Levililer Kitabı—Yehova’ya Kutsal Tapınma Arz Etmek Üzere Bir Çağrı
YEHOVA’ya tapınanlar kutsal olmalıdırlar. Levililer kitabı bunu tekrar ve tekrar açıkça belirtir. Örneğin, bu kitapta şöyle okuyoruz: “Allahınız RAB ben im; ve kendinizi takdis edin, ve mukaddes olun; çünkü ben mukaddesim.”—Levililer 11:44; 19:2; 20:7, 26.
Levililer kitabı, peygamber Musa tarafından MÖ 1512’de Sina çölünde yazılmıştır. İsraillilerin, Mısır’dan azat edilmelerinin ikinci yılının birinci ayının ilk gününde ahit çadırının kurulmasından, “Mısır diyarından çıkışlarının ikinci yılının ikinci ayının birinci günü”nde Yehova’nın Musa’ya kavmini saymak üzere verdiği emre kadar, sadece bir ay geçmişti. (Sayılar 1:1-3; Çıkış 40:17) Bu kitaptaki bilgi, çadırdaki yaşamı belirtir; böylece kitabın çölde derlendiğini gösterir.—Levililer 4:21; 10:4, 5; 14:8; 17:1-5.
Yehova’nın günlerimizdeki Şahitleri Tanrı’nın Musa vasıtasıyla verdiği Kanun altında değildirler, zira İsa Mesih’in ölümüyle bu kanun kaldırıldı. (Romalılar 6:14; Efesoslular 2:11-16) Buna göre, Levililer kitabındaki talimatlar acaba Hıristiyanlara yarar sağlayabilir mi? Sağlayabilirse, hangi yönden? Yehova’ya arzettiğimiz tapınma hakkında bu kitaptan acaba neler öğrenebiliriz?
İÇİNDEKİLER KUTSALLIĞI VURGULAR
Levililer kitabında 1’den 7. baba kadar takdimeler ve kurbanlar ele alınmıştır. Gönüllü yakılan takdime, tıpkı İsa Mesih’in kendini tamamıyla takdime olarak verdiği gibi, Tanrı’ya bir bütün olarak arz ediyordu. Gönüllü barış ve müşterek takdimesinin bir kısmı, mezbah üzerinde Tanrı’ya arz ediliyor, diğer bir kısmını kâhin yiyor, başka bir kısmını da takdimeyi arz eden yiyordu. Bunun karşılığı olarak, meshedilmiş Hıristiyanlar, Mesih’in ölümünü Anma Yemeğini birlikte yiyorlardı.—Levililer 1:1-17; 3:1-17; 7:11-36; I. Korintoslular 10:16-22.
Günah ve suç takdimeleri mecburi idi. İlk takdime yanlışlıkla veya kasdi olmayarak işlenen günahlar için kefaret etmek üzere, ikincisi ise, ihlal edilen bir hakkı veya tövbe eden günahkâra belirli hakların yeniden verilmesinin sağlanması ve Tanrı’yı memnun etmesi için veriliyordu. (Levililer 4:1-35; 5:1–6:7; 6:24-30; 7:1-7) İsraillilere pek çok defa kan yememeleri emredilmişti; bu, dikkate değer. (Levililer 3:17; 7:26, 27) Yehova’nın verdiği bolluğun takdir edildiğini gösteren ekmek veya tahıl takdimeleri de vardı. (Levililer 2:1-16; 6:14-23; 7:9, 10) Günlerimizde Hıristiyanlar, bütün bunları ilgiyle inceliyorlar, zira Kanun ahdi altında emredilen kurbanların tümü, İsa Mesih’e ve kurbanına veya bu kurbandan doğan nimetlere işaret eder.—İbraniler 8:3-6; 9:9-14; 10:5-10.
