Ne Öğretilmeli ve Nasıl?

19. (a) Çocuklara zaman ayırmanın yanı sıra ne de gerekir? (b) Ana babaların çocuklarına öncelikle neyi öğretmesi gerekir?

¹⁹ Çocuğa sadece zaman ayırmak, hatta ona bir şeyler öğretmek onu iyi yetiştirmek için yeterli değildir. Ona ne öğretildiği de önemlidir. Mukaddes Kitabın ne öğretilmesi gerektiğini vurguladığına dikkat edin. Kutsal Yazılar ‘Bugün sana emretmekte olduğum bu sözleri oğullarının zihnine iyice koyacaksın’ der. Acaba çocuklara öğretilmesi gereken “bu sözler” nelerdir? Bunların, daha önceki ayette geçen şu sözler olduğu açıktır: “Allahın RABBİ bütün yüreğinle, ve bütün canınla, ve bütün kuvvetinle seveceksin” (Tesniye 6:5-7). İsa bunun Tanrı’nın en önemli emri olduğunu söyledi (Markos 12:28-30). Ana babaların çocuklarına öncelikle Yehova hakkında öğretmeleri ve neden yalnızca O’nun tüm benlikle sevilmeye ve bağlanılmaya layık olduğunu açıklamaları gerekir.

20. Tanrı eski devirlerde ana babalara çocuklarına ne öğretmelerini emretmişti?

²⁰ Bununla birlikte ana babalara çocuklarına öğretmeleri ısrarla teşvik edilen “bu sözler” Tanrı’nın tüm benlikle sevilmesinden daha fazlasını kapsar. Tesniye’nin bir önceki bölümünde Musa’nın Tanrı’nın taş tabletlere yazdığı kanunlardan, yani On Emir’den yine söz ettiğini göreceksiniz. Bu kanunlarda yalan söylemeyi, çalmayı, adam öldürmeyi ve zina işlemeyi yasaklayan emirler yer alır (Tesniye 5:11-22). Bu nedenle, eski devirlerde ana babalara çocuklarına ahlaksal değerleri aşılamaları gerektiği açıkça gösterilmişti. Günümüzde İsa’nın takipçisi ana babalar, çocuklarının güvenli, mutlu bir geleceğe sahip olmasına yardım etmek istiyorlarsa aynı eğitimi vermelidirler.

21. Tanrı’nın Sözünü gençlerin ‘zihnine iyice koyma’ emriyle ne kastediliyor?

²¹ Ana babalara çocuklarına “bu sözler”i veya emirleri nasıl öğretmeleri gerektiği söyleniyor: “Onları oğullarının zihnine iyice koyacaksın.” ‘Zihnine iyice koymak’ ifadesi “sık sık tekrarlayarak veya tembih ederek öğretmek, ve etkilemek; ısrarla söylemek, kafasına sokmak” anlamına geliyor. Bu nedenle, Tanrı aslında ana babalara, çocuklarını Mukaddes Kitaptan eğitmeye başlamalarını ve ruhi konuları onların zihnine sokma amacını taşıyan bu eğitimi, planlı, programlı olarak sürdürmelerini söylüyor.

22. İsrailli ana babalara çocuklarına öğretirken ne yapmaları söylendi; bu ne anlama geliyordu?

²² Ana babanın böyle planlı bir program yapabilmesi için inisiyatifi ele alması gerekir. Mukaddes Kitap şöyle der: “Onları [“bu sözler”i veya Tanrı’nın emirlerini] alâmet olarak elinin üzerine bağlıyacaksın, ve onlar gözlerinin arasında alın bağı olacaklar. Ve onları evinin kapı süveleri üzerine, ve kapılarının üzerine yazacaksın” (Tesniye 6:8, 9). Bu ayetler, ana babaların Tanrı’nın kanunlarını gerçekten kapıların süvelerine ve üzerine yazmaları; onların bir kopyasını çocuklarının ellerine bağlamaları ve gözlerinin arasına yerleştirmeleri gerektiği anlamına gelmez. Buradaki asıl nokta, ana babaların çocuklarına Tanrı’nın öğretilerini sürekli hatırlatmaları gerektiğidir. Çocuklara öğretme işi öylesine düzenli ve tutarlı yapılmalıdır ki, bu sayede çocuklar Tanrı’nın öğretilerini her zaman karşılarında görüyor gibi olmalıdır.

