İfadelerde Çeşitlilik ve Doğruluk. Güzel sözcükler bol bol bulunabilir. Her durumda aynı ifadeleri kullanmaktansa sözcük çeşitliliğinden yararlanın. O zaman konuşma tarzınız renkli ve anlamlı olacak. Söz dağarcığınızı nasıl genişletebilirsiniz?

Okurken, iyi anlamadığınız sözcükleri işaretleyin ve dilinizde varsa bir sözlükten bunlara bakın. Bu sözcüklerden birkaçını seçin ve uygun durumlarda kullanmak üzere bilinçli bir çaba harcayın. Onları doğru telaffuz etmeye ve dikkati üzerlerine çekecek tarzda değil rahatlıkla anlaşılabilecekleri bir bağlamda kullanmaya özen gösterin. Söz dağarcığınızı genişletmeniz konuşmanıza çeşitlilik katacak. Fakat dikkatli olmak gerekir; eğer bir kimse sözcükleri yanlış telaffuz eder ya da yanlış kullanırsa insanlar onun aslında üzerinde konuştuğu konuyu bilmediği sonucuna varabilirler.

Söz dağarcığımızı genişletmekteki amacımız dinleyicilerimizi etkilemek değil, bilgilendirmektir. Karmaşık ve uzun sözler dikkati konuşmacıya çekebilir. Arzumuz değerli bilgileri paylaşmak ve bunu dinleyenler açısından ilginç duruma getirmek olmalı. Şu Mukaddes Kitap özdeyişini hatırlayın: “Hikmetlilerin dili bilgiyi iyi beyan eder.” (Sül. Mes. 15:2) İyi; diğer bir deyişle kolay anlaşılan, yerinde sözcükler kullanmak, sönük ya da sıkıcı değil, ferahlatıcı ve canlandırıcı tarzda konuşmamıza yardım eder.

Söz dağarcığınızı genişletirken doğru sözcükleri kullanmaya özen ve dikkat gösterin. İki sözcük, farklı durumlar için geçerli olmak kaydıyla, birbirine benzeyen ancak biraz farklı olan anlamlar taşıyabilir. Bu farkı görürseniz, konuşmanızı daha net sunabilecek ve dinleyicilerinizi gücendirmekten kaçınabileceksiniz. İyi konuşmacıları dikkatle dinleyin. Bazı sözlüklerde her sözcüğün altında o sözcüğün hem eşanlamlıları (aynı olmasa da benzer anlamlı sözcükler) hem de karşıtanlamlıları sıralanır. Böylece hem aynı düşünceyle ilgili değişik ifadeleri hem de anlam açısından nüansları bulabilirsiniz. Belirli bir durumla ilgili doğru sözcüğü ararken bu çok yararlı olur. Söz dağarcığınıza bir sözcüğü eklemeden önce onun anlamını, telaffuzunu ve kullanım alanını bildiğinizden emin olun.

Güç, Duygu ve Renk Katan Sözcükler. Söz dağarcığınızı genişletirken, yalnızca yeni sözcükleri değil, belirli özellikleri olan sözcükleri de düşünün. Örneğin, anlatıma güç kazandıran fiilleri, renk katan sıfatları, bir sevecenlik ve sıcaklık yansıtan ya da ciddiyet ifadesi olan sözcükleri düşünün.

Mukaddes Kitap böyle anlam dolu bir dile ilişkin bol bol örnek içerir. Yehova Amos peygamber aracılığıyla önemle şu teşvikte bulundu: “Kötülüğü değil, iyiliği arayın . . . . Kötülükten nefret edin, ve iyiliği sevin.” (Amos 5:14, 15) Daniel’in rüyetinde küçük boynuzla temsil edilen dünya gücü hakkında melek şunları söyledi: “Hakikati yere çaldı, ve istediğini yaptı.” (Dan. 8:12) Yehova Hezekiel’le konuşurken kolay kolay unutulamayacak bir dil kullanarak şöyle dedi: “Bütün İsrail evinin alnı katı ve yüreği pektir.” (Hez. 3:7) Yehova, İsrail’in suçlarının ağırlığını vurgulayarak şöyle sordu: “İnsan Tanrı’dan çalar mı? Oysa siz benden çalıyorsunuz.” (Mal. 3:8, YÇ) Daniel, Babil’deki bir iman denemesini anlatırken, canlı bir dil kullanarak, Nebukadnetsar’ın, Şadrak, Meşak ve Abed-nego’nun kendi yaptığı surete tapınmaması üzerine ‘kızgınlıkla dolduğunu’ ve onların bağlanıp “ateşi alevli fırına” atılmasını emrettiğini yazdı. Daniel, sıcağın şiddetini anlamamıza yardım etmek amacıyla, kralın, adamlarına “fırını kızdırılması âdet olandan yedi kat daha kızdırsınlar diye” emrettiğini bildiriyor; fırın o kadar kızgındı ki, kralın adamları yaklaştıkları zaman öldüler. (Dan. 3:19-22) İsa, ölümünden birkaç gün önce Yeruşalim halkına hitaben konuşurken derin duygularla şunları söyledi: “Tavuk, yavrularını kanatları altına nasıl toplarsa, ben de senin çocuklarını kaç kere öyle toplamak istedim, ve siz istemediniz. İşte, eviniz size ıssız bırakılacak.”—Mat. 23:37, 38.

İyi seçilmiş sözcükler durumu dinleyicilerinizin zihninde canlandırabilir. Duyulara hitap eden sözcükler kullanırsanız, dinleyicileriniz, hakkında konuştuğunuz şeyleri “görecek” ve onlara “dokunacaklar”, değindiğiniz yiyecekleri “tadacak” ve “koklayacaklar”; tarif ettiğiniz sesleri ve sözlerini alıntıladığınız insanları “duyacaklar.” Dinleyiciler, onlara yaşatırcasına anlattığınız için söylediklerinize kendilerini kaptıracaklar.

Düşünceleri canlı bir şekilde ileten sözcükler insanları güldürebilir ya da ağlatabilir. Umut aşılayabilir, morali bozuk kişiye yaşama isteği verebilir ve içinde Yaratıcısına karşı sevgi uyandırabilir. Yeryüzünün her yanındaki insanlar Mukaddes Kitabın Mezmur 37:10, 11, 34, Yuhanna 3:16 ve Vahiy 21:4, 5 gibi pasajlarındaki sözlerin verdiği ümitten derin bir şekilde etkilenmişlerdir.

Mukaddes Kitabı ve ‘sadık ve basiretli kölenin’ yayınlarını okurken sözcüklerin ve sözcük öbeklerinin çok geniş bir yelpazesiyle karşılaşacaksınız. (Mat. 24:45) Onlar okuduğunuz yerde kalmasın. Hoşunuza gidenleri seçin ve günlük söz dağarcığınızın bir parçası yapın.