Zaman Yetmiyor Mu?

YANDAKİ soruların çoğunda ikinci ya da üçüncü seçeneği işaretlediyseniz büyük ihtimalle daha çok zamana ihtiyacınız var. Bu konuda yalnız değilsiniz. Hemen hemen her yerde insanlar kendileri için aslında önemli olmadığı halde yapmak zorunda oldukları işlerin baskısı altında. Arabayı tamir etmek, patronun taleplerini yerine getirmek ve beklenmedik durumlarla uğraşmak gibi bir anda ortaya çıkan işler tüm vakitlerini alıyor. Aniden ortaya çıkan işlere koşuşturmaktan, zamanın sizin kontrolünüz dışında akıp gittiğini hissedebilirsiniz. Belki de hayatınızın siz hiçbir şey anlamadan koşuşturmayla geçip gittiğini düşünüyorsunuz.

Herhalde tüm bunların geçici olduğunu düşünerek sürekli kendinizi teselli ediyorsunuz. Sonunda yaşamın bu temposu düşecek ve sizin için önemli olan, sizin, ailenizin ve sevdiklerinizin hayatına anlam katacak şeylere vakit ayırabileceksiniz. Peki ama ne zaman? Bugünkü programınızda hiç boşluk var mı? Peki haftalık programınızda? Hiç olmazsa gelecek ayınkinde?

İşin gerçeği yaşamın temposu pek azalacak gibi durmuyor. Ama gereken zamanı kendiniz yaratabilirsiniz. Bu nasıl olabilir?

[Sayfa 3’teki çerçeve]

Önem verdiğiniz şeylere ne sıklıkta vakit ayırabiliyorsunuz?

◯ Her gün

◯ Hafta sonları

◯ Çok nadir

Sıradan bir günde zamanınız nasıl geçiyor?

◯ Planladığım şeyleri yapıyorum

◯ İnsanların istekleri sürekli planlarımı bozuyor

◯ Tek yapabildiğim ihtiyaçlara o anda cevap vermek

Sıradan bir gününüzü nasıl yorumlarsınız?

◯ Vaktimi nasıl kullanacağıma kendim karar veriyorum

◯ İnsanların ağır talepleri altında eziliyorum

◯ Günüm çaresizce bir işten diğerine koşturmakla geçiyor

Günün sonundaki durumunuzu aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklıyor?

◯ Önemli işlerimi bitirdim

◯ Yapmam gerekenleri üstünkörü de olsa yaptım

◯ Önem verdiğim işleri yapacak zaman kalmadı

Günün sonunda kendinizi nasıl hissedersiniz?

◯ Başarılı ve memnun

◯ Başarısız, yorgun ve gergin

◯ İşe yaramaz

Peki Ama Ne Zaman?

‘Her şeyin bir zamanı var’ (Vaiz 3:1).

ÖNEMLİ olan uğraşlara zaman ayırabilmeniz için öncelikle bunların neler olduğunu saptamalısınız. Değer verdiğiniz şeylerin, hedeflerinizin ve hangi faaliyetlerin bunlarla uyumlu olduğunu net olarak bilirseniz onlara vakit ayırmanız daha kolay olacaktır.

İlk olarak yaşamda nelere değer verdiğinizi belirleyin. Değer verdiğiniz her şeyi yazmaya çalışın: aile, dostluk, çalışkanlık, eğitim, başarı, güzel görünmek, para, mutluluk, evlilik, iyilik, sağlık, inanç vb. Sonra da şunu düşünün: “Bu değerler arasında ben en çok hangilerine önem veriyorum?”

Bunun ardından yaşamda ulaşmak istediğiniz hedefleri düşünün. Peki değerler ve hedefler arasındaki fark nedir? Bu bağlamda şunu söyleyebiliriz: Değerler süreklilik gösterirken, hedefler hayatın belli bir noktasında başarılıp tamamlanabilir.

Kendinize ne tür hedefler belirleyebilirsiniz? Örneğin, ailenizle daha fazla vakit geçirmek? Daha uygun bir iş bulmak? Sevdiğiniz bir uğraşa daha fazla vakit ayırmak? Yeni bir hobi edinmek? Kişiliğinizin belirli bir yönünü geliştirmek? Tatile çıkmak? Kitap okumak? Kitap yazmak?

Sonra sizin için hangi hedeflerin daha önemli olduğuna karar verin. Ve bu hedeflerin değerlerinizle uyumlu olmasına dikkat edin. Örneğin, eğer değer verdiğiniz şeyler arasında aile varsa ve hedefiniz çok zengin olmaksa muhtemelen çelişkiler yaşayacaksınız.

Şimdi, seçtiğiniz her hedefe ulaşmanızı sağlayacak çeşitli faaliyetler düşünün. Örneğin, eğer hedeflerinizden biri kilo vermekse, bunu başarmanıza yardım edecek bir faaliyet egzersiz yapmaktır.

Bu Değerlendirme Size Nasıl Yardım Edebilir?

