Bilginize Özdenetimi Katın

“Bilginize özdenetimi . . . . katın.”—II. PETRUS 1:5-8, YÇ.

1. İnsanların birçok sorununun nedeni neyi başaramamalarıdır?

UYUŞTURUCU kullanımına karşı yürütülen büyük bir kampanyada, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki gençler şöyle teşvik edildi: “Hayır demeniz yeter.” Eğer herkes sadece uyuşturucu kullanımına değil, aynı zamanda aşırı alkol tüketimine, hikmetsiz ya da ahlaksız yaşam tarzlarına, dürüst olmayan iş alışkanlıklarına ve beden arzularına “hayır” deseydi her şey ne kadar daha iyi olurdu, değil mi? (Romalılar 13:14) Fakat, “hayır” demenin kolay olduğunu kim iddia edebilir?

2. (a) Mukaddes Kitaptaki hangi örnekler “hayır” demekte zorlanmanın yeni bir şey olmadığını gösteriyor? (b) Bu örnekler bizi nasıl teşvik etmeli?

² Tüm kusurlu insanlar özdenetim göstermekte zorluk çektiği için, karşılaştığımız herhangi bir kişisel mücadeleyi nasıl kazanabileceğimizi öğrenmek hepimizi ilgilendirmeli. Mukaddes Kitap bize, geçmişte Tanrı’ya hizmet etmek üzere gayret etmiş fakat kimi zaman “hayır” demekte zorlanmış olan insanlardan söz eder. Davud’un Bat-şeba’yla işlediği zina günahını hatırlayalım. Bu durum, zina sonucu doğan çocuklarının ve Bat-şeba’nın kocasının ölümüyle sonuçlanmıştı; aslında ölen iki kişi de masumdu. (II. Samuel 11:1-27; 12:15-18) Ya da açıkça şunu itiraf eden resul Pavlus’u da düşünebiliriz: “İstediğim iyi şeyi yapmıyorum; fakat istemediğim kötü şeyi işliyorum.” (Romalılar 7:19) Siz de zaman zaman benzer bir düş kırıklığı yaşıyor musunuz? Pavlus şöyle devam etti: “Allahın şeriatinden derunî adama göre hoşlanıyorum; fakat ben azamda başka bir kanun görüyorum ki, fikrimin kanunu ile muharebe ediyor, ve azamda olan günah kanununa beni esir ediyor. Ne zavallı adamım! Bu ölüm bedeninden beni kim kurtaracak?” (Romalılar 7:22-24) Mukaddes Kitaptaki örnekler, daha fazla özdenetim kazanma mücadelemizde pes etmemek konusundaki kararlılığımızı güçlendirebilir.

Öğrenilmesi Gereken Bir Ders: Özdenetim

3. Özdenetim göstermenin neden kolay olmadığını açıklayın.

³ Kutsal Yazıların, II. Petrus 1:5-7 ayetlerinde, “hayır” diyebilmeyi de içeren özdenetimle birlikte iman, erdem, bilgi, tahammül, Tanrı’ya bağlılık, kardeş sevgisi ve sevgiden söz ediliyor. Bu çekici niteliklerin hiçbiri tamamen doğuştan edinilen nitelikler değildir. Geliştirilmelidirler. Onları gerçek anlamda göstermek, kararlılık ve gayret gerektirir. O halde, özdenetim göstermenin kolay olmasını bekleyebilir miyiz?

4. Neden birçok kişi özdenetim göstermekle ilgili bir sorunları olmadığını düşünüyor, oysa bu neyin bir işaretidir?

⁴ Gerçi milyonlarca insan, özdenetim göstermekle ilgili bir sorunu olmadığını düşünüyor. Onlar yaşamlarını istedikleri gibi sürdürüyorlar, bilerek ya da bilmeyerek kusurlu bedenlerinin dürtülerine göre yaşıyorlar ve bunların kendileri ve başkaları için nasıl sonuçlanacağını neredeyse hiç düşünmüyorlar. (Yahuda 10) Hayır diyebilme ve bunu yapmaya istekli olma konusundaki eksikliğin günümüzde görülmemiş boyutta olduğu ortadadır. Bu, Pavlus’un önceden şunları bildirdiğinde anlattığı “son günlerde” yaşadığımızın bir işaretidir: “[O zaman] çetin anlar gelecektir. Çünkü insanlar, kendilerini seven, parayı seven, övünücü, mağrur, küfürbaz, . . . . nefsine mağlûp [özdenetimden yoksun], . . . . olacaklardır.”—II. Timoteos 3:1-3, 5.

