Bölüm 15

Tanrı’yı Onurlandıran Bir Aile Kurmak

1-3. Bazıları neden evliliğin ve ana-baba olmanın getirdiği sorunları çözecek durumda değildir, fakat Mukaddes Kitap nasıl yardım edebilir?

DİYELİM ki kendinize ev yapmayı planlıyorsunuz. Bir arsa satın alıyorsunuz. Heyecanlı bir bekleyiş içindesiniz; yeni evinizi şimdiden görür gibisiniz. Fakat gereçleriniz yoksa ve inşaat işinden anlamıyorsanız ne olacak? O zaman tüm emekleriniz boşa gider!

² Evliliğe başlarken birçok çiftin gözünün önünde mutlu bir aile tablosu vardır, fakat bu mutlu aileyi kurmak için ne gereçlere ne de beceriye sahiptirler. Düğünden kısa süre sonra, olumsuz davranış tarzları gelişmeye başlar. Kavga ve çekişmeler günlük olaylar haline gelir. Çocuklar dünyaya geldiğinde yeni baba ve anne, evlilik sanatından olduğu gibi ana-babalık sanatından da fazla anlamadıklarının farkına varırlar.

³ Bununla birlikte, Mukaddes Kitap bize yardımcı olabilir. Bu kitabın ilkelerini, mutlu bir aile kurmamızı mümkün kılan gereçlere benzetebiliriz. (Süleymanın Meselleri 24:3) Bunun nasıl olduğunu görelim.

MUTLU BİR EVLİLİK KURMAYA YARAYAN GEREÇLER

4. Evlilikte neden bazı sorunlar başgösterebilir, Mukaddes Kitapta hangi standartlar verilmiştir?

⁴ Evli bir çift birbirlerine ne kadar uygun olurlarsa olsunlar duygusal yapıları, çocuklukta yaşadıkları ve aile yapıları farklıdır. Bu nedenle, evlendikten sonra bazı sorunlar başgösterebilir. Acaba bunları nasıl ele almak gerekir? Öncelikle, inşaatçılar evi hazırlanan projeye göre yaparlar. Proje, uyulması gereken yol gösterici kurallar verir. Mukaddes Kitap da, mutlu bir aile kurmanın yolunu gösteren Tanrısal standartları verir. Bunlardan birkaçını şimdi inceleyelim.

5. Mukaddes Kitap vefanın evlilikteki önemini nasıl vurgular?

⁵ Vefa. İsa şöyle dedi: “Allahın birleştirdiğini insan ayırmasın.”a (Matta 19:6) Resul Pavlus da şunları yazdı: “Evlilik herkes arasında onurlu ve evlilik yatağı lekesiz olsun; çünkü fuhuş ve zina işliyenlere Tanrı hükmedecektir.” (İbraniler 13:4) Bu nedenle evli kişiler, Yehova’nın önünde eşlerine sadık kalma sorumluluğunu hissetmelidirler.—Tekvin 39:7-9.

6. Vefa evliliği korumaya nasıl yardım eder?

⁶ Vefa, evliliğin haysiyetli ve güvenli olmasını sağlar. Vefa gösteren eşler, olaylar nasıl gelişirse gelişsin, birbirlerini destekleyeceklerini bilirler. (Vaiz 4:9-12) Evlilikte başgösteren ilk sorunla hemen eşlerini terk edenlerin durumu bundan ne kadar farklıdır! Böyle kimseler hemen bir sonuca vararak, ‘yanlış seçim yaptıklarını,’ ‘artık birbirlerini sevmediklerini’ ve çözümün yeni bir eş olduğunu düşünürler. Fakat varılan böyle bir sonuç eşlere duygusal gelişme fırsatı tanımaz. Böyle vefasız kişilerin yeni eşleriyle ilişkilerinde de aynı sorunlar ortaya çıkabilir. Kişinin güzel bir evi varsa, ancak damın aktığını görürse, onu onarmaya çalışır. Hemen başka bir eve taşınmaz. Benzer şekilde, eş değiştirmek de, evlilikteki anlaşmazlıkların temelinde yatan sorunların çözümü değildir. Sorunlar başgösterdiğinde evlilikten kaçma çabasına girmeyin; bunun yerine evliliğinizi kararlılıkla sürdürmek üzere elinizden geleni yapın. Böyle bir vefa, kişiyi evlilik bağına korunmayı, sürdürülmeyi ve üstün tutulmayı hak eden bir şey olarak bakmaya yöneltir.

