Yazarı: Pavlus

1. Pavlus İbraniler mektubunu hangi görevi doğrultusunda yazdı?

PAVLUS “milletlere” gönderilmiş bir elçi olarak tanınır. Peki onun hizmeti yalnızca Yahudi olmayanlarla mı sınırlıydı? Elbette değil! Efendimiz İsa, Pavlus’un vaftiz edilip görevlendirilmesinden hemen önce Hananya’ya şöyle söylemişti: “Bu adam, ismimi hem krallara ve İsrailoğullarına hem de milletlere bildirmek üzere benim için seçilmiş bir araçtır” (Elçi. 9:15; Gal. 2:8, 9). Pavlus İbraniler mektubunu İsa’nın ismini İsrailoğullarına bildirme görevi doğrultusunda yazmıştır.

2. İbraniler mektubunu Pavlus’un yazmadığı şeklindeki itirazlar nasıl çürütülebilir?

² Yine de bazı eleştirmenler İbraniler kitabını Pavlus’un yazdığından kuşku duyuyor. İtirazlarının bir gerekçesi olarak Pavlus’un adının mektupta hiç geçmemesini gösteriyorlar. Ancak Kutsal Metinler dizisinde yer alan başka birçok kitapta da yazarın adı geçmez ve yazarın kim olduğu genellikle kitabın içindeki kanıtlardan anlaşılır. Dolayısıyla bu geçerli bir itiraz değildir. Üstelik, Pavlus adının Yahudiye’de nefret uyandırması nedeniyle elçinin oradaki Hıristiyanlara yazarken adını özellikle kullanmamış olabileceği görüşü de vardır (Elçi. 21:28). İbraniler’in Pavlus’un diğer mektuplarından farklı bir üslupta yazılmış olması da geçerli bir itiraz değildir. Elçi pagan milletlere, Yahudilere ya da Hıristiyanlara hitap ederken ‘her tür insanla her şey olma’ yeteneğini daima göstermiştir (1. Kor. 9:22). Bu mektubunda da Yahudilerin tam olarak anlayıp kavrayabileceği kanıtlar ortaya koyarak onların düşünüş tarzıyla akıl yürütür.

3. İbraniler’deki hangi kanıtlar mektubun Pavlus tarafından ve özellikle Yahudilere yönelik yazıldığını gösterir?

³ Mektubun içinde yazarın Pavlus olduğunu her açıdan destekleyen kanıtlar vardır. Yazar o sırada İtalya’dadır ve Timoteos’la yakın ilişkisi olan biridir. Bunlar akla Pavlus’u getirir (İbr. 13:23, 24). Tamamen İbrani cemaatine yönelik olarak yazılan bu mektupta kanıtlar Yahudiliğe özgü bir bakış açısıyla sunulmuşsa da, Pavlus’un en tipik temalarından biri işlenir. Bir yorum kitabı bu konuda şöyle der: “Baştan sona mektubun yapısı Yahudi soyundan olanlara yazılmış olduğunu kanıtlıyor. Diğer milletlerden olanlara yazılmış olsaydı, on bin kişiden biri bile yazarın akıl yürütme tarzını anlamazdı çünkü onlar Yahudi sistemine yabancıydılar. Oysa yazar mektubun her yerinde okurlarının bu bilgiye sahip olduğunu varsayar.”a İbraniler kaydının Pavlus’un diğer mektuplarından farklı üslupta yazılması da bu şekilde açıklanabilir.

4. İbraniler’i Pavlus’un yazdığına dair başka hangi kanıtlar var?

