İnceleme Nasıl Yapılmalı?

İlk paragraftan başlayıp son paragrafa kadar okumadan önce tüm makale ya da bölüm hakkında genel bir izlenim edinmek üzere vakit ayırın. İlk olarak başlığı analiz edin. Başlık, malzemenin temasıdır. Sonra altbaşlıkların tema ile bağlantısına dikkat edin. Metinde bulunan resimlere, çizelgelere ya da öğretim köşesine bakın. Kendinize şunu sorun: ‘İlk izlenimime dayanarak neler öğrenmeyi bekleyebilirim? Malzeme benim için hangi açıdan değer taşıyacak?’ Bu sorular incelemenize bir yön kazandıracaktır.

Şimdi malzemedeki somut gerçekleri saptayın. Gözcü Kulesi’nin inceleme makalelerinde ve bazı kitaplarda sorular bulunur. Paragrafları okurken her paragrafta o paragrafla ilgili sorunun cevabını işaretlemek yararlı olur. Malzemede inceleme soruları yoksa bile, hatırlamak istediğiniz önemli noktaları işaretleyebilirsiniz. Bir düşünce sizin için yeniyse, onu iyi anladığınızdan emin olmak için biraz daha fazla zaman harcayın. Tarla hizmetinde yararlanabileceğiniz ya da yakında bir konuşma görevinde kullanabileceğiniz örnekleri ve izlenen mantığı görmeye çalışın. İncelemekte olduğunuz bilgiyi kendileriyle paylaştığınızda imanları güçlenebilecek kişileri düşünün. Kullanmak istediğiniz noktaları işaretleyin ve incelemeyi bitirdiğinizde onları tekrar gözden geçirin.

Malzemeyi ele alırken, adı geçen ayetleri açın. Her ayetin paragrafta izlenen düşünce akışıyla bağlantısını analiz edin.

Hemen anlamadığınız ya da daha iyi araştırmak istediğiniz noktalarla karşılaşabilirsiniz. Bunlar sizi asıl hedefinizden alıkoymasın; daha sonra ele almak üzere not alın. Bu noktalar çok defa, elinizdeki malzemeyi incelemeniz sürdükçe netleşecektir. Eğer netleşmezse, ek araştırma yapabilirsiniz. Ne tür noktalar için böyle bir araştırma yapılabilir? Belki belirtilen bir ayetin anlamını net olarak kavrayamıyor ya da ayetin ele alınan konuya nasıl uygulandığını görmekte zorluk çekiyor olabilirsiniz. Belki de malzemedeki bir düşünceyi anladığınızı, fakat başka birine yeterince iyi açıklayamayacağınızı düşünüyor olabilirsiniz. Bunları öylece geçmektense, malzemeyi incelemeyi bitirdikten sonra, üzerinde araştırma yapmanız iyi olabilir.

Resul Pavlus İsa’nın İbrani takipçilerine ayrıntılı bir mektup yazarken, mektubun ortasında anlatmaya ara verip şöyle dedi: “Söylediklerimizin başlıca noktası şudur.” (İbr. 8:1) Siz de zaman zaman kendinize böyle hatırlatmalarda bulunur musunuz? Pavlus’un neden böyle yaptığını düşünün. O ilhamla yazdığı mektubun önceki baplarında Mesih’in, Tanrı’nın büyük başkâhini olarak göğe girdiğini zaten açıklamıştı. (İbr. 4:14–5:10; 6:20) Pavlus yine de, 8. babın başında ana noktayı vurgulayarak, okuyucularını, bu noktanın yaşamlarıyla olan bağlantısını derinden düşünmeye yöneltti. Mesih’in onlar için bizzat Tanrı’nın önünde göründüğünü ve onlara gökteki “kutsal yer”e girme yolunu açtığını gösterdi. (İbr. 9:24; 10:19-22) Ümitlerinin kesinliği onları bu mektubun daha sonraki kısımlarında bulunan, iman, tahammül ve İsa’nın takipçilerine özgü davranış tarzı hakkındaki öğütleri uygulamaya yönelten bir etken olacaktı. Benzer şekilde dikkatimizi incelediğimiz malzemenin ana noktaları üzerinde toplamamız, temanın nasıl geliştiğini fark etmemize ve temayla uyumlu davranmamızı gerektiren nedenleri aklımızda tutmamıza yardım edebilir.

Kişisel incelemeniz sizi harekete geçirecek mi? Bu yaşamsal bir sorudur. Bir şey öğrenirken kendinize şunu sorun: ‘Bu, tutumumu ve yaşamdaki hedeflerimi nasıl etkilemeli? Bu bilgiyi bir sorunu çözmek, bir karar vermek ya da bir hedefe erişmek üzere nasıl kullanabilirim? Ondan ailede, tarla hizmetinde ya da cemaatte nasıl yararlanabilirim?’ Bu soruları dua ederek düşünün, bilginizi gerçek yaşamda uygulayabileceğiniz durumları gözünüzde canlandırın.

Bir bölümü ya da makaleyi bitirdikten sonra onu kısaca tekrar gözden geçirmek için vakit ayırın. Ana noktaları ve onları destekleyen kanıtları hatırlayıp hatırlamadığınıza bakın. Bu adım ileride kullanmak üzere bilgiyi hatırlamanıza yardım edecek.