‘Tanrı’dan Korkun, ve Ona İzzet Verin’

‘Tanrı’dan korkun, ve ona izzet verin.’—Vahiy 14:7.

1. Kimden, neden korkmamalıyız?

KİMDEN korkmalıyız? Muhakkak ki kızıl ejder olan Şeytan ile cinlerinden değil. Mesih İsa, Krallığın 1914’te gökte doğuşundan sonra, onları oradan attı. Vahiy’deki rüyetler, Şeytan’ın son çabası olarak Tanrı’nın maksadını boşa çıkarmak üzere yeryüzünde şimdi hangi teşkilatı kullandığını açıklar. Tablolarda dikkat çekilen iki canavar ve sarhoş bir fahişe olan Büyük Babil görülmektedir. Bunlardan korkmalı mıyız? Katiyen! Biz ancak Yehova’dan ve O’nun Mesihinden korkmalıyız. Çünkü Mesih’in Krallığı şimdi Şeytan’ın bozulmuş dünyasını son hükmüne götürmektedir.—Süleymanın Meselleri 1:7; Matta 10:28; Vahiy 12:9-12.

Küfürlü Canavarlar

2. Sekizinci rüyette hangi canavar görülmektedir? Neyi temsil etmektedir?

² Vahiy’in sekizinci rüyetinde çalkalanan insanlık denizinden bir canavar çıkmaktadır. Onun yedi başı ve on tane boynuzu ile on tacı vardır. Bu taçlar, Şeytan’ın ona verdiği kraliyet yetkisini simgeler. Canavar, Yehova’ya küfrediyor ve bir kaplan, ayı veya aslan gibi, O’nun hizmetçilerini hırpalıyor; ama, çok benzediği büyük ejder olan Şeytan’dan aldığı yetki geçicidir. Daniel peygamber, yeryüzündeki siyasal hükümetleri canavarlar olarak tanımlar; hükümetler de milli sembolleri olarak sık sık vahşi hayvanları seçmişlerdir; örneğin, İngiliz aslanı ve Amerikan kartalı gibi. (Daniel 8:5-8, 20-22) Şimdi gördüğümüz bileşik canavar ise, Tanrı’nın yeryüzündeki hakiki hizmetçilerine sık sık eza eden Mukaddes Kitap tarihindeki tüm siyasal güçleri kapsamına almaktadır. Bunların arasında göze çarpan “başlar”, Mısır, Asur, Babil, Med-Pers, Yunan, Roma ve sonuncu olarak da Anglo-Amerikan ikili dünya kudretidir.—Vahiy 13:1, 2; 12:3, 7-9.

3. (a) Canavarın başlarından biri ne zaman ve nasıl bir “kılıç yarası” alıyor? (b) İki boynuzlu canavar, ilk canavara bir suret yapmakta nasıl önderlik ediyor? (c) İlk canavarın adı veya sayısı nedir? Adının anlam ve önemi nedir?

³ MS 1914-18 yıllarındaki I. Dünya Savaşı sırasında, yedinci dünya kudreti olan Büyük Britanya kendisini öldürebilecek bir “kılıç yarası” aldı. Ama Amerika Birleşik Devletleri onun yardımına koştu. O zamandan beri Amerika ve Britanya ikili dünya kudreti olarak işbirliği yapmaktadır. Yuhanna devamen onu, insan toplumunu temsil eden “yer”den çıkan iki boynuzlu bir canavar olarak tanımlanmaktadır. Bu iki boynuzlu canavarın ilk canavara bir suret yapıp ona hayat vermekte önderlik etmesi, Anglo-Amerikan Dünya Kudretinin hem Milletler Cemiyetine, hem de sonraki Birleşmiş Milletler Teşkilatına destek ve hayat verici olduğunu tasvir etmektedir. İlk canavarın bir sayısı da var: 666. Altı rakamı nakâmilliği belirten sayıdır ve Mukaddes Kitabın gösterdiği kâmil sayı olan 7’den eksiktir. Böylece, üçlü altı bugün, insan yöneticilerinin hüzün verici nakâmilliğini vurgulamaktadır. Yehova’nın Şahitleri, hükümetlere karşı saygı gösterip, ülkelerinin kanunlarına itaat etmekte örnek olsalar da, “canavar”a veya suretine tapınmayı cesaretle reddederler.—Vahiy 13:3-18; Romalılar 13:1-7.

