Aile Planlaması—Mukaddes Kitabın Bakış Açısı
1974 YILINDA düzenlenen ilk Dünya Nüfus Konferansında bir araya gelen 140 ülke, tüm çiftlerin, “çocuklarının sayılarına ve aralarındaki yaş farkının ne olacağına, hür ve sorumlu bir biçimde karar verebilmelerinin ve bu amaçla gerekli bilgi, eğitim ve araçlara sahip olmalarının temel hakları olduğuna” karar vermişti.
Birçokları bunun yerinde bir karar olduğuna inanmaktadır. Gerçi, Tanrı, Âdem ve Havva’ya, daha sonra da Nuh’un ailesine, “semereli olun, ve çoğalın, ve yeryüzünü doldurun” emrini vermişti; fakat İsa’nın takipçilerine böyle bir emir verilmedi. (Tekvin 1:28; 9:1) Mukaddes Yazılar İsa’nın takipçisi çiftleri, ne çocuk sahibi olmaya, ne de çocuk sahibi olmaktan kaçınmaya teşvik eder. Evli çiftler, çocuk sahibi olup olmayacaklarına ve eğer çocuk yapmayı planlıyorlarsa, kaç çocukları olacağına ve ne zaman olacağına, kendileri karar verebilirler.
Tanrı Tarafından Verilen Bir Sorumluluk
Dünya Nüfus Konferansı’nda alınan kararda, çiftlerin ‘çocuklarının sayılarına ve aralarındaki yaş farkının ne olacağına sorumlu bir biçimde’ karar vermesi gerektiğinin söylendiğine dikkat ettiniz mi? Bu sorumluluk prensibi Mukaddes Kitapla da uyum içindedir. İsa’nın takipçisi ana-babalar, çocukların Tanrı’dan değerli bir hediye olduğunu kabul etmekle birlikte, bu hediyeyle büyük bir sorumluluğun da geldiğinin farkındadırlar.
Her şeyden önce çocuklara maddi yönden bakma sorumluluğu vardır. Mukaddes Kitap şöyle der: “Fakat eğer biri, kendininkilere, ve bilhassa evi halkına bakmazsa, imanı inkâr etmiştir, ve imansızdan fenadır.”—I. Timoteos 5:8.
Masaya yemek koymak ve faturaları ödemek genellikle başlı başına büyük bir iş ise de ev halkına bakmak bundan daha fazlasını kapsar. İsa’ nın takipçisi olan sorumlu çiftler, ailelerinin büyüklüğünü planlarken, annenin duygusal, zihinsel ve ruhsal sağlığı ile birlikte fiziksel iyiliğini de dikkate alırlar. Bir çocuğa bakmak çok fazla zaman alır ve bebekler peşi peşine gelince, anneler sadece dinlenme, eğlenme, kendilerini geliştirme ve İsa’nın takipçilerinin faaliyetlerine katılma yönlerinde özveride bulunmakla kalmazlar, fiziksel ve ruhsal sağlıklarından da özveride bulunurlar.
İsa’nın takipçisi olan sorumlu ana-babalar aynı zamanda çocuklarının ihtiyaçlarını da düşünürler. The State of the World’s Population 1991 adlı kitap şöyle demektedir: “Aralarında yaş farkı az olan çok çocuğun bulunduğu ailelerdeki çocuklar, yiyecek, giyim ve ana-baba şefkati için kardeşleriyle rekabet etmek zorunda kalırlar. Böyle çocuklar enfeksiyonlara da daha yatkındırlar. Bu çocuklar, kolay zarar görebilecekleri çocukluk yıllarında hayatta kalabilirlerse, boyca ve kiloca az gelişmiş ve zihinsel gelişmelerinin de yetersiz olma ihtimali daha yüksek olacaktır. Bu çocukların, bir yetişkin olarak yaşayacakları hayatla ilgili umutları büyük ölçüde azalmıştır.” Elbette, tüm büyük ailelerde durum böyle değildir; fakat İsa’nın takipçisi çiftler, sahip olacakları çocukların sayısını planlarken bu hususu da dikkate almalıdırlar.
