Çocuklarımız Değerli Bir Mirastır

“İşte, çocuklar RABDEN mirastır; rahmin semeresi mükâfattır” (MEZMUR 127:3).

1. İlk bebek nasıl oluştu?

YEHOVA TANRI’NIN ilk erkek ve kadını yaratarak, mucizevi bir olayı nasıl mümkün kıldığını düşünün. Baba ve anne olarak Âdem ve Havva’nın birlikteliğinin sonucunda Havva’nın rahminde tam anlamıyla yeni bir insan, ilk bebek gelişti (Tekvin 4:1). Gebelik ve bir çocuğun doğumu bugün bizi hâlâ şaşkına çeviriyor ve birçok kimse bunun mucizeden başka bir şey olmadığını söylüyor.

2. Hamile bir kadının rahminde meydana gelen olayların bir mucize olduğu neden söylenebilir?

² Babayla annenin birlikteliğinin sonucu olarak annenin rahminde ilk hücre oluşur. Gelişen bu hücreden, yaklaşık 270 gün içinde bir bebek dünyaya gelir; bu bebek trilyonlarca hücreden oluşmaktadır. O ilk hücre, 200’den fazla türde hücrenin oluşabilmesi için gerekli talimatları barındırır. Muazzam karmaşıklıktaki bu hücreler, insanın bir türlü akıl erdiremediği o şahane talimatlar uyarınca tam doğru biçimde ve sırayla gelişerek canlı, yeni bir kişi meydana getirirler.

3. Düşünen insanlar yeni bir insanın doğumunun Tanrı sayesinde olması gerektiği konusunda neden hemfikirler?

³ Sizce bir bebeği yapan aslında kimdir? Kuşkusuz bu kişi, yaşamı başlatandır. Mezmur yazarı “Bilin ki, RAB, o Allahtır; bizi yaratan odur, biz onunuz” demişti (Mezmur 100:3). Ana babalar, siz böylesine değerli bir hayatı kendi zekânızla meydana getirmediğinizi gayet iyi biliyorsunuz. Canlı yeni bir insanın mucizevi şekilde oluşmasını sağlayan Kişi, yalnızca, sonsuz hikmete sahip Tanrı’dır. Bir bebeğin oluşumu hakkında bilgi sahibi olan insanlar, bebeğin annesinin rahminde Yüce bir Yaratıcı sayesinde oluştuğuna binlerce yıldır inanmaktadır. Peki siz ne düşünüyorsunuz? (Mezmur 139:13-16).

4. İnsanların hangi hatası Yehova’ya asla mal edilemez?

⁴ Acaba Yehova kadın ve erkeğin kendi soylarını sürdürebilmeleri için sadece biyolojik bir süreç başlatan, duygusuz bir Yaratıcı mıdır? Bazı insanlar duygusuzdur, fakat Yehova asla böyle değildir (Mezmur 78:38-40). Mukaddes Kitapta Mezmur 127:3’te “İşte, çocuklar RABDEN mirastır; rahmin semeresi mükâfattır” deniliyor. Şimdi şu noktaların üzerinde duralım: Miras nedir ve neyin kanıtıdır?

Bir Miras ve Ödül

5. Çocuklar neden bir mirastır?

⁵ Miras bir armağana benzer. Ana babalar çocuklarına miras bırakabilmek için, çoğu kez saatlerce yorucu şekilde çalışırlar. Bu miras para, mal mülk ya da belki değerli bir eşya olabilir. Her ne ise, ana babanın bıraktığı miras çocuklarına duyduğu sevginin kanıtıdır. Mukaddes Kitap, Tanrı’nın ana babalara çocuklarını miras olarak verdiğini söyler. Onlar Tanrı’nın sevgiyle verdiği bir armağandır. Eğer bir anne ya da babaysanız, davranışlarınız, çocuklarınızı evrenin Yaratıcısının size verdiği bir armağan olarak gördüğünüzü gösteriyor mu?

6. Tanrı’nın insanların çocuk sahibi olmasını sağlamasındaki amaç neydi?

⁶ Yehova’nın bu armağanı vermekteki amacı yeryüzünü Âdem ile Havva’nın soyuyla doldurmaktı (Tekvin 1:27, 28; İşaya 45:18). Yehova milyonlarca meleği tek tek yarattığı halde, her insanı böyle yaratmadı (Mezmur 104:4; Vahiy 4:11). Bunun yerine, Tanrı insanları çocuk sahibi olabilme yeteneğiyle yaratmayı tercih etti; böylece çocukların da ana babalarına benzer tarafları olacaktı. Böyle yeni bir insanı dünyaya getirip ona bakmak ana baba için ne eşsiz bir imtiyaz! Ana baba olarak, bu değerli mirasa sahip olmanızı sağladığı için Yehova’ya teşekkür ediyor musunuz?