23. Önümüzdeki hafta incelenecek olan makalede hangi konular ele alınacak?

²³ Ana babaların çocuklarına öğretmeleri gereken çok önemli şeylerden bazıları nelerdir? Günümüzde çocukların kendilerini koruyabilmelerini sağlayacak şekilde bilgi almaları ve yetiştirilmeleri neden önemlidir? Bugün ana babaların çocuklarına etkili şekilde öğretim vermelerini sağlayabilecek hangi yardım var? Birçok ana babayı yakından ilgilendiren bu ve diğer sorular sonraki makalede ele alınacak.

Hikmet Kazandıran Öğretim Tarzı

6. (a) Neden çocuklar genelde hikmetsizce davranır? (b) Hangi mücadele devam ediyor?

⁶ Çocukların hikmetsizce davranmalarının nedeni, çoğu kez onlara doğru şeylerin öğretilmemesi değil, öğretilenlerin yüreklerine erişmemesi, yani içlerindeki insanı etkilememiş olmasıdır. İblis, çocukların yüreklerine hâkim olmak için mücadele ediyor. Onun yöntemi çocukları bu dünyanın kötü etkilerine maruz bırakmaktır. Aynı zamanda miras aldıkları, kötüyü yapma yönündeki günahkâr eğilimlerinden de yararlanmaya çalışıyor (Tekvin 8:21; Mezmur 51:5). Ana babalar, çocuklarının yüreklerini ele geçirme yönünde gerçek bir mücadelenin sürdüğünün farkında olmalılar.

7. Çocuğa neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlatmak neden yeterli değildir?

⁷ Ana baba çoğu kez çocuğa neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlattığında ona belirli ahlaksal ilkeleri öğrettiğini düşünür. Onlar çocuğa yalan söylemenin, çalmanın ya da bir kimsenin evli olmadığı biriyle cinsel ilişkiye girmesinin yanlış olduğunu söyleyebilirler. Ancak sadece bunları söylemiş olmaları yetmez; çocuğun bu emirlere itaat edebilmesi için daha güçlü bir nedene ihtiyacı vardır. Söz konusu emirler Yehova’nın kanunlarıdır. Çocuk hikmetli davranışın Yehova’nın emirlerine itaat etmek olduğunu öğrenmelidir (Süleyman’ın Meselleri 6:16-19; İbraniler 13:4).

8. Ne tür öğretim tarzı çocuğun hikmetli davranmasına yardım edebilir?

⁸ Evrendeki karmaşıklık, canlıların çeşitliliği ve mevsimlerin değişmesi gibi şeylerin hepsi, çocuğun mutlak hikmete sahip bir Yaratıcı’nın varlığını kabul etmesine yardım edebilir (Romalılar 1:20; İbraniler 3:4). Ayrıca, çocuğa Tanrı’nın onu sevdiği, sonsuz yaşamı alabilmesi için Oğlunu fidye vererek bir düzenleme yaptığı ve Tanrı’nın söylediklerine itaat ederek O’nu mutlu edebileceği de öğretilmelidir. Böyle yapılırsa çocuk, İblis’in tüm engelleme girişimlerine rağmen, büyük ihtimalle Yehova’ya hizmet etmek isteyecektir (Süleyman’ın Meselleri 22:6; 27:11; Yuhanna 3:16).

9. (a) Yaşam kurtarıcı öğretim tarzı için ne gerekir? (b) Babalara ne yapmaları emrediliyor; bu neyi kapsıyor?