İsa’nın takipçisi ana-babalar, çocuklarına ruhsal yönden bakma yükümlülüğü altındadırlar. Mukaddes Kitap şöyle emretmektedir: “Ey babalar, çocuklarınızı incitmeyin (öfkelendirmeyin), fakat onları Rabbin terbiye ve nasihatile (Yehova’ nın disiplini ve zihinsel ayarlamalarıyla) yetiştirin.”—Efesoslular 6:4.
İsa’nın bir takipçisi olan Emeka, Nijerya’da yaşayan bir hukuk öğretmenidir, bir yıllık evlidir ve büyük bir aileye babalık etmek konusunda acelesi yoktur. Emeka şunları söylemiştir: “Karımla, kaç çocuk sahibi olacağımızı konuştuk. Beş çocuk sahibi olmayı düşündük fakat üçe karar verdik. Daha sonra da, sadece iki çocuğun daha uygun olacağı sonucuna vardık. Çocukları Mukaddes Kitap prensiplerine göre yetiştirmek kolay değildir. Bu, büyük bir sorumluluktur.”
İsa’nın takipçisi bazı çiftler, tüm zamanlarını Tanrı’ya hizmet etmeye ayırabilmek amacıyla hiç çocuk sahibi olmamaya karar verdiler. Afrika’da dolgun vakitle hizmet eden ve kocasıyla birlikte çocuksuz kalmaya karar vermiş olan bir vaiz şunları söylemiştir: “Çocuk sahibi olmamakla bir şeyler kaçırdığım duygusuna kapılmıyorum. Kocam ve ben, ana-baba olmanın sevincini tatmadıysak da, hayatımız başka sevinçlerle dopdolu geçti. Başkalarının Mukaddes Kitap hakikatlerini öğrenmelerine yardım etmekle dünyanın birçok yerinde ruhi çocuklarımız oldu. Biz onları seviyoruz, onlar da bizi seviyorlar. Aramızda özel bir bağ var. Resul Pavlus’un ruhi yönden yardım ettiği insanlara gösterdiği müşfik sevgi nedeniyle kendisini çocuklarını emziren bir anneye benzetmesi yerindedir.”—I. Selânikliler 2:7, 8.
Doğum Kontrolü
Mukaddes Kitap doğum kontrolünü suç sayar mı? Hayır, saymaz. Seçim hakkı çifte aittir. Eğer evli bir çift doğum kontrolü uygulamak isterse, koruyucu yöntemle ilgili seçimleri kişisel bir meseledir. Ancak, İsa’nın takipçisi bir çiftin uygulayacağı doğum kontrol yönteminin seçimi, hayatın kutsallığına gösterilen saygı tarafından yönlendirilmelidir. Mukaddes Kitap, bir insanın hayatının döllenme ve gebe kalma anında başladığını gösterdiğinden, İsa’nın takipçileri, gelişme durumundaki çocuğu düşüren ya da hayatına son veren koruyucu yöntemlerden kaçınmalıdırlar.—Mezmur 139:16; Çıkış 21:22, 23 ve Yeremya 1:5 ile karşılaştırın.
Yani konu aile planlamasına gelince, çiftler uygun şekilde farklı seçimler yapabilirler. Bazıları sahip olacakları çocuk sayısını kısıtlamak isteyebilir. Başkaları, bir korunma yöntemi kullanarak, hiç çocuk sahibi olmamaya karar verebilir. Her biri kendine özgü avantaj ve dezavantajlara sahip birçok doğum kontrol yöntemi bulunmaktadır. Hangi yöntemin kendileri için en uygun olduğuna karar verirken, çiftler, bazı yöntemlerin diğerlerinden çok daha etkili olduğunu hatırlamalıdırlar. Aynı zamanda muhtemel yan etkileri de araştırmalıdırlar. Doktorlar ve aile planlaması merkezleri, doğum kontrol yöntemleri hakkında tavsiyelerde bulunmak ve çiftlerin ihtiyaçlarına en uygun yöntemi seçmelerine yardımcı olmak üzere donanmış durumdadırlar.