7. Evli kişilere çoğu kez iletişim kurmak neden zor gelir, fakat “yeni kişiliği” giymek nasıl yardımcı olabilir?

⁷ İletişim. Bir Mukaddes Kitap özdeyişi şöyle der: “Öğüt olmıyan yerde tertipler boşa çıkar.” (Süleymanın Meselleri 15:22) Yine de, bazı evli çiftler iletişim kurmakta zorluk çekerler. Acaba neden böyle? Çünkü insanların iletişim tarzları farklıdır. Çoğu kez anlaşmazlıklara ve düş kırıklığına yol açan önemli bir etken budur. Bunda kişinin yetişme tarzının da payı olabilir. Örneğin, bazıları ana-babalarının sürekli tartıştıkları bir ortamda büyümüş olabilir. Kişi artık yetişkin ve evli biri olmasına rağmen, eşiyle nasıl nezaket ve sevgiyle konuşacağını bilmeyebilir. Buna rağmen, yuvanızın ‘kavgalarla dolu bir ev’ haline gelmesi gerekmez. (Süleymanın Meselleri 17:1) Mukaddes Kitap, ‘yeni kişiliğin’ giyilmesini vurgular; ayrıca acılığı, bağırışı ve küfrü hoş görmez.—Efesoslular 4:22-24, 31.

8. Eşinizle aynı fikirde olmadığınızda, hangi şey yararlı olabilir?

⁸ Anlaşmazlıklar ortaya çıktığında ne yapabilirsiniz? Öfkelenmeye başladığınızı hissettiğinizde Süleymanın Meselleri 17:14’teki öğüdü izlemeniz belki daha iyi olur: “Kavgaya atılmadan çekişmeyi bırak.” Evet, konuşmayı sonraya, ikinizin de sakinleştiği bir zamana erteleyebilirsiniz. (Vaiz 3:1, 7) Ne olursa olsun, “işitmekte çabuk, söylemekte ağır, gazapta ağır” olmaya çalışın. (Yakub 1:19) Amacınız tartışmada üstünlük sağlamak değil, soruna çözüm bulmak olmalıdır. (Tekvin 13:8, 9) Hem kendinizi hem de eşinizi yatıştıracak sözleri ve konuşma tarzını seçin. (Süleymanın Meselleri 12:18; 15:1, 4; 29:11) Her şeyden önce, öfkenizi sürdürmeyin; alçakgönüllü şekilde birlikte dua edip Tanrı ile konuşarak yardım isteyin.—Efesoslular 4:26, 27; 6:18.

9. İletişimin yürekte başladığı neden söylenebilir?

⁹ Bir Mukaddes Kitap özdeyişi şöyle der: “Hikmetli adamın yüreği ağzını öğretir, ve dudakları üzerinde bilgiyi artırır.” (Süleymanın Meselleri 16:23) O halde gerçekten, başarılı iletişimin anahtarı ağızda değil yürektedir. Eşinize karşı tutumunuz nasıl? Mukaddes Kitap İsa’nın takipçilerini “derttaş” olmaya teşvik eder. (I. Petrus 3:8) Siz, eşinizin sıkıntılı zamanlarında ona derttaş olabilir misiniz? Olabilirseniz, bu, eşinize nasıl cevap vereceğinizi bilmenize yardım edecektir.—İşaya 50:4.

10, 11. Bir koca, I. Petrus 3:7’deki öğüdü nasıl uygulayabilir?

¹⁰ Onur ve Saygı. İsa’nın takipçisi kocalara, “daha zayıf kaba, . . . . kadına hürmet ederek (onur vererek)” eşleriyle “akıl dairesinde (bilgiye göre) otur”maları söyleniyor. (I. Petrus 3:7) Erkeğin karısını onurlandırması, ona değer vermesi de anlamına gelir. Karısı ile birlikte “bilgiye göre” oturan bir koca, onun duygularını, güçlü yönlerini, zekâsını ve haysiyetini dikkate alır. O aynı zamanda Yehova’nın kadınlara bakış açısını ve onlara nasıl davranılmasını istediğini de öğrenmelidir.