Bundan sonra kitapta kâhinler için verilen talimatlar belirtilmiştir. Musa Tanrı’nın yönetmeliğine göre, başkâhin Harun ve tali kâhinler olarak onun dört oğlu için bir atama töreni yaptı. Bu törenden sonra kâhinlik görevine başladı.—Levililer 8:1–10:20.
Daha sonra temiz ve kirli şeylere dair kanunlar verildi. Gıda olarak temiz veya murdar hayvanlara dair verilen talimatlar, İsraillileri zarar verici hastalıkların bulaşmasından koruyordu; ayrıca kendileri ve çevredeki milletler arasındaki sınırı da pekiştiriyordu. Ölülerden doğan murdarlıklar, kadınların doğumla ilgili tathir edilişleri, cüzamla ve erkek olsun, kadın olsun, cinsel akıntıdan doğan murdarlıkla ilgili uygulanacak yöntemleri belirten başka talimatlar verilmişti. Bu tür kanunların incelenmesi, Yehova’ya tapınanlar olarak bizim de kutsallığı muhafaza etmemizin önemini gösterir.—Levililer 11:1–15:33.
Günahlar için, en önemli kurbanlar, yıllık kefaret gününde arz edilirdi. Bundan başka, Kâhinler ve Levi sıptına ait olan diğerleri için bir boğa kurban edilirdi. İsrail’in kâhinlikle ilgisi olmayan sıptları için bir ergeç kurban edilirdi; kavmın günahları için ise, diri bir ergecin başı üzerinde günahlar itiraf edilirdi ve ergeç çöle salıverilirdi. Ergeçlerin ikisi tek bir günah takdimesi olarak kabul edilirdi. (16:5) Bu iki ergecin, tek bir şeyin sembolü olduğu ima ediliyordu. Böylece bu ergeçler, İsa Mesih’in sadece kurban edilmediğini, fakat aynı zamanda uğurlarına kurban niteliğindeki ölümüyle kişilerin günahlarını da kaldıracağı gösteriliyordu.—Levililer 16:1-34.
Daha sonra, etin yenilmesi ve takdimelere dair talimatlar belirtiliyor. Özellikle Tanrı’nın kan yemeyi yasaklaması dikkate değer. Yehova’ya kutsallıkla tapınanlar için bugün de kandan uzak olma standardı hâlâ geçerlidir.—Levililer 17:1-16; Resullerin İşleri 15:28, 29.
Yakın akrabalar arasındaki cinsel ilişkiler, cinsel sapıklıklar, putperestlik, ispritizma, iftira ve benzeri menfur her türlü alışkanlığa dair belirtilen adli kararlar, bugün de Yehova’ya kutsallıkla tapınmamız gerektiğini iyice benimsememize yardım etmeli. Uygun olarak bizzat kâhinler, kendilerini kutsal durumda tutmalıydılar. Başka şeylerin yanı sıra kâhinlerin evlenmeleri, kendilerini murdar etmeleri ve kutsal şeylerin yenmesiyle ilgili talimatlar verilmişti.—Levililer 18:1–22:33.
Daha sonra, yılda üç bayramdan—yani ilkbaharın başlangıcında FISIH, ilkbaharın sonlarına doğru PENTİKOST ve sonbaharda ÇARDAKLAR veya TOPLAMA Bayramından söz edilmişti. Ayrıca, Yehova’nın kutsal isminin kötüye kullanılmasına, (haftalık, aylık ve her yedinci yıl olmak üzere) Sebtlerin ve Yubil’in tutulmasına, fakir İsraillilere ve kölelere yapılacak davranışa dair talimatlar da vardır.—Levililer 23:1–25:55.
Tanrı’ya itaat etmekten doğacak nimetlerle, itaatsizlik yüzünden birinin başına gelecek lanetler arasında bir karşılaştırma da yapılmıştı. Ayrıca adaklar ve kurbanların değerini biçme konusunda, hayvanların ilk doğanları ve “RABBE çok mukaddes” olan her şeyin ondalığının Tanrı’ya sunulmasıyla ilgili talimatlar var. Bu emirlerle “İsrail oğulları için RABBİN Sina dağında Musa’ya verdiği emirler” son buluyor.—Levililer 26:1–27:34.
