‘Epikurosçulardan’ Sakının

“Öyle iyi bir insan ki! Yüksek ahlak standartları var. Ne sigara içiyor, ne uyuşturucu bağımlısı ne de kötü bir dil kullanıyor. Aslında İsa’nın takipçisi olduğunu iddia eden bazılarından daha iyi!”

BAZILARININ, uygun olmayan arkadaşlıkları haklı göstermek üzere bu tarz bir muhakeme yürüttüğünü işittiniz mi? Kutsal Yazılara dayanan bir inceleme sonunda bu muhakeme ayakta kalabilir mi? İsa’nın ilk takipçilerinin bir cemaatindeki örnek bu meseleye ışık tutar.

Birinci yüzyılda resul Pavlus Korintos cemaatini şöyle uyardı: “Aldanmayın; fena arkadaşlıklar güzel ahlâkı bozarlar.” Belki de, İsa’nın bazı takipçileri, Epikurosçuların felsefesini de içeren Yunan felsefesinden etkilenmiş kişilerle yakın ilişkiler sürdürüyordu. Epikurosçular kimdi? Onlar İsa’nın Korintos’taki takipçileri için neden ruhi bir tehdit oluşturuyordu? Bugün de dikkatli olmamız gereken bu tür insanlar var mı?—I. Korintoslular 15:33.

Epikurosçular Kimdi?

Epikurosçular, MÖ 341-270 yılları arasında yaşayan Yunan filozof Epikuros’un takipçileriydi. Epikuros yaşamdan elde edilecek tek ya da başlıca yararın haz olduğunu öğretti. Bu, Epikurosçuların rezilce, ilkesizce ve sürekli iyi vakit geçirme arayışı içinde aşağılık uygulamalara başvurarak yaşadığı anlamına mı gelir? Epikuros’un, takipçilerine bu şekilde yaşamayı öğretmemiş olması ilginçtir! Bunun yerine, hazzın en iyi şekilde sağgörü, cesaret, özdenetim ve adaletle uyumlu yaşayarak kazanılabileceğini öğretti. O, kısa süreli ve anlık hazların değil, yaşam boyu sürecek hazların peşinden koşmayı savundu. Bu nedenle, Epikurosçular, ağır günahlar işleyenlerle karşılaştırıldığında erdemli görünmüş olabilirler.—Titus 1:12 ile karşılaştırın.

İsa’nın Takipçilerine Benziyorlar mı?

Eski Korintos cemaatinin bir mensubu olsaydınız, Epikurosçulardan etkilenir miydiniz? Bazıları Epikurosçuların görünüşte sahip oldukları yüksek değerlerin onları, İsa’nın takipçileri için tehlikesiz arkadaşlar yaptığını düşünmüş olabilir. Daha da ileri giderek Korintoslular Epikurosçuların standartlarıyla Tanrı’nın Sözündeki standartlar arasında görünüşte bazı paralellikler olduğunu düşünmüş olabilir.

Söz gelimi, Epikurosçular eğlencede ölçülü olma taraftarıydı. Onlar zihinsel hazza bedensel hazdan daha çok değer veriyordu. Bir kişinin ne yediği, onu birlikte yediği kişiyle olan ilişkisi kadar önemli değildi. Epikurosçular siyasete katılmaktan veya gizli suçlardan bile kaçınmışlardı. Öyleyse şunu düşünmek ne kadar kolay olabilirdi: “Onlar bize çok benziyor!”

Bununla birlikte, Epikurosçular gerçekten İsa’nın ilk takipçilerine benziyor muydu? Kesinlikle hayır. Algılama güçleri uygun şekilde eğitilmiş olanlar önemli farkları ayırt edebilirdi. (İbraniler 5:14) Siz de bunu yapabilir misiniz? Epikurosçuların öğretilerine daha yakından bakalım.

Epikurosçuluğun Karanlık Yüzü

Epikuros insanların ilahlara ve ölüme karşı duyulan korkuyu yenmesine yardım etmek amacıyla, tanrıların insanlarla hiç ilgilenmediğini ve insan işlerine karışmadığını öğretti. Epikuros’a göre evreni tanrılar yaratmadı; yaşam rastlantı sonucu var oldu. Bu, Yaratıcı olan “bir Allah” olduğu ve O’nun yarattığı insanla ilgilendiğine ilişkin Mukaddes Kitap öğretisiyle açıkça çelişmiyor muydu?—I. Korintoslular 8:6; Efesoslular 4:6; I. Petrus 5:6, 7.

Epikuros ayrıca ölümden sonra yaşamın olamayacağını öğretti. Tabii bu da, Mukaddes Kitabın dirilme öğretisine aykırıydı. Aslında, resul Pavlus Ariopagos’ta konuştuğunda, dirilme öğretisi konusunda Pavlus’a karşı çıkanlar arasında herhalde Epikurosçular da vardı.—Resullerin İşleri 17:18, 31, 32; I. Korintoslular 15:12-14.

Epikuros’un felsefesinde belki en tehlikeli unsur, aynı zamanda en sinsi olanıydı. Ölümden sonraki yaşamı inkâr etmesi onu insanın yerdeki kısa ömrü boyunca olabildiğince mutlu yaşaması gerektiği sonucuna götürdü. Gördüğümüz gibi onun görüşü mutlaka günah işleyerek yaşamak değil, sahip olduğumuz tek şey bu yaşamımız olduğu için bunun tadını çıkarmaktı.