¹¹ Diyelim ki, evinizde çok yararlı ve narin bir vazo var. Onu elinize aldığınızda büyük bir özen göstermez miydiniz? Petrus ‘daha zayıf kap’ terimini bu yönde kullandı; bu sözler İsa’nın takipçisi olan bir kocayı sevgili karısına şefkatle özen göstermeye yöneltmelidir.

12. Bir kadın, kocasına derin saygısı olduğunu nasıl gösterebilir?

¹² Acaba Mukaddes Kitap kadına hangi öğüdü verir? Pavlus şöyle yazdı: “Kadın kocasına hürmet etsin.” (Efesoslular 5:33) Kadının eşi tarafından onurlandırıldığını ve yürekten sevildiğini hissetmeye ihtiyacı olduğu gibi kocanın da karısı tarafından sayıldığını hissetmeye ihtiyacı vardır. Saygılı bir kadın, eşi İsa’nın takipçisi olsun ya da olmasın, onun hatalarını düşüncesizce yaymaz. Özel olarak ya da toplum içinde kocasını eleştirip küçük düşürerek haysiyetini zedelemez.—I. Timoteos 3:11; 5:13.

13. Görüşler nasıl barışçı şekilde ifade edilebilir?

¹³ Bu, bir kadının kendi görüşlerini dile getiremeyeceği anlamına gelmez. Eğer bir şey onu rahatsız ediyorsa, bunu saygılı şekilde ifade edebilir. (Tekvin 21:9-12) Kocasına düşüncesini iletmesi, sanki elindeki bir topu ona atması gibidir. Kolaylıkla yakalayabilmesi için topu usulca atabilir ya da ona zarar verebilecek bir hızla fırlatabilir. Her iki tarafın birbirini suçlamaktan kaçınması, bunun yerine düşünceli ve nazik biçimde konuşması çok daha yararlı olacaktır!—Matta 7:12; Koloseliler 4:6; I. Petrus 3:3, 4.

14. Eşiniz Mukaddes Kitap ilkelerini evlilikte uygulamakla pek ilgilenmiyorsa, ne yapmalısınız?

¹⁴ Gördüğümüz gibi, Mukaddes Kitabın ilkeleri mutlu bir evlilik kurmanıza yardım edebilir. Fakat eşiniz Mukaddes Kitap öğütleriyle pek ilgilenmiyorsa, ne olacak? Eğer siz üzerinize düşeni aldığınız Tanrı bilgisine göre yerine getirirseniz, her şeye rağmen çok şey başarılabilir. Petrus şunları yazdı: “Ey kadınlar, ayni suretle siz kendi kocalarınıza tâbi olun, ta ki bazıları kelâma itaat etmezlerse, korku içinde iffetli yaşayışınızı görerek, karılarının yaşayışı ile sözsüz kazanılsınlar.” (I. Petrus 3:1, 2) Tabii aynı öğüt, karısı Mukaddes Kitaba karşı kayıtsız olan kocalar için de geçerlidir. Eşinizin davranış tarzına bakmaksızın, Mukaddes Kitap ilkelerinin sizi daha iyi bir eş haline getirmesine izin verin. Tanrı bilgisi sizin daha iyi bir anne veya baba olmanıza da yardım edebilir.

ÇOCUKLARI TANRI BİLGİSİNE GÖRE YETİŞTİRMEK

15. Çocuk yetiştirmekle ilgili hatalı yöntemler kuşaktan kuşağa nasıl aktarılıyor, fakat bu durum nasıl değiştirilebilir?

¹⁵ Kişinin elinde yalnızca bir testere veya çekiç olması onu usta bir marangoz yapmaz. Benzer şekilde, yalnızca çocuklara sahip olmak da kişinin ana-babalık sanatından anlamasını sağlamaz. Ana-babalar çocuklarını yetiştirirken bilerek ya da bilmeyerek çoğu kez kendi yetiştirilme tarzlarını uyguluyorlar. Böylece, ana-babaların çocuk yetiştirirken kullandığı hatalı yöntemler kuşaktan kuşağa aktarılmış oluyor. Eski bir İbrani atasözü şöyle der: “Babalar koruk yediler, oğullarının dişleri kamaştı.” Bununla birlikte, Kutsal Yazılar bir kimsenin mutlaka ana-babasının çizdiği yolu izlemesi gerekmediğini gösteriyor. Yehova’nın kanunlarına uygun, farklı bir yol seçilebilir.—Hezekiel 18:2, 14, 17.