⁴ Yazarın Pavlus olduğuna dair ek bir kanıt 1930’larda bulunan 2 numaralı Chester Beatty Papirüsü’dür (P⁴⁶). Ünlü İngiliz metin eleştirmeni Sir Frederic Kenyon, Pavlus’un ölümünden sadece yüz elli yıl kadar sonra yazılmış olan bu papirüs kodeksle ilgili şunları söylemiştir: “[Kodekste] İbraniler kitabının son derece sıra dışı bir yerde, Romalılar’dan hemen sonra bulunması dikkate değerdir; çünkü bu, elyazmasının yazıldığı tarihte kitabın yazarının Pavlus olduğundan kuşku duyulmadığını göstermektedir.”b Aynı konuda bir ansiklopedi de açıkça şöyle der: “Bu mektubu yazan kişinin Pavlus’tan başka biri olduğuna dair Kutsal Metinlerin içinde ya da dışında hiçbir sağlam kanıt yoktur.”c

5. İbraniler kitabının içeriği onun Tanrı ilhamı olduğunu nasıl kanıtlar?

⁵ İlk Hıristiyanlar tarafından kabul edilmesinin yanı sıra, içeriği de kitabın Tanrı ilhamı olduğunu kanıtlar. İbraniler mektubu önceki yazılara çok sayıda gönderme yaparak okuyucunun dikkatini sürekli İbranice Kutsal Yazılardaki peygamberlik sözlerine çeker ve bunların hepsinin nasıl Mesih İsa’nın yaşamında gerçekleştiğini gösterir. Örneğin elçi sadece ilk bölümde, oğlun artık meleklerden üstün konumda olduğunu işlerken İbranice Kutsal Yazılardan en az yedi alıntı yapar. Ayrıca, kitap boyunca İsa’ya hayatın öncüsü, onun yönetimindeki Krallığa da insanlığın tek ümidi olarak dikkat çekip Yehova’nın Sözünü ve adını yüceltir.

8. (a) İbranilere bu mektubu yazmaya en uygun kişi neden Pavlus’tu? (b) Elçi hangi kanıtları sundu?

⁸ Elçi Pavlus’tan başka kimse İsa’nın Yahudi kökenli takipçilerinin gördüğü baskıyı ve zulmü bu kadar iyi anlayamazdı. Eski bir Ferisi olan Pavlus’tan başka kimse Yahudi geleneklerini çürütmeleri ve etkili kanıtlar göstermeleri için onlara böyle yardım edemezdi. Elçi, Gamaliel’in dizinin dibinde öğrenim gördüğünden Musa Kanununu çok iyi biliyordu. Bu bilgisinden yararlanarak Mesih’in, hükümleri ve kurbanlarıyla Kanunun gereğini yerine getirdiğine dair kesin kanıtlar sundu. Ve bunların birer örnek olduğunu, yerlerini çok daha görkemli olan gerçeklerine bıraktığını, bu durumun da yeni ve daha iyi bir ahit yoluyla muazzam nimetler getirdiğini gösterdi. Mektupta elçi, keskin zekâsıyla İbranice Kutsal Yazılardan hiçbir makul Yahudinin karşı çıkamayacağı kadar bol kanıtı net ve ikna edici şekilde peş peşe sıraladı. Bu şekilde, iman etmeyen Yahudilerde büyük nefret uyandıran çok çarpıcı yeni düşünceler sundu. Bunlar arasında, Kanun ahdinin sona erişi ve yeni ahdin gelmesi, Mesih’in kâhinlik hizmetinin Harun’un soyuna verilen kâhinlikten üstün olması, boğa ve keçi sunularıyla karşılaştırıldığında Mesih’in sunduğu kurbanın gerçek değeri, Mesih’in yeryüzündeki bir çadıra değil de gökte bizzat Yehova’nın huzuruna girmesi vardı.

9. (a) İbraniler mektubu ne açıdan etkili bir silah oldu? (b) Mektupta Pavlus’un sevgisi nasıl görülür?

⁹ Bu mektup sayesinde İsa’nın İbrani takipçileri hem kendilerine zulmeden Yahudileri susturacak yeni ve etkili bir silahla, hem de hakikati arayan dürüst Yahudilerin ikna olup iman etmesini sağlayacak bilgiyle donanmış oldu. Mektup Pavlus’un İbrani kardeşlerine derin sevgisini, çok ihtiyaçları olan bir dönemde onlara yardım etmek üzere duyduğu büyük arzuyu yansıtır.