• İki Kralın Kimliği Değişiyor
    Daniel’in Peygamberliğine Dikkat Edin!

    • YENİ KRAL “VERGİ DEVŞİRENİ” GÖNDERİYOR

      4. Neden başka bir hükümdarlığın kuzey kralı kimliğini üstlenmesini beklememiz gerekiyor?

      4 İsa Mesih MS 33 ilkbaharında öğrencilerine şunları dedi: “Daniel peygamber vasıtası ile söylenmiş olan harap edici mekruh şeyin mukaddes yerde dikildiğini gördüğünüz zaman . . . . Yahudiyede olanlar o vakit dağlara kaçsınlar.” (Matta 24:15, 16) Daniel 11:31’den alıntıda bulunan İsa takipçilerini ileride ortaya çıkacak bir ‘harap edici mekruh şeye’ karşı uyarmış oldu. Kuzey kralıyla ilgili bu peygamberlik, söz konusu rolde bulunan son Suriye kralı IV. Antiokhos’un ölümünden 195 yıl kadar sonra verildi. Kuşkusuz başka bir hükümdarlık kuzey kralı kimliğini üstlenecekti. Acaba bu kim olacaktı?

      5. Kim bir zamanlar IV. Antiokhos’un işgal ettiği konumu üstlenip kuzey kralı olarak ortaya çıktı?

      5 Yehova Tanrı’nın meleği şunları önceden bildirdi: “Onun [IV. Antiokhos’un] yerine biri çıkacak ki, kırallığının izzeti olan diyardan vergi devşireni geçirecek; fakat öfke ile ve cenkle olmıyarak bir kaç gün içinde kırılacak.” (Daniel 11:20) Bu şekilde ‘çıkan’ kişinin, Caesar (Sezar) Augustus adıyla da tanınan ilk Roma imparatoru Octavianus olduğu görüldü.—Sayfa 248’deki “Biri Onurlandırıldı, Diğeri Hor Görüldü” köşesine bakın.

      6. (a) ‘Vergi devşiren krallığın izzeti olan diyardan’ ne zaman geçirildi ve bu olayın önemi neydi? (b) Augustus’un ‘öfke ve savaş’ nedeniyle ölmediği neden söylenebilir? (c) Kuzey kralının kimliğinde hangi değişiklik oldu?

      6 Augustus’un “kırallığının izzeti olan diyar,” ‘güzel diyarı,’ başka sözlerle Roma’nın Yahuda eyaletini de kapsıyordu. (Daniel 11:16) Augustus MÖ 2 yılında bir kayıt veya sayım yapılmasını buyurarak “vergi devşireni,” yani vergi toplayacak birini oraya gönderdi. Bu sayım büyük olasılıkla vergilendirilecek ve askere alınacakların sayısını öğrenebilmek amacıyla yapılıyordu. Bu buyruk nedeniyle Yusuf ve Meryem’in kütüğe yazılmak üzere Beytlehem’e gitmesiyle, İsa önceden bildirilen o yerde doğdu. (Mika 5:2; Matta 2:1-12) Augustus MS 14 Ağustos’unda, bu kayıt işlemiyle ilgili buyruğu vermesinin üzerinden çok geçmeden, yani “bir kaç gün içinde” öldü. Öldüğünde 76 yaşındaydı. Ölümü öfkeli bir suikastçı ya da ‘savaş’ nedeniyle değil, hastalıktan oldu. Kuzey kralı gerçekten kimlik değiştirmişti! Bu kral artık Roma imparatorlarıydı.

      ‘HOR GÖRÜLMÜŞ BİR ADAM ÇIKIYOR’

      7, 8. (a) Kim kuzey kralı olarak Augustus’un konumuna çıktı? (b) “Kırallık şerefi” neden mecburen Augustus Caesar’ın ardılına verildi?

      7 Melek peygamberliğe devam ederek şunları söyledi: “Kendisine kırallık şerefi vermedikleri hor görülmüş bir adam onun [Augustus’un] yerine çıkacak; fakat emniyet vaktinde gelecek, ve yaltaklanarak kırallığı ele alacak. Ve basan kuvvetler onun önünden basılacaklar, ve kırılacaklar; ve ahit hükümdarı da kırılacak.”—Daniel 11:21, 22.

      8 “Hor görülmüş bir adam,” Augustus’un üçüncü karısı Livia’nın oğlu Tiberius Caesar’dı. (Sayfa 248’deki “Biri Onurlandırıldı, Diğeri Hor Görüldü” köşesine bakın.) Augustus kötü huylarından dolayı üvey oğlundan nefret ediyor ve onun kendinden sonra Caesar olmasını istemiyordu. Ancak ardılı olabilecek diğer kişilerin hepsi öldükten sonra çaresiz kalındığından “kırallık şerefi” mecburen ona verildi. MS 4 yılında Augustus, Tiberius’u evlat edinip tahtın varisi yaptı. “Hor görülmüş bir adam” olarak değinilen Tiberius, Augustus’un ölümünden sonra, 54 yaşında ‘çıkıp’ Roma imparatoru ve kuzey kralı olarak iktidarı ele geçirdi.