Bir çiftin, çok veya az çocuk sahibi olma ya da hiç çocuk sahibi olmama konusunda vereceği karar, kişisel bir karardır. Bu, aynı zamanda çok ciddi sonuçları da olan, önemli bir karardır. Evli çiftler bu meseleyi dikkatlice ve dua yoluyla da değerlendirirlerse hikmetle davranmış olurlar.
[Sayfa 8, 9’daki çerçeve]
Yaygın Doğum Kontrol Yöntemleri
Kısırlaştırma
Erkeklerde: Erbezi torbasında küçük bir yarık açılarak sperma taşıyan kanalların kesildiği basit bir cerrahi müdahaledir.
Kadınlarda: Yumurtanın dölyatağına geçişini önlemek amacıyla Fallop kanallarının bağlandığı ya da kesildiği bir cerrahi müdahaledir.
Avantajları: Tüm doğum kontrol yöntemleri içinde kısırlaştırma en etkili olanıdır.
Dezavantajları: Kalıcı olabilir. Kısırlık, hem erkeklerde hem de kadınlarda ameliyatla ortadan kaldırılabilmiştir, ancak bu her zaman garanti edilememektedir.a
Doğum Kontrol Hapları
Sadece—progesteron içeren mini hapları da kapsamaktadır. Bu tür haplar, kadının normal hormon düzeylerini etkileyerek, yumurtanın olgunlaşmasını ve bırakılmasını engellerler.
Avantajları: Hamileliği önlemekte çok etkilidirler.b
Dezavantajları: Bazı fiziksel yan etkileri vardır, fakat bunlar 40 yaşın altında olan ve sigara içmeyen sağlıklı kişilerde daha azdır.
Diyafram ve Sperma Öldürücüler
Diyafram, esnek bir kasnağa gerilmiş kubbe şeklinde bir lastik çanaktır. Sperma öldürücü jöle ya da krem bu çanağa sürüldükten sonra lastik çanak, dölyatağı boynuna oturacak şekilde dölyoluna yerleştirilir.
Avantajları: Uygun şekilde kullanıldığında, oldukça güvenilir bir doğum kontrol yöntemidir.
Dezavantajları: Çiftin her cinsel birleşmesinde kullanılmalıdır. Aracı uygun şekilde yerleştirmek ustalık gerektirir. Diyafram, cinsel birleşme öncesinde yerleştirilmeli ve birleşme sonrasında altı ila sekiz saat yerinde bırakılmalıdır.
Lastik Başlık
Diyaframdan daha küçük, plastik ya da kauçuktan yapılmış fincana benzer bir araçtır. Diyafram gibi, bu araç da, dölyatağı boynuna yerleştirilir fakat daha rahat oturur ve daha az sperma öldürücü krem ya da jöle gerektirir.
Avantajları: Başlığın etkililiği diyaframınkine yakındır ve 48 saate kadar yerinde kalabilir. Her cinsel birleşmede sperma öldürücü uygulanması gerekmez.
Dezavantajları: Yerleştirilmesi diyaframdan daha zordur ve dölyatağı boynuna yerleşmiş olup olmadığı, her cinsel birleşmeden önce ve sonra, kontrol edilmelidir. Muhtemel riskleri, dölyatağı içi ve boynu enfeksiyonlarıdır. Başlık, sadece normal Pap testi sonucu alınmış olan kadınlarda kullanılmalıdır.
Dölyolu Süngeri
Dölyatağı boynunu örtmek ve böylece spermalar için fiziksel ve kimyasal bir engel oluşturmak üzere dölyoluna yerleştirilen ve sperma öldürücüler ihtiva eden bir poliüretan süngerdir. Kullanıldıktan sonra atılır.