Tanrı’dan Korkun—Neden?

4. (a) Semavi Sion Dağında kimler dururlar? Tanrı’nın tahtının önünde bulunan 24 ihtiyar kimleri temsil eder? (b) Meshedilmiş olanların söyledikleri “yeni ilahi” ile büyük kalabalığın okuduğu “yeni ilahi” arasında hangi fark vardır?

⁴ Canavarlarla ilgili kayıt bu kadardır. Tazelendirici bir tezat olarak, dokuzuncu rüyet dikkatleri Kuzu’nun üzerine çekmektedir. Kuzu, Sion dağı üzerinde ve insanlar arasından turfanda olarak satın aldığı 144.000’ler onun yanında durmaktadır. Her ne kadar onlardan bazıları hâlâ yeryüzünde hizmet etmektelerse de, ruhi anlamda tüm 144.000 kişi “Sion dağına ve . . . semavi Yeruşalime” yaklaştılar. (İbraniler 12:22) Yerinde olarak 24 ihtiyarın da, Tanrı’nın tahtının önünde durdukları görülmektedir; çünkü onlar, meshedilenler grubunu farklı bir açıdan, yani kral ve kâhin olarak diriltilip tahta geçirilmiş durumda tasvir etmektedirler. 144.000’ler “yeni bir ilahi” terennüm ediyorlar. Bu ilahi, gökteki Krallığın varisleri olmak üzere yerden satın alınmaktan dolayı tattıkları eşsiz tecrübeden kaynaklanmaktadır. Büyük kalabalık da ‘Yehova’ya yeni bir ilahi söyler’, ama bu farklıdır; çünkü onlar bunu, Krallığın yeryüzü diyarında ebedi hayata erişme ümidiyle terennüm ederler.—Vahiy 7:9; 14:1-5; Mezmur 96:1-10; Matta 25:31-34.

5. (a) Göğün ortasında uçan bir melek hangi haberi ilan ediyor? Bu, neden ebedi bir haberdir? (b) Melek, yüksek sesle hangi emri veriyor? Bu neden çok yerindedir?

⁵ Rüyetin kapsamı şimdi genişler, çünkü Yuhanna göğün ortasında uçan başka bir meleği görür. O da iyi haberi ilan etmektedir! Bu haber “ebedi incil”dir; çünkü bu, hüküm saatinde Tanrı’ya itaat etmek üzere her millet, sıpt, dil ve kavimden gelenler için ebedi hayat demektir. Yuhanna’nın daha önce tanımladığı ürkütücü canavarlara tam bir tezat olarak neden harikulade Tanrı’ya derin sevgi ve saygı gösterilmesin? Evet, neden O’na tapınılmasın? Gökleri ve yeri yaratan O’dur. Canlı ve cansız, var olan her şeyin Kaynağı O’dur. Öyle ise meleğin gök gürültüsünü andıran bir sesle şöyle emretmek için güçlü nedenleri vardır: “ALLAHTAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN”! Meleğin sesi dünyada duyulmaktadır ve Yehova’nın Şahitleri, meleğin bütün insanlığa bildirdiği canlandırıcı daveti tekrarlamaktadırlar.—Vahiy 14:6, 7; İşaya 45:11, 12, 18.

Büyük Babil’in Düşüşü

6. Başka bir melek hangi şaşırtıcı haberi veriyor?

⁶ Başka bir melek görülmektedir. Onun ilan ettiği mesaj da gerçekten şaşırtıcıdır: “Yıkıldı (düştü), kendi zinasının azgınlığı şarabından bütün milletlere içirmiş olan büyük Babil yıkıldı (düştü).” (Vahiy 14:8) Büyük Babil kimdir ki, milletleri baştan çıkarıp sarhoş edebilsin?

