Amos’un peygamberlik sözlerinin başka bir kısmını ele almak, Tanrısal hükümle ilgili üç noktayı vurgulayacak. Birincisi, Tanrı’nın hükmü her zaman bunu hak edenlerin üzerine gelir. İkincisi Tanrı’nın hükmü kaçınılmazdır. Üçüncüsü Tanrı’nın hükmü seçicidir. Yehova kötülere karşı hükmünü infaz eder, fakat tövbe eden ve doğru tutuma sahip kişilere merhamet gösterir (Romalılar 9:17-26).

Tanrısal Hüküm Her Zaman Hak Edenlerin Üzerine Gelir

4. Yehova Amos’u nereye gönderdi, hangi amaçla?

⁴ Amos’un günlerinde, İsrail milleti ikiye bölünmüş durumdaydı. Biri güneydeki iki kabilelik Yahuda krallığı, diğeri de kuzeydeki on kabilelik İsrail Krallığıydı. Yehova Amos’u memleketi Yahuda’dan İsrail’e gönderdi. Orada Tanrısal hükmü bildirmek için Tanrı tarafından kullanılacaktı.

5. Amos önce hangi milletler aleyhine peygamberlik etti, onların Tanrı’nın olumsuz hükmünü hak etmelerinin bir nedeni neydi?

⁵ Amos görevine Yehova’nın kuzeydeki asi krallığa olan hükmünü bildirmekle başlamadı. Bunun yerine önce İsrail’in çevresindeki altı millete hüküm bildirdi. Bunlar, Suriye, Filistiye, Sur, Edom, Ammon ve Moab milletleriydi. Fakat bu milletler olumsuz hükmü gerçekten hak etmişler miydi? Kesinlikle evet! Bunun bir nedeni onların, öteden beri Yehova’nın toplumunun düşmanları olmasıydı.

6. Tanrı Suriye, Filistiye ve Sur’un başına neden felaket getirecekti?

⁶ Örneğin, Yehova Suriyelileri, ‘Gilead’ı demirlerle dövdükleri’ için mahkûm etmişti (Amos 1:3). Suriyeliler, İsrail’in, Ürdün Irmağı’nın doğusunda bulunan Gilead bölgesinden bazı toprakları ele geçirmiş ve orada yaşayan Tanrı’nın toplumuna ciddi şekilde zarar vermişlerdi. Ya Filistiye ve Sur için ne denebilir? Filistîler İsrailli tutsakları alıp Edomlulara satmaktan suçluydu ve bazı İsrailliler de Surlu köle tüccarlarının eline geçmişti (Amos 1:6, 9). Bir düşünün, Yehova’nın toplumunu köle olarak satmak! Yehova’nın Suriye, Filistiye ve Sur’un başına felaket getirecek olmasına şaşmamalı!

7. Edom, Ammon ve Moab’ın, İsrail’le hangi ortak yönleri vardı, fakat İsrailoğullarına nasıl davrandılar?

⁷ Edom, Ammon ve Moab’ın birbirleriyle ve İsrail’le ilişkileri açısından ortak yönleri vardı. Üçü de İsrailoğullarıyla akrabaydılar. Edomlular Yakub’un ikiz kardeşi Esav aracılığıyla İbrahim’in soyundan geliyorlardı. Dolayısıyla bir anlamda İsrail’in kardeşleriydiler. Ammonoğulları ve Moabiler İbrahim’in kuzeni Lût’un soyundan geliyorlardı. Peki, Edom, Ammon ve Moab, İsrailli akrabalarına sevgiyle davrandı mı? Kesinlikle hayır! Edom, ‘kardeşine’ karşı acımasızca kılıç kullandı ve Ammonoğulları İsrailli esirlere karşı çok gaddar davrandı (Amos 1:11, 13). Her ne kadar Amos, Moab’ın Tanrı’nın toplumuna kötü davrandığını doğrudan belirtmese de, Moabilerin İsrail’e muhalefet etmek konusunda sicilleri oldukça kabarıktı. Aynı soydan gelen bu üç milletin cezası çok ağır olacaktı. Yehova onların başına ateşli bir yıkım getirecekti.

Tanrısal Hüküm Kaçınılmazdır

8. İsrail’in etrafındaki altı millete bildirilen Tanrısal hüküm neden kaçınılmazdı?

⁸ Açıkça görülüyor ki Amos’un peygamberlik sözlerinde ilk önce hitap edilen bu altı millet Tanrısal hükmü hak etmişti. Üstelik bu hükümden hiçbir şekilde kaçamazlardı. Amos’un 1. bölümünün 3. ayetinden 2. bölümünün 1. ayetine kadar Yehova altı defa şöyle söyledi: “Cezasını geri almıyacağım.” Yehova, sözüyle uyumlu olarak hükmünü o milletlerin üzerinden kaldırmadı. Yazılı tarih bu milletlerin her birinin daha sonra felaketlerle karşılaştığını kanıtlar. Evet en az dördü, yani Filistiye, Moab, Ammon ve Edom tarihten silinmiştir!