⁹ Çocuğu koruyan ve onda doğru olanı yapma isteği uyandıran öğretim tarzı, zaman, dikkat ve iyi bir planlama gerektirir. Ana baba Tanrısal rehberliği kabul etmelidir. Mukaddes Kitap “Babalar, . . . . [çocuklarınıza] Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle yetiştirin” diyor (Efesoslular 6:4). Bu ne anlama geliyor? ‘Yol gösteren düşünüş’ olarak çevrilen ifade orijinal Yunanca’da ‘bir fikir yerleştirmek’ düşüncesini taşıyor. Dolayısıyla, aslında baba çocuğunun zihnine Yehova’nın fikrini ve düşüncesini yerleştirmeye teşvik ediliyor. Bu, çocuk için gerçekten büyük bir korunmadır. Eğer çocuğa Tanrı’nın düşünceleri, yani düşünce tarzı aşılanırsa, kötülüklere karşı korunmuş olacak.

Sevgiye Dayanan Arzu

10. Çocuğunuzu iyi yetiştirmeniz için bilmeniz gereken önemli şey nedir?

¹⁰ Çocuğunuzu iyi yetiştirme arzunuzu yerine getirebilmeniz için, çabalarınızın ardındaki güdü sevgi olmalıdır. İyi iletişim önemli bir etkendir. Çocuğunuzun hayatında neler olduğunu ve neler düşündüğünü öğrenin. Rahat bir ortamda çocuğunuzun size içini dökmesini sağlayın. Çocuğunuzun söyledikleri bazen sizi şaşırtabilir. Bu durumda aşırı tepki göstermemeye çok dikkat edin. Bunun yerine, ilgiyle dinleyin.

11. Ana baba çocuğuna Yehova’nın düşüncesini nasıl aşılayabilir?

¹¹ Tanrı’nın cinsel ahlaksızlığı yasaklayan kanunlarını Mukaddes Kitaptan çocuğunuza okumuş olabilirsiniz, hatta bunu defalarca yapmış olabilirsiniz (1. Korintoslular 6:18; Efesoslular 5:5). Bunların okunması çocuğunuzun Yehova’yı neyin memnun edip etmediğini anlamasını sağlamış olabilir. Fakat çocuğa Yehova’nın düşüncesini aşılamak daha fazlasını gerektirir. Çocuğun Yehova’nın kanunlarının neden verildiğini anlaması için yardıma ihtiyacı vardır. O, bu kanunların doğru ve yararlı olduğuna, onlara itaat etmenin sevgi dolu ve yerinde bir davranış olduğuna ikna olmalıdır. Çocuğunuzun Tanrısal görüşü kabul etmesi için onunla Kutsal Yazılar üzerinde mantık yürütürseniz, bunları ona aşıladığınız söylenebilir.

12. Ana baba çocuğunun cinsel ilişki konusunda doğru görüşü edinmesine nasıl yardım edebilir?

¹² Cinsel konular hakkında konuşurken şöyle sorabilirsiniz: “Yehova’nın evlilik öncesi cinsel ilişkiyi yasaklayan kanununa itaat etmenin insanı mutsuz edeceğini mi düşünüyorsun?” Çocuğunuzu neden öyle cevap verdiğini açıklaması için cesaretlendirin. Yehova’nın çocuk sahibi olmakla ilgili harika düzenlemesini gözden geçirdikten sonra şöyle sorabilirsiniz: “Sence sevgi dolu Tanrımız hayattan zevk almamızı engellemek için kanunlar koyar mı? Yoksa bu kanunların bizim mutlu olmamız ve korunmamız için konulduğunu mu düşünüyorsun?” (Mezmur 119:1, 2; İşaya 48:17). Önce çocuğunuzun bu konuda ne düşündüğünü öğrenin. Sonra dikkatini cinsel ahlaksızlıkla ilgili örneklere çekebilir, bunların nasıl acıya ve sıkıntılara yol açtığını anlatabilirsiniz (2. Samuel 13:1-33). Çocuğunuzun Tanrısal görüşü anlayıp kabul etmesi için onunla mantık yürütürseniz, Tanrı’nın düşüncesini ona aşılamak konusunda epey yol kat etmiş olursunuz. Fakat yapabileceğiniz başka bir şey daha var.