      9. Tiberius nasıl ‘yaltaklanarak krallığı eline aldı’?

      9 The New Encyclopædia Britannica, “Tiberius” için şöyle diyor: “Senatoyla politik bir oyuna girişip [Augustus’un ölümünden sonra] neredeyse bir ay boyunca onun kendisini imparator olarak atamasına izin vermedi.” Senato’ya Augustus’tan başka kimsenin Roma İmparatorluğu’nu yönetme gücüne sahip olmadığını söyleyip, senatörlerden bu yetkiyi bir tek adamın tekeline bırakacakları yerde bir grup adama vererek cumhuriyeti yeniden kurmalarını istedi. Tarihçi Will Durant şöyle yazdı: “Onun sözünün eri olduğuna güvenme cesareti göstermeyen Senato, en sonunda iktidarı kabulleninceye dek onunla karşılıklı reverans yaptı.” Durant sözlerine şunları ekledi: “Her iki taraf da oyunu iyi oynadı. Tiberius princeps’liği (birinci vatandaşlık) istiyordu, yoksa bu unvandan kurtulmanın yolunu araması gerekecekti; Senato Tiberius’tan korkuyor ve nefret ediyordu, fakat eskisi gibi yalnızca kuramsal olarak egemen meclislere dayalı yeni bir cumhuriyet kurmaktan da ürküyordu.” Böylece Tiberius ‘yaltaklanarak krallığı ele geçirdi.’

      10. “Basan kuvvetler” nasıl ‘kırıldı’?

      10 ‘Basan kuvvetlere,’ başka sözlerle çevredeki krallıkların askeri kuvvetlerine gelince, melek onların ‘basılacaklarını ve kırılacaklarını’ söyledi. Tiberius kuzey kralı olduğunda, yeğeni Germanicus Caesar Ren Irmağı yöresindeki Roma birliklerinin komutanıydı. MS 15’te Germanicus kuvvetlerini Germen kahramanı Arminius’un üzerine sürdü ve bir ölçüde başarı kazandı. Ne var ki, kazanılan sınırlı zaferler çok pahalıya mal olmuştu ve bunun üzerine Tiberius Germania’da yapılan harekâtları durdurdu. Bunun yerine iç savaşı kışkırtarak Germen kabilelerinin birleşmesini önlemeye çalıştı. Tiberius genelde savunmaya yönelik dış siyasete olumlu bakıyor ve sınırların kuvvetlendirilmesi üzerinde duruyordu. Onun bu tavrı epeyce başarılı oldu. Bu sayede “basan kuvvetler” kontrol altına alınıp ‘kırıldı.’

      11. “Ahit hükümdarı” nasıl ‘kırıldı’?

      11 Yehova Tanrı’nın yeryüzündeki ailelerin tümünün nimetler elde edebilmesini sağlamak amacıyla İbrahim’le yaptığı ‘ahdin hükümdarı da kırıldı.’ İsa Mesih bu ahitte vaat edilen İbrahim’in Zürriyeti’ydi. (Tekvin 22:18; Galatyalılar 3:16) İsa MS 14 Nisan 33’te Yeruşalim’deki Roma hükümet konağında vali Pontius Pilatus’un önüne çıkarıldı. Yahudi kâhinler İsa’yı imparatora ihanetle suçluyorlardı. Oysa İsa Pilatus’a, “Benim kırallığım bu dünyadan değildir . . . . benim kırallığım buradan değildir” demişti. Romalı valinin suçsuz İsa’yı salıvermemesi için Yahudiler bağırıp dediler: “Bu adamı salıverirsen, Sezar’ın dostu değilsin! . . . . Kral olduğunu ileri süren herkes Sezar’a karşı gelmiş olur.” İsa’nın idamını talep ettikten sonra “Sezar’dan başka kralımız yok!” dediler. Tiberius’un kapsamını genişlettiği, Caesar’a yönelik hemen her hakareti içine alan “lex maiestatis” yasası gereğince, Pilatus İsa’yı ‘kırılması,’ başka sözlerle işkence direğine çivilenmesi için askerlere teslim etti.—Yuhanna 18:36; 19:12-16, Müjde; Markos 15:14-20.

