Neden Vandalizm?

“SÖYLEYECEĞİM hiçbir şey yok.” Bu sözler São Paulo’nun güzel bir mahallesinde yeni boyanmış bir duvara büyük harflerle yazılmıştı. Basit bir vandalizm olayı diye düşünebilirsiniz. Duvar yazıları vandalizmin sadece bir çeşididir.

Düşünün ki sorumsuz vandallar yeni arabanıza zarar verdi. Ya da birçok kişinin yararlandığı kamu mallarının, vandallar tarafından hasara uğratıldığını veya yok edildiğini fark edebilirsiniz. Neden? Evet, neden? Vandalizmin neden bu kadar yaygın olduğunu hiç merak ettiniz mi? Birçok yerde vandallar telefon kulübelerine zarar vermekten sanki zevk alıyorlar; çoğu kez tren ve otobüs gibi toplu taşıma araçları da hedef durumundadır. Anlaşılan, vandallar hiçbir şeyi umursamıyorlar. Fakat tanık olduğumuz ya da zararını çektiğimiz vandalizmin büyük kısmının ardında yatan nedir?

Rio de Janeiro’da yaşayan genç Markoa, tuttuğu futbol takımının maçı kaybetmesine öyle sinirlendi ki, kazanan takımın taraftarlarıyla dolu bir otobüsü taşlamaya başladı. Ya da Kadir’in durumunu düşünün. Okulda başarılı olamadı diye öfkelenip taşla pencereleri kırdı. Fakat babasından zararı ödemesi istendiğinde bu durum “eğlenceli” olmaktan çıkmıştı. Erhan ise, hem okuyor hem de çalışıyordu. O ve arkadaşları görünüşte terbiyeli gençlerdi. Oysa onların eğlencesi mahalleye zarar vermekti. Erhan’ın ana-babasının bundan hiç haberi yoktu. Valter, São Paulo’nun sokaklarını kendine ev edinmiş çaresiz bir yetimdi. En iyi arkadaşları vandallardan oluşan bir çeteydi ve onlarla dolaşıyordu; ayrıca dövüş sanatlarını da öğrenmişti. Böyle örnekler vandalizmin ardında ne tür insanların bulunduğunu ve vandalizmi başlatan unsurun ya da onda rol oynayan duyguların çeşitli olduğunu gösteriyor.

The World Book Encyclopedia şöyle der: “Vandalizm bir öç eylemi ya da siyasal görüş ifade etmenin bir yolu olabilir. Hem gençler hem de yetişkinler bazen sırf ‘eğlence’ olsun diye bu suçu işler.” Bununla birlikte, vandalizm bir gençlik eğlencesi olmak yerine ciddi derecede zarar verici, hatta öldürücü olabilir. Bir grup genç “biraz eğlenmek” istemişti ve uyuyan bir adamın üzerine yanıcı bir sıvı dökerek onu ateşe verdiler. Bir Kızılderili olan kurban, kaldırıldığı hastanede öldü. Bir habere göre, “bu gençler daha önce, sokakta birkaç dilenci yakıldığında hiçbir yasal işleme başvurulmadığından, bunu kimsenin umursamayacağını düşündüklerini söylediler.” Görünürde bir kurbanı olsun ya da olmasın, ekonomik ve duygusal açıdan vandalizmin bedeli ölçülemez boyutta büyüktür. Öyleyse vandalizmi kontrol altına alabilecek ya da sona erdirebilecek olan nedir?

Vandalizmi Kim Durdurabilir?

Polis ya da okullar vandalizmi önleyebilir mi? Sorunlardan biri, yetkililerin, “kurbanı olmayan” suçlardan ziyade, uyuşturucu satışı ya da adam öldürme gibi daha ciddi suçlarla meşgul olmalarıdır. Bir polis görevlisine göre, bir gencin başı belaya girdiğinde ana-babalar genellikle “birlikte dolaştığı arkadaşlarını, okulu ya da onu yakaladıkları için polisi suçluyor.” Eğitim ve yasal yaptırımlar vandalizmi azaltabilir, fakat ana-babaların tutumu değişmezse ne olacak? Suçlu gençlerin ıslahıyla ilgili bir görevli şöyle diyor: “Sorunun kaynağı can sıkıntısı ve yaratılan fırsatlardır. [Çocuklar] geç saatlere kadar dışarıda kalıyor ve yapacak hiçbir işleri yok. Büyük olasılıkla gözetimden yoksunlar, aksi halde dışarıda olmazlardı.”