16. Ailenizin ihtiyaçlarını sağlamak neden önemlidir, neleri kapsar?

¹⁶ Yehova, İsa’yı takip eden ana-babalardan, çocuklarına özenle davranıp uygun şekilde yol göstermelerini bekler. Pavlus şunları yazdı: “Eğer biri, kendininkilere, ve bilhassa evi halkına bakmazsa, imanı inkâr etmiştir, ve imansızdan fenadır.” (I. Timoteos 5:8) Oldukça ağır sözler değil mi! Çocuklarınızın fiziksel, ruhi ve duygusal ihtiyaçlarıyla ilgilenme görevinizi yerine getirmeniz, Tanrı’ya bağlı bir kişi olarak imtiyaz ve sorumluluğunuzdur. Mukaddes Kitap, ana-babaların çocuklarına mutlu bir aile ortamı yaratmalarına yardım eden ilkeler verir. Bunlardan bazılarını ele alalım.

17. Tanrı’nın kanununun çocuklarınızın yüreğinde kökleşmesi için neye ihtiyaç vardır?

¹⁷ İyi bir örnek olun. Mukaddes Kitap, ana-babalara şu emri verir: “[Tanrı’nın sözlerini] oğullarının zihnine iyice koyacaksın, ve evinde oturduğun, ve yolda yürüdüğün, ve yattığın, ve kalktığın zaman bunlar hakkında konuşacaksın.” Ana-babalar çocuklarına Tanrısal standartları öğretmeliydiler. Fakat bu emirden önceki sözler şöyledir: “Bugün sana emretmekte olduğum bu sözler senin yüreğinde olacaklar.” (Tesniye 6:6, 7) Evet, ana-babalar, kendilerinde olmayan bir şeyi veremezler. Tanrı’nın kanunlarının çocuklarınızın yüreklerine yazılmasını istiyorsanız, onlar önce sizin yüreklerinizde yazılı olmalıdır.—Süleymanın Meselleri 20:7; ayrıca Luka 6:40 ile karşılaştırın.

18. Yehova, sevgi göstermek konusunda ana-babalar için nasıl şahane bir örnektir?

¹⁸ Sevginize ilişkin güvence verin. İsa’nın vaftizi sırasında, Yehova şunu bildirdi: “Sen benim sevgili Oğlumsun, senden razıyım.” (Luka 3:22) Yehova böylece onu onayladığını açıkça bildirip sevgisine ilişkin güvence vererek Oğlunu kabul etti. İsa daha sonra Babasına şunu söyledi: “Dünyanın kuruluşundan önce beni sevdin.” (Yuhanna 17:24) Bu nedenle, Tanrı’ya bağlı ana-babalar olarak, çocuklarınıza onları sevdiğinizi sözlerinizle ve davranışlarınızla ifade edin; bunu sık sık yapın. “Sevgi bina eder” sözünü her zaman aklınızda tutun.—I. Korintoslular 8:1.

19, 20. Çocukları uygun şekilde terbiye etmek neleri kapsar, ana-babalar Yehova’nın örneğinden nasıl yararlanabilir?

¹⁹ Terbiye. Mukaddes Kitap sevgiyle terbiye vermenin önemini vurgular. (Süleymanın Meselleri 1:8) Bugün çocuklarına yol gösterme sorumluluğundan kaçan ana-babaların yarın içler acısı sonuçlarla yüz yüze gelmeleri neredeyse kaçınılmazdır. Ayrıca, ana-babalar aşırılığa kaçmamak üzere de uyarılıyorlar. Pavlus şunları yazdı: “Ey babalar, cesaretten düşmesinler diye, çocuklarınızı incitmeyin (çileden çıkarmayın).” (Koloseliler 3:21) Ana-babalar, çocuklarının davranışlarını düzeltirken sınırı aşmaktan, hatalarını devamlı yüzlerine vurmaktan ve çabalarını eleştirmekten sakınmalıdırlar.

