2, 3. Bu incili hekim Luka’nın yazdığına dair çeşitli kaynaklardan ve Kutsal Kitaptan hangi kanıtlar var?

² Kaydın hiçbir yerinde Luka ismi geçmese de eski devirlere ait yetkili kaynaklar yazarın o olduğu konusunda aynı görüştedirler. Muratori Fragmanında (MS y. 170) bu incilin Luka’ya ait olduğu belirtilir; Irenaeus ve İskenderiyeli Clemens gibi ikinci yüzyıl yazarları da bunu kabul eder. Ayrıca Kutsal Kitapta yazarın Luka olduğunu gösteren güçlü kanıtlar vardır.

Bundan önce Luka, üçüncü vaizlik turunun sonuna yaklaşan Pavlus’la birlikte Filipi’den Sezariye’ye gelmişti. Pavlus davasını Sezar’a sunmadan önce orada hapis yatarak iki yıl beklemişti. Luka incilini o sırada, yani MS 56-58 yılları arasında Sezariye’de yazmış olmalı. Filistin’de bulunduğu bu dönem boyunca, İsa’nın yaşamı ve hizmeti sırasındaki ‘tüm olayları başından itibaren titizlikle araştırabildi.’

5. Luka İsa’nın yaşamındaki olayları ‘titizlikle araştırırken’ muhtemelen hangi kaynaklara başvurdu?

⁵ Luka 12’lerden biri değildi, hatta muhtemelen İsa’nın ölümünden sonra iman etmişti; bu yüzden de incilinde kaydettiği tüm olayların görgü tanığı olamazdı. Bununla birlikte, vaizlik işinde Pavlus’la çalıştı ve aralarında çok yakın bir ilişki vardı (2. Tim. 4:11; Filim. 24). Bunun doğal bir sonucu olarak yazılarında Pavlus’un etkisi fark edilir, örneğin Efendimizin Akşam Yemeği ile ilgili Luka 22:19, 20 ve 1. Korintoslular 11:23-25 ayetleri karşılaştırıldığında bu görülebilir. Luka, kaydını yazarken Matta İncili’ni de kaynak olarak almış olabilir. ‘Her şeyi titizlikle araştırırken’ İsa’nın yaşamındaki olayların görgü tanıklarıyla, örneğin annesi Meryem’le ve o sırada hayatta olan öğrencilerle konuşma fırsatı bulmuş olmalı. Luka’nın ayrıntılı ve doğru bilgileri toplayabilmek için elindeki tüm olanakları kullandığından emin olabiliriz.

9. İsa’nın Luka kaydında yer alan hangi sözleri MS 70’te çarpıcı şekilde gerçekleşti?

⁹ Luka aynı zamanda İbranice Kutsal Yazılardaki peygamberlik sözlerinin İsa Mesih’in yaşamında tüm ayrıntılarıyla gerçekleştiğine dikkat çeker. O, İsa’nın bu konudaki tanıklığını da aktarır (24:27, 44). Ayrıca, ileride olacaklarla ilgili bizzat İsa’nın bildirdiği peygamberlik sözlerini de titizlikle kaydeder. Bunlardan birçoğu zaten göze çarpan şekilde, tüm ayrıntılarıyla gerçekleşti. Örneğin tıpkı İsa’nın bildirdiği gibi, Yeruşalim çepçevre kazıklar çakılarak kuşatıldı ve halk MS 70’te korkunç bir soykırım sonucu yok edildi (Mat. 24:2; Luka 19:43, 44; 21:20-24). Tarihçi Flavius Josephus olayları Roma cephesinden izleyen bir görgü tanığıydı. O, Yeruşalim’in çevresindeki 16 kilometrelik bir alanda bulunan tüm ağaçların kesildiğini, bunlardan yapılan kazıklarla yaklaşık 7 kilometre uzunluğunda bir kuşatma duvarı oluşturulduğunu anlattı. Ayrıca çok sayıda kadın ve çocuğun açlıktan öldüğünü, 1.000.000’dan fazla Yahudinin yaşamını kaybettiğini, 97.000 Yahudinin de sürgün edildiğini yazdı. Bugün bile Roma’daki Titus Takı’nın kabartmalarında Yeruşalim’deki mabetten alınmış ganimeti taşıyan bir Roma zafer alayı görülebilir.e Luka’nın kaydettiği diğer peygamberlik sözlerinin de tam olarak gerçekleşeceğinden emin olabiliriz.