7. Büyük Babil nedir? Nasıl gelişti?

⁷ Eski Babil’in asıl kaynağı olduğu sahte din, daha sonra cinci bir dünya imparatorluğu olmak üzere bütün dünyaya yayıldı. Onun ismi yerinde olarak “Büyük Babil” oldu. Zamanla Roma, o dinsel imparatorluğun önemli bir kısmı oldu; çünkü Roma’nın yönetimi altında Hıristiyanlık irtidat etti. Roma, Babil kökenli dinler için bir dünya merkezi olmaya devam etmektedir. Bunun çok belli olduğu 1986 yılında dünyanın dinsel liderleri, Roma’daki papanın çağrısına cevap vererek, Roma’ya yakın Asisi’de toplandılar ve Birleşmiş Milletler Teşkilatının ilan ettiği Barış Yılı için dua ettiler.

8. (a) Büyük Babil nasıl büyük bir düşüşle yıkıldı? Bu, ne zamandan beri görülmektedir? (b) Dinsel liderlerin barış için yaptıkları duaların cevapsız kaldığını gösteren nedir?

⁸ Bununla birlikte Büyük Babil zaten düştü! 1919 yılından beri sahte dine yapılan desteğin dünya çapında azalmasından bellidir. Ateist olan komünizm, şimdi, dünyanın büyük bir kısmını kontrol etmektedir. Bugün gençlere Tanrı’nın Sözüne aykırı olan evrim teorisi öğretilmektedir. Protestan Avrupa’da artık pek az kişi kiliseye gitmekte ve sık sık seyahate çıkan bir papa, Katolik imparatorluğunu bir arada tutmak için çok çalışmaktadır. Dünya dinlerinin sayısız tanrılarına yöneltilen duaların cevapsız kaldığı açıkça görülmektedir. Ruth L. Sivard şöyle diyor: “1987 yılında 22 savaş oldu. Bu sayı, tarih kaydına göre herhangi bir yılda yapılan savaşlardan daha büyüktür. Bu savaşlarda ölenlerin sayısı ise, en az 2.200.000’dir ve hızla yükselmektedir.”a Dua için Asisi’de yapılan toplantı ne kadar etkisiz kaldı! Buna rağmen papa, o toplantının 1987’deki yıldönümü dolayısıyla, bir yüzünde kendi resmi ve öbür yüzünde ise, bu dua toplantısının sembolü bulunan madeni bir para bastırdı. ‘Barış yokken onlar: Barış, barış demeye devam ediyorlar.’—Yeremya 6:14.

Babil’in Fahişeliği Gözler Önüne Serilmektedir

9. Ruhanilerin ahlaksızlıklarından ötürü Büyük Babil nasıl tanınmaktadır?

⁹ Vahiy 14:8, Büyük Babil’in bir fahişe olduğunu göstermektedir. Ruhanilerin ahlaksızlıkları herkes tarafından bilinmektedir. TV’de incili vaaz edenler, pervasızca ahlaksızlık yaparken sürülerinden yüz milyonlarca dolar toplamışlardır. Bu bakımdan Katolik papazların da söz konusu olduğu Philadelphia, Pennsylvania (ABD) 3 Ocak 1988 tarihli The Beacon Journal şöyle açıklıyor: “Polisteki olaylara bakan avukatların söylediğine göre, ABD’de son beş yılda, Katolik papazların sarkıntılık ettikleri yüzlerce çocuk, ana-babaları ve psikologlar, duygusal yönden büyük ıstırap içindedir.” Cinsel ahlaksızlık, Büyük Babil’in ruhanilerinden birçoğunun namını kirletmiştir.

10. (a) Vahiy 18:3’te Büyük Babil’in ‘fahişeliği’ ile ne kastediliyor? (b) Vahiy 18:24’te belirtildiği gibi, Büyük Babil’in ruhanileri neden kan suçu altındadır?

¹⁰ Oysa “kendi zinasının azgınlığı şarabı” ifadesiyle, özellikle sahte dini, dünya yöneticilerine yaltaklanması, onların siyasal kampanyaları ile savaşlarını desteklemesi ve insanları, canavarın aşırı milliyetçi kısmına tapınmaya zorlaması kastedilmektedir. Politikacılar, emellerini gerçekleştirmek için dini sık sık yararlı bir ortak olarak düşünmüşlerdir. Bunun örnekleri, Hitler’in 1933’teki Vatikan ile yaptığı konkordato (anlaşma) ve 1935-36 yıllarında yapılan İspanyol İç Savaşıdır. II. Dünya Savaşı boyunca her iki tarafın Katolik, Protestan, Budist ve başka dinlerin ruhanileri, savaşın milliyetçi coşkusuyla adeta sarhoş olmuş gibi hareket ettiler. Onlar, 1914’ten beri savaşta ölen milyonlarca asker ve sivilin büyük kan suçu altındadırlar. Faşist ve Nazileri destekleyen ruhaniler, idam edilen veya toplama kamplarında ölen Yehova’nın Şahitleri ve başkaları yüzünden de kan suçu altındadırlar.—Yeremya 2:34; Vahiy 18:3, 24.