İsa’dan Ders Alın

7. Bazı ana babaların tersine, İsa “âdem oğulları”na nasıl ilgi ve şefkat gösterdi?

⁷ Ne yazık ki tüm ana babalar çocukları bir ödül olarak görmüyor. Bazıları çocuklarına pek şefkat göstermiyor. Böyle ana babalar ne Yehova’nın ne de Oğlunun tutumunu yansıtıyorlar (Mezmur 27:10; İşaya 49:15). Bu ana babaların tersine, İsa çocuklarla ilgilendi. Şimdi bu konuyu ele alalım. O, bir insan olarak yeryüzüne gelmeden önce, gökte güçlü bir ruhken bile, Mukaddes Kitap onun hakkında ‘sevinci âdem oğulları ileydi’ diyor (Süleyman’ın Meselleri 8:31). İsa, insanlara öyle büyük bir sevgi duyuyordu ki, sonsuz yaşam alabilmemiz için hayatını isteyerek fidye olarak verdi (Matta 20:28; Yuhanna 10:18).

8. İsa ana babalara nasıl güzel bir örnek oldu?

⁸ İsa yeryüzündeyken özellikle ana babalara güzel bir örnek bıraktı. Onun ne yaptığına bakalım. O, çok meşgulken ve baskı altındayken bile çocuklara zaman ayırdı. Onları çarşı meydanında oynarken seyretti ve öğretim verirken onların davranışlarından söz etti (Matta 11:16, 17). Yeruşalim’e son yolculuğunu yaparken, İsa zulüm görüp öldürüleceğini biliyordu. İnsanlar İsa’yı görmeleri için küçük çocuklarını ona getirdiklerinde, öğrencileri belki de onu daha fazla baskıdan kurtarmak istedikleri için çocukları yanından uzaklaştırmaya çalıştılar. Fakat İsa böyle davrandıkları için öğrencilerini azarladı. Küçük çocuklarla birlikte olmaktan ‘sevinç’ duyduğunu göstererek şöyle dedi: “Bırakın çocuklar yanıma gelsinler, onlara engel olmayın” (Markos 10:13, 14).

9. Neden davranışlarımız sözlerimizden çok daha önemlidir?

⁹ İsa’nın örneğinden ders alabiliriz. Çocuklar yanımıza geldiğinde, meşgul olsak bile, nasıl tepki veriyoruz? İsa gibi davranıyor muyuz? Çocuklar, kendilerine zaman ayrılmasını ve ilgi gösterilmesini isterler; bunları özellikle ana babalarından beklerler. İsa onların bu ihtiyaçlarını karşılamaya hazırdı. “Seni seviyorum” gibi sözler söylemenin önemli olduğu doğrudur. Ancak davranışlar sözlerden daha etkilidir. Onlara duyduğunuz sevgiyi sözlerinizden çok davranışlarınız gösterir. Sevginiz, onlara ayırdığınız zamandan, gösterdiğiniz dikkat ve ilgiden belli olur. Ne var ki, tüm bunlar yapılsa bile sonuç alınamayabilir; en azından beklendiği kadar çabuk somut sonuç alınamayabilir. Sabır gereklidir. İsa’nın, öğrencilerine davranış tarzını örnek alırsak sabırlı olmayı öğrenebiliriz.

İsa’nın Sabrı ve Şefkati

10. İsa öğrencilerine alçakgönüllülük konusunda nasıl ders verdi; istediği sonucu hemen aldı mı?

¹⁰ İsa, önemli kişiler olma konusunda öğrencileri arasında sürekli rekabet olduğunun farkındaydı. Öğrencileriyle Kefernahum’a geldikten bir gün sonra, onlara “Yolda neyi tartışıyordunuz?” diye sordu. “Kimseden çıt çıkmadı, çünkü yolda, aralarından kimin en büyük olduğunu tartışmışlardı.” İsa onları sert bir şekilde azarlamaktansa, alçakgönüllülüğü öğretebilmek için sabırla somut bir ders verdi (Markos 9:33-37). Acaba böyle yapmakla, istediği sonucu aldı mı? Hemen değil. Yaklaşık altı ay sonra Yakub ve Yuhanna, annelerine İsa’dan kendileri için Gökteki Krallıkta önemli mevkiler istemesini söylediler. İsa onların düşünüşünü tekrar sabırla düzeltti (Matta 20:20-28).

11. (a) Elçiler üst kattaki odaya İsa’yla birlikte geldikten sonra hangi geleneksel işi yapmadılar? (b) İsa ne yaptı; gösterdiği çabalar hemen sonuç verdi mi?

¹¹ Kısa süre sonra MS 33 yılının Fısıh bayramıydı ve İsa bayramı kutlamak üzere elçileriyle özel olarak bir araya gelmişti. Bir evin üst katındaki odaya çıktıklarında, 12 elçiden hiçbiri geleneksel hizmeti, yani eve gelenlerin tozlu ayaklarını yıkama işini üstlenmedi. Aslında bu, evdeki bir kadının ya da hizmetçinin yaptığı, hor görülen bir işti (1. Samuel 25:41; 1. Timoteos 5:10). Öğrencilerinin sürekli mevki elde etmeye çalıştıklarını görmek İsa’yı ne kadar üzmüş olmalı! Bunun üzerine, İsa her birinin ayaklarını yıkadı ve onlardan başkalarına hizmet etme konusunda kendisini örnek almalarını içtenlikle istedi (Yuhanna 13:4-17). Acaba örnek aldılar mı? Mukaddes Kitap bu olaydan sonra bir akşam “aralarında kimin en büyük olduğu konusunda ateşli bir tartışma” çıktığını belirtiyor (Luka 22:24).