Levililer kitabını dikkatle okuyacak olursak, muhakkak Yehova’ya kutsal tapınma arz etmenin gereğinin vurgulandığını göreceğiz. Fakat bazı problemlerle de karşılaşabiliriz. Bu nedenle aşağıdaki şu soru ve verilecek cevaplar ilginç olabilir.
KUTSAL TAKDİMELER VE KÂHİNLİK HİZMETİ
● 2:11—Bal takdime olarak neden Yehova’nın indinde makbul değildi?
Görüldüğü gibi, burada kastedilen bal, arı balı değil, meyve şurubudur. Bu şurup “turfandalara” dahil edilemezdi. (Levililer 2:12; II. Tarihler 31:5) Ayrıca meyvelerden yapılan bal mayalanabileceğinden, mezbah üzerinde takdime olarak makbul değildi.
● 3:17—İç yağının yenilenmesi neden yasaktı?
İç yağı “diyarın yağı” (“diyarın yağlı kısmı”, YD) sembolik anlamda bir şeyin en iyi ve zengin kısmı olarak telakki ediliyordu. (Tekvin 45:18) Böylece iç yağının yenilmesiyle ilgili yasak, bir şeyin en iyi kısmının Yehova’ya ait olduğunu açıklıyordu. Her ne kadar Hıristiyanlar bu Kanunun sınırlandırması altında değillerse de, bu kanun günlerimizde de Tanrı’nın hizmetçilerinin sürekli olarak en iyisini Yehova’ya verilmesi gerektiğini hatırlatır.—Süleymanın Meselleri 3:9, 10; Koloseliler 3:23, 24.
● 10:1, 2—Bu günah acaba neleri kapsıyor?
Nadab ve Abihu, kendilerine kanunsuz bir serbestlik tanıdıkları zaman, içkinin etkisi altına girmiş olabilirler. Herhalde durum böyledir, zira bu olaydan az sonra, Yehova, kâhinlere, ahit çadırında hizmet ederken şarap veya içki içmelerini yasakladı. Bununla beraber Nadab ve Abihu’nun ölümlerinin asıl nedeni “RABBİN . . . . onlara emretmemiş olduğu yabancı bir ateş” arzetmeleriydi. (Levililer 10:1-11) Bu olay, günlerimizde Yehova’nın sorumlu hizmetçilerinin, Tanrısal taleplere riayet etmeleri gerektiğini ve içkinin etkisi altındayken Tanrı’nın verdiği görevi layıkıyla yerine getiremeyeceklerini gösterir.
KUTSAL TAPINMA TEMİZLİK GEREKTİRİR
● 11:40—Acaba bu talimatla “hiç bir leş yemiyeceksiniz” diyen Tesniye 14:21 arasında nasıl bir uyum sağlanabilir?
Bu ayetler arasında aslında herhangi bir uyuşmazlık yoktur; zira Tesniye 14:21 kendiliğinden ölmüş veya ölü bulunan bir hayvanın yenilmesini yasaklar. Fakat Levililer 11:40, bir İsraillinin bu yasağı bozduğu zaman ne yapması gerektiğini belirtir. Benzer şekilde Kanun, çalmak anlamına gelen davranışları yasaklar; fakat buna rağmen bazıları hırsızlık yaptılar; bu tür suç işleyenlere verilen ceza, Kanunun yasağına güç katmıştı.
● 12:2, 5—Bir çocuğun doğumu bir kadını neden “murdar” ediyordu?