Vandalizm birçok yerde büyük bir sorun olmasına rağmen, durum düzeltilebilir; şimdi bunun nasıl yapılabileceğini ele alalım. Başlangıçta sözü edilen vandallar değişti; artık topluma zararlı davranışları tamamen bıraktılar. Bu eski suçluların, yaşam tarzlarını değiştirmelerini sağlayan neydi? Dahası, vandalizmin sadece azaltılmakla kalmayıp tamamen ortadan kaldırılması sizi şaşırtır mıydı? Sonraki makaleyi okumanızı öneririz.

Vandalizm Ortadan Kaldırılabilir

JANE Norman ve Myron W. Harris adlı yazarlar şöyle diyor: “Gençler arasındaki vandalizm her zaman yetişkinlere ve onların standartlarına karşı bir saygısızlık ve düşmanlık ifadesi olarak görülmüştür.” Birçok genç durumu değiştirmek için hiçbir şey yapılamayacağına inanırken, adı geçen yazarlara göre onların “3’te biri, ana-babalar çocuklarına daha çok dikkat ederse ve gençlerin canı bu kadar sıkılmazsa vandalizmin dizginlenebileceğini düşünüyor.” Gençlerin bir şeylerle meşgul olmasını sağlamak ve ana-babaların onların gözetimiyle daha çok ilgilenmesi vandalizmi azaltabilir, fakat bu çabalarla sorunun kökenine inilebilir mi?

Birçok genç yalnızken sorun çıkarmaz, fakat bir grupta ya da iki kişi birlikteyken dikkat çekmeye çalışıp, aptalca ve çirkin şeyler yapabilirler. Nejat’ın durumu böyleydi; uyuşturucu ya da alkolün etkisiyle öfkesini ve memnuniyetsizliğini çoğunlukla vandalizm eylemleriyle gösterirdi. Katolik Kilisesinde toprak reformu ve işçi hakları hakkında verilen vaazlarla galeyana gelen José, protesto amacıyla grevlere ve örgütlü vandalizme katılması gerektiğini düşündü. Bununla birlikte hem Nejat hem de José gösteriler ya da vandalizmden çok daha iyi bir şey buldu.

Vandalizmin Asıl Nedenlerinden Bazıları

Bazı gençlerin vandalizme yönelme nedenlerini daha yakından inceleyelim. Ergenlik çağındaki birçok gencin kafası karışıktır ve “dünyayı çılgın insanlarla dolu, karmaşık ve çılgın bir yer olarak tanımlarlar.” Bununla birlikte, bazılarının inancının aksine bir raporda şunlar belirtildi: “Gençler yaşamlarının gidişatı hakkında kaygı çeker. Onlar dünyanın durumuyla, yetişkinlerin zannettiğinden daha çok ilgilenir.” Vandalizme karışmış bir genç, bu yolla bilinçli ya da bilinçsiz olarak içindeki derin sıkıntıyı, çözümsüz sorunları ya da giderilmemiş ihtiyaçlarını ifade ediyor olabilir. Başlangıçta belirtilen çalışmaya göre, “araştırmaya katılanların hiçbiri, hatta ona bulaşmış olanlar bile vandalizmi savunmadı ya da haklı çıkarmadı.”

Bir genç nadiren takdir ya da teşvik sözleri duyuyor olabilir. Eğitim giderek daha çok önem kazandığından ve mesleklerin çoğunda ihtisaslaşma ya da teknik beceri talep edildiğinden gençlerin gözü korkmuş olabilir. Üstelik, ana-babalar, öğretmenler ve arkadaşlar aşırı eleştirileri ve çok şey beklemeleriyle, gencin kişiliğinden çok, yaptıklarına dikkat çekebilirler. Birçoğu kendisi hakkında düş kırıklığına uğradığından ya isyan eder ya da vandalizme yönelir. Ana-babaların göstereceği sevgi ve dikkat bu sıkıntıyı büyük ölçüde azaltmaz mı?

Bazı yetkililerin duvar yazılarını ve diğer suçları önlemek için uğraşmaktan vazgeçtiğini görseniz de, genel olarak duyarlı vatandaşların, hâlâ öğretmenler ve okul yetkililerinden vandalizmi kontrol altına almalarını beklediğini fark etmiş olabilirsiniz. Yasal yaptırımlarla ilgili The World Book Encyclopedia şöyle der: “Vandalizm para cezası ya da hapisle cezalandırılabilir. Bazı yerel yönetimlerde çocukların işlediği vandalizm suçundan ana-babayı sorumlu tutan kanunlar vardır. Fakat vandalizm eylemlerinin çoğu cezasız kalıyor. Böyle durumlarda yasal yaptırımlar uygulamak zordur ve çoğu kez eylemin yol açtığı hasar yasal bir işleme değecek kadar büyük değildir.” Ayrıca, bir raporun gösterdiği gibi suç işleyenlerden ancak 3’te biri yakalanabilmiştir.