11. (a) İsa’nın Meshedilmiş takipçileri ve büyük kalabalık kimlere tapınmayı reddetti? (b) Hangi ümitler, Tanrı’dan korkmak ve ona izzet vermek için güçlü nedenlerdir?

¹¹ Geçen 74 yıl boyunca meshedilen vefakâr takipçiler, büyük kalabalığın artan sayısıyla birlikte TANRI’DAN KORKMAYA VE ONA İZZET VERMEYE devam ettiler. Onlar, canavarın herhangi bir kısmına tapınmayı kararlılıkla reddettiler. Canavarın sureti olan Milletler Cemiyeti ve Birleşmiş Milletler Teşkilatına izzet vermeyi de reddettiler; çünkü onlar sadece Yehova olan “Rabbimizin ve onun Mesihinin” gökteki Krallığının, gerçek barış ve güvenliği getirebileceğinin farkındadırlar. Onlar, “Allahın emirlerini ve İsa’nın imanını” tutmaya kararlıdırlar. Böylece gösterilen tahammülün büyük bir mükâfatı vardır! “Rabde ölen” meshedilmiş Şahitlerin “işleri kendilerile beraber gidiyor”; bundan dolayı mutlu sayılıyorlar. Büyük kalabalıktan olan herhangi biri zulümden, hastalıktan veya kaza sonucu ölse bile, Tanrı ile kurduğu dostluk sayesinde insan toplumu olan “yeni yer”de ilk sıralarda diriltileceğinden emin olabilir. Bu harikulade ümit, gerçekten TANRI’DAN KORKMAK VE ONA İZZET VERMEK için güçlü bir nedendir.—Vahiy 11:15, 17; 12:10; 14:9-13; 21:1.

12. Hangi iki hasat biçilecektir? Ne zaman?

¹² Hüküm yerine getirilirken, melekler iki hasadın biçimi için çağrıda bulunuyorlar. İlk hasadı Biçen, 1914’te Krallık izzetiyle gökte tahtına geçirilen İsa’dır; çünkü beyaz bir bulutun üzerinde oturuyor, ona taç giydiriliyor, ve o “insan oğluna benzer biri”dir. Şimdi o, Rabbin gününde yeryüzünün hasadını biçerek ilk olarak meshedilmiş olanların baki kalanlarını ve daha sonra ise, büyük kalabalığın milyonlarca üyesini toplamaktadır. (Matta 25:31-34; Yuhanna 15:1, 5, 16 ile karşılaştır.) Buna tam bir tezat olarak “yerin asması” olan ikinci hasat, “Allahın gazabının büyük masarasına” atılmaktadır. Bu hüküm, Armagedon’da yerine getirilecektir. O zaman, her yeri sarmış olan kötü insan toplumu, kökünden sökülüp atılacak ve zehirli meyvesi de tamamen ezilecektir. Bu zehirli asmadan yeryüzünü temizleyen Yehova izzetlendirilsin!—Vahiy 14:14-20; 16:14, 16.

‘Yehova Doğru Ve Hakikidir’

13. (a) 10. rüyette diriltilen meshedilmiş olanlar, hangi ilahiyi söylüyorlar? Bunun sözleri nedir? (b) Bu rüyette Tanrı’nın adil hükümleri nasıl açıkça ifade edilmektedir?