12. Ana babalar çocuklarını yetiştirmek üzere çaba harcarken İsa’yı nasıl örnek alabilirler?

¹² Ana babalar çocuklarınız öğüdünüzü dinlemediğinde, İsa’nın neler hissetmiş olduğunu anlıyor musunuz? Unutmayın, elçiler hatalarını düzeltmekte yavaş davranmalarına rağmen, İsa onlara yardım etmekten vazgeçmedi. Onun sabrı iyi sonuçlar verdi (1. Yuhanna 3:14, 18). Ana babalar, siz de İsa’nın sevgisini ve sabrını örnek almalı, çocuklarınızı yetiştirirken çaba harcamaktan asla vazgeçmemelisiniz.

13. Çocuk soru sorduğunda anne ya da baba neden sert bir karşılıkla onu başından savmamalı?

¹³ Çocukların ana babalarının onları sevdiğini ve onlarla ilgilendiğini hissetmeleri gerekir. İsa öğrencilerinin ne düşündüğünü bilmek istedi; bu nedenle kendisine soru sorduklarında onları dinledi. Onlara bazı meseleler hakkında ne düşündüklerini sordu (Matta 17:25-27). Gerçekten de etkili bir öğretim dikkatle dinlemeyi ve içtenlikle ilgilenmeyi gerektirir. Çocuk soru sorduğunda, ana baba ona sert bir karşılık vermekten kaçınmalı. “Git başımdan, meşgul olduğumu görmüyor musun?” gibi sözlerle başından savmamalı. Eğer anne ya da baba gerçekten meşgulse, daha sonra kendisiyle konuşacağını söylemeli. Ana babalar sözlerini tutup konuşmalı. Böyle yapıldığında, çocuk ana babasının kendisiyle gerçekten ilgilendiğini anlayacak ve onlara daha kolayca açılacaktır.

14. Ana babalar, çocuklarına şefkat gösterme konusunda İsa’dan neler öğrenebilirler?

¹⁴ Ana babanın çocuklarını kollarının arasına alıp kucaklayarak onlara şefkat göstermesi yerinde midir? Ana babaların İsa’dan alacağı başka bir ders de budur. Mukaddes Kitap onun hakkında “çocukları kucakladı ve ellerini onların üzerine koyarak hayırdua etmeye başladı” diyor (Markos 10:16). Sizce çocuklar buna nasıl karşılık verdiler? İsa’ya mutlaka sıcak duygular hissettiler, ona yakın olmak istediler. Siz ana babalar eğer çocuklarınızla aranızda gerçekten şefkat ve sevgi varsa, onlar, kendilerini terbiye etme ve öğretim verme çabalarınıza karşılık vermeye daha istekli olacaklar.

Çocuklara Ne Kadar Zaman Ayrılmalı?

15, 16. Çocuk yetiştirme konusunda yaygın görüş nedir; bu görüşe yol açan nedir?

¹⁵ Bazı kimseler, ana babaların çocuklarına gerçekten çok zaman ayırmaları, sevgi ve ilgi göstermeleri gerektiğine pek inanmaz. Çok tutulan bir çocuk yetiştirme yöntemine göre, çocukla geçirilen zamana nitelikli zaman deniyor. Bu görüşü savunanlara göre, çocukla geçirilen sınırlı zaman anlamlıysa ve iyi planlanarak kullanılıyorsa, ana babaların onlara çok zaman ayırması gerekmez. Acaba nitelikli zaman görüşü iyi sonuç veren, gençlerin iyiliği için geliştirilmiş bir görüş müdür?

¹⁶ Çok sayıda çocukla görüşen bir yazar, onların “ana babalarından en çok istedikleri şeyin kendilerine daha fazla zaman ayırmaları” ve “özel ilgi” göstermeleri olduğunu söyledi. Bir üniversite profesörünün şunları söylemesi dikkat çekicidir: “[Nitelikli zaman] terimi ana babaların içlerindeki suçluluk duygusunun kendilerini rahatsız etmesi sonucu gelişti. İnsanlar çocuklarına az zaman ayırmalarını haklı göstermeye çalıştılar.” Ana babalar çocuklarına ne kadar zaman ayırmalılar?

17. Çocukların ana babalarıyla ne yapmaya ihtiyaçları var?

¹⁷ Mukaddes Kitap bu konuda bir şey söylemez. Fakat İsrailli ana babalara, evdeyken, yolda yürürken, yatarken ve kalkarken çocuklarıyla konuşmaları teşvik edilmişti (Tesniye 6:7). Bu açıkça gösteriyor ki, ana babalar çocuklarıyla iletişim kurmalı ve onlara her gün sürekli bir şeyler öğretmelidirler.

18. İsa öğrencilerini yetiştirmek üzere fırsatlardan nasıl yararlandı; ana babalar bundan ne öğrenebilirler?

¹⁸ İsa öğrencilerini iyi yetiştirdi; bunu, onlarla birlikte yemek yerken, yolculuk yaparken, hatta dinlenirken yaptı. Böylece, onlara öğretmek üzere her fırsattan yararlandı (Markos 6:31, 32; Luka 8:1; 22:14). Benzer şekilde, İsa’nın takipçisi ana babalar da çocuklarıyla iyi bir iletişim kurmak ve bunu devam ettirmek, ayrıca onları Yehova’nın yolunda yetiştirmek üzere her fırsattan yararlanmak için uyanık olmalılar.

