İkna Sanatıyla Yüreklere Erişmek

BAZILARI “ikna” sözcüğünü kuşkuyla karşılar. Bu sözcük akıllarına ısrarcı bir pazarlamacıyı veya tüketiciyi aldatmak ya da etkilemek üzere tasarlanmış bir reklamı getirebilir. Mukaddes Kitapta bile ikna düşüncesinin geçtiği bazı yerlerde bozma ve yoldan saptırma gibi olumsuz çağrışımları vardır. Örneğin, İsa’nın takipçisi resul Pavlus Galatyalılara şöyle yazdı: “İyi koşuyordunuz; hakikate itaatli olmaktan sizi kim menetti? Bu telkin [ikna etme çabası] sizi çağırandan değildir.” (Galatyalılar 5:7, 8) Pavlus Koloselileri de herhangi biri ‘onları ikna edici sözlerle yanıltmasın’ diye uyardı. (Koloseliler 2:4) Bu tür ikna çabaları sahte temeller üzerine kurulan zekice muhakemelere dayanır.

Oysa, Timoteos’a yazdığı ikinci mektubunda, Pavlus ikna etme düşüncesini farklı bir anlamda kullandı. Şöyle yazdı: “Sen, kimlerden öğrendiğini bilerek, öğrendiğin ve itikat ettiğin (inanmaya ikna edildiğin) şeylerde dur.” (II. Timoteos 3:14) ‘İnanmaya ikna edilmiş’ biri durumuna gelirken Timoteos annesi ve anneannesi tarafından kandırılmamıştı; onlar Kutsal Yazıların hakikatlerini kendisine öğretmişlerdi.—II. Timoteos 1:5.a

Pavlus, Roma’da bir evde gözaltında tutulurken birçoklarına tam bir şahitlikte bulunup “sabahtan akşama dek . . . . Gerek Musa’nın Yasasına, gerek peygamberlerin yazılarına dayanarak onları İsa hakkında ikna etmeye çalıştı.” (Resullerin İşleri 28:23, Müjde) Pavlus dinleyicilerini kandırıyor muydu? Kesinlikle değil! Öyleyse, iknanın her zaman kötü bir şey olmadığı açıkça anlaşılıyor.

Olumlu anlamda kullanıldığında “ikna etmek” olarak çevrilen asıl Yunanca sözcük inandırmak, sağlıklı ve mantıklı şekilde akıl yürüterek kişinin görüşünün değişmesine yol açmak anlamına gelir. Böylece, öğretim veren kişi Kutsal Yazıları temel alarak, ikna yöntemiyle başkalarının Mukaddes Kitap hakikatine sağlam bir inanç duymasını sağlayabilir. (II. Timoteos 2:15) Pavlus’un hizmetinin bir özelliği de buydu. İsa’nın takipçilerinin öğretilerinin sahte olduğunu düşünen gümüşçü Dimitrios bile şuna dikkat çekti: “Bu Pavlus’un yalnız Efesos’ta değil, neredeyse tüm Asya’da el yapıtı nesneler tanrı değildir dediğini görüyor, duyuyorsunuz. Böylece büyük bir topluluğu inandırarak akıllarını çeldi.”—Resullerin İşleri 19:26, İncil—Çağdaş Türkçe Çeviri.

Tarla Hizmetinde İkna Sanatını Kullanmak

İsa Mesih takipçilerine şu talimatı verdi: “İmdi, siz gidip bütün milletleri şakirt edin, onları Baba ve Oğul ve Ruhülkudüs ismile vaftiz eyleyin; size emrettiğim her şeyi tutmalarını onlara öğretin; ve işte, ben bütün günler, dünyanın sonuna kadar, sizinle beraberim.” (Matta 28:19, 20) Bugün, 230’dan fazla ülkede bulunan Yehova’nın Şahitleri bu emre itaat ediyor. 1997 hizmet yılı boyunca dünya çapında ortalama olarak her ay 4.552.589 ev Mukaddes Kitap tetkiki idare ettiler.

Bir Mukaddes Kitap tetkiki idare etme ayrıcalığına sahipseniz, ikna sanatını gerektiren durumlarla karşılaşmayı bekleyebilirsiniz. Varsayalım ki bir sonraki tetkikte Üçlükle ilgili bir soru ortaya çıkacak. Tetkik edenin bu öğretiye inandığını biliyorsanız ne olacak? Ona bu konuyu ele alan bir yayın verebilirsiniz. Onu okuduktan sonra, Tanrı’yla İsa’nın aynı kişi olmadığına ikna olabilir. Fakat hâlâ bazı soruları varsa ne yapabilirsiniz?