      ‘ENTRİKACI’ BİR TİRAN

      12. (a) Tiberius’la kim ‘ittifak’ etmişti? (b) Tiberius nasıl ‘küçük bir milletle kuvvetlendi’?

      12 Tiberius hakkında peygamberlikte bulunmaya devam eden melek şunları dedi: “Onunla yapılmış olan muahededen [ittifaktan] sonra, hile ile davranacak; ve çıkacak, ve küçük bir milletle kuvvetlenecek.” (Daniel 11:23) Roma Senato üyeleri anayasaya göre Tiberius’la ‘ittifak’ etmişti. Tiberius resmen Senato’ya bağlıydı. Oysa hile yapıyordu, aslında ‘küçük bir milletle kuvvetlenmişti.’ Bu küçük millet, ordugâhı Roma surları yakınında bulunan Roma Praetoria Muhafız Alayı’ydı. Onların yakınlığı Senato’nun gözünü korkutuyor ve Tiberius’un halk arasında kendi iktidarına karşı patlak verebilecek herhangi bir ayaklanmayı engellemesine yardımcı oluyordu. Böylece Tiberius yaklaşık 10.000 kişilik muhafız alayı sayesinde kuvvetli kaldı.

      13. Tiberius ne bakımdan atalarını geçti?

      13 Melek peygamberlik sözlerine şunları ekledi: “Vilâyetin en semiz yerleri üzerine emniyet vaktinde gelecek; ve ataları, ve atalarının ataları tarafından yapılmamış olan şeyi yapacak; onlar arasında yağma ve çapul malı ile servetler saçacak; ve bir vakit hisarlara karşı düzenlerini kuracak (entrika çevirecek).” (Daniel 11:24) Tiberius aşırı kuşkucu olduğundan hükümdarlık dönemi gizli emirle işlenen cinayetlerle doluydu. En çok Praetoria Muhafız Alayı’nın komutanı Seianus’un etkisiyle Tiberius’un iktidarının son yılları korkunç bir terör dönemine dönüştü. Sonunda Seianus’tan da kuşku duyup onu idam ettirdi. Tiberius tiranlıkta atalarını geçti.

      14. (a) Tiberius nasıl Roma eyaletlerinin her tarafına “yağma ve çapul malı ile servetler” saçtı? (b) Tiberius öldüğünde ne sayılıyordu?

      14 Bununla birlikte, Tiberius Roma eyaletlerinin her tarafına “yağma ve çapul malı ile servetler” saçtı. Öldüğünde boyunduruğu altındaki tüm kavimler refah içinde yaşıyordu. Vergiler hafifti ve Tiberius zor koşulların hüküm sürdüğü bölgelerin halkına cömertlik gösterebiliyordu. Askerler veya memurlar birini sıkıştırır ya da herhangi bir işte yolsuzluk yaparlarsa imparatorlukça cezalandırılmayı bekleyebilirlerdi. Tiberius’un dizginleri sımsıkı elinde tutması kamu güvenliğini sağlıyor ve gelişmiş iletişim sistemi ticareti kolaylaştırıyordu. Tiberius Roma’nın içinde ve dışında işlerin tarafsız şekilde ve düzen içinde yürütülmesini sağladı. Yasaları geliştirdi ve Augustus Caesar’ın yaptığı reformları devam ettirerek toplumsal ve ahlaksal standartları yükseltti. Buna rağmen öylesine ‘entrikacıydı’ ki, Romalı tarihçi Tacitus onu “sahte bir görünüm vermekte usta, ikiyüzlü bir adam” olarak tanımladı. MS 37’nin Mart’ında öldüğünde tiran sayılıyordu.

      15. Birinci yüzyılın sonu ve ikinci yüzyılın başında Roma ne durumdaydı?

      15 Tiberius’un kuzey kralı rolünü alan ardılları arasında Gaius Caesar (Caligula), I. Claudius, Neron, Vespasianus, Titus, Domitianus, Nerva, Traianus ve Hadrianus da vardı. The New Encyclopædia Britannica “çoğunlukla” diyor, “Augustus’un ardılları onun idari konulardaki siyasetini ve yapım programını, daha az yenilik ve daha çok gösteriş getirerek de olsa, sürdürdüler.” Aynı kaynak şunu da belirtiyor: “Birinci yüzyılın sonu ve ikinci yüzyılın başında Roma, ihtişamının ve nüfusunun doruğundaydı.” Roma’nın o sıralarda imparatorluk sınırlarında bazı sorunları olmuşsa da, güney kralıyla önceden bildirilen ilk çarpışması MS üçüncü yüzyıldan önce olmadı.

      GÜNEY KRALINA KARŞI HAREKETE GEÇİYOR

      16, 17. (a) Daniel 11:25’te değinilen kuzey kralı rolünü kim üstlendi? (b) Güney kralı konumuna kim geldi ve bu nasıl oldu?