9. Yahuda halkı neyi hak etmişti, neden?

⁹ Amos’un peygamberlik sözleri daha sonra yedinci bir millete, yani kendi memleketi olan Yahuda’ya dikkat çekiyor. Amos’un kuzey krallığındaki dinleyicileri onun güney krallığına karşı hüküm bildirisini duyduklarında şaşırmış olabilirler. Yahuda halkı neden aleyhte bir hükmü hak etmişti? Amos 2:4 “çünkü RABBİN şeriatini hor gördüler” diyor. Yehova, Kanununun böyle kasti bir şekilde çiğnenmesine göz yummadı. Amos 2:5’e göre Yehova şunların olacağını bildirdi: “Ben de Yahudaya ateş göndereceğim, ve Yeruşalimin saraylarını yiyip bitirecek.”

10. Yahuda neden felaketten kaçamazdı?

¹⁰ Sadakatsiz Yahuda, gelmekte olan felaketten kaçamazdı. Yehova yedinci defa şöyle dedi: “Cezasını geri almıyacağım” (Amos 2:4). Yahuda MÖ 607’de Babilliler tarafından harap edildiğinde önceden bildirilen cezayı aldı. Evet, kötülerin Tanrısal hükümden hiçbir şekilde kaçamayacağını bir kez daha görüyoruz.

11-13. Amos öncelikle hangi millet aleyhinde peygamberlik sözleri bildirdi? Orada ne gibi baskılar ve zorbalıklar görülüyordu?

¹¹ Peygamber Amos, Yehova’nın yedi milletin üzerine getireceği hükmü yeni bildirmişti. Amos’un peygamberlik sözlerini tamamladığını düşünenler yanılıyordu. Çünkü Amos’un bildireceği daha çok şey vardı! Amos’un asıl görevi kuzeydeki on kabilelik İsrail Krallığı’na sert bir hüküm mesajı bildirmekti. Millet ahlaksal ve dinsel açıdan acınacak derecede yozlaşmış olduğundan İsrail Tanrı’nın hükmünü hak etmişti.

¹² Amos’un peygamberlik sözleri İsrail krallığında yaygınlaşmış baskı ve zorbalığı da ortaya serdi. Bununla ilgili Amos 2:6, 7’de (YÇ) şunları okuyoruz: “RAB şöyle diyor: “İsrailliler’in cezasını kaldırmayacağım, çünkü günah üstüne günah işlediler, doğruyu para için, yoksulu bir çift çarık için sattılar. Onlar ki, yoksulun başını toz toprak içinde çiğner ve mazlumun hakkını bir yana iterler.”

¹³ Doğru kişiler “para için” satılıyordu; belki de hâkimler rüşvet alıp masumları cezalandırıyorlardı. Alacaklılar, yoksulları, belki de “bir çift çarık” fiyatı kadar küçük bir borç yüzünden köle olarak satıyordu. Merhametsiz kişiler, ‘yoksulları’ aşağılamaya o kadar hevesliydi ki, yoksullar yaşadıkları sıkıntıların, yaslarının ve alçaltılmanın bir simgesi olarak kendi başlarına toprak saçıyordu. Yozlaşma o kadar yayılmıştı ki “mazlumun” adaleti bulma ümidi kalmamıştı.

14. On kabilelik İsrail Krallığında kimler kötü muamele görüyordu?

¹⁴ Kimlerin kötü muamele gördüğüne dikkat edin. Onlar memleketin doğru, yoksul, düşkün ve yumuşak başlı insanlarıydı. Yehova’nın İsraille yaptığı Kanun ahdi savunmasız ve muhtaç durumdakilere merhamet gösterilmesini gerektiriyordu. Ne var ki on kabilelik İsrail Krallığının yönetimi altındaki bu kişilerin içinde bulundukları koşullar bundan kötü olamazdı.

“Allahını Karşılamağa Hazır Ol”

15, 16. (a) İsrailoğulları neden “Allahını karşılamağa hazır ol” diye uyarıldı? (b) Amos 9:1, 2 kötülerin Tanrısal hükümden kaçamayacağını nasıl gösterir? (c) On kabilelik İsrail Krallığına MÖ 740’ta ne oldu?

¹⁵ İsrail’de ahlaksızlık ve başka günahlar çok yaygın olduğu için Amos’un bu asi milleti şu sözlerle uyarması yerindeydi: “Allahını karşılamağa hazır ol” (Amos 4:12). Sadakatsiz İsrail Tanrısal hükmün yaklaşan infazından kaçamazdı, çünkü Yehova sekizinci kez şöyle dedi: “Cezasını geri almıyacağım” (Amos 2:6). Kendisinden saklanmaya çalışacak kişilerle ilgili Tanrı şöyle diyor: “Onların kaçağı kaçmıyacak, ve onların kurtulanı kurtulmıyacak. Ölüler diyarını delip girseler de, elim onları oradan alacak; ve göklere çıksalar da, oradan kendilerini indireceğim” (Amos 9:1, 2).