5. Yehova’nın Şahitleri neden özdenetim konusuyla ilgileniyorlar ve hangi öğüt hâlâ geçerlidir?

⁵ Yehova’nın Şahitleri özdenetime duyulan ihtiyacın yarattığı zorluğun net olarak farkındadırlar. Onlar da Pavlus gibi, Tanrı’nın standartlarına uygun yaşayarak O’nu memnun etme arzularıyla, kendilerini farklı bir yol izlemeye zorlayabilen kusurlu bedenleri arasındaki mücadelenin bilincindedirler. Bu nedenle, onlar çoktandır bu şiddetli rekabetten nasıl galip çıkacaklarıyla yakından ilgilenmektedirler. 1916 yılında, The Watchtower dergisi “kendimizi, düşüncelerimizi, sözlerimizi ve davranışlarımızı kontrol altına alabilmemiz için izlememiz gereken uygun yol”dan söz etti. Dergi, Filipililer 4:8’i akılda tutmayı önerdi. Ayette yer alan Tanrısal öğüt, her ne kadar yaklaşık 2.000 yıl önce verildiyse de hâlâ geçerlidir ve muhtemelen o öğüde şimdi uymak, yazıldığı dönemde ya da 1916 yılında bunu yapmaktan daha güçtür. Yine de, İsa’nın takipçileri dünyevi arzuları reddetmek için çok gayret sarf ediyorlar ve bunu yaparak aslında Yaratıcılarının tarafında olduklarını gösterdiklerinin farkındadırlar.

6. Özdenetim geliştirirken ümitsizliğe kapılmak için neden bir sebep yoktur?

⁶ Özdenetimden, Galatyalılar 5:22, 23’te “ruhun semeresi”nin bir kısmı olarak söz ediliyor. Eğer, “sevgi, sevinç, selâmet, tahammül, lûtuf, iyilik, sadakat, hilim” ile birlikte özdenetim de gösterirsek bundan çok büyük yarar göreceğiz. Bunu yapmak bizi, Petrus’un açıkladığı gibi Tanrı’ya sunduğumuz hizmette “etkisiz ve verimsiz” olmaktan koruyacaktır. (II. Petrus 1:8) Diğer yandan, bu özellikleri istediğimiz ölçüde ve istediğimiz kadar çabuk gösteremezsek ümitsizliğe kapılmamalı ve kendimizi mahkûm etmemeliyiz. Okulda bir öğrencinin diğerinden daha hızlı öğrenebildiğini fark etmişsinizdir. Ya da iş hayatında, bir kişi yeni bir görevi iş arkadaşlarından daha hızlı öğrenebilir. Benzer şekilde İsa’nın bazı takipçileri, Kutsal Yazılardaki nitelikleri daha hızlı öğrenip, daha hızlı ortaya koyuyorlar. Önemli olan, Tanrısal nitelikleri elimizden gelen en iyi şekilde geliştirmektir. Bunu, Yehova’nın Sözü ve cemaati aracılığıyla sağladığı yardımdan tam olarak yararlanarak yapabiliriz. İlerleme kaydetmek için gösterdiğimiz gayrette kararlı olmak, hedefimize ulaşmakta hızlı olmaktan daha önemlidir.

7. Özdenetimin önemli olduğunu gösteren nedir?

⁷ Özdenetim, ruhun oluşturduğu nitelikler sıralamasında en sonda yer alsa da, kesinlikle diğer niteliklerden daha önemsiz değildir. Hatta tam tersine çok önemlidir. Şunu unutmamalıyız ki, eğer kusursuz şekilde özdenetim gösterebilseydik, “bedenin işleri”nin tümünden kaçınabilirdik. Ancak, kusurlu insanlar “zina, pislik, şehvet, putperestlik, sihirbazlık, düşmanlıklar, münazaa, kıskançlık, gazaplar, çekişmeler, ayrılıklar, fırkalar” gibi bedenin işlerini yapmaya eğilimlidir. (Galatyalılar 5:19, 20) Bu nedenle yüreğimizden ve zihnimizden olumsuz eğilimleri çıkarma mücadelesini kararlı bir şekilde sürdürmeliyiz.

Bazıları İçin Daha Zor

8. Bazıları için özdenetim göstermeyi özellikle hangi etkenler zorlaştırıyor?

⁸ İsa’nın bazı takipçileri özdenetim göstermekte diğerlerinden daha çok zorlanıyor. Neden? Ana babanın verdiği eğitimin ve geçmişte yaşananların bunda etkisi olabilir. Eğer özdenetim geliştirmek ve göstermek bizim için şimdiye kadar bir sorun olmadıysa, bu sevindiricidir. Fakat özdenetim göstermekte zorlananlar yüzünden kişisel olarak bazı zorluklar yaşıyorsak, onlara karşı davranışlarımızda kesinlikle şefkatli ve anlayışlı olmalıyız. Kendi kusurluluğumuzu göz önüne aldığımızda, aramızdan kim kendini üstün görmek için geçerli nedenlere sahip?—Romalılar 3:23; Efesoslular 4:1.

