinde yanlarında en küçük kardeşlerini de getirmelerini talep eder. Dokuz ağabeyi Benyamin’le geldiğinde Yusuf onlara kendini tanıtır, hepsini bağışladığını söyler ve Yakup’u getirmelerini, kıtlık boyunca rahat etmeleri için Mısır’a yerleşmelerini ister. Yakup da 66 kişilik ailesiyle Mısır’a göç eder. Firavun onlara yerleşmeleri için Mısır’ın en iyi yerini, Goşen topraklarını verir.

29. Yakup ölüm döşeğindeyken hangi önemli peygamberlik sözlerini söyledi?

²⁹ Yakup ölüm döşeğindeyken Yusuf’un oğulları Efraim ile Manasse’ye hayırdua eder. Sonra 12 oğlunu bir araya toplar ve onlara “gelecek günlerde olacakları” anlatır (49:1). Yakup bir dizi peygamberlik sözü bildirir, bunların hepsi de o zamandan itibaren dikkate değer şekilde gerçekleşir.d Vaat edilen Soy gelinceye dek saltanat asasının Yahuda kabilesinde kalacağını bildirir. Yakup sözlerinde Soy’dan Şilo diye bahseder (Şilo, “Ona Ait” ya da “Sahibi Odur” anlamına gelir). 12 kabile başı için böyle hayırdua ettikten ve cenazesinin Vaat Edilmiş Topraklara gömülmesini emrettikten sonra, 147 yaşında ölür. Yusuf 110 yaşında ölene dek kardeşlerinin ve onların ev halkının ihtiyaçlarını karşılamaya devam eder. Ölüm döşeğindeyken Tanrı’nın, İsrail’i yeniden kendi topraklarına götüreceğine duyduğu imanı dile getirir ve kemiklerinin oraya götürülmesini ister.