¹⁶ Kötüler “ölüler diyarını delip girseler de”, yani mecazi anlamda yerin en aşağı kısımlarında saklanmaya çalışsalar da Yehova’dan kaçamazlardı. Ayrıca onlar “göklere çıksalar da”, yani yüksek dağlarda bir yere sığınmaya çalışsalar da Tanrısal hükümden kaçamazlardı. Yehova’nın uyarısı gayet açıktı: O’nun elinin erişemeyeceği hiçbir yer yoktu. Saklanma çabaları boştu. Tanrısal adalet, kötü işlerinden dolayı kuzeydeki krallıktan hesap sorulmasını gerektiriyordu. İşte, hesap sorma zamanı gelmişti. Amos’un peygamberliği kaydetmesinden yaklaşık 60 yıl sonra, MÖ 740’ta İsrail’in kuzeydeki krallığı Asurlular tarafından yenilgiye uğratıldı.

Tanrısal Hüküm Seçicidir

17, 18. Amos kitabının 9. bölümü Tanrı’nın merhameti hakkında neleri açıklıyor?

¹⁷ Amos’un peygamberlik sözleri Tanrısal hükmün her zaman hak edenlerin üzerine geldiğini ve kaçınılmaz olduğunu görmemize yardım etti. Ancak Amos kitabı Yehova’nın hükmünün seçici olduğunu da gösterir. Tanrı kötüleri saklandıkları her yerde bulup hükmünü infaz edebilir. Aynı şekilde, tövbe etmiş doğru kişileri de bulup onlara merhamet gösterebilir. Bu nokta Amos kitabının son bölümünde şahane bir şekilde belirtiliyor.

¹⁸ Amos 9:8’e göre Yehova şöyle diyor: “Ancak Yakub evini büsbütün söküp atmıyacağım.” Sonra 13 ila 15. ayetlerde görüldüğü gibi Yehova, toplumunun ‘sürgünlerini geri getireceğini’ vaat ediyor. Böyle kişiler merhamet görecek, güvenliği ve refahı tadacaklar. Yehova şunu vaat ediyor: “Çift süren orakçıya . . . . erişecek.” Bunu bir düşünün, o kadar bol bir hasat ki, bir sonraki çift sürme ve tohum ekme zamanı geldiğinde hasadın bir kısmı hâlâ toplanmamış olacak.

19. Eski İsrail ve Yahuda’da yaşayan bir azınlığa ne oldu?

¹⁹ Hem Yahuda hem de İsrail’de Yehova’nın kötülere karşı hükmünün seçici olduğu söylenebilir, çünkü tövbe eden ve doğru tutuma sahip olan kişilere merhamet gösterildi. Amos kitabının 9. bölümünde kayıtlı olan yenilenme vaadinin gerçekleşmesi olarak eskiden İsrail ve Yahuda’da yaşayan tövbekâr bir azınlık MÖ 537’de esaretten geri döndü. Onlar çok sevdikleri yurtlarına geri dönerek orada hakiki tapınmayı yeniden kurdular. Ayrıca güvenlik içinde evlerini yeniden inşa ettiler, bağlar ve bahçeler diktiler.

22. Tanrısal hükümle ilgili hangi noktalar 2. Selanikliler 1:6-8’de açıklanıyor?

²² Tanrısal hüküm her zaman bunu hak edenlerin üzerine gelir, kaçınılmazdır ve seçicidir. Bunu elçi Pavlus’un şu sözlerinden görebiliriz: “Tanrı’nın gözünde adil olan, size sıkıntı çektirenlere sıkıntı çektirerek karşılık vermek, sıkıntı çeken sizleri ise, bizimle birlikte rahata kavuşturmaktır. Bunu da, Efendimiz İsa güçlü melekleriyle gökten gelip ortaya çıktığında yapacaktır. O, alev alev yanan bir ateş içinde gelecek, Tanrı’yı tanımayanlardan ve kendisi hakkındaki iyi habere itaat etmeyenlerden öç alacaktır” (2. Selanikliler 1:6-8). Meshettiği kişilere sıkıntı çektirerek aleyhte hükmü hak etmiş olanlara karşılıklarını vermek “Tanrı’nın gözünde adil”dir. Bu hüküm kaçınılmaz olacak, çünkü “İsa güçlü melekleriyle gökten gelip ortaya çıktığında” kötüler hayatta kalmayacak. İsa “Tanrı’yı tanımayanlardan ve kendisi hakkındaki iyi habere itaat etmeyenlerden” öç alacağına göre, Tanrısal hüküm aynı zamanda seçici de olacak. Bu hükmün infazı, Tanrı’dan korkan sıkıntı içindeki kişilere rahatlık getirecek.