13. Yehova hakkında özellikle hangi şeyi bilmesi çocuğu O’na itaat etmeye yöneltebilir?

¹³ Çocuğunuza sadece Yehova’ya itaatsizliğin sonuçlarını öğretmekle kalmayıp, yaşam tarzımızın O’nu kişisel olarak nasıl etkilediğini de anlatmanız hikmetlilik olacaktır. Çocuğunuza Yehova’nın isteğini yapmadığımızda O’nu incitebileceğimizi Mukaddes Kitaptan gösterin (Mezmur 78:41). Ona “Yehova’yı neden incitmek istemiyorsun?” diye sorabilirsiniz. Ardından “Tanrı’nın düşmanı olan Şeytan, Yehova’ya sevgimizden dolayı değil, bencil nedenlerle hizmet ettiğimizi iddia ediyor” diyebilirsiniz. Sonra, Eyub’un bütünlüğünü koruyarak Tanrı’nın yüreğini sevindirdiğini, böylece Şeytan’ın suçlamalarına bir cevap verdiğini anlatabilirsiniz (Eyub 1:9-11; 27:5). Çocuğunuz, davranışlarıyla Yehova’yı üzebileceğini ya da mutlu edebileceğini anlamalıdır (Süleyman’ın Meselleri 27:11). Bu ve diğer önemli konular Büyük Öğretmenini İyi Dinlea kitabı kullanılarak çocuğa öğretilebilir.

Sevindirici Sonuçlar

14, 15. (a) Büyük Öğretmen kitabındaki hangi bölümler çocukları harekete geçirdi? (b) Bu kitabı kullanarak hangi güzel sonuçları elde ettiniz? (18-19. sayfadaki çerçeveye de bakın).

¹⁴ Hırvatistan’da yedi yaşındaki torunuyla birlikte Büyük Öğretmen kitabını okuyan bir büyükbaba, çocuğun kendisine şunları söylediğini yazıyor: “Annem bir şey yapmamı söyledi, ama yapmak istemedim. Sonra kitaptaki ‘Söz Dinlersen Korunursun’ bölümünü hatırladım ve anneme gidip sözünü dinleyeceğimi söyledim.” Florida’da (ABD) yaşayan evli bir çift de “Asla Yalan Söylememeliyiz!” bölümü hakkında şunları söyledi: “Bu bölüm öyle sorular soruyor ki, çocuk içini döküyor ve normalde kabul etmeyeceği hatalarını kabul ediyor.”

¹⁵ Büyük Öğretmen kitabında 230’dan fazla resim bulunmaktadır; her resim veya resim grubu için bir altyazı ya da açıklama var. Bu yayın için minnettar olan bir anne “oğlum genelde bir resme dikkatle bakıyor ve sayfanın çevrilmesini istemiyor” dedi. “Resimler sadece çekici değil, aynı zamanda bir şeyler de öğretiyor ya da en azından çocuğun soru sormasını sağlıyor. Oğlum, karanlık bir odada televizyon seyreden çocuğun resmini gördüğünde, yanlış bir şeyler olduğunu fark ettiğini gösteren bir ses tonuyla ‘anne bu çocuk ne yapıyor?’ diye sordu.” Bu resmin altyazısı şöyledir: “Yaptığımız her şeyi kim görür?”