Ne Öğretilmeli ve Nasıl?

19. (a) Çocuklara zaman ayırmanın yanı sıra ne de gerekir? (b) Ana babaların çocuklarına öncelikle neyi öğretmesi gerekir?

¹⁹ Çocuğa sadece zaman ayırmak, hatta ona bir şeyler öğretmek onu iyi yetiştirmek için yeterli değildir. Ona ne öğretildiği de önemlidir. Mukaddes Kitabın ne öğretilmesi gerektiğini vurguladığına dikkat edin. Kutsal Yazılar ‘Bugün sana emretmekte olduğum bu sözleri oğullarının zihnine iyice koyacaksın’ der. Acaba çocuklara öğretilmesi gereken “bu sözler” nelerdir? Bunların, daha önceki ayette geçen şu sözler olduğu açıktır: “Allahın RABBİ bütün yüreğinle, ve bütün canınla, ve bütün kuvvetinle seveceksin” (Tesniye 6:5-7). İsa bunun Tanrı’nın en önemli emri olduğunu söyledi (Markos 12:28-30). Ana babaların çocuklarına öncelikle Yehova hakkında öğretmeleri ve neden yalnızca O’nun tüm benlikle sevilmeye ve bağlanılmaya layık olduğunu açıklamaları gerekir.

20. Tanrı eski devirlerde ana babalara çocuklarına ne öğretmelerini emretmişti?

²⁰ Bununla birlikte ana babalara çocuklarına öğretmeleri ısrarla teşvik edilen “bu sözler” Tanrı’nın tüm benlikle sevilmesinden daha fazlasını kapsar. Tesniye’nin bir önceki bölümünde Musa’nın Tanrı’nın taş tabletlere yazdığı kanunlardan, yani On Emir’den yine söz ettiğini göreceksiniz. Bu kanunlarda yalan söylemeyi, çalmayı, adam öldürmeyi ve zina işlemeyi yasaklayan emirler yer alır (Tesniye 5:11-22). Bu nedenle, eski devirlerde ana babalara çocuklarına ahlaksal değerleri aşılamaları gerektiği açıkça gösterilmişti. Günümüzde İsa’nın takipçisi ana babalar, çocuklarının güvenli, mutlu bir geleceğe sahip olmasına yardım etmek istiyorlarsa aynı eğitimi vermelidirler.

21. Tanrı’nın Sözünü gençlerin ‘zihnine iyice koyma’ emriyle ne kastediliyor?

²¹ Ana babalara çocuklarına “bu sözler”i veya emirleri nasıl öğretmeleri gerektiği söyleniyor: “Onları oğullarının zihnine iyice koyacaksın.” ‘Zihnine iyice koymak’ ifadesi “sık sık tekrarlayarak veya tembih ederek öğretmek, ve etkilemek; ısrarla söylemek, kafasına sokmak” anlamına geliyor. Bu nedenle, Tanrı aslında ana babalara, çocuklarını Mukaddes Kitaptan eğitmeye başlamalarını ve ruhi konuları onların zihnine sokma amacını taşıyan bu eğitimi, planlı, programlı olarak sürdürmelerini söylüyor.

22. İsrailli ana babalara çocuklarına öğretirken ne yapmaları söylendi; bu ne anlama geliyordu?

²² Ana babanın böyle planlı bir program yapabilmesi için inisiyatifi ele alması gerekir. Mukaddes Kitap şöyle der: “Onları [“bu sözler”i veya Tanrı’nın emirlerini] alâmet olarak elinin üzerine bağlıyacaksın, ve onlar gözlerinin arasında alın bağı olacaklar. Ve onları evinin kapı süveleri üzerine, ve kapılarının üzerine yazacaksın” (Tesniye 6:8, 9). Bu ayetler, ana babaların Tanrı’nın kanunlarını gerçekten kapıların süvelerine ve üzerine yazmaları; onların bir kopyasını çocuklarının ellerine bağlamaları ve gözlerinin arasına yerleştirmeleri gerektiği anlamına gelmez. Buradaki asıl nokta, ana babaların çocuklarına Tanrı’nın öğretilerini sürekli hatırlatmaları gerektiğidir. Çocuklara öğretme işi öylesine düzenli ve tutarlı yapılmalıdır ki, bu sayede çocuklar Tanrı’nın öğretilerini her zaman karşılarında görüyor gibi olmalıdır.

23. Önümüzdeki hafta incelenecek olan makalede hangi konular ele alınacak?

²³ Ana babaların çocuklarına öğretmeleri gereken çok önemli şeylerden bazıları nelerdir? Günümüzde çocukların kendilerini koruyabilmelerini sağlayacak şekilde bilgi almaları ve yetiştirilmeleri neden önemlidir? Bugün ana babaların çocuklarına etkili şekilde öğretim vermelerini sağlayabilecek hangi yardım var? Birçok ana babayı yakından ilgilendiren bu ve diğer sorular sonraki makalede ele alınacak.