¹³ Vahiy’in 10. rüyetinde, gökte Tanrı’nın tahtının önünde yine bazı olayları görmekteyiz. O’nun huzuru dolayısıyla ne büyük sevinç duyulmaktadır! TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN emrine uyduklarından dolayı zafer kazanan meshedilmiş olanlar, diriltildikten sonra, ‘Musa’nın ve Kuzu’nun ilahisini’ terennüm ediyorlar: “Ey her şeye kadir olan Rab Allah, senin işlerin büyük ve acîptir; ey milletlerin (ebediyet) Kıralı, senin yolların doğru ve hakikîdir. Ya Rab (Yehova), kim korkmıyacak, ve senin ismini taziz etmiyecektir? çünkü yalnız sen kuddûssun (vefakârsın), çünkü bütün milletler gelecekler, ve senin önünde secde kılacaklardır, çünkü senin âdil işlerin izhar olundular.” Tanrı’nın hükümleri gerçekten doğru ve hakikidir. Bu rüyet sırasında bu, açıkça ifade edilmektedir! Meleklerin Tanrı’nın gazabının yedi tasını boşaltması sonucunda bütün milletler, Armagedon’a doğru toplanmakta ve Tanrı’nın indinde ‘Büyük Babil’in anıldığı’ söylenmektedir! TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN çağrısı, gerçekten zamanında yapılmaktadır.—Vahiy 15:1–16:21.

14. Onbirinci ve onikinci rüyetlerde Büyük Babil hangi önemli rolü oynuyor? Ondan neden acilen çıkmak gerekir?

¹⁴ Vahiy’de defalarca Büyük Babil’den söz edilmektedir. 11. ve 12. rüyetlerde onun, yeniden bir kilit rol oynadığını görmekteyiz. “Çok sular üzerinde oturan büyük fahişe”, halkları kontrol etmekte ve zehirli, yalancı öğretilerle onları sarhoş etmektedir. Başlattığı zulümlerde öldürdüğü “mukaddeslerin kanından” kendisi de sarhoştur ve haince savaşa kışkırttığından, “yeryüzünde boğazlananların hepsi”nin kan suçu altındadır. Büyük tüccarlarla yaptığı ortaklıklar sonucunda ve insanları sömürdüğünden pek çok haksız kazanç elde etti. En fazla kınanacak hareket tarzı ise, siyasete kur yapıp ona karışmasıdır. Hatta barış ve güvenlik canavarı olan Birleşmiş Milletler Teşkilatının sırtına binerek ün aramaya çalışmaktadır. Oysa o canavarın askerileştirilmiş boynuzları onu yırtıp yok etmek üzeredir. TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN emrine uyanların hepsi, vakit geçirmeden onu terk etmelidir; “çünkü onun günahları göke erişti, ve Allah onun haksızlıklarını hatırladı.”—Vahiy 17:1–18:24.

15. Büyük fahişenin yok edilmesi, hangi hamt ilahisine yol açıyor? Mutluluk verici hangi olay geliyor?

¹⁵ Dolayısıyla Büyük Babil’in yok edilişi, Tanrı’dan gelen adil bir hükümdür. Bunu takdirle karşılayanlar ‘Halleluya’ diye hamt ederek, gökte ve yerde kurtarış, izzet ve kudretin Yehova’ya ait olduğunu beyan ederler. Onlar “Yah’a hamt edin” diye söylenen bu koroyla, fahişenin ebediyen yok olmasından büyük sevinç duyarlar. Onun perişan edilmesiyle gökte Kuzu İsa ile sadık ve galip gelen 144.000’lerin düğününün verdiği büyük mutluluk ne büyük bir tezattır! “Her şeye kadir olan Rab Allahımız (Tanrımız Yehova)”ya hamt ilahisi söyleyen “kuvvetli gök gürlemelerinin sesi” şöyle diyor: “Sevinelim, ve çok mesrur olalım, ve izzeti ona verelim; çünkü Kuzunun düğünü geldi, ve onun zevcesi hazırlandı.”—Vahiy 19:1-10.

16. On üçüncü rüyete göre, sonunda hangi dava çözümlenecek? Nasıl?

¹⁶ Bununla birlikte, gökte bu düğün yapılmadan önce 13. rüyet Yehova’nın egemenliğiyle ilgili davanın nasıl çözümleneceğini gösterir. Kralların Kralı ve Rablerin Rabbi olan İsa, melek ordularıyla birlikte her şeye kadir olan Tanrı’nın gazabının azgınlığı masarasını basarak “adaletle hükmedip cenk eder”. Şeytan’ın yeryüzündeki sisteminin tüm kısımları ezilip parçalanır! (Vahiy 19:11-21) Vahiy’in rüyetlerinin yardımıyla, hızla yaklaşan o zafere baktığımızda, TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN emrine uymak için gerekli her nedene sahibiz.