      16 Tanrı’nın meleği peygamberliğe şöyle devam etti: “[Kuzey kralı] büyük bir ordu ile cenup kıralına karşı kuvvetini ve yüreğini uyandıracak; ve cenup kıralı büyük ve çok kuvvetli bir ordu ile cenge kalkacak; fakat [kuzey kralı] duramıyacak; çünkü ona karşı düzenler kuracaklar. Onun güzel yemeklerini yiyenler de onu kıracaklar, ve onun ordusu dağılacak, ve çoğu vurulup düşecek.”—Daniel 11:25, 26.

      17 Octavianus’un Mısır’ı Roma eyaleti haline getirmesinden 300 yıl kadar sonra, Roma İmparatoru Aurelianus kuzey kralı rolünü üstlendi. Bu arada Roma kolonisi Palmyra’nın kraliçesi Septimia Zenobia güney kralı konumuna geldi.a (Sayfa 252’deki “Palmyra’nın Savaşçı Kraliçesi Zenobia” köşesine bakın.) Palmyra ordusu MS 269’da Roma adına koruma bahanesiyle Mısır’ı işgal etti. Zenobia Palmyra’yı Doğu’nun en önde gelen kenti yapmak ve Roma’nın doğu eyaletlerini yönetmek istiyordu. Onun ihtirasları karşısında telaşa düşen Aurelianus Zenobia’ya karşı harekete geçmek üzere “kuvvetini ve yüreğini” uyandırdı.

      18. Kuzey kralı İmparator Aurelianus ile güney kralı Kraliçe Zenobia arasındaki çatışmanın sonucu ne oldu?

      18 Güney kralı konumundaki Zenobia, Zabdas ve Zabbay adlı iki generalin komutasındaki “büyük ve çok kuvvetli bir ordu ile” kuzey kralına karşı savaşa ‘kalktı.’ Fakat Aurelianus Mısır’ı aldı ve Küçük Asya ve Suriye içlerine bir sefer düzenledi. Zenobia Emesa’da (bugünkü Humus) yenildi ve bunun üzerine Palmyra’ya geri çekildi. Aurelianus şehri kuşattığında Zenobia kenti kahramanca savundu, fakat başarılı olamadı. Oğluyla birlikte Sasani topraklarına doğru kaçmaya çalışırken Romalılar tarafından Fırat Irmağı kenarında yakalandı. Palmyra kenti MS 272’de Romalılara teslim oldu. Aurelianus Zenobia’yı sağ bıraktı ve MS 274’te düzenlenen zafer geçidinde onu en büyük ganimeti olarak Roma sokaklarından geçirdi. Zenobia ömrünün geri kalan kısmını Roma’da saygıdeğer bir kadın gibi yaşayarak geçirdi.

      19. Aurelianus ‘kendisine karşı kurulan düzen’ yüzünden nasıl ‘kırıldı’?

      19 Aurelianus’un kendisi de ‘duramadı, çünkü ona karşı düzenler kurdular.’ MS 275’te Pers kökenli Sasanilere karşı bir sefere kalkıştı. Trakya’da boğazlardan geçerek Küçük Asya’ya girebilmek üzere fırsat beklerken “yemeklerini yiyenler” düzen kurup onu ‘kırdılar.’ Kâtibi Eros’u yaptığı yolsuzluklardan dolayı hesap vermeye çağırmak üzereydi. Fakat Eros sözde idama mahkûm birtakım subayların isimlerinin bulunduğu sahte bir liste hazırladı. Bu listeyi gören subaylar Aurelianus’a suikast düzenleyip onu öldürdüler.

      20. Kuzey kralının “ordusu” nasıl ‘dağıldı’?

      20 İmparator Aurelianus’un ölümüyle kuzey kralının kariyeri son bulmadı. Başka Romalı hükümdarlar onu izledi. Bir dönem, bir batı bir de doğu imparatoru vardı. Onların yönetimi altında kuzey kralının ‘ordusu dağıldı’b ve kuzeyden gelen Germen kabilelerinin saldırıları nedeniyle çoğu ‘vurulup düştü.’ Gotlar MS dördüncü yüzyılda Roma sınırlarından içeri girdi. İstilalar birbirini kovaladı. MS 476’da Germen önderi Odoacer (Odovakar) Roma’da hüküm süren son imparatoru tahttan indirdi. Altıncı yüzyılın başına doğru Batı Roma İmparatorluğu dağılmıştı ve Germen kralları Britanya, Galya, İtalya, Kuzey Afrika ve İspanya’da saltanat sürüyordu. Doğu Roma İmparatorluğu 15. yüzyıla dek ayakta kaldı.