Hedefleriniz değerlerinizle uyumluysa ve sizi bu hedeflere ulaştıracak işler yapıyorsanız istikrarlı bir hayatınız var demektir. Bunu yaptığınızda sizin için önemli olan şeylere daha fazla zaman harcayabileceksiniz. Tabii bu, insanların ihtiyaçlarına ve isteklerine karşı duyarsız olmanız gerektiği anlamına gelmez (Filipililer 2:4). Bu, sizin için gerçekten önemli olan şeylerle ilgisi olmayan uğraşları belirleyip hayatınızdan çıkarabileceğiniz anlamına gelir.

Tabii bazı aksilikler çıkabilir. Örneğin bazı işler nispeten önemsiz olsa da yapılması gerekir ve bu işler tüm gününüzü alabilir; o zaman da sizin için asıl önemli olan şeyi yapmak için ya çok az zamanınız kalır ya da hiç kalmaz. Ayrıca acil durumlar baş gösterebilir. Ya da koşullarınızın değişmesi programınızı altüst edebilir. Fakat önemli olan şeylere zaman ayırmak için pratik adımlar atarsanız zamanınızın ve hayatınızın kontrolü daha çok sizin elinizde olacaktır.

[Sayfa 6’daki çerçeve/​resim]

ELEKTRONİK AJANDALAR ZAMAN KAZANDIRIR MI?

Bazılarına zaman kazandırabilir ama birçok kişi için vakit kaybına yol açıyor. Örneğin, bir cep bilgisayarı ya da PDA cihazında takvim, adres ve telefon defteri, yapılacakları not alma ve kaydetme özelliği, hatırlatıcı, fotoğraf makinesi, e-postalara ve internete erişim özelliği bulunabilir. Eğer içindeki bilgileri güncel tutarsanız ve her zaman yanınızda taşırsanız böyle bir cihaz zaman kazandırabilir. Ancak sürekli cihazın özellikleri arasında gezinip yeni özelliklerini keşfetmeye çalışırsanız ya da sürekli ayarlarını değiştirip yeni özellikler yüklemeye çalışırsanız veya ilişkilerinizin ya da sorumluluklarınızın önüne geçmesine izin verirseniz vaktiniz boşa gider.

Bir ipucu: Bazı cihazlar sık sık arızalanıyor ve tamir edilmesi çok vakit kaybına yol açıyor, bu nedenle satın almadan önce iyi araştırın. Ayrıca unutmayın ki tüm elektronik cihazların verimi sahibinin onu ne kadar bilinçli kullandığına bağlıdır. Bu nedenle eğer cep bilgisayarınız varsa onu vakit kazanmak için kullanın, size vakit kaybettirmesine izin vermeyin.

[Sayfa 4, 5’teki resim]

Asıl önemli olan şeylere zaman ayırabiliyor musunuz?

Kesip Saklayın

Zaman Yaratmak İçin 20 Öneri

“Hikmet yolunda yürüyün, zamanı en iyi şekilde değerlendirin” (Koloseliler 4:5).

GÜNLERİNİZİ, hatta saatlerinizi nelerle uğraşarak geçireceğinize karar verdikten sonra iş, bu iyimser teoriyi hayata geçirmeye kalır. Bu konuda aşağıdaki önerilerin size yardımı olabilir.

1 GÜNLÜK YAPILACAKLAR LİSTESİ TUTUN. Yapılacakları, yapacağınız sıraya göre yazın. Listedeki hangi maddenin daha çok zaman harcamanıza değeceğine karar verin. Bitirdiğiniz işleri işaretleyin. Bitmeyenleri ertesi günkü listeye aktarın.

2 AJANDALARINIZ GÜNCEL OLSUN. Bir randevuyu sırf öteki ajandanıza yazdığınız için unutmayın. Hem bilgisayarınızda hem cep bilgisayarınızda ajandanız varsa ikisini senkronize edin.

3 PROGRAMINIZI KÂĞIDA DÖKÜN. Yapacağınız işle ilgili tüm adımları sırasıyla yazın.

4 EN ÖNEMLİ İŞLERİ İLK SIRAYA KOYUN. Böylece daha önemsiz işler için vakit bulmak daha kolay olacaktır.

5 GERÇEKÇİ HEDEFLER KOYUN. Belirli bir işte yeteneklerinizi artırmanız, şirketin patronu olmaktan daha gerçekçi bir hedeftir.

6 HER ŞEYE YETİŞEMEYECEĞİNİZİ KABUL EDİN. Mümkünse en önemli sonuçları elde edeceğiniz işlere daha fazla vakit ayırın. Peki acilen halledilmesi ya da mutlaka yapılması gereken bir iş çıkarsa ne yapılmalı? Eğer bu işleri atlayamıyorsanız ya da başkasına veremiyorsanız hiç değilse daha az vakit ayırın. Bazı önemsiz işler, gerektiğinde aylarca bekleyebilir ya da hiç yapılmayabilir. Hedeflerinizi göz önünde tutarak gerçekten önemli olduğunu düşündüğünüz işlerle bağlantılı faaliyetlere mümkün olduğunca çok vakit ayırın.