9. Bazılarının hangi zayıflıkları var ve ne zaman bu zayıflıkların tam anlamıyla üstesinden geleceğiz?

⁹ Şöyle örnekleyelim: Bazı iman kardeşlerimizin sigara ya da uyuşturucu kullanmayı bıraktığını ve zaman zaman bıraktıkları bu şeyleri canlarının çektiğini biliyor olabiliriz. Ya da bazılarına yemek ya da içki konusunda bir sınır koymak zor gelebilir. Bazıları da dillerini kontrol etmekte zorlanabilir ve bu yüzden sık sık sözleriyle hata yapabilirler. Bu tür kusurlarla mücadele etmek, özdenetim geliştirmekte çok çaba sarf etmeyi gerektirir. Neden? Yakub 3:2 [YÇ] gerçekçi bir şekilde şunu kabul ediyor: “Hepimiz çok hata yaparız. Sözleriyle hata yapmayan kimse, bütün bedenini de dizginleyebilen yetkin bir kişidir.” Bazıları da, kumar oynamak üzere güçlü bir arzu duyabilir. Ya da sinirlerini kontrol etmekte zorlanabilir. Bunlar ya da benzeri zayıflıklarla başarılı bir şekilde mücadele etmeyi öğrenmek zaman alabilir. Her ne kadar şimdi önemli ölçüde gelişme kaydedebilirsek de, yanlış arzularımız ancak kusursuzluğa ulaştığımızda kalıcı olarak yok olacak. Bu arada, özdenetim göstermeye gayret etmemiz, günahkâr bir yaşam yoluna tekrar dönmekten sakınmamıza yardım eder. Mücadelemiz devam ederken, pes etmemek üzere birbirimize yardım edelim.—Resullerin İşleri 14:21, 22.

10. (a) Cinsel meselelerde özdenetim göstermek bazıları için neden özellikle zordur? (b) Bir birader hangi önemli değişikliği yaptı? (16. sayfadaki çerçeveye bakın)

¹⁰ Bazılarının özdenetim göstermekte güçlük çektiği diğer bir alan da, cinselliktir. Cinsellik aslında Tanrı’nın yarattığı insanın bir parçasıdır. Fakat bazıları cinselliği uygun yerde, yani Tanrı’nın standartlarıyla uyumlu şekilde tutmakta özellikle zorlanıyor. Cinsel dürtüleri normalden daha güçlü olduğu için onların karşılaştığı zorluk çok ağır olabilir. Tek düşüncesi cinsellik olan ve cinsel tutkuyu çeşitli yollarla körükleyen bir dünyada yaşıyoruz. Bu özellikle, Tanrı’ya hizmet etmek amacıyla, dikkatini dağıtabileceği için en azından bir süre evlenmeyip, bekâr kalmak isteyen İsa’nın takipçileri için önemli bir sorun olabilir. (I. Korintoslular 7:32, 33, 37, 38) Fakat Kutsal Yazılarda geçen, “yanmaktan ise, evlenmek daha iyidir” öğüdüyle uyumlu olarak bu kişiler evlenmeye karar verebilirler ve bu kesinlikle onurlu bir davranıştır. Aynı zamanda onlar, tıpkı Kutsal Yazılarda öğütlendiği gibi “ancak Rabde” evlenmeye kararlıdırlar. (I. Korintoslular 7:9, 39) Yehova’nın doğruluk ilkelerine sıkıca bağlı kalanların O’nu sevindirdiğinden emin olabiliriz. İman kardeşleri de, böyle yüksek ahlak standartlarını ve bütünlüklerini koruyan kişilerle arkadaşlık etmekten sevinç duyarlar.

11. Evlenmek isteyen fakat şu ana kadar evlenememiş olan bir kardeşe nasıl yardımcı olabiliriz?

¹¹ Peki, uygun bir eş bulunamazsa ne olacak? Evlenmek isteyen fakat uygun birini bulamayan bir kişinin muhtemelen yaşayacağı hüsranı bir düşünün. Arkadaşlarının evlendiğini ve belirli ölçüde mutlu olduğunu görürken, kendisi hâlâ uygun bir eş arıyor olabilir. Bu durumda bulunan bazıları için, kirli bir alışkanlık olan mastürbasyon, süregiden bir sorun haline gelebilir. Ne olursa olsun, İsa’nın hiçbir takipçisi, iffetli kalmak amacıyla mücadele eden bir kişinin istemeden de olsa cesaretini kırmak istemez. “Sen ne zaman evleniyorsun?” gibi düşüncesizce laflar edersek, istemeden cesaret kırıklığına yol açabiliriz. Bu sözler, kötü bir niyetle söylenmiş olmayabilir, fakat dilimizi tutarak özdenetim göstermemiz gerçekten çok daha iyi olur. (Mezmur 39:1) Aramızda, bekâr olarak iffetini koruyan kişiler bizim tarafımızdan en sıcak şekilde övülmeyi hak ediyorlar. Cesaret kırıklığına yol açabilecek bir şey söylemektense, karşımızdakini cesaretlendirmeye gayret edebiliriz. Örneğin, olgun kişilerden oluşan küçük bir grup, birlikte yemek yemek ya da İsa’nın takipçilerine yakışır bir buluşma için bir araya geldiğinde, bekâr kişileri de programa dahil etmek üzere çaba gösterebiliriz.

