Okuyucuların Soruları

◼ Pilatus’un Yuhanna 19:6’daki sözlerine göre, Yahudiler İsa’yı idam edecek yasal yetkiye sahip miydiler?

O zamanda idamları infaz etmek için Romalıların Yahudilere yetki verip vermediğinden emin olamayız.

Yahudi liderleri, İsa’nın tutuklanması olayını kışkırttıktan sonra bir tür yargılama yaptılar. Yargılama sırasında “İsayı öldürmek için ona karşı yalan şehadet aradılar.” En sonunda İsa’yı küfretmekten suçlu bulup onun böylece “ölümü hak etti”ğini söylediler. (Matta 26:59, 60, 65, 66) Fakat “İsayı öldürmek için ona karşı birbirlerile öğütleşti”kten sonra Romalı vali Pilatus’a götürdüler.—Matta 27:1, 2.

Bu durumu göz önünde bulunduran birçok kişi, Yahudilerin o zamanda İsa’yı söz konusu dinsel suçlamaya dayanarak idam etmek için Romalıların iznine sahip olmadığı sonucuna vardı. Pilatus, Yahudilere, sanığa Yahudi kanununa göre hükmetmelerini söylediği zaman, onların verdiği cevap da bu görüşü destekler gibiydi. Şöyle karşılık verdiler: “Bize kimseyi öldürmek caiz değildir.” (Yuhanna 18:31) Gerçekte, Yeruşalim Talmudunda anlatılan bir geleneğe göre, Yahudiler Yeruşalim’in M.S. 70’teki harabiyetinden 40 yıl önce suçluları idam etme hakkını kaybettiler.

Öyle ise Pilatus’un Yuhanna 19:6’daki sözlerini okumak garip olsa gerek. Dinsel liderlerin İsa’nın direğe gerilmesi için bağrışmasına yanıt olarak Pilatus onlara şöyle dedi: “Onu siz alıp haça (direğe) gerin, çünkü ben onda bir suç bulmuyorum.” Bu sözler, Yahudilerin Yuhanna 18:31’de kayıtlı sözleriyle çelişir gibidir.

Yahudi tarihçisi Flavius Josephus, bu çelişkiye ışık tutabilecek bir görgü tanığının ifadesini verir. Anlattığına göre, Romalıların, M.S. 70 yılında Yeruşalim’e saldırdığı sıralarda isyancılar mabet çevresine çekildiler. Bu eli kanlı savaşçılardan bazıları, kutsallığı yüzünden girilmemesi gereken bölgelerde bulundular. Romalıların bile kutsal görme eğiliminde olduğu bu yere karşı gösterilen bu saygısızlık yüzünden tiksinen General Titus şöyle haykırdı:

“Ey iğrenç yaratıklar! Kutsal Evinizi korumak amacıyla kendiniz o çiti [avlunun bir kısmını ayıran tutan alçak duvarı] çekmediniz mi? Onun etrafında da aralıklı olarak üzerine herhangi biri için o korkuluğu geçme yasağını hem Yunanca harflerle, hem de kendinizinkilerle yazdığınız taşları koymadınız mı? Ve Romalı olsa bile, orayı geçen herhangi bir kişiyi idam etme yetkisini size vermedik mi? Öyle ise neden, ey suçlu adamlar, onun içerisindeki cesetleri ayak altında çiğniyorsunuz?”—The Jewish War, G. A. Williamson’un tercümesi, sayfa 312. İtalikler tarafımızdan.

Dolayısıyla Romalılar, Yahudilerin kamu suçları için idam cezasını yerine getirmesine izin vermedilerse bile, ciddi bazı dinsel suçlar için idam etme yetkisini verdikleri anlaşılır. İsa’yı Pilatus’a teslim eden Yahudiler, belki onun ölümünün daha iğrenç olması ve dolayısıyla ortaya çıkabilecek herhangi bir aleni protestonun yabancılara yöneltilmesi için, idamın Romalılar tarafından yerine getirilmesini uygun görmüş olabilirler. (Galatyalılar 3:14; Tesniye 21:23) Pilatus ise, belki bu sorundan kaçınmak isteyerek, onlara şöyle dedi: “Onu siz alıp haça (direğe) gerin.” Ayrıca, o olay yeterince ciddi boyutlu dinsel bir mesele idiyse, Yahudi liderlerinin İsa’yı idam etme sorumluluğunu kendilerinin taşımaları gerektiğini düşündüğünü belirtmiş olabilirdi.

◼ Kanun ahdi, İsa direkte öldüğü zaman mı son buldu? Onun yerini yeni ahit ne zaman aldı?

Birçok kişi bu soruları şu üç ayrı olayı düşünerek sormuştur: İsa’nın M.S. 33 yılında 14 Nisan (Yahudi takvimine göre) öğleden sonra işkence direğindeki ölümünü, kanının değerini gökte sunmasını ve M.S. 33 Pentikost gününde mukaddes ruhu dökmesini. Mukaddes Yazılara göre, Pentikost gününde Kanun ahdi son buldu ve onun yerini yeni ahit aldı. Neden böyle olduğuna bir bakalım.