Ana-babaların sorumluluklarını uygun şekilde yerine getirmeleriyle suçların temel nedenlerinden birinin en iyi biçimde halledilebileceği görüşüne herhalde siz de katılıyorsunuz. Aile yaşamı kötüye gittiğinde toplumlar da zarar görür. São Paulo Üniversitesi (Brezilya) profesörlerinden Ana Luisa Vieira de Mattos gençlerle ilgili sorunların nedenlerinden bazılarının ailelerde “ana-baba gözetiminin zayıf, kuralların ve iletişimin yetersiz olması, ihmal, umursamazlık ya da duygusuzluk” olduğunu belirtti.

Günlerimizde İsa’nın şu sözlerinin gerçekleştiğini kesinlikle görüyoruz: “Fesat çoğalacağından ötürü, bir çokların sevgisi soğuyacak.” (Matta 24:12) Ayrıca II. Timoteos 3:1-4’teki sözlerin doğruluğunu kim inkâr edebilir? Resul Pavlus şöyle yazmıştı: “Bunu bil ki, son günlerde çetin anlar gelecektir. Çünkü insanlar, kendilerini seven, parayı seven, övünücü, mağrur, küfürbaz, ana-babaya itaatsiz, nankör, murdar, şefkatsiz, amansız, iftiracı, nefsine mağlûp, azgın, iyilik düşmanı, hain, inatçı, kibirli, zevki Allahtan ziyade seven (olacaklar).” (II. Timoteos 3:1-4) Aslında sadece bu özellikleri taşıyan insanlar arasında yaşamak bile suç işlemeye katkıda bulunur. Ancak, pes etmemiz gerekmez. Toplumlar genel olarak vandalizmi ortadan kaldırmayı başaramadı, fakat biz kendi yaşam tarzlarını değiştirmekte başarılı olmuş ve artık kaba ya da pervasız davranmayan kişiler bulabiliriz. Onların durumunda vandalizm durdurulmuştur.

Gençler İçin Sağlıklı Yönlendirme

Vandalların ve başka insanların kişiliklerini değiştirmesine yardım eden neydi? Bazı eğitmenlere ve ana-babalara olanaksız gibi görünebilirse de, Mukaddes Kitap zamanımıza uygun, mükemmel bir rehberlik sağlar. Eskiden vandal olanlar bu rehberliği izleyerek Tanrı’nın şu açık kanununa itaat etmeye başladı: “Kötülük için çokluğun peşinde olmıyacaksın.” (Çıkış 23:2) Birçoğuna, daha önce hiç anlamadıkları inanç ve öğretiler hakkında Tanrı’nın Sözünde bulunan hakikat çekici geldi ve öğrendikleri şeyler onları iyi yönde etkiledi. Örneğin São Paulo’daki José adlı gencin tecrübesini ele alalım. Tapınmada putların kullanılması gerektiğine inanarak büyümüştü. Tanrı’nın Yehova diye bir ismi olduğunu ve O’nun, suretler aracılığıyla tapınmayı onaylamadığını öğrenen José, yaşamında Tanrı’nın gözünde doğru olanı yapmak üzere değişiklikler yaptı.—Çıkış 20:4, 5; İşaya 42:8; I. Yuhanna 5:21; Vahiy 4:11.

Nejat ise, şiddet kullanan çetelerde ve grevlerde birbiri ardına düş kırıklığı yaşamak yerine, gelecekle ilgili gerçek bir ümit buldu ve bu ona büyük bir rahatlık verdi. Şöyle diyor: “Daha önce kötü arkadaşlıklarım ve uyuşturucu bağımlılığım nedeniyle ailem tarafından reddedilmişken, şimdi evde en çok sayılan kişi benim. Sık sık babam benden ağabeylerime öğüt vermemi istiyor. Yehova’nın Şahitleriyle Mukaddes Kitabı incelemeye başladığımdan beri sevinci öğrendim, çünkü şimdi hayatta bir amacım var.” Marko gibi şiddet dolu kent ortamında yaşamaya alışmış olan bir genç için de, Tanrı’nın Gökteki Krallığının yeryüzünü cennet haline getireceğini öğrenmek gerçekten sevindirici oldu.—Vahiy 21:3, 4.