Ana Babalar Değerli Mirasınızı Koruyun

“Hikmet siperdir . . . . kendi sahibini yaşatır.” (VAİZ 7:12).

1. Neden ana babalar çocuklarını armağan olarak görmelidir?

ANA BABALAR fiziksel ve kişilik özellikleri bakımından kendilerine benzeyen canlı yeni bir insan dünyaya getirirler. Mukaddes Kitap, çocukları “RABDEN [Yehova’dan] miras” olarak adlandırır (Mezmur 127:3). Yehova Hayat Veren olduğundan, aslında Kendine ait olanı ana babalara emanet eder (Mezmur 36:9). Siz ana babalar Tanrı’dan aldığınız bu değerli armağana ne gözle bakıyorsunuz?

2. Baba olacağını öğrendiğinde Manoah ne yaptı?

² Böyle bir armağanın alçakgönüllülük ve takdirle kabul edilmesi gerektiğine kuşku yok. Üç bin yılı aşkın bir süre önce İsrailli Manoah da böyle davrandı. Bir melek Manoah’ın karısına, bir çocuk doğuracağını haber vermişti. O, bu iyi haberi duyduğunda şöyle dua etti: “Ya RAB, niyaz ederim, gönderdiğin Allah adamı bize yine gelsin, ve doğacak çocuk için ne yapacağımızı bize öğretsin” (Hâkimler 13:8). Ana babalar siz Manoah’tan hangi dersi alabilirsiniz?

Tanrısal Yardım Neden Şimdi Gerekli?

3. Çocuk yetiştirirken Tanrı’nın yardımı neden özellikle günümüzde gerekli?

³ Günümüzde ana babaların çocuklarını yetiştirirken Yehova’nın yardımına her zamankinden daha fazla ihtiyaçları var. Bunun nedeni İblis Şeytan ve meleklerinin gökten yeryüzüne atılmış olmasıdır. Mukaddes Kitap “Vay halinize! Çünkü zamanının az olduğunu bilen İblis, büyük öfkeyle size indi” diye uyarıyor (Vahiy 12:7-9, 12). Mukaddes Kitap Şeytan’ın “kükreyen bir aslan gibi, yutacak birini” aradığını söylüyor (1. Petrus 5:8). Aslanlar genelde en savunmasız olanları, yani yavruları avlarlar. Dolayısıyla, İsa’nın takipçisi ana babaların çocuklarını korumak üzere Yehova’nın rehberliğine başvurması hikmetliliktir. Siz bu konuda ne kadar çaba harcıyorsunuz?

4. (a) Mahallede bir aslanın dolaştığını bilen bir ana baba ne yapar? (b) Çocukların korunması için ne gereklidir?

⁴ Mahallenizde bir aslanın dolaştığını bilseydiniz, kuşkusuz başlıca endişeniz çocuklarınızı korumak olurdu. Şeytan bir avcıdır. O, Tanrı’nın toplumunu yozlaştırmaya çalışıyor; böylece onların Tanrı’nın onayına layık olmamalarını sağlamak istiyor (Eyub 2:1-7; 1. Yuhanna 5:19). Çocuklar kolay bir hedeftir. Çocukların, İblis’in tuzaklarından kaçabilmeleri için Yehova’yı tanımaları ve O’na itaat etmeleri gerekir. Bunun için Mukaddes Kitap bilgisi gereklidir. İsa “Sonsuz yaşama kavuşmak için, tek gerçek Tanrı olan Seni ve gönderdiğin İsa Mesih’i bilgi edinerek tanımaları gerekir” demişti (Yuhanna 17:3). Üstelik çocukların hikmete, yani öğrendiklerini anlama ve uygulama yeteneğine de ihtiyaçları var. ‘Hikmet kendi sahibini yaşattığından’ siz ana babaların hakikati çocukların yüreğine aşılaması gerekir (Vaiz 7:12). Bunu nasıl yapabilirsiniz?

5. (a) Hikmet nasıl kazandırılabilir? (b) Süleyman’ın Meselleri hikmetin değerini nasıl anlatıyor?

⁵ Çocuklarınıza Tanrı’nın Sözünü okuyor olabilirsiniz; bu zaten yapmanız gereken bir şeydir. Fakat onların Yehova’yı sevmesine ve O’na itaat etmesine yardım etmek bundan daha fazlasını gerektirir. Çocuğun Tanrı’nın Sözünü anlaması da gerekir. Örneğin, bir çocuğa yolun her iki tarafına bakmadan caddede karşıdan karşıya geçmemesi söylenmiş olabilir. Yine de bazı çocuklar bu uyarıya kulak asmazlar. Bunun nedeni şunlar olabilir: Ya çocuğa bir araba çarptığında ortaya çıkacak sonuçlar yeterince anlatılamamıştır. Ya da böyle bir tehlike çocuğa tam olarak anlayabileceği ve kazaya yol açabilecek bir ‘akılsızlıktan’ kaçınabileceği şekilde anlatılamamıştır. Hikmet kazandırmak hem zaman hem de çok sabır ister. Fakat hikmet gerçekten çok değerlidir. Mukaddes Kitap “onun yolları sevimli yollardır, ve bütün yolları selâmettir. Onu tutanlar için bir hayat ağacıdır, ve onu sıkı tutanlar mutludur” der (Süleyman’ın Meselleri 3:13-18; 22:15).