7 VAKTİ NEYE HARCADIĞINIZI NOT ALIN. Vaktinizi neye harcadığınızı görmek için bir ya da iki hafta boyunca neler yaptığınızı not alın. Gereksiz işler yüzünden çok vakit mi kaybediyorsunuz? Sizi işinizden alıkoyanlar hep aynı kişiler mi? Günün ya da haftanın belli bir diliminde daha fazla mı dikkatiniz dağılıyor? Sinsice zamanınızı çalan uğraşlardan kurtulun.

8PROGRAMINIZDA AZ ŞEY OLSUN. Eğer alışveriş yapmayı, arabanızı tamir etmeyi, misafir çağırmayı, film seyretmeyi ve bir şeyler okumayı planlar ve bunların hepsini aynı güne sığdırmaya çalışırsanız iki ayağınız bir pabuca girer ve yaptığınız hiçbir şeyden zevk almazsınız.

9 DİKKAT DAĞITAN ŞEYLERİ EN AZA İNDİRİN. Her gün için bir zaman dilimi belirleyin ve bu süre içinde gerekmedikçe hiçbir şeyin sizi işinizden alıkoymasına izin vermeyin. Mümkünse bu süre içinde telefonunuzu kapatın. Ayrıca dikkatinizi dağıtabilecek hatırlatma mesajlarını engelleyin.

10 EN ZOR İŞ İÇİN GÜN İÇİNDE EN ENERJİK VE ZİNDE OLDUĞUNUZ VAKTİ KULLANIN.

11 EN SIKICI İŞİ BİR AN ÖNCE YAPIN. Ayağınıza dolanan sıkıcı işi halledince daha kolay işleri yapmak için kendinizi daha canlı hissedeceksiniz.

12 BEKLENMEDİK OLAYLAR İÇİN PAY BIRAKIN. Bir yere 15 dakikada gidebileceğinizi düşünseniz bile 25 dakika sonra orada olacağınıza söz verin. Bir işinizin bir saat süreceğini düşünüyorsanız 20 dakika uzayabileceğini hesaba katın. Günün bir kısmını boş bırakın.

13 ARALARDAKİ ZAMANI İYİ DEĞERLENDİRİN. Örneğin tıraş olurken haberleri dinleyin. Otobüs beklerken ya da otobüsteyken bir şeyler okuyun. Tabii bu zamanı biraz dinlenmek için de kullanabilirsiniz. Ama bu sefer de vaktinizi boşa harcadığınızı düşünerek sonradan üzülmeyin.

14 GÖZ KARARIYLA 80/20 KURALINI UYGULAYIN.a Yapılacaklar listenizde on iş varsa genelde bunların ikisini bitirdiğinizde en önemli işler bitmiş oluyor mu? Belli bir işin en önemli kısımlarını bitirdiğinizde iş az çok tamamlanmış oluyor mu?

15 İŞLER SİZİ BOĞDUĞUNDA, yapacaklarınızı tek tek küçük kâğıtlara yazın. Sonra bu kâğıtları “Bugün Yapılacaklar” ve “Yarın Yapılacaklar” diye iki gruba ayırın. Ertesi gün de aynı şeyi yapın.

16 ENERJİ TOPLAMAK İÇİN DÜZENLİ OLARAK ZAMAN AYIRIN. Dinlenmiş bir zihin ve bedenle işe başlayan biri, saatlerce dur durak bilmeden çalışan birinden daha verimli olur.

17 KÂĞIDA DÖKÜN. Sorunu ve bu sorunun sizi neden rahatsız ettiğini yazın, sonra da aklınıza gelen tüm çözümleri listeleyin.

18 MÜKEMMELİYETÇİ OLMAYIN. Bir iş bittiğinde onun üzerinde daha fazla durmayın ve diğerine geçin.

19 PROFESYONELCE DAVRANIN. “Havamda değilim” diye işi ertelemeyin. Hemen işe koyulun.

20 ESNEK OLUN. Unutmayın burada sayılanlar kural değil sadece önerilerdir. Bu önerileri deneyin, hangilerinin işe yaradığını saptayın ve bunları kendi koşullarınıza ve ihtiyaçlarınıza göre uyarlayın.

[Dipnot]

Önemli Şeylere Zaman Ayırın

“Vakit daralmıştır” (1. Korintoslular 7:29).

“SUYUN içinde hoplayıp zıplamanız ve etrafa su sıçratmanız yüzdüğünüz anlamına gelmez” (Working Smart, Michael LeBoeuf).

Başka sözlerle sadece faal olmak her zaman kayda değer şeyler başardığınız anlamına gelmez. Geçen haftayı düşünün. Nelere zaman ayırdınız? Sizi neler meşgul etti? Gerçekten önem verdiğiniz şeylere daha fazla zaman ayıramadığınız için üzülüyor musunuz?