İSA yeryüzündeyken Yahudilik, insanlar üzerinde etkiye sahip olmak için birbiriyle yarışan hiziplere bölünmüştü. İncil kayıtlarında ve birinci yüzyıl Yahudi tarihçisi İosephos’un yazılarında ortaya konan manzara buydu.

Bu ortamda halkın fikrini İsa’nın Mesih olduğunu reddedecek kadar saptırabilen etkili sesler olarak Ferisiler ve Sadukiler ortaya çıktı. (Matta 15:1, 2; 16:1; Yuhanna 11:47, 48; 12:42, 43) Bununla birlikte, bu etkili iki gruptan İbranice Kutsal Yazıların hiçbir yerinde söz edilmiyor.

İosephos, Sadukiler ve Ferisilerden ilk kez MÖ ikinci yüzyılı anlatırken söz ediyor. Bu dönem boyunca birçok Yahudi Helenizm’in, yani Yunan kültürü ve felsefesinin çekiciliğine kapıldı. Selevkos hükümdarları, Yeruşalim’deki mabedi Zeus’a adayıp kirlettiklerinde Helenizm ile Yahudilik arasındaki gerginlik doruğuna ulaştı. Hasmon hanedanı olarak bilinen aileden etkin bir Yahudi lider olan Yeuda Makabi, mabedi Yunan hâkimiyetinden kurtaran bir isyancı ordusuna önderlik etti.a

Makabi ayaklanmasını ve zaferini izleyen yıllara damgasını vuran, mezhepler oluşturma eğilimiydi; bu mezhepler her biri daha geniş bir Yahudi kitlesi kazanmak için birbirleriyle yarışan ideolojilere dayanıyordu.

Ferisiler ve Sadukiler Ortaya Çıkıyor

İosephos, Ferisilerin ve Sadukilerin artan etkisini ilk kez Hyrkanos’un hükümdarlığı hakkında yazarken ele almıştı. (İosephos, Yonatan’ın hükümdarlığı döneminde yaşamış Ferisilerden söz etmişti.) Onların kökenine değinmedi. Bazı bilginler Ferisilerin, Yeuda Makabi’yi dinsel hedefleri konusunda destekleyip siyasal amaçlara yöneldiğinde onu bırakan, dindar bir mezhep olan Hasidilerden geldiği görüşündedir.

Ferisiler adının genellikle “ayrılmış” anlamındaki İbranice bir kökle bağlantılı olduğu düşünülse de, bazıları bunun “yorumcular” sözcüğüyle bağlantılı olduğu görüşündedir. Ferisiler özel bir soydan gelmeyen, halk arasından çıkan bilginlerdi. Onlar, kâhinlerin kutsallığıyla ilgili mabet kanunlarını günlük yaşamın sıradan koşullarına da uygulayarak, özel bir dindarlık felsefesiyle kendilerini törensel açıdan murdarlıktan uzak tutmuşlardı. Ferisiler Kutsal Yazıları yorumlamak konusunda yeni bir tarz ve sonraları sözlü gelenek olarak bilinen bir kavram geliştirdi. Şimeon’un hükümdarlığı sırasında onlardan bazıları, daha sonra Sanhedrin olarak bilinen Gerousia’ya (yaşlılar kurulu) tayin edilince daha büyük bir yetki kazandılar.

İosephos, İoannes Hyrkanos’un ilk önce Ferisilerin bir öğrencisi ve destekleyicisi olduğuna değinir. Bununla birlikte, bir noktada Ferisiler onu başkâhinliği bırakmadığı için tedip etti. Bu ciddi bir kopukluğa yol açtı. Hyrkanos Ferisilerin dinsel emirlerini yasadışı ilan etti. Buna ek bir ceza olarak, Ferisilerin dinsel muhalifleri olan Sadukilerin tarafını tuttu.

Sadukiler adının Başkâhin Tsadok’la bağlantılı olduğu sanılmaktadır; Süleymanın günlerinden beri kâhinlik görevini onun torunları yerine getirmişti. Bununla birlikte, Sadukilerin hepsi bu soydan değildi. İosephos’a göre Sadukiler, milletin asilzadeleri ve zenginleriydi ve halk kitlesinin desteğine sahip değillerdi. Profesör Schiffman şöyle der: “Onların çoğunun . . . . kâhin olduğu ya da başkâhinin akrabalarıyla evli olduğu görülüyor.” Böylece uzun süreden beri yetkili konumda olanlarla yakın ilişkide bulunuyorlardı. Bu nedenle, günlük yaşamda Ferisilerin giderek artan etkisi ve kâhine özgü kutsallığı bütün insanlara yayma yönündeki Ferisi anlayışı, Sadukilerin doğal otoritesini sarsabilecek bir tehdit olarak algılandı. Sonunda, Hyrkanos’un hükümdarlığının son yıllarında Sadukiler yeniden kontrolü ele geçirdi.

Hasmon Mirası

Yeuda Makabi’den II. Aristobulos’a kadar süren Hasmon hanedanı dönemi, İsa yeryüzündeyken var olan dinsel açıdan bölünmüş ortamın temellerini attı. Hasmonlar Tanrı’ya tapınma konusunda büyük bir şevk göstererek işe başladılar, fakat zamanla kötüleşerek yolsuzluk yapıp kendi çıkarlarını aradılar. Tanrı’nın Kanununu izlemek için halkı birleştirme fırsatına sahip olan kâhinler, milleti siyasal iç çekişme batağına ittiler. Bu ortamda bölücü dinsel görüşler gelişti. Hasmon hanedanı sona erdi, fakat dinsel kontrolü ele geçirmek için Sadukiler, Ferisiler ve diğerleri arasında süren çekişme, artık Herodes’in ve Roma’nın hâkimiyetinde olan milletin belirgin bir özelliği olacaktı.