Hikmet Kazandıran Öğretim Tarzı

6. (a) Neden çocuklar genelde hikmetsizce davranır? (b) Hangi mücadele devam ediyor?

⁶ Çocukların hikmetsizce davranmalarının nedeni, çoğu kez onlara doğru şeylerin öğretilmemesi değil, öğretilenlerin yüreklerine erişmemesi, yani içlerindeki insanı etkilememiş olmasıdır. İblis, çocukların yüreklerine hâkim olmak için mücadele ediyor. Onun yöntemi çocukları bu dünyanın kötü etkilerine maruz bırakmaktır. Aynı zamanda miras aldıkları, kötüyü yapma yönündeki günahkâr eğilimlerinden de yararlanmaya çalışıyor (Tekvin 8:21; Mezmur 51:5). Ana babalar, çocuklarının yüreklerini ele geçirme yönünde gerçek bir mücadelenin sürdüğünün farkında olmalılar.

7. Çocuğa neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlatmak neden yeterli değildir?

⁷ Ana baba çoğu kez çocuğa neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlattığında ona belirli ahlaksal ilkeleri öğrettiğini düşünür. Onlar çocuğa yalan söylemenin, çalmanın ya da bir kimsenin evli olmadığı biriyle cinsel ilişkiye girmesinin yanlış olduğunu söyleyebilirler. Ancak sadece bunları söylemiş olmaları yetmez; çocuğun bu emirlere itaat edebilmesi için daha güçlü bir nedene ihtiyacı vardır. Söz konusu emirler Yehova’nın kanunlarıdır. Çocuk hikmetli davranışın Yehova’nın emirlerine itaat etmek olduğunu öğrenmelidir (Süleyman’ın Meselleri 6:16-19; İbraniler 13:4).

8. Ne tür öğretim tarzı çocuğun hikmetli davranmasına yardım edebilir?

⁸ Evrendeki karmaşıklık, canlıların çeşitliliği ve mevsimlerin değişmesi gibi şeylerin hepsi, çocuğun mutlak hikmete sahip bir Yaratıcı’nın varlığını kabul etmesine yardım edebilir (Romalılar 1:20; İbraniler 3:4). Ayrıca, çocuğa Tanrı’nın onu sevdiği, sonsuz yaşamı alabilmesi için Oğlunu fidye vererek bir düzenleme yaptığı ve Tanrı’nın söylediklerine itaat ederek O’nu mutlu edebileceği de öğretilmelidir. Böyle yapılırsa çocuk, İblis’in tüm engelleme girişimlerine rağmen, büyük ihtimalle Yehova’ya hizmet etmek isteyecektir (Süleyman’ın Meselleri 22:6; 27:11; Yuhanna 3:16).

9. (a) Yaşam kurtarıcı öğretim tarzı için ne gerekir? (b) Babalara ne yapmaları emrediliyor; bu neyi kapsıyor?

⁹ Çocuğu koruyan ve onda doğru olanı yapma isteği uyandıran öğretim tarzı, zaman, dikkat ve iyi bir planlama gerektirir. Ana baba Tanrısal rehberliği kabul etmelidir. Mukaddes Kitap “Babalar, . . . . [çocuklarınıza] Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle yetiştirin” diyor (Efesoslular 6:4). Bu ne anlama geliyor? ‘Yol gösteren düşünüş’ olarak çevrilen ifade orijinal Yunanca’da ‘bir fikir yerleştirmek’ düşüncesini taşıyor. Dolayısıyla, aslında baba çocuğunun zihnine Yehova’nın fikrini ve düşüncesini yerleştirmeye teşvik ediliyor. Bu, çocuk için gerçekten büyük bir korunmadır. Eğer çocuğa Tanrı’nın düşünceleri, yani düşünce tarzı aşılanırsa, kötülüklere karşı korunmuş olacak.

Sevgiye Dayanan Arzu

10. Çocuğunuzu iyi yetiştirmeniz için bilmeniz gereken önemli şey nedir?

¹⁰ Çocuğunuzu iyi yetiştirme arzunuzu yerine getirebilmeniz için, çabalarınızın ardındaki güdü sevgi olmalıdır. İyi iletişim önemli bir etkendir. Çocuğunuzun hayatında neler olduğunu ve neler düşündüğünü öğrenin. Rahat bir ortamda çocuğunuzun size içini dökmesini sağlayın. Çocuğunuzun söyledikleri bazen sizi şaşırtabilir. Bu durumda aşırı tepki göstermemeye çok dikkat edin. Bunun yerine, ilgiyle dinleyin.