Dikkatle dinleyin. Bu, tetkik edenin herhangi bir konuda neye inandığını saptamanıza yardım eder. Örneğin, “Üçlüğe inanıyorum,” derse, hemen Kutsal Yazılara dayanarak bu öğretinin yanlışlığını kanıtlayabilirsiniz. Fakat Üçlüğe ilişkin çeşitli inanışlar var. Tetkik eden belki sizin Üçlük tanımınızdan oldukça farklı bir inanışa sahip. Aynı şey ruhgöçü, canın ölümsüzlüğü ve kurtuluş gibi başka inanışlar için de geçerlidir. O halde, konuşmadan önce dikkatle dinleyin. Tetkik edenin neye inandığı konusunda varsayımlarda bulunmayın.—Süleymanın Meselleri 18:13.

Sorular sorun. ‘Üçlük eskiden beri inancınızın bir kısmı mı? Mukaddes Kitabın bu konuda söyledikleriyle ilgili hiç ayrıntılı bir araştırma yaptınız mı? Tanrı bir üçlüğün içinde yer alsaydı, O’nun Sözü olan Mukaddes Kitap bize bunu açıkça ve doğrudan söylemez miydi?’ gibi sorular sorulabilir. Tetkik edene öğretirken, ara ara durup, ‘şimdiye kadar ele aldıklarımız size mantıklı geliyor mu?’ ‘Bu açıklamaya katılıyor musunuz?’ gibi sorular sorun. Soruları yetenekli bir biçimde kullanmakla tetkik edenin öğrenme sürecine girmesini sağlamış olursunuz. Yalnızca konuyla ilgili yaptığınız açıklamayı dinlemekle yetinmemeli.

Sağlam bir muhakeme kullanın. Örneğin Üçlük öğretisini ele alırken tetkik edene şöyle diyebilirsiniz: ‘İsa vaftiz edildiğinde, gökten “sen benim sevgili Oğlumsun” diye bir ses geldi. Tanrı gerçekten yeryüzünde olup vaftiz edildiyse, o sözlerin yeryüzünde duyulabilmesi için sesini önce göğe, oradan da tekrar yere mi iletti? Bu bir yanıltmaca olmaz mıydı? “Yalan söyliyemiyen” Tanrı insanları böyle aldatır mı?’—Luka 3:21, 22; Titus 1:1, 2.

Takt kullanarak sunulan sağlam bir muhakeme çoğu kez hayli etkili olur. Barbara olarak adlandıracağımız bir kadının örneğini ele alalım. O, ömrü boyunca İsa’nın Tanrı olduğuna ve mukaddes ruhu da içeren bir üçlüğün içinde yer aldığına inanmıştı. Fakat bir gün, Yehova’nın bir Şahidi ona Tanrı’nın ve İsa’nın iki ayrı birey olduğunu söyleyip bunu destekleyen bazı ayetler gösterdi.b Barbara Mukaddes Kitabın söylediklerini çürütemedi. Fakat aynı zamanda düş kırıklığına uğradı. Ne de olsa, Üçlük öğretisine yürekten bağlıydı.

Şahit sabırla Barbara’yla birlikte akıl yürüttü. “Bana iki kişinin birbirine eşit olduğunu öğretmeye çalışsaydınız, bunu aile içindeki hangi ilişkiyle örneklerdiniz?” diye sordu. Bir an düşünüp sonra şu yanıtı verdi: “İki kardeşi örnek verirdim.” Şahit, “doğru,” diye karşılık verdi. “Tıpatıp aynı olan ikizler de olabilir. Fakat Tanrı’yı Baba, kendisini ise Oğul olarak görmemizi öğretmekle, İsa’nın iletmek istediği mesaj neydi?” Barbara gözlerini iri iri açarak, “anlıyorum,” dedi. “Birini daha büyük ve daha yetki sahibi olarak tarif etti.”

Şahidin yanıtı şöyleydi: “Evet; İsa’nın ataerkil bir toplumda yaşayan Yahudi dinleyicileri de mutlaka bu sonuca varacaklardı.” Şahit görüşünü vurgulayarak sözlerini şöyle bağladı: “Eşitliği öğretmek üzere iki kardeş ya da tıpatıp aynı olan ikizler gibi uygun bir örnek kullanabildiğimize göre, kuşkusuz Büyük Öğretmen İsa da bunu yapabilirdi. Bunun yerine, kendisiyle Tanrı arasındaki ilişkiyi tarif etmek için ‘baba’ ve ‘oğul’ sözcüklerini kullandı.”

Sonunda Barbara konuyu anladı ve kabul etti. İkna sanatıyla yüreğine erişilmişti.

Duyguları Hesaba Katmak

Kökleşmiş dinsel inançların sık sık duygusal bir yönü de vardır. Bu, dindar bir Katolik olan Edna’nın durumunda da görülür. Ergenlik çağındaki torunları ona Tanrı’yla İsa’nın aynı kişi olmadığına ilişkin Kutsal Yazılardan kanıtlar sundular. Edna işittiklerini anladı. Buna rağmen, nazik fakat kararlı bir tavırla, “Kutsal Üçlüğe inanıyorum” dedi.

Belki siz de benzer şeyler yaşadınız. Birçokları mensup oldukları dinin öğretilerini kendi