Yazar ve İncil Vaizi

Luka’nın İncili gibi Elçilerin İşleri kitabının da Teofilos’a hitaben yazılmış olması, Tanrı tarafından ilham edilmiş bu belgelerin ikisinin de Luka tarafından derlendiğini göstermektedir (Luka 1:1; Elçiler 1:1).

Luka’nın ismi Elçiler kitabında geçmese de, bazı kısımlarda “biz”, “bizim” gibi birinci çoğul şahıs zamirinin kullanılması, kitapta anlatılan olayların bazılarında yer aldığını gösterir. Luka Pavlus’un, hizmet arkadaşlarıyla birlikte Anadolu’ya yaptığı turu anlatırken şöyle diyor: “Misya’dan geçip Troas’a geldiler.” Pavlus, “Makedonya’ya geçip bize yardım et” diye yalvaran Makedonyalı adamla ilgili görüntüyü Troas’ta görmüştü. Luka şöyle yazıyor: “Pavlus bunu gördükten sonra, . . . . hemen oraya [Makedonya’ya] gitmenin yollarını aradık” (Elçiler 16:8-10). Üçüncü çoğul şahıstan birinci çoğul şahısa geçilmesi Luka’nın Troas’ta Pavlus’a katıldığını gösterir. Luka daha sonra Filipi’deki duyuru faaliyetini birinci çoğul şahısla anlatır ve bu, onun da orada olduğunu gösterir. O şöyle yazıyor: “Sebt günü, şehrin kapısından çıkıp bir dua yeri bulma düşüncesiyle ırmak kenarına gittik. Oturup burada toplanmış kadınlarla konuşmaya başladık.” Bunun sonucunda Lidya ve tüm ev halkı iyi haberi kabul etti ve vaftiz edildi (Elçiler 16:11-15).

Pavlus’un “bir fal cini”nin etkisiyle kehanetlerde bulunan bir hizmetçi kızı iyileştirdiği Filipi’de muhalefetle karşılaşmışlardı. Kazanç kapılarının kapandığını gören kızın efendileri tarafından yakalanan Pavlus ve Silas dövülüp hapse atıldılar. Luka hizmet arkadaşlarının sıkıntısını üçüncü şahıs ağzından anlattığından, anlaşılan o tutuklanmadı. Pavlus ve Silas serbest bırakıldıklarında “kardeşleri görüp yüreklendirdikten sonra oradan ayrıldılar.” Luka, ancak Pavlus daha sonra Filipi’ye döndüğü zaman kendini tekrar kayda dahil etti (Elçiler 16:16-40; 20:5, 6). Belki de Luka oradaki hizmetin gözetimi için Filipi’de kalmıştı.

Nasıl Bilgi Topladı?

Luka, İncili ve Elçiler kitabı için gerekli bilgiyi nasıl edindi? Elçiler kitabında Luka’nın anlatıcı olarak yer aldığı kısımlar onun, Filipi’den tekrar tutuklandığı Yeruşalim’e giden Pavlus’a eşlik ettiğini gösteriyor. Yolculuk sırasında Pavlus ve yol arkadaşları Sezariye’de incil vaizi Filipus’un evinde kaldılar (Elçiler 20:6; 21:1-17). Luka Samiriye’deki ilk vaizlik faaliyetleri hakkında, bu şehirdeki duyuru faaliyetine öncülük eden Filipus’tan bilgi almış olabilir (Elçiler 8:4-25).