11. Ana baba çocuğuna Yehova’nın düşüncesini nasıl aşılayabilir?

¹¹ Tanrı’nın cinsel ahlaksızlığı yasaklayan kanunlarını Mukaddes Kitaptan çocuğunuza okumuş olabilirsiniz, hatta bunu defalarca yapmış olabilirsiniz (1. Korintoslular 6:18; Efesoslular 5:5). Bunların okunması çocuğunuzun Yehova’yı neyin memnun edip etmediğini anlamasını sağlamış olabilir. Fakat çocuğa Yehova’nın düşüncesini aşılamak daha fazlasını gerektirir. Çocuğun Yehova’nın kanunlarının neden verildiğini anlaması için yardıma ihtiyacı vardır. O, bu kanunların doğru ve yararlı olduğuna, onlara itaat etmenin sevgi dolu ve yerinde bir davranış olduğuna ikna olmalıdır. Çocuğunuzun Tanrısal görüşü kabul etmesi için onunla Kutsal Yazılar üzerinde mantık yürütürseniz, bunları ona aşıladığınız söylenebilir.

12. Ana baba çocuğunun cinsel ilişki konusunda doğru görüşü edinmesine nasıl yardım edebilir?

¹² Cinsel konular hakkında konuşurken şöyle sorabilirsiniz: “Yehova’nın evlilik öncesi cinsel ilişkiyi yasaklayan kanununa itaat etmenin insanı mutsuz edeceğini mi düşünüyorsun?” Çocuğunuzu neden öyle cevap verdiğini açıklaması için cesaretlendirin. Yehova’nın çocuk sahibi olmakla ilgili harika düzenlemesini gözden geçirdikten sonra şöyle sorabilirsiniz: “Sence sevgi dolu Tanrımız hayattan zevk almamızı engellemek için kanunlar koyar mı? Yoksa bu kanunların bizim mutlu olmamız ve korunmamız için konulduğunu mu düşünüyorsun?” (Mezmur 119:1, 2; İşaya 48:17). Önce çocuğunuzun bu konuda ne düşündüğünü öğrenin. Sonra dikkatini cinsel ahlaksızlıkla ilgili örneklere çekebilir, bunların nasıl acıya ve sıkıntılara yol açtığını anlatabilirsiniz (2. Samuel 13:1-33). Çocuğunuzun Tanrısal görüşü anlayıp kabul etmesi için onunla mantık yürütürseniz, Tanrı’nın düşüncesini ona aşılamak konusunda epey yol kat etmiş olursunuz. Fakat yapabileceğiniz başka bir şey daha var.

13. Yehova hakkında özellikle hangi şeyi bilmesi çocuğu O’na itaat etmeye yöneltebilir?

¹³ Çocuğunuza sadece Yehova’ya itaatsizliğin sonuçlarını öğretmekle kalmayıp, yaşam tarzımızın O’nu kişisel olarak nasıl etkilediğini de anlatmanız hikmetlilik olacaktır. Çocuğunuza Yehova’nın isteğini yapmadığımızda O’nu incitebileceğimizi Mukaddes Kitaptan gösterin (Mezmur 78:41). Ona “Yehova’yı neden incitmek istemiyorsun?” diye sorabilirsiniz. Ardından “Tanrı’nın düşmanı olan Şeytan, Yehova’ya sevgimizden dolayı değil, bencil nedenlerle hizmet ettiğimizi iddia ediyor” diyebilirsiniz. Sonra, Eyub’un bütünlüğünü koruyarak Tanrı’nın yüreğini sevindirdiğini, böylece Şeytan’ın suçlamalarına bir cevap verdiğini anlatabilirsiniz (Eyub 1:9-11; 27:5). Çocuğunuz, davranışlarıyla Yehova’yı üzebileceğini ya da mutlu edebileceğini anlamalıdır (Süleyman’ın Meselleri 27:11). Bu ve diğer önemli konular Büyük Öğretmenini İyi Dinlea kitabı kullanılarak çocuğa öğretilebilir.

Sevindirici Sonuçlar

14, 15. (a) Büyük Öğretmen kitabındaki hangi bölümler çocukları harekete geçirdi? (b) Bu kitabı kullanarak hangi güzel sonuçları elde ettiniz? (18-19. sayfadaki çerçeveye de bakın).

¹⁴ Hırvatistan’da yedi yaşındaki torunuyla birlikte Büyük Öğretmen kitabını okuyan bir büyükbaba, çocuğun kendisine şunları söylediğini yazıyor: “Annem bir şey yapmamı söyledi, ama yapmak istemedim. Sonra kitaptaki ‘Söz Dinlersen Korunursun’ bölümünü hatırladım ve anneme gidip sözünü dinleyeceğimi söyledim.” Florida’da (ABD) yaşayan evli bir çift de “Asla Yalan Söylememeliyiz!” bölümü hakkında şunları söyledi: “Bu bölüm öyle sorular soruyor ki, çocuk içini döküyor ve normalde kabul etmeyeceği hatalarını kabul ediyor.”

¹⁵ Büyük Öğretmen kitabında 230’dan fazla resim bulunmaktadır; her resim veya resim grubu için bir altyazı ya da açıklama var. Bu yayın için minnettar olan bir anne “oğlum genelde bir resme dikkatle bakıyor ve sayfanın çevrilmesini istemiyor” dedi. “Resimler sadece çekici değil, aynı zamanda bir şeyler de öğretiyor ya da en azından çocuğun soru sormasını sağlıyor. Oğlum, karanlık bir odada televizyon seyreden çocuğun resmini gördüğünde, yanlış bir şeyler olduğunu fark ettiğini gösteren bir ses tonuyla ‘anne bu çocuk ne yapıyor?’ diye sordu.” Bu resmin altyazısı şöyledir: “Yaptığımız her şeyi kim görür?”