Üreme organları, kâmil bir insana hayat vermek için yaratıldı. Fakat miras alınan günahın etkisinden dolayı, bu organlar nakâmil ve günahkâr bir çocuğun doğmasına neden oluyordu. Bir çocuğun doğumu, adet zamanı, meni ve kadının akıntısına özgü belirli “murdarlık” süreleri, miras alınan günahkâr bedeni hatırlatıyordu. (Levililer 15:16-24; Mezmur 51:5; Romalılar 5:12) Bu nedenle özellikle bir çocuk doğduğu zaman, bir günah takdimesi talep ediliyordu. Bu durumda, Yehova’nın, fakirler için pahalı olan bir koyun yerine dört kuştan herhangi birini takdim etmelerini istemesi ilginç olsa gerek. (Levililer 12:8) Bu tür tathir talimatları, insanlığın günahkâr durumunu örtmek ve insanları kâmilliğe iade etmek için bir fidye kurbanlığına duyulan ihtiyacı İsraillerin takdir etmelerine yardım edecekti. Takdim ettikleri hayvan kurbanları gayet tabii bunu başaramazdı; böylece Kanunun amacı, günahların bağışlanmasının sadece Mesih’in kurbanlığı vasıtasıyla olacağından, onları Mesih’e sevk etmekti; yani zamanla insanların yeniden kâmilliğe kavuşturulması, bu kurban vasıtasıyla olacağını takdir etmelerine yardım etmekti.—Galatyalılar 3:24; İbraniler 9:13, 14; 10:3, 4.
KUTSALLIĞI MUHAFAZA ETMEK
● 16:29—‘Canını alçaltmak’ ifadesiyle acaba ne kastediliyordu?’
Burada kullanılan ‘canını alçaltmak’ ifadesi herhalde orucu kastediyordu. Kefaret gününde yapılan başka şeylerin yanında, Levililerin ve milletlerin diğer sıptlarının günahları için hayvanlar kurban ediliyordu. Başkâhin, kavminin geçmiş yıla ait olan günahlarını diri bir ergecin üzerinde ikrar ettikten sonra, çöle salıverilen ergeç günahları çöle götürüyordu. Kefaret Gününde uygulanan bu yönteme göre, günahların ikrarıyla birlikte oruç tutmak da söz konusuydu.—Levililer 16:5-10, 15, 20-22.
● 20:9—Annesine ve babasına ‘lânet edene’ neden ölüm cezası veriliyordu?
Ana-babasına lânet eden yani onların başlarına bir felaketin gelmesini isteyen biri, kinci ve katledici bir tutuma sahip biriydi. Her ne kadar öldürmek üzere herhangi bir silah kullanmasa bile, yüreğinden, onların ölmelerini arzu etmiş oluyordu. Yüreğindeki bu kötü arzu, Yehova’nın gözünde katletme anlamına geldiğinden, Kanun, bir kimsenin anne ve babasını öldürmüş olana verilen cezanın aynısını onlara lânet edene de veriyordu. Bu görüş, bir Hıristiyanı, diğer iman kardeşlerine karşı da nefret yerine sevgi göstermeğe sevk etmelidir.—I. Yuhanna 3:14, 15.
● 25:35-37—Bir biraderden faiz istemek, acaba yanlış mıdır?
Eğer, bir kardeş, bir kardeşe ticaret için ödünç para verdiyse, bu paranın iadesini bekleyebilir ve aynı zamanda faiz de talep ederek, bu paranın sağladığı geliri paylaşabilir. (Matta 25:27) Fakat Kanun, fakiri korumak üzere, ödünç paradan faiz istemeyi yasaklıyordu. Bu durumda, ödünç veren, parasını geri almayı bekleyebilirdi, ancak mağdur olan komşusundan kâr sağlamağa çalışması yanlış bir şey olarak telakki ediliyordu.—Çıkış 22:25.
● 26:26—‘On kadının bir fırında ekmek pişirmelerinin’ anlamı nedir?
