Yazarı: Pavlus

1, 2. (a) Elçilerin İşleri ile İkinci Timoteos kitaplarında Pavlus’un tutukluluğu hakkında nasıl bilgiler verilir? (b) Birinci Timoteos mektubunun ne zaman yazıldığı anlaşılıyor? Neden?

LUKA’NIN Elçilerin İşleri kitabında Pavlus’un yaşamı hakkında verdiği son bilgiye göre, elçi Roma’da Sezar’a başvurusunun sonucunu beklemektedir. Pavlus’un MS 61’deki durumundan söz eden kayıt, elçinin iki yıl boyunca kendi kiraladığı evde oturduğunu, yanına gelen herkese Tanrı’nın Krallığını duyurduğunu ve bunu “hiçbir engelle karşılaşmadan, büyük bir cesaretle” yaptığını söyler (Elçi. 28:30, 31). Ancak Pavlus, Timoteos’a yazdığı ikinci mektupta “Sıkıntı çekiyorum, hatta suç işlemiş biri gibi zincire vuruldum” der ve ölümünün yakın olduğundan söz eder (2. Tim. 2:9; 4:6-8). Elçinin koşulları tamamen değişmiştir. Önce saygın bir tutukluyken, artık azılı bir suçlu muamelesi görmektedir. Peki MS 61 yılı ile elçinin Timoteos’a mektubunu yazdığı zaman arasında neler olmuştur?

² Pavlus’un Timoteos’a ve Titus’a yazdığı mektupları Elçilerin İşleri kitabının kapsadığı dönemde bir yere yerleştirmek kolay değildir. Bu yüzden bazı Kutsal Kitap yorumcuları Pavlus’un Sezar’a başvurusunun olumlu sonuçlandığı ve elçinin MS 61’de serbest bırakıldığı görüşündedir. Bir Kutsal Kitap sözlüğü şöyle der: “Elçilerin İşleri kitabının kapanış ayeti, elçinin tutukluluğunun sonunda mahkûm edilip öldürüldüğü varsayımı yerine, [iki yılın ardından serbest bırakıldığı] görüşüne daha uygundur. Luka elçiye hiç kimsenin engel olmadığını vurgulayarak, faaliyetinin sonunun henüz yakın olmadığı izlenimini yaratmaktadır.”a Dolayısıyla Pavlus Birinci Timoteos mektubunu, Roma’daki ilk tutukluluğunun ardından serbest bırakılışı ile son tutukluluğu arasındaki dönemde, yani MS yaklaşık 61-64 yıllarında yazmış olmalıdır.

3, 4. (a) Pavlus serbest bırakıldıktan sonra anlaşılan ne yaptı? (b) Timoteos’a birinci mektubunu nerede yazdı?

³ Anlaşılan Pavlus salıverildikten sonra Timoteos ve Titus’la birlikte vaizlik hizmetine devam etti. Bazıları Pavlus’un İspanya’ya gittiğini ileri sürüyorsa da bu kesin değildir. MS y. 95’te Romalı Clemens Pavlus’un “Batının en uç noktasına kadar” gittiğini yazdı ki bu İspanya’yı da kapsayabilirdi.b

⁴ Pavlus Timoteos’a ilk mektubunu nerede yazdı? Birinci Timoteos 1:3 Pavlus’un Timoteos’u bazı cemaat meseleleriyle ilgilenmesi için Efesos’ta bıraktığını, kendisinin ise Makedonya’ya gittiğini gösterir. Dolayısıyla Pavlus, Efesos’ta bulunan Timoteos’a mektubunu Makedonya’dan yazmış olmalıdır.

5. Timoteos’a yazılan mektupların doğruluğunu destekleyen hangi kanıtlar var?

⁵ Timoteos’a yazılan iki mektubun da Pavlus tarafından kaleme alındığı ve Kutsal Yazıların bir kısmı olduğu eski dönemlerden beri kabul edilir. Polykarpos, İgnatios ve Romalı Clemens gibi ilk Hıristiyan ilahiyatçılarının hepsi de bu konuda aynı görüştedir. Ayrıca Kutsal Metinlerin ilk birkaç yüzyıla ait listelerinde, Timoteos’a yazılan mektuplar Pavlus’un yazıları arasında yer almaktadır. Bir kaynak şöyle der: “Yeni Ahit yazılarında bundan daha güçlü kanıtlara sahip çok az kitap var. . . . . Bu nedenle, ilk yüzyıllardaki kilisenin sağlam tanıklığına rağmen mektupların doğruluğuna yöneltilen itirazlar, son dönemin icatları olarak görülmelidir.”c

6. (a) Pavlus Birinci Timoteos mektubunu neden yazdı? (b) Timoteos kimdi? Onun olgun bir vaiz olduğunu gösteren hangi kanıtlar var?

⁶ Pavlus’un Timoteos’a ilk mektubunu yazma nedeni, cemaatteki teşkilatlanmayla ilgili belli yöntemleri açıklamaktı. Ayrıca Timoteos’u sahte öğretilere karşı tetikte olması ve kardeşleri ‘sözde bilgilere’ karşı koyabilsinler diye güçlendirmesi için uyarma ihtiyacı duyuyordu (1. Tim. 6:20). Bundan başka, bir ticaret şehri olan Efesos maddiyatçılık ve “para sevgisi” gibi tuzaklarla doluydu, dolayısıyla bu konuda bazı öğütler verilmesi de çok yerinde olacaktı (6:10).