²⁰ Semavi Babamız Yehova Tanrı, terbiye verme konusunda örnektir. Yanlış davranışları düzeltirken asla aşırılığa kaçmaz. Tanrı kavmine şunları söyledi: “Seni ölçü ile tedip edeceğim.” (Yeremya 46:28) Ana-babalar bu konuda Yehova’yı örnek almalıdırlar. Makullük sınırlarını aşan ya da davranışları düzeltme ve öğretme konusunda amaçlananın ötesine geçen terbiye yönteminin çocukları ‘çileden çıkaracağı’ kesindir.

21. Ana-babalar, terbiye yöntemlerinin etkili olup olmadığını nasıl saptayabilirler?

²¹ Ana-babalar, terbiye yöntemlerinin etkili olup olmadığına nasıl karar verebilirler? ‘Uyguladığım yöntem neyi başarıyor?’ diye kendilerine sorabilirler. Yanlışı düzeltme yöntemi öğretici olmalıdır. Çocuğunuz, neden terbiye edildiğini anlamalıdır. Ana-babalar, davranışları düzeltme tarzlarının gelecekteki etkilerini de düşünmelidirler. Hemen hiçbir çocuğun davranışlarının düzeltilmesinden ilk başta hoşlanmadığı doğrudur. (İbraniler 12:11) Bundan dolayı çocuğa uygulanan yöntem, onda korku ya da terk edilmişlik duygusu uyandırmamalı; ayrıca doğuştan kötü biri olduğu şeklinde bir izlenim de yaratmamalıdır. Kavminin yanlış davranışlarını düzeltmeden önce, Yehova şunları söyledi: “Korkma, . . . . çünkü ben seninle beraberim.” (Yeremya 46:28) Evet, yanlış davranışlar o şekilde düzeltilmelidir ki, çocuğunuz, sevgiyle davranan, yardıma hazır ana-babalar olarak onun yanında olduğunuzu hissetsin.

‘USTALIKLI YÖNLENDİRMEYİ’ ELDE ETMEK

22, 23. Mutlu bir aile kurmak için gerekli yönlendirmeyi nasıl elde edebilirsiniz?

²² Mutlu bir aile kurmak için ihtiyacımız olan gereçleri sağladığından Yehova’ya minnettar olabiliriz. Fakat sadece gereçlere sahip olmak yetmez. Bunları uygun şekilde kullanarak da beceri kazanmalıyız. Örneğin bir usta, elindeki gereçlerden yararlanırken, yanlış kullanım alışkanlıkları da geliştirebilir. Belki de onlardan bazılarını tamamen yanlış şekilde kullanabilir. Bu koşullar altında, onun yöntemleri büyük olasılıkla düşük kaliteli bir işle sonuçlanır. Benzer şekilde, siz de ailenize sızan sağlıksız alışkanlıkların farkında olabilirsiniz. Belki bazıları iyice kökleşmiş olduğundan değiştirilmesi zor olabilir. Bununla birlikte, Mukaddes Kitabın öğüdünü izleyin: “Hikmetli adam da dinlesin, ve bilgide artsın; ve anlayışlı adam sağlam öğütler [ustalıklı yönlendirme] edinsin.”—Süleymanın Meselleri 1:5.

²³ Tanrı bilgisini almaya devam ederek ustalıklı yönlendirmeyi elde edebilirsiniz. Mukaddes Kitabın aile yaşamı için geçerli olan ilkelerine dikkat edin ve gereken düzeltmeleri yapın. Evli eşler ve ana-babalar olarak İsa’yı takip eden olgun ve örnek kişileri dikkatle izleyin. Onlarla konuşun. Her şeyden önce, kaygılarınızı Yehova’ya dua ile anlatın. (Mezmur 55:22; Filipililer 4:6, 7) O, Kendisini onurlandıran mutlu bir aile yaşamından sevinç duymanıza yardım edebilir.

[Dipnotlar]

BİLGİNİZİ SINAYIN

Vefa, iletişim, onur ve saygı mutlu bir evliliğe nasıl katkıda bulunur?

Ana-babalar çocuklarını sevdiklerine ilişkin onlara nasıl güvence verebilirler?

Uygun terbiyenin kapsamına hangi etkenler girer?

[Sayfa 147’deki tam sayfa resim]