Evlilikte Özdenetim

12. Neden evliler bile belirli ölçüde özdenetim göstermelidir?

¹² Evli olmak, cinsellikle bağlantılı meselelerde özdenetim göstermenin gereğini tamamen ortadan kaldırmaz. Örneğin, bir kocanın ve kadının cinsel ihtiyaçları çok büyük farklılıklar gösterebilir. Ya da eşlerden birinin fiziksel durumu zaman zaman cinsel ilişkiyi zorlaştırabilir hatta olanaksız hale getirebilir. Belki geçmişte yaşanmış olan olaylar yüzünden, eşlerden biri şu teşvike uymakta zorlanabilir: “Koca karısına, ve böylece de karı kocasına hakkını eda etsin.” Böyle bir durumda karşı tarafın daha fazla özdenetim göstermesi gerekebilir. Fakat her ikisi de, Pavlus’un, evli iman kardeşlerine verdiği şu sevgi dolu öğüdü akıllarında tutabilirler: “Birbirinizi mahrum etmeyin, meğer ki dua ile meşgul olmanız için iki tarafın rızasile muvakkaten olsun, ve tekrar birleşin, ta ki imsaksizliğinizden dolayı Şeytan sizi iğva etmesin.”—I. Korintoslular 7:3, 5.

13. Özdenetim göstermek konusunda mücadele edenler için ne yapabiliriz?

¹³ Eğer evli kişiler bu çok samimi ilişkide uygun özdenetim göstermeyi öğrenmişlerse, gerçekten şükredebilirler. Aynı zamanda, bu alanda özdenetim göstermek üzere hâlâ mücadele eden iman kardeşlerine de anlayış göstermelidirler. Ruhi kardeşlerimize derin anlayış, cesaret ve kararlılık vermesi için Yehova’ya dua etmeyi asla unutmayalım; onlar, bu sayede özdenetim göstermek ve uygun olmayan arzularının üstesinden gelmek üzere adımlar atmaya devam edebilecekler.—Filipililer 4:6, 7.

Birbirinize Yardım Etmeye Devam Edin

14. İman kardeşlerimize neden şefkatli ve anlayışlı davranmalıyız?

¹⁴ Bizim özdenetim göstermekte zorlanmadığımız bir alanda bu niteliği göstermek üzere mücadele eden bir iman kardeşimize anlayış göstermek zaman zaman bizim için zor olabilir. Fakat insanların mizaçları farklıdır. Bazı kişiler duygularıyla hareket eder, bazıları etmez. Bazılarına kendilerini kontrol etmek başkalarına göre daha kolay gelir ve özdenetim göstermek onlar için bir sorun olmaz. Bazıları bunda zorlanır. Yine de, mücadele eden birinin kötü biri olmadığını unutmayın. İman kardeşlerimizin bizim göstereceğimiz anlayış ve şefkate ihtiyaçları var. Özdenetim konusunda kendilerini geliştirmek için mücadele etmekte olanlara merhamet göstermeye devam etmemiz, bizim mutluluğumuzu da etkileyecektir. Bunu İsa’nın Matta 5:7’deki sözlerinden anlayabiliriz.

15. Özdenetim konusunda Mezmur 130:3’teki sözler neden rahatlatıcıdır?

¹⁵ Zaman zaman İsa’nın takipçilerine özgü kişiliği sergileyemeyen bir iman kardeşimiz hakkında asla yanlış bir hüküm vermek istemiyoruz. Yehova özdenetim gösteremediğimiz olayları görür. Fakat iman kardeşlerimiz farkında olmasalar da, özdenetim göstermeyi başardığımız bütün olayları O’nun gördüğünü bilmek cesaret vericidir. Mezmur 130:3’teki şu sözleri akılda tutmak bizi çok rahatlatır: “Eğer fesatları hesaba alırsan, ey Yehova, Ya Rab, kim durabilir?”

16, 17. (a) Özdenetim konusunda Galatyalılar 6:2, 5’i nasıl uygulayabiliriz? (b) Özdenetimle ilgili bundan sonra neyi ele alacağız?

¹⁶ Her birimiz Yehova’yı hoşnut edebilmek için özdenetim geliştirmeliyiz, fakat iman kardeşlerimizin yardımını göreceğimizden de emin olabiliriz. Herkesin kendi sorumluluğunu taşıması gerekiyorsa da, zayıflıklarımızla başa çıkmakta birbirimize yardım etmeye teşvik ediliyoruz. (Galatyalılar 6:2, 5) Ana babamız, eşimiz ya da bir dostumuz gitmememiz gereken yerlere gitmemizi, görmememiz gereken şeyleri görmemizi ve yapmamamız gereken şeyleri yapmamızı engelliyorsa o kişinin değerini bilmeliyiz. O bizim özdenetim göstermemize, yani “hayır” diyebilmemize ve bunu kesin bir kararla yapmamıza yardım ediyor.

¹⁷ İsa’nın birçok takipçisi özdenetim konusunda buraya dek ele aldığımız noktalara uyuyor olabilir; ancak yine de kişisel olarak gelişmesi gereken alanlar olduğunu düşünebilir. Onlar, özdenetimi daha fazla, kusurlu insanlardan makul olarak beklenebileceğine inandıkları en üst düzeyde göstermek isterler. Siz de böyle düşünüyor musunuz? Öyleyse, Tanrı’nın ruhunun meyvesinin bu özelliğini geliştirmek üzere ne yapabilirsiniz? Bunu yapmanız İsa’nın takipçisi olarak sahip olduğunuz uzun vadeli hedeflere erişmek açısından size nasıl yardım eder? Bunu gelecek makalede görelim.