Ayrıca eskiden çete üyesi, sokak dövüşçüsü ve vandal olan birinin durumunu düşünün. Bir yetim olarak üzücü bir çocukluk dönemi geçirmiş olan Valter bu yozlaşmış, kötü sistemde Tanrı’ya ait bir toplumun var olmasından çok etkilendi. Onlar yaşamlarında Mukaddes Kitap ilkelerini uygulamaya, şefkat, ilgi ve nezaket göstermeye içtenlikle gayret eden kişilerdir. Valter şunları açıklıyor: “İsa’nın vaadine uygun olarak şimdi kocaman bir ailem, ‘kardeşlerim, kızkardeşlerim, annelerim ve babalarım’ var. Gelecekte, insanların Tanrı’nın adil yönetimi altında mutlu ve birlik içinde yaşayacağı günleri özlemle bekliyorum.”—Markos 10:29, 30; Mezmur 37:10, 11, 29.

Protestodan Daha İyi Bir Şey

Eskiden vandal olan bu kişiler, insanlara sevgi ve ilgi göstermenin yanı sıra ‘kötüden nefret etmeyi’ de öğrendi. (Mezmur 97:10; Matta 7:12) Sizin hakkınızda ne denebilir? Siz sırf vandalizmin yaygın etkilerinden zarar gören biri bile olsanız, Tanrı’nın Sözünü incelemek, Yehova’nın sizin için gerçek bir kişi olduğunu ve sevgi dolu semavi bir Baba olarak sizinle ilgilenmek istediğini anlamanızı sağlayacak. (I. Petrus 5:6, 7) Tanrı, kişisel zayıflıklarınıza ya da yoksulluğunuza rağmen ruhi yönde gelişmenize yardım edebilir. Sadece bu bile muhteşem bir deneyimdir!

Yehova Tanrı ve İsa Mesih, her tür insanın Mukaddes Kitaptaki hakikati öğrenebilmesini gerçekten ister. Tanrı’nın Sözü, kişilerin şimdi vandalizmden vazgeçmelerine yardım etmekten başka şeyler de yapabilir. Tanrısal ilkeleri uygulamak konusunda daha çok ilerleyebilmeleri için onları harekete geçirebilir. Sonuç olarak, onlar dünya çapında temiz ve iyi davranışlarıyla tanınmış uluslararası bir kardeşlik toplumu olan Yehova’nın Şahitlerinin cemaatine mensup olurlar. Efesoslular 4:24 ile uyumlu olarak İsa’nın bu samimi takipçileri ‘hakiki adalet ve vefada Tanrı’nın iradesine göre yaratılmış olan yeni kişiliği giymişlerdir.’ Yakında dünya böyle insanlarla dolacak; çünkü yalnızca böyle kişiler hayatta kalıp sonsuza dek yaşayacak.—Luka 23:43 ile karşılaştırın.

Vandalizmden Arınmış Yeni Bir Dünya Mümkündür

Vandalizmin yeryüzünden gerçekten silinebileceğine inanıyor musunuz? Ancak böyle önemli bir değişiklik nasıl olacak? Tanrı’nın Gökteki Krallığı bu kötü sistemi yakında ortadan kaldıracak. Yeryüzünde oturanlar Tanrı’nın adil kanunlarını kasıtlı olarak herhangi bir şekilde ihlâl ettiklerinde bundan sorumlu tutulacak. (İşaya 24:5, 6 ile karşılaştırın.) “Âsiler birlikte yok olacaklar;” fakat adaleti sevenler kurtulacak. “RAB onlara yardım eder ve onları kurtarır; onları kötülerden azat eder ve onları kurtarır, çünkü kendisine sığındılar.”—Mezmurlar 37:38-40.

Gerçekten de, vandalizmin kökü tamamen kurutulacak. Aynı şekilde tüm suçların, baskıların, sıkıntıların ve kötülüğün de. Bunun yerine, yeni dünyadaki yaşamın temel özellikleri barış, gerçek adalet, huzur ve güvenlik olacak. İşaya 32:18’de anlatılanlar gerçek olacak: “Kavmım selâmet yurdunda, ve emniyetli meskenlerde, ve rahat yerlerinde oturacak.” Evet, güzel ve küresel bir cennette, birbirine sevgi ve ilgi gösteren insanlar yaşayacak.

Diğer milyonlarca kişiyle birlikte, eskiden vandal olanlar da Yehova Tanrı’yla yakın bir ilişkiye sahiptir. Onlar artık vandalizmden uzak duruyor. Yeni dünyada yaşamak üzere Tanrı’nın Sözünün sizi yönlendirmesine izin verecek misiniz? Yehova’nın şu bildirisini kaydeden mezmur yazarını örnek alın: “Sana talim edeceğim, ve yürüyeceğin yolu sana öğreteceğim; sana öğüt vereceğim; gözüm senin üzerinde olacaktır.”—Mezmur 32:8.