Yazar ve İncil Vaizi

Luka’nın İncili gibi Elçilerin İşleri kitabının da Teofilos’a hitaben yazılmış olması, Tanrı tarafından ilham edilmiş bu belgelerin ikisinin de Luka tarafından derlendiğini göstermektedir (Luka 1:1; Elçiler 1:1). Luka, İsa Mesih’in hizmetine bizzat tanık olduğunu söylemez. Bunun yerine görgü tanıklarından bilgi topladığını ve “başından itibaren tüm olayları titizlikle araştırdığı”nı söyler (Luka 1:1-3).

Pavlus’un Sezariye’de hapiste geçirdiği iki yıl, muhtemelen Luka’ya İncil kaydı için bilgi toplama fırsatı sağladı. Ayrıca burası, İsa’nın soy kütüğü kayıtlarına başvurabileceği Yeruşalim’e de yakındı. İsa’nın hayatı ve hizmetiyle ilgili birçok olay sadece Luka İncilinde bulunur. Bir bilgin, bu ayrıntıların en azından 82 tanesine dikkat çekti.

Luka, Vaftizci Yahya’nın doğumu hakkında annesi Elizabet’ten bilgi almış olabilir. İsa’nın doğumu ve çocukluğuyla ilgili ayrıntıları ise İsa’nın annesi Meryem’den öğrenmiş olabilir (Luka 1:5–2:52). Mucizevi balık avını da Luka’ya Petrus, Yakub ya da Yuhanna anlatmış olabilir (Luka 5:4-10). İsa’nın mesellerinden bazıları sadece Luka’nın İncilinde bulunur. Bunlardan birkaçı merhametli Samiriyeli, dar kapıdan girmek için var güçle uğraşmanın önemi, kayıp gümüş para, müsrif oğul, zengin adam ve Lazar’dır (Luka 10:29-37; 13:23, 24; 15:8-32; 16:19-31).

Luka insanlarla yakından ilgilendi. Meryem’in arınma sunusunu, dul kadının oğlunun diriltilmesini ve bir kadının İsa’nın ayaklarına yağ sürmesini kaleme aldı. Mesih’e hizmet eden kadınlardan ve Marta ile Meryem’in İsa’yı evlerine konuk etmesinden bahsetti. Luka’nın İncilinde hem iki büklüm olmuş bir kadının ve vücudu su toplamış bir adamın iyileştirilmesi hem de cüzamlı on adamın arınması anlatılır. Luka, İsa’yı görebilmek için ağaca tırmanan kısa boylu Zakkay’dan bahseder ve Mesih’le birlikte direğe gerilen suçlulardan birinin tövbekâr tutumunu anlatır (Luka 2:24; 7:11-17, 36-50; 8:2, 3; 10:38-42; 13:10-17; 14:1-6; 17:11-19; 19:1-10; 23:39-43).

Luka’nın İncilinde İsa’nın örneğindeki merhametli Samiriyelinin, adamın yaralarını nasıl tedavi ettiğine değinilmesi de dikkate değerdir. Antiseptik olarak şarabın ve rahatlatıcı bir madde olarak yağın kullanılmasını, ardından da sarma işlemini kayda dahil eden Luka, İsa’nın meselinde sağlanan yardımı, anlaşılan bir doktorun bakış açısıyla kaleme aldı (Luka 10:30-37).