Günümüz İçin Önemli Bir Eğitim

16. Günümüzde çocuklara hangi şeyin öğretilmesi önemlidir; neden?

¹⁶ Çocuk vücudundaki özel kısımların nasıl kullanılıp kullanılmayacağını bilmelidir. Fakat bu konularda konuşmak her zaman kolay değildir. Bir gazetenin köşe yazarı kendisinin, cinsel organları çağrıştıran sözcükler kullanmanın ayıp sayıldığı bir dönemde yetiştiğini söyledi. Çocuklarına bunları öğretmek konusunda ise “Fena halde utanıyorum, ama bunu yenmem gerek” diye yazdı. Ana baba utandığı için cinsel konular hakkında çocuğuyla konuşmaktan kaçınırsa, onu korumuş olmaz. Cinsel sapıklar çocuğun bilgisizliğinden yararlanırlar. Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabı bu konuyu sağlıklı ve saygılı bir şekilde ele alıyor. Çocukları cinsellik konusunda bilgilendirmek onların saflığını bozmaz; asıl bunu yapmamak saflıklarının bozulmasına yol açabilir.

17. Büyük Öğretmen kitabı ana babaların çocuğuna cinsel konularda eğitim vermesine nasıl yardım ediyor?

¹⁷ Büyük Öğretmen kitabının 10. bölümünde kötü meleklerin yeryüzüne gelip baba oldukları anlatılırken çocuğa şu soru soruluyor: “Sen cinsel ilişki konusunda ne biliyorsun?” Kitap bu soruya basit fakat ciddi bir yanıt veriyor. Sonra 32. bölümde çocukların cinsel sapıklardan nasıl korunabileceği açıklanıyor. Kitabı okuyanlardan bu eğitimin çok önemli olduğunu bildiren birçok mektup alındı. Bir okuyucu şunları yazdı: “Geçen hafta oğlum Javan’ı çocuk doktoruna götürdüğümüzde, doktor oğlumuzla vücudunun özel kısımlarının nasıl kullanılacağı hakkında konuşup konuşmadığımızı sordu. Bu konuyu yeni kitabımızı kullanarak çocuğumuzla konuştuğumuzu öğrenince çok etkilendi.”

18. Büyük Öğretmen kitabı ulusal simgelere saygı gösterme konusunda neler anlatıyor?

¹⁸ Başka bir bölüm ise Mukaddes Kitaptaki üç İbrani gençle, Şadrak, Meşak ve Abednego ile ilgilidir. Onlar Babil devletini temsil eden bir heykelin önünde yere kapanmayı reddetmişti (Daniel 3:1-30). Bazı kimseler bir heykele saygı göstermek ile bayrağı selamlamak arasında bir bağlantı kuramayabilir; oysa Büyük Öğretmen kitabı bir bağlantı olduğunu gösteriyor. Yazar Edward Gaffney’nin bir dergide yayımlanan röportajında neler söylediğine dikkat edin (U.S. Catholic). O, kızının devlet okuluna gittiği ilk gün eve geldikten sonra kendisine “okulda yeni bir dua” öğrendiğini söylediğini ve kendisinin de ondan bunu tekrarlamasını istediğini anlattı. Gaffney şunları söyledi: “Kızım elini göğsüne koyup, büyük bir gururla ‘bayrağa bağlılık andı içiyorum’ diyerek and etmeye başladı. Birden bir şey kafama dank etti. Yehova’nın Şahitleri haklıydı. Devlet dininin okullarımızda çok küçük yaşlarda oluşturulmaya başlanan bir türü var: Kayıtsız şartsız bağlılık.”

Her Çabaya Değer

19. Çocukların eğitilmesi hangi nimetlerle sonuçlanır?

¹⁹ Gerçekten de, çocuğunuzun eğitimi her çabaya değer. Bir anne Kansas’taki (ABD) oğlundan şu sözleri yazan bir mektup aldığında ağladı: “Duygusal açıdan nispeten sağlam ve dengeli şekilde yetiştirildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum. Sen ve babam övgüyü kuşkusuz hak ediyorsunuz” (Süleyman’ın Meselleri 31:28). Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabı daha birçok ana babanın çocuklarına eğitim vererek bu değerli mirası korumasına yardım edebilir.

20. Ana babalar her zaman neyi akıllarında tutmalıdır; bu, onları nasıl etkilemeli?

²⁰ Çocuklarımız onlara verebileceğimiz tüm zamana, dikkate ve çabaya layıktırlar. Çocuklukları kısa sürecek. Şimdi onlarla birlikte olmak ve onlara yardım etmek üzere her fırsattan yararlanın. Bundan hiçbir zaman pişman olmayacaksınız. Sizi sevecekler. Çocuklarınızın Tanrı’dan aldığınız bir armağan olduğunu her zaman aklınızda tutun. Hem de gerçekten çok değerli bir armağan! (Mezmur 127:3-5). Öyleyse onlara öyle davranın. Tanrı’ya onları nasıl yetiştirdiğiniz konusunda hesap vereceğinizin bilinciyle davranın, çünkü gerçekten de Tanrı’ya hesap vereceksiniz.