Günümüz İçin Önemli Bir Eğitim

16. Günümüzde çocuklara hangi şeyin öğretilmesi önemlidir; neden?

¹⁶ Çocuk vücudundaki özel kısımların nasıl kullanılıp kullanılmayacağını bilmelidir. Fakat bu konularda konuşmak her zaman kolay değildir. Bir gazetenin köşe yazarı kendisinin, cinsel organları çağrıştıran sözcükler kullanmanın ayıp sayıldığı bir dönemde yetiştiğini söyledi. Çocuklarına bunları öğretmek konusunda ise “Fena halde utanıyorum, ama bunu yenmem gerek” diye yazdı. Ana baba utandığı için cinsel konular hakkında çocuğuyla konuşmaktan kaçınırsa, onu korumuş olmaz. Cinsel sapıklar çocuğun bilgisizliğinden yararlanırlar. Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabı bu konuyu sağlıklı ve saygılı bir şekilde ele alıyor. Çocukları cinsellik konusunda bilgilendirmek onların saflığını bozmaz; asıl bunu yapmamak saflıklarının bozulmasına yol açabilir.

17. Büyük Öğretmen kitabı ana babaların çocuğuna cinsel konularda eğitim vermesine nasıl yardım ediyor?

¹⁷ Büyük Öğretmen kitabının 10. bölümünde kötü meleklerin yeryüzüne gelip baba oldukları anlatılırken çocuğa şu soru soruluyor: “Sen cinsel ilişki konusunda ne biliyorsun?” Kitap bu soruya basit fakat ciddi bir yanıt veriyor. Sonra 32. bölümde çocukların cinsel sapıklardan nasıl korunabileceği açıklanıyor. Kitabı okuyanlardan bu eğitimin çok önemli olduğunu bildiren birçok mektup alındı. Bir okuyucu şunları yazdı: “Geçen hafta oğlum Javan’ı çocuk doktoruna götürdüğümüzde, doktor oğlumuzla vücudunun özel kısımlarının nasıl kullanılacağı hakkında konuşup konuşmadığımızı sordu. Bu konuyu yeni kitabımızı kullanarak çocuğumuzla konuştuğumuzu öğrenince çok etkilendi.”

18. Büyük Öğretmen kitabı ulusal simgelere saygı gösterme konusunda neler anlatıyor?

¹⁸ Başka bir bölüm ise Mukaddes Kitaptaki üç İbrani gençle, Şadrak, Meşak ve Abednego ile ilgilidir. Onlar Babil devletini temsil eden bir heykelin önünde yere kapanmayı reddetmişti (Daniel 3:1-30). Bazı kimseler bir heykele saygı göstermek ile bayrağı selamlamak arasında bir bağlantı kuramayabilir; oysa Büyük Öğretmen kitabı bir bağlantı olduğunu gösteriyor. Yazar Edward Gaffney’nin bir dergide yayımlanan röportajında neler söylediğine dikkat edin (U.S. Catholic). O, kızının devlet okuluna gittiği ilk gün eve geldikten sonra kendisine “okulda yeni bir dua” öğrendiğini söylediğini ve kendisinin de ondan bunu tekrarlamasını istediğini anlattı. Gaffney şunları söyledi: “Kızım elini göğsüne koyup, büyük bir gururla ‘bayrağa bağlılık andı içiyorum’ diyerek and etmeye başladı. Birden bir şey kafama dank etti. Yehova’nın Şahitleri haklıydı. Devlet dininin okullarımızda çok küçük yaşlarda oluşturulmaya başlanan bir türü var: Kayıtsız şartsız bağlılık.”

Her Çabaya Değer

19. Çocukların eğitilmesi hangi nimetlerle sonuçlanır?

¹⁹ Gerçekten de, çocuğunuzun eğitimi her çabaya değer. Bir anne Kansas’taki (ABD) oğlundan şu sözleri yazan bir mektup aldığında ağladı: “Duygusal açıdan nispeten sağlam ve dengeli şekilde yetiştirildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum. Sen ve babam övgüyü kuşkusuz hak ediyorsunuz” (Süleyman’ın Meselleri 31:28). Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabı daha birçok ana babanın çocuklarına eğitim vererek bu değerli mirası korumasına yardım edebilir.