Yehova, zamanla Kanun ahdinin yerine “yeni bir ahit”i geçireceğini önceden bildirdi. Bu ahit sayesinde günahların bütünüyle bağışlanması mümkün olacaktı. Kanun altında bu mümkün değildi. (Yeremya 31:31-34) Yeni ahit, Kanun ahdinin yerini ne zaman alacaktı?

İlk önce, daha eski olan Kanun ahdi amacını yerine getirmiş olarak ortadan kaldırılmalıydı. (Galatyalılar 3:19, 24, 25) Resul Pavlus şöyle yazdı: “Allah bütün suçlarımızı bize bağışlamış olarak, . . . . bize karşı olup emirlerle aleyhimizde olan ahitnameyi silmiş, ve onu haça (işkence direğine) mıhlamış olarak ortadan kaldırdı.” (Koloseliler 2:13, 14) Acaba bu sözler, İsa öldüğü anda yeni ahdin Kanun ahdinin yerine geçtiği anlamına mı gelir?

Hayır, çünkü yeni ahit, uygun kurbanın kanıyla ve ruhi İsrail olan yeni bir milletle yürürlüğe konulacaktı. (İbraniler 8:5, 6; 9:15-22) İsa 16 Nisan’da diriltildi ve 40 gün sonra göğe çıktı. (Resullerin İşleri 1:3-9) Göğe çıktıktan on gün sonra, Pentikost gününde, İsa, Babasından almış olduğu ‘vaat edilen mukaddes ruhu’ şakirtlerinin üzerine döktü ve böylece ruhi İsrail meydana geldi. (Resullerin İşleri 2:33) Meyancı İsa Mesih vasıtasıyla Tanrı ruhi İsrail ile yeni ahdi kesti.

Birbirlerine bağlı olan bu olaylar karşısında yeni ahit Kanun ahdinin yerini ne zaman almıştır?

Kanun’un, İsa’nın ölümüyle sona erdiği söylenemez. İsa’nın ruhi hayata diriltildikten sonra da yeryüzünde kaldığı 40 gün boyunca şakirtleri hâlâ Kanun’u tutuyorlardı. Ayrıca, Kanun’un önemli bir özelliği, başkâhinin yılda bir defa En Mukaddes Yer’e girmesiydi. Bu da, İsa’nın göğe gitmek üzere diriltilmesini temsil etti. Orada, Tanrı’nın huzurunda, İsa, yeni ahdin Meyancısı olarak kendi fidye kurbanlığının değerini sunabildi. (İbraniler 9:23, 24) Böylece Yeremya 31:31-34’in gerçekleşmesi olarak yeni bir ahdin yürürlüğe konulmasının yolu açıldı.

Yehova, fidye kurbanlığını kabul ettiğini göstermek için harekete geçtiği zaman, yeni ahit yürürlüğe girdi. Krallık ahdi içinde bulunanlardan oluşan ruhi İsrail olan yeni bir milleti meydana getirmek için Yehova mukaddes ruhunu İsa’nın sadık şakirtlerinin üzerine döktü. (Luka 22:29, 30; Resullerin İşleri 2:1-4) Bu şekilde Tanrı’nın, Kanun ahdini, mecazi anlamda İsa’nın öldüğü işkence direğine çakarak, iptal ettiği gösterildi. Böylece M.S. 33 Pentikost gününde ruhi İsrail olan yeni milletin doğuşuyla yeni ahit yürürlüğe sokulduğu zaman, Kanun ahdi son buldu.—İbraniler 7:12; 8:1, 2.

Sorulan sorunun bu başlıca cevabının ötesinde, Tanrı’nın M.S. 33 Pentikost’ta Kanun ahdinin sonu ve yeni ahdin açıkça yürürlüğe girmesiyle bedeni İsrail’e tamamıyla sırt çevirmediğini görüyoruz. Örneğin, İbrahim ile kesilen ahitle uyum içinde olarak, Yehova, M.S. 36’da biten 70. “hafta” boyunca Yahudilere, mühtedilere ve Samiriyelilere özel bir lütuf gösterdi. (Tekvin 12:1-3; 15:18; 22:18; Daniel 9:27; Resullerin İşleri 10:9-28, 44-48) İsa’nın meshedilmiş Yahudi takipçilerinden bazıları bile M.S. 33’ten sonra Kanun’u tutmanın artık gerekli olmadığı gerçeğine ancak zamanla alışabildiler; bunu M.S. 49 yılında yönetim kuruluna getirilen sorudan anlayabiliriz. (Resullerin İşleri 15:1, 2) M.S. 70’te mabet ve Kanun’la ilgili soy kayıtları Romalılar tarafından yok edilerek ortadan kaldırıldığı zaman, Kanun’un tamamıyla terk edilmiş olduğu şüpheye yer kalmayacak şekilde kanıtlandı.—Matta 23:38.

[Sayfa 31’deki resimler]

Mabedin avlusundaki yazı (sağdaki çerçeveye bakın) Milletleri bu alçak duvarları geçmemeleri konusunda uyarıyordu