Avantajları: Sünger 24 saate kadar yerinde bırakılabilir ve bu süre içinde cinsel birleşme tekrarlanırsa etkisi devam eder.
Dezavantajları: Bazı alerjik tepkiler ve birkaç toksik şok sendromu vakası rapor edilmiştir.
Dölyatağı İçi Araçlar
Aynı zamanda IUD (Intra Uterine Device—Dölyatağı İçi Araç), koruyucu halka, helezon ya da spiral olarak da adlandırılan bu metal ya da plastik araç, dölyatağı içine yerleştirilir. Tam olarak nasıl görev yaptığı konusunda belirsizlikler olmakla beraber, doktorlar bu araçların gebeliği birçok şekilde önlediğine inanmaktadır. Bu yollardan birisi, muhtemelen döllenmiş yumurtanın dölyatağı duvarına yapışmasını engellemektir.
Avantajları: Güvenilir bir doğum kontrol yöntemidir.
Dezavantajları: Bazen kanama ve acılara neden olabilir. İşleyiş şekli bazen düşük yaptırmaya eşdeğer olabilir.c
Prezervatif
Meninin dölyoluna girmesini engellemek üzere penis üzerine takılan bir kılıftır.
Avantajları: Güvenli ve etkili bir doğum kontrol yöntemidir. AIDS de dahil olmak üzere, cinsel yolla geçen hastalıkların bulaşma ihtimalini azaltır.
Dezavantajları: Kullanılması cinsel eyleme ara verdirdiğinden, bazılarınca sevilmez.
Geri Çekme Yöntemi
Boşalmadan hemen önce penisin dölyolundan geri çekilmesidir.
Avantajları: Hiçbir harcama, hazırlık ya da harici bir araç gerektirmez.
Dezavantajları: Cinsel yönden tatmin edici değildir, büyük ölçüde kendine hâkimiyet gerektirir ve çok güvenilmez bir yöntemdir.
Ritim Yöntemi
Çiftler, kadının aybaşı dönemine göre, gebe kalmaya en uygun olduğu günlerde, cinsel birleşmeden kaçınırlar.
Avantajları: Güvenlidir, zararlı yan etkileri yoktur, cinsel birleşme esnasında bir şey yapmayı gerektirmez.
Dezavantajları: Çift, çocuk yapmamak üzere kesin kararlı olmadıkça ve bu yöntemin uygulanışıyla ilgili talimatlara harfiyen uymadıkça, gebeliği önlemekte çok başarılı bir yöntem değildir.
Hormonal Aşılama
Doğum kontrolü alanındaki bu en yeni korunma yönteminde, kadının kol derisinin altına bir dizi küçük silikon silindir yerleştirilmektedir. Bu silindirler yaklaşık beş yıl boyunca kan dolaşım sistemine sürekli olarak çok az miktarda hormon salgılarlar. Kadın bu süre içinde gebelikten korunmuş olur.
Avantajları: Çok etkilidir. Yerleştirilen madde çıkarılarak yeniden gebelik sağlanabilir.
Dezavantajları: Çok azdır. Sadece progesteron ihtiva eden doğum kontrol haplarına (mini haplara) benzer. Sadece progesteron aşılaması yapıldığında, gebelik muhtemelen, döllenmiş yumurtanın düşürülmesi yoluyla engellenmektedir.
[Dipnotlar]
a Kısırlaştırmanın Mukaddes Kitap prensipleriyle uyuşup uyuşmadığı Dinsel Seri’nin 58. kitabında (s. 31) incelenmiştir.
b Doğum kontrol haplarının doğumu nasıl önledikleri 9/90 tarihli Kule Dergisinde (s. 32) incelenmiştir.
c Dölyatağı İçi Araçların Mukaddes Kitap prensipleri ile uyumlu olup olmadığı hususundaki bir inceleme Dinsel Seri 17. kitapta (s. 30) bulunmaktadır.