Bu nedenle, Epikuros, mevcut mutluluk için açık bir tehdit oluşturan yakalanma korkusundan kaçınmak üzere gizli suçlar işlememeyi önerdi. Ölçülü olmayı teşvik etmesinin amacı, elde edilen mutluluğun başka bir engeli olan aşırı düşkünlüklerin sonuçlarından kaçınmaktı. Başkalarıyla iyi geçinmeyi karşılığı görüleceği için teşvik etti. Tabii, gizli suçlardan kaçınmak, ölçülü olmak ve dostluklar kurmak özünde iyi şeylerdir. Öyleyse Epikuros’un felsefesi İsa’nın bir takipçisi açısından neden tehlikeliydi? Çünkü onun öğütleri imanla ilgisi olmayan şu görüşüne dayanır: “Yiyelim ve içelim, çünkü yarın öleceğiz.”—I. Korintoslular 15:32.

Mukaddes Kitabın insanlara şimdi nasıl mutlu yaşanacağını gösterdiği doğrudur. Bununla birlikte şunu öğütler: “Ebedî hayat için Rabbimiz İsa Mesihin merhametini bekliyerek kendinizi Allahın sevgisinde tutun.” (Yahuda 21) Evet, Mukaddes Kitap geçip giden şimdiki zamandan çok sonsuz geleceğe önem verir. İsa’nın bir takipçisinin başlıca amacı Tanrı’ya hizmet etmektir ve yaşamında Tanrı’ya ilk yeri verdiğinde mutluluk ve doyum elde ettiğini görür. Benzer şekilde, İsa da kendi kişisel ihtiyaçlarıyla fazlasıyla meşgul olmak yerine, enerjisini bencil olmayan şekilde Yehova’ya hizmet etmek ve insanlara yardım için kullandı. O, öğrencilerine başkalarına iyilik etmeyi öğretti; fakat bunu karşılık görme umuduyla değil, onlara duydukları samimi sevgi nedeniyle yapacaklardı. Açıkçası, Epikurosçuluk ve hakiki Hıristiyanlık temelde birbirinden tamamen farklıdır.—Markos 12:28-31; Luka 6:32-36; Galatyalılar 5:14; Filipililer 2:2-4.

Sinsi Bir Tehlike

Epikurosçular mutlu olmaya bu kadar önem veriyorsa da, onların sahip olacağı mutluluğun en iyi durumda bile sınırlı bir mutluluk olması ilginçtir. ‘Yehova sevincinden’ yoksun olduğundan Epikuros yaşamı “acı bir armağan” olarak niteledi. (Nehemya 8:10) Onlarla karşılaştırıldığında, İsa’nın ilk takipçileri çok daha mutluydu! İsa, kendini her şeyden mahrum eden mutsuz bir yaşam önermiyordu. Aslında, onun yaşam tarzını izlemek en büyük mutluluğa giden yoldu.—Matta 5:3-12.

Korintos cemaatinden bazıları imanlarını tehlikeye atmadan Epikurosçu düşünüşün etkisinde olanlarla arkadaşlık edebileceklerini düşündüyse hata etti. Daha Pavlus’un Korintoslulara ilk mektubunu yazdığı sırada bile onlardan bazıları dirilmeye olan imanlarını kaybetmişti.—I. Korintoslular 15:12-19.

Bugün Epikurosçuluk Var mı?

Epikurosçuluk MS dördüncü yüzyılda ortadan kalkmış olsa da, günümüzde buna benzer şekilde ‘bugün için yaşa’ fikrini benimseyen kişiler vardır. Bu insanlar Tanrı’nın sonsuz yaşamla ilgili vaadine ya hiç iman etmez ya da çok az iman eder. Yine de, onlardan bazıları davranışlarında nispeten yüksek standartlara sahiptir.

İsa’nın bir takipçisi belki de onların güzel özelliklerinin dostluklarını haklı kılacağını düşünerek böyle kişilerle yakın bir ilişki kurma ayartmasına kapılabilir. Bununla birlikte, kendimizi üstün görmesek de, etkileri daha sinsi olanlar da dahil bütün ‘kötü arkadaşlıkların yararlı alışkanlıkları’ bozduğunu aklımızda tutmalıyız.

‘Bugün için yaşa’ felsefesi ayrıca, iş dünyasında bazı seminerlerde, yardımcı kitaplarda, romanlarda, sinemalarda, televizyon programlarında ve müzikte de karşımıza çıkar. Günahkâr davranışları doğrudan teşvik etmese de imansızlık yansıtan bu görüş sinsi yollarla bizi etkileyebilir mi? Örneğin, Yehova’nın egemenlik davasını gözden kaçıracak kadar kendi hedeflerimize erişmekle meşgul duruma gelebilir miyiz? ‘Rabbin işiyle çok meşgul olmak’ yerine ‘rahatına bakma’ yanlışlığına düşebilir miyiz? Ya da Yehova’nın standartlarının doğruluğu ve yararları konusunda şüphe etme yanılgısına sürüklenebilir miyiz? Hem açık ahlaksızlık, şiddet ve ruhçuluğun etkisine maruz kalma konusunda hem de dünyevi görüşlerden etkilenmiş olanlara karşı tetikte olmalıyız!—I. Korintoslular 15:58; Koloseliler 2:8.

Bu nedenle, öncelikle Yehova’nın yönlendirmesini tüm yürekle izleyenlerle dostluklar geliştirelim. (İşaya 48:17) Bunun sonucunda yararlı alışkanlıklarımız sağlamlaşacak. İmanımız güçlenecek. Sadece şimdiki yaşamda değil, önümüzdeki sonsuz yaşam boyunca da mutlu olacağız.—Mezmur 26:4, 5; Süleymanın Meselleri 13:20.

[Sayfa 24’teki resim]

Epikuros tanrıların insanlarla hiç ilgilenmediğini öğretti

[Tanıtım notu]

British Museum’ın izniyle