Normal olarak, her kadının pişireceği şeyler için kendine ait bir fırını vardı. Buradaki sözler, gıdanın on kadının pişirecekleri tüm şeyler için bir tek fırının yeterli olacağını gösterir. Bu, Yehova’ya itaatsizliğin ve böylece hizmetinde kutsal kalmalarının doğuracağı bir sonuçtu; Yehova bunu önceden bildirmişti.—Levililer 26:23-25.
LEVİLİLER KİTABI TAPINMAMIZI NASIL ETKİLEYEBİLİR?
Yehova’nın günlerimizdeki Şahitleri Kanun altında değillerdir. (Galatyalılar 3:23-25) Fakat Levililer kitabında yazılanlar, Yehova’nın farklı meselelerle ilgili görüşüne dair bize anlayış verdiğinden, tapınmamızı etkileyebilir. Böyle olduğuna dair birkaç duruma bakalım.
Egemen Rab Yehova kutsal tapınmaya layıktır. O, asla herhangi bir rekabeti kabul etmez. Kendisi kutsaldır, dolayısıyla kutsal hizmet arz edenlerden kutsallık ister. (Levililer 11:45; 19:2) Bu standart, Hıristiyanların arz ettikleri tapınma için de geçerlidir. Resul Petrus bunu açıkça şu sözlerle belirtti: “Cehaletiniz zamanında olan evelki arzulara uymayın; fakat sizi çağıran Mukaddes olduğuna göre, siz de her hareketinizde itaat çocukları gibi mukaddes olun; zira yazılmıştır: ‘mukaddes olacaksınız, çünkü ben mukaddesim.”—I. Petrus 1:14-16.
Yehova’nın isminin kutsallığı korunmalı. Geçmişte İsrailliler bu talebe karşı uyanık olmalıydılar; bugün de Yehova’nın Şahitleri, Tanrı’nın ismine takbih getirmemeğe dikkat ederler. (Levililer 22:32; 24:10, 23) Yehova’nın kutsal hizmeti için ayrılmış veya takdis edilmiş olan bizler, yerinde olarak O’nun ismine hamt etmeliyiz; isminin takdis edilmesi için dua etmeliyiz.—Mezmur 7:17; Matta 6:9.
Yehova günaha karşı mücadele etmemizi talep ediyor. Günahların bağışlanması sadece kefaret eden bir kurbana bağlı değildir; aynı zamanda günahın ikrarına, tövbeye ve yanlışlığın mümkün mertebe düzeltilmesine de bağlıdır. Eğer cemaatin bir üyesi işlediği ağır bir günahı ikrar etmiyorsa ve biz bunu biliyorsak, bu durumu tayin edilen ihtiyarların dikkatine arz etmeliyiz. (Levililer 4:2; 5:1, 5, 6 ile karşılaştır.) Gayet tabii bazı günahlar için bağışlama yoktur. (Levililer 20:2, 10; İbraniler 6:4-6; 10:26-29) Fakat daima semavi Babamızın istediği şekilde yaşamağa çalışıp, İsa Mesih’in fidye kurbanlığından yararlanabilecek durumda kalmağa gayret ederek, günaha karşı savaşarak, kutsal olan Yehova Tanrı’nın indinde makbul bir durumda olabiliriz.—I. Yuhanna 2:1, 2.
Böylece Levililer kitabı açıkca Yehova’nın Şahitleri olarak arz ettiğimiz tapınmamızı etkilemildir. Hizmetçileri olarak bizden Tanrı’nın kutsallık talep ettiğini zihnimizde saklamalıyız. Bu nedenle O’nun ismini kutsal tutmalıyız ve sürekli olarak günaha karşı savaşmalıyız. Mukaddes Kitabın bir olan bu kitap, Yüce Olan’a en iyisini vermeğe, daima temiz durumda kalmağa ve kutsal olan Tanrımız Yehova’ya hamt etmek için hizmetinde kutsallığı korumağa bizi sevk etmelidir.