Ödülü Almak İçin Özdenetim Gösterin!

“Yarışa katılan herkes kendini her yönden denetler.”—I. KORİNTOSLULAR 9:25, YÇ.

1. Efesoslular 4:22-24’e uygun olarak, milyonlarca insan Yehova’nın isteğini yapmak istediğini nasıl gösterdi?

YEHOVA’NIN bir Şahidi olarak vaftiz edildiyseniz, ödülü sonsuz yaşam olan yarışa katılmaya istekli olduğunuzu açıkça gösterdiniz demektir. Hayatınızda Yehova’nın isteğini yerine getirmeyi kabul ettiniz. Yehova’ya kendimizi vakfetmeden önce, bunun Tanrı önünde geçerli ve makbul olması için birçoğumuzun önemli değişiklikler yapması gerekti. Bizler resul Pavlus’un İsa’nın takipçilerine verdiği şu öğüdü tuttuk: “Evelki yaşayışınıza göre, hile arzularına göre, çürüyen eski adamı bertaraf edin, . . . . salâhta ve hakikat kudsiyetinde Allaha göre yaratılan yeni adamı giyin.” (Efesoslular 4:22-24) Başka sözlerle, Tanrı’ya kendimizi vakfetme kararını vermeden önce, uygun olmayan eski yaşam tarzımızı reddetmek zorundaydık.

2, 3. Tanrı’nın onayını kazanmak üzere iki tür değişikliğin yapılması gerektiğini I. Korintoslular 6:9-12 nasıl gösterir?

² Yehova’nın Şahidi olma kararını verecek olan kişilerin “bertaraf” etmesi, yani üzerlerinden çıkarıp atması gereken eski kişiliğin bazı yönleri Tanrı’nın Sözünde açıkça mahkûm edilmektedir. Pavlus bunlardan bazılarını Korintoslulara yazdığı mektupta şöyle sıraladı: “Ne zaniler, ne putperestler, ne facirler, ne muhannesler, ne lûtiler, ne hırsızlar, ne tamakârlar, ne ayyaşlar, ne sövücüler, ne de gasıplar Allahın melekûtunu miras alacaklardır.” Sonra da, “bazılarınız böyle idiniz” sözleriyle, İsa’nın birinci yüzyıldaki takipçilerinin kişiliklerinde gereken değişiklikleri yaptığını gösterdi. Burada Pavlus’un, “böylesiniz” değil, “böyle idiniz” dediğine dikkat edelim.—I. Korintoslular 6:9-11.

³ Pavlus, sözlerine “her şey bana caizdir [serbest, YÇ]; fakat her şey faideli değildir” diye devam ederek başka değişikliklerin de gerekebileceğini ortaya koydu. (I. Korintoslular 6:12) Böylece, bugün Yehova’nın Şahidi olmayı isteyen birçok kişi, yapılması sakıncalı olmamakla birlikte, hiçbir yarar sağlamayan ve pek fazla kalıcı bir değeri olmayan birçok şeyi bile reddetme gereğini anlıyorlar. Bunlar belki insanın çok vaktini alan ve dikkati daha önemli şeylerden saptırabilecek olan şeylerdir.

4. Kendini Tanrı’ya vakfedenler hangi konuda Pavlus’la aynı görüştedirler?

⁴ Kişi kendini Tanrı’ya vakfederken, bunu sanki büyük bir özveri gerektiriyormuş gibi gönülsüzce değil, istekle yapmalıdır. Kendilerini vakfedenler, Pavlus’un İsa’nın takipçisi olduktan sonra söylediği şu sözlere katılırlar: “[Mesih uğrunda] her şeyi zarar sayıyorum, ve süprüntü sayıyorum, ta ki Mesihi kazanayım.” (Filipililer 3:8) Pavlus Tanrı’ya makbul bir hayat sürmeye devam edebilmek için çok az değere sahip şeyleri seve seve reddetti.

5. Pavlus hangi yarışa başarıyla katıldı, biz de nasıl aynısını yapabiliriz?

⁵ Pavlus koştuğu ruhi yarışta özdenetim gösterdi ve sonuçta şunu söyleyebildi: “Yüce mücadeleyi sürdürdüm, yarışı bitirdim, imanı korudum. Bundan böyle doğruluk tacı benim için hazır duruyor. Adil yargıç olan Rab o gün bu tacı bana, yalnız bana değil, O’nun gelişini özlemle beklemiş olanların hepsine verecektir” (II. Timoteos 4:7, 8, YÇ) Bir gün biz de benzer sözler söyleyebilecek miyiz? İsa’nın takipçileri olarak durmaksızın ve bitirene kadar koşmamız gereken yarışta, iman yolunda özdenetim gösterirsek söyleyebiliriz.