Tanrı’yı Ebediyen İzzetlendirmek

17. Vahiy’in 14. ve 15. rüyetleri, Tanrı’dan korkan ve ona izzet verenlerin hepsi için mutluluk verici hangi sonucun olacağını gösterir?

¹⁷ Vahiy’in 14. ve 15. rüyetleri TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN emrine uyanların, mutlulukla hangi sonucu göreceklerini gösterir. Şeytan ile cinleri bin yıl için uçuruma atılınca, gökte, Kuzu’nun, geliniyle düğünü gerçekleşir ve 144.001 kral ve kâhin, hüküm sürdükleri bin yıl boyunca, insanlığı kâmilliğe kavuşturur. TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN sözlerini uygulamaya devam edenler, son bir denemeden sonra zafer kazanacak ve ebedi hayat için tasvip edilecekler. Onların arasında diriltilen milyarlarca insan da bulunacaktır. Bu, “büyükleri ve küçükleri” oluşturanlar, adlarının hayat kitabında yazılmasına layık olduklarını gösterirler. “Yeni bir gökle yeni bir yer” insanlığa sayısız nimetler getirecektir. Bu nimetler kesindir, çünkü “her şeyi yeni yapıyorum” diyen Yehova şöyle devam eder: “Yaz, çünkü bu sözler sadık ve hakikîdirler.”—Vahiy 20:1–21:8.

18. On altıncı rüyete göre Vahiy kitabının doruğu nedir?

¹⁸ On altıncı rüyet Vahiy’in doruğunu açıklar. Bu doruk acaba nedir? Bir şehirle ilgili bir rüyettir. Yeni Yeruşalim olan bu şehir, insanın yeryüzünde yaptığı herhangi bir şehirden, evet, irtidatı, pis ahlakı ve siyasal fahişeliğiyle Tanrı’ya büyük şerefsizlik getiren Büyük Babil şehrinden tamamen farklıdır. Bu mukaddes şehir pak, temiz ve değerlidir. İnsanlık dünyasının ebedi hayat kazanmasını sağlamakta, Kuzu’ya yardım eden gelinidir. (Yuhanna 3:16) Bu nedenle, Büyük Babil olan sahte şehirden, açıkça ve yüksek sesle yapılan çıkma çağrısına şaşmamak gerek!—Vahiy 18:4; 21:9–22:5.

19. (a) Gelin sınıfı vasıtasıyla hangi davet yapılmaktadır? Yumuşak huylu insanlar, buna nasıl karşılık veriyor? (b) ‘Tanrı’dan korkun, ve ona izzet verin’ emrine olumlu karşılık vermemiz neyle sonuçlanacaktır?

¹⁹ Yehova’nın faal ruhu, gelin sınıfı vasıtasıyla şu çekici çağrıda bulunuyor: “Gel!” Evet, küresel bir cennette ebedi hayat isteyen bütün yumuşak huylular, “hayat suyu ırmağı”na gelin, ebedi hayat kazanmak için Yehova’nın, Mesih ve gelini vasıtasıyla yaptığı bütün tedarikleri kabul edin! Yeryüzü cennetinde, kâmil olarak yaşamak, insanlar için şahane bir ümittir! Bu mükâfat, şu emre olumlu karşılık verenlerin tümüne verilecektir: ‘TANRI’DAN KORKUN, VE ONA İZZET VERİN’!—Vahiy 22:6-21.

[Dipnotlar]

NASIL CEVAP VERECEKSİN?

İki canavarla ilgili rüyette bizim için zamanında verilen hangi talimatlar var?

Göğün ortasında uçan meleğin yaptığı ilana nasıl karşılık vermeliyiz?

Büyük Babil nasıl fahişelikte bulunuyor? Tanrı’dan korkanlar bunu nasıl görüyorlar?

Rabbin günü boyunca yer nasıl biçilmektedir?

Vahiyin sonunda mutluluk verici hangi olaylar vardır? Tanrı’nın kavmi buna nasıl katılabilecektir?