4, 5. Arkeoloji Daniel kitabıyla ilgili eleştirileri nasıl haksız çıkardı?

⁴ Kutsal Kitap eleştirmenleri Daniel kitabındaki tarihsel bilgilerin doğruluğundan şüphe etmiş olsa da, yıllar içinde ortaya çıkarılan arkeolojik bulgular onların iddialarını tamamen çürütmüştür. Örneğin bu eleştirmenler, Babil’de Nabonidus’un (Nabunaid) hükümdar olduğuna inanılan bir dönemde Belşazar’dan kral olarak söz ettiği için Daniel’in kaydını küçümsemiştir (Dan. 5:1). Fakat bugün arkeoloji, Belşazar’ın gerçekten yaşamış biri olduğunu ve Babil İmparatorluğu’nun son yıllarında Nabonidus’un naibi olarak görev yaptığını şüpheye yer bırakmayacak şekilde tespit etmiştir. Örneğin Nabonidus’a ait eski bir çiviyazısı metin, Belşazar’ın Babil’de kral yetkisine sahip olduğunu açıkça doğrular ve Nabonidus’la nasıl ortak hükümdar olduğunu anlatır.b Belşazar’ın krala ait görevleri yerine getirdiği görüşünü destekleyen başka çiviyazısı metinler de vardır. Nabonidus’un 12. yılına tarihlendirilen bir tablette, Kral Nabonidus ile kralın oğlu Belşazar adına bir yemin bulunur; bu, Belşazar’ın babasıyla eşit konumda görüldüğünü gösterir.c Bu bilgi, Belşazar’ın Daniel’e duvardaki yazıyı yorumlayabilirse onu krallık yönetiminde neden “üçüncü adam” yapmayı vaat ettiğini de açıklar. Nabonidus birinci, Belşazar ikinci hükümdar sayılıyordu, Daniel de üçüncü adam ilan edilecekti (5:16, 29). Bir araştırmacı şöyle diyor: “Çiviyazısı metinlerde Belşazar’a yapılan göndermeler onun rolünü öyle aydınlatmıştır ki, Belşazar’ın tarihteki yeri apaçık gözler önüne serilmiştir. Belşazar’ın konum ve prestij bakımından Nabonidus’la hemen hemen eşit olduğunu gösteren pek çok metin var. Yeni Babil hanedanının son döneminin büyük kısmında ikili bir hükümdarlığın söz konusu olduğu bilinen bir gerçektir. Nabonidus en yetkili hükümdar olarak Arabistan’ın Tema kentindeki sarayından imparatorluğu yönetiyordu, Belşazar ise ülkenin yönetim merkezi olan Babil’de naipti. Belşazar’ın güçsüz bir vekil olmadığı açıktır, çünkü ‘krallık’ ona emanet edilmişti.”d