İyi Olanı Yapmak Özdenetim Gerektirir

6. Özdenetim nedir? Bu niteliği hangi iki yönde kullanmamız gerekir?

⁶ Mukaddes Kitapta “özdenetim” ya da “zaptı nefs” olarak çevrilen İbranice ve Yunanca sözcükler, anlam olarak bir kişinin kendini denetleme, zapt etme gücüne işaret eder. Bu ifadeler çoğu kez kişinin kendini kötü olanı yapmaktan geri tutması düşüncesini taşır. Fakat bedenlerimizi iyi işler yapmak üzere kullanmak için de belli ölçüde özdenetimin gerektiği açıktır. Kusurlu insanların doğal eğilimi yanlış yapmaktır. Dolayısıyla mücadelemiz iki yönlüdür. (Vaiz 7:29; 8:11) Kötü olanı yapmaktan geri dururken, iyi olanı yapmak üzere de kendimizi zorlamalıyız. Aslında, iyi olanı yapmak üzere bedenimizi denetlemek, kötü olanı yapmaktan kaçınmanın en iyi yollarından biridir.

7. (a) Davud gibi ne için dua etmeliyiz? (b) Ne üzerinde derin düşünmek daha etkili özdenetim göstermemize yardım edecektir?

⁷ Tanrı’ya kendimizi vakfettikten sonra bu yolda sonuna kadar gideceksek özdenetimin çok önemli olduğu açıktır. Davud gibi dua etmemiz gerekir: “Bende temiz yürek yarat, ey Allah; ve içimde doğru ruh tazele.” (Mezmur 51:10) Ahlaksal açıdan yanlış olan ve fiziksel olarak gücümüzü tüketen şeylerden kaçınmanın yararları üzerinde düşünebiliriz. Böyle şeylerden kaçınmamanın olası zararlarını düşünün: Ciddi sağlık sorunları, gergin ilişkiler ve hatta vakitsiz ölüm. Diğer yandan Yehova’nın gösterdiği yaşam yolunda yürümenin birçok yararını da düşünün. Ancak, gerçekçi olmak gerekirse, yüreğimizin aldatıcı olduğunu unutmamalıyız. (Yeremya 17:9) Onun, Yehova’nın standartlarına bağlı kalmanın önemini bizim gözümüzde azaltma girişimlerine karşı direnmeye kararlı olmalıyız.

8. Kendi tecrübemiz bize hangi gerçeği öğretiyor? Örnek verin.

⁸ Bedenin isteksizliğinin, çoğu kez ruhun ateşini söndürdüğünü kendi tecrübemizden biliriz. Gökteki Krallığı duyurma işini ele alalım. Yehova, insanların bu hayat veren işte yer almaya istekli olmalarından zevk duyar. (Mezmur 110:3; Matta 24:14) İnsanlara vaaz etmeyi öğrenmek çoğumuz için kolay olmadı. Bu, bedenimizin bizi kolay olan yola yöneltmesine izin vermektense, onu denetlememizi, ona “cefa” vermemizi ve “köle” etmemizi gerektirdi ve belki hâlâ gerektiriyor.—I. Korintoslular 9:16, 27; I. Selânikliler 2:2.

“Her Yönden”

9, 10. “Kendini her yönden” denetlemek neleri kapsar?

⁹ Mukaddes Kitabın “her yönden kendini denetle” öğüdü, sadece huylarımızı denetlemenin ve ahlaksız davranışlardan kaçınmanın yeterli olmadığına işaret eder. Belki bu alanlarda özdenetim göstermeyi başardığımızı düşünüyoruz; gerçekten öyleyse şükredebiliriz. Ancak, özdenetimin gereğinin o kadar açık görülmediği diğer alanlar için ne denebilir? Bir an nispeten refah içinde bir ülkede yaşadığımızı düşünelim. Gereksiz harcamalara “hayır” demeyi öğrenmek hikmetlilik olmaz mı? Ana babaların çocuklarına, sırf var olduğu, çekici olduğu ya da paraları yettiği için, her gördüklerini almanın yanlış olduğunu öğretmeleri iyi olur. Elbette böyle bir eğitimin etkili olması için ana babalar bizzat uygun bir örnek sergilemelidirler.—Luka 10:38-42.

¹⁰ Elimizde istediğimiz her şey olmadan yaşamayı öğrenmek irademizi güçlendirebilir. Bu aynı zamanda elimizdeki maddi şeylere karşı takdirimizi de artırabilir ve kendi seçimleriyle değil zorunluluktan dolayı yoksunluk içinde yaşamak zorunda olanlara karşı daha anlayışlı olmamızı sağlar. Evet, mütevazı bir yaşam tarzı “kendine iyi davran” ya da “sen en iyisine layıksın” gibi yaygın tutumlarla çelişir. Reklam dünyası anında doyum elde etme arzusunu özendiriyor; fakat bunu kendi çıkarı için yapıyor. Bu durum özdenetim gösterme çabalarımızı baltalayabilir. Zengin Avrupa ülkelerinden birinde yayımlanan bir dergi, kısa süre önce şuna dikkat çekti: “Aşırı yoksulluğun getirdiği sıkıntılı koşullarda yaşayanlar için istenmeyen eğilimleri denetim altında tutmak bir iç mücadele gerektiriyorsa, günümüzün refah toplumunda, zengin ülkelerde ‘bir eli yağda bir eli balda’ yaşayanlar için bu çok daha geçerli!”

11. Elimizde istediğimiz her şey olmadan yaşamayı öğrenmek neden yararlıdır, fakat bunu zorlaştıran nedir?

¹¹ Eğer, istediğimiz ve gerçekten ihtiyacımız olan şeyleri ayırt etmek konusunda zorluk çekiyorsak, sorumsuzca davranmadığımızdan emin olmak üzere adımlar atmamız yararlı olabilir. Örneğin, denetimsiz harcama eğilimine karşı koymak istiyorsak, kredi kartıyla ya da taksitle bir şey almamaya karar verebiliriz; ya da alışveriş yaparken yanımıza sınırlı miktarda para alabiliriz. Pavlus’un dediğini hatırlayın: “Eldekiyle yetinerek Tanrı yolunda yürümek büyük kazançtır.” O şu mantığı yürüttü: “Dünyaya ne bir şey getirdik, ne de ondan bir şey götürebiliriz. Yiyeceğimiz, giyeceğimiz varsa bunlarla yetiniriz.” (I. Timoteos 6:6-8, YÇ) Biz de yetiniyor muyuz? Hangi konuda olursa olsun, kendi isteklerini frenleyerek gereksiz yüklerden arınmış sade bir yaşam sürmeyi öğrenmek, irade gücü ve özdenetim gerektirir. Yine de bu öğrenilmeye değer bir derstir.

12, 13. (a) İbadetlerle ilgili hangi alanlarda özdenetim gerekir? (b) Özdenetim geliştirmemiz gereken diğer bazı alanlar nelerdir?

¹² Cemaat ibadetlerine ve büyük ibadetlere katılmak da belli ölçüde özdenetim göstermeyi gerektirir. Örneğin zihnimizin program sırasında başka yerlerde dolaşmaması için bu nitelik gereklidir. (Süleymanın Meselleri 1:5) Konuşmacıyı tam bir dikkatle dinlemeyi bırakıp yanımızda oturanlarla fısıldaşarak başkalarını rahatsız etmemeliyiz; bu da özdenetim gerektirebilir. İbadete zamanında gelebilmek için zamanımızı ayarlamak da özdenetim gerektirebilir. Ayrıca ibadetlere hazırlık yapmak için vakit ayırmak ve ibadet sırasında katılımda bulunmak için de özdenetime ihtiyaç olabilir.

¹³ Küçük şeylerde özdenetim göstermek daha büyük meselelerde özdenetim gösterme gücümüzü artırır. (Luka 16:10) Dolayısıyla, Tanrı’nın Sözünü ve Mukaddes Kitaba dayanan yayınları düzenli olarak okumak, bunları incelemek ve öğrendiklerimiz üzerinde derin düşünmek için kendimizi disipline sokmamız gerçekten hikmetlilik olacaktır. Ayrıca uygun olmayan işler, arkadaşlıklar, tutumlar ve kişisel alışkanlıklar konusunda, ya da Tanrı’ya hizmet için ayırmamız gereken değerli zamanı tüketen faaliyetlere hayır diyebilmek üzere de kendimizi disipline sokmamız hikmetlilik olur. Yehova’nın hizmetiyle meşgul olmak, bizi Yehova’nın dünya çapındaki cemaatinin ruhi cennetinden uzaklaştırabilecek şeylere karşı da kesin bir korunmadır.

Özdenetim Geliştirerek Olgunlaşın

14. (a) Çocuklar özdenetim göstermeyi nasıl öğrenmeli? (b) Çocukların bu gibi dersleri küçükken öğrenmesi ne gibi yararlar sağlar?

¹⁴ Yeni doğmuş bir bebekte henüz özdenetim söz konusu değildir. Çocuk davranışı uzmanlarının hazırladığı bir broşürde şu açıklama yer alıyor: “Özdenetim kendiliğinden ya da aniden olmaz. Bebekler ve yürümeye başlayan çocuklar özdenetimi öğrenme sürecine başlamak için ana babanın rehberliğine ve desteğine ihtiyaç duyarlar. . . . . Ana babanın bu süreçte rehberlik etmesiyle, özdenetim okul yıllarında daha da gelişir.” Dört yaşındaki çocuklarla ilgili bir araştırmanın ortaya koyduğu sonuca göre, belli ölçüde özdenetim göstermeyi öğrenmiş olanlar ileride, “genellikle daha dengeli, daha sevilen, maceracı, kendinden emin ve güvenilir gençler oluyorlar.” Bu dersi öğrenmeye başlamamış olanlar “muhtemelen yalnız, kolayca hüsrana uğrayan ve inatçı oluyorlar. Baskılara boyun eğiyorlar ve zorluklarla mücadeleden kaçıyorlar.” Dengeli bir yetişkin olmak üzere bir çocuğun özdenetim göstermeyi öğrenmesi gerektiği açıktır.

15. Özdenetim eksikliği Mukaddes Kitapta belirtilen hedefin tersine neyin işaretidir?

¹⁵ Aynı şekilde bizler de İsa’nın olgun, yetişkin takipçileri olmak istiyorsak özdenetim göstermeyi öğrenmeliyiz. Özdenetim eksikliği ruhen hâlâ bebek olduğumuza işaret eder. Mukaddes Kitap “düşünmekte yetişkinler gibi olun” diye öğüt verir. (I. Korintoslular 14:20, YÇ) Hedefimiz “imanda ve Tanrı Oğlu’nu tanımada birliğe, yetkinliğe, Mesih doluluğundaki olgunluk düzeyine” erişmektir. Neden? “İnsanların ustalıkla düzenledikleri aldatılara kanan, her öğreti rüzgârının etkisiyle çalkalanıp sürüklenen çocuklar” olmamak için. (Efesoslular 4:13, 14, YÇ) Özdenetim göstermeyi öğrenmenin, ruhi düşünüşümüz açısından yaşamsal olduğu açıktır.

Özdenetim Geliştirmek

16. Yehova nasıl yardım sağlar?

¹⁶ Özdenetim geliştirebilmek için Tanrı’nın yardımına ihtiyacımız var ve bu yardımı elde edebiliriz. Tanrı’nın Sözü mükemmel bir ayna gibi, ne gibi kişisel değişiklikler yapmamız gerektiğini bize gösterir ve bunu nasıl yapabileceğimiz konusunda öğütler verir. (Yakub 1:22-25) Sevgi dolu kardeşler topluluğumuz da yardıma hazırdır. Cemaatteki ihtiyarlar kişilere yardım etmek konusunda anlayışla davranırlar. Eğer dua ederek dilersek, Yehova da Kendi ruhunu bol bol verir. (Luka 11:13; Romalılar 8:26) O halde bize sağlanan bu imkânları sevinçle kullanalım. 21. sayfadaki öneriler bu konuda yardımcı olabilir.

17. Süleymanın Meselleri 24:16’da hangi teşviki buluyoruz?

¹⁷ Yehova’yı memnun etmeye çalıştığımızda O’nun çabalarımıza değer verdiğini bilmek gerçekten çok rahatlatıcı. Bu bizi daha fazla özdenetim göstermek üzere sürekli çaba harcamaya teşvik ediyor. Bu konuda ne kadar sık başarısız olursak olalım, gevşemeden çaba harcamaya devam etmeliyiz. “Salih yedi kere düşer de, yine kalkar.” (Süleymanın Meselleri 24:16) Başarılı olduğumuz her seferde, kendimizden memnun olmak için nedenimiz var. Yehova’nın da bizden memnun olduğundan emin olabiliriz. Bir Şahit’in dediğine göre, kendisi yaşamını Yehova’ya vakfetmeden önce, bir hafta sigaradan uzak durmayı başardığı her keresinde, özdenetim sayesinde tasarruf ettiği parayla yararlı bir şey alarak kendisini ödüllendirirdi.

18. (a) Özdenetim göstermek için verdiğimiz mücadelede neyi de unutmamalıyız? (b) Yehova bize hangi güvenceyi veriyor?

¹⁸ Daha da önemlisi, özdenetimin zihin ve duygularla da ilişkili olduğunu unutmamalıyız. Bunu İsa’nın şu sözlerinden anlıyoruz: “Bir kadına şehvetle bakan her adam zaten yüreğinde onunla zina etmiştir.” (Matta 5:28; Yakub 1:14, 15) Zihnini ve duygularını denetlemeyi öğrenmiş olan kişiye, tüm bedenini denetim altında tutmak daha kolay gelecektir. O halde sadece kötü olandan uzak durmak değil, onu düşünmemek konusundaki kararlılığımızı güçlendirelim. Zihnimize kötü düşünceler gelirse, onları hemen atalım. Bu konuda dua ederek dikkatimizi İsa üzerinde toplarsak ayartmalardan kaçabiliriz. (I. Timoteos 6:11; II. Timoteos 2:22; İbraniler 4:15, 16) Biz elimizden geleni yaparsak Mezmur 55:22’deki şu öğüde uygun davranıyor olacağız: “Yükünü RABBE bırak, ve o sana destek olur; salihi asla sarsılmağa bırakmaz.”

[Sayfa 21’deki çerçeve/resimler]

Özdenetimi Güçlendirmek İçin Neler Yapılabilir?

• Küçük şeylerde bile özdenetim geliştirin

• Şimdiki ve gelecekteki yararları üzerinde derin düşünün

• Tanrı’nın yasakladığı şeylerin yerine O’nun teşvik ettiği şeyleri koyun

• Uygun olmayan düşünceleri hemen zihninizden atın

• Zihninizi ruhen yapıcı düşüncelerle doldurun

• Olgun iman kardeşlerinizin yardımını kabul edin

• Ayartıcı durumlara girmekten kaçının

• Ayartmalarla karşılaştığınız zamanlar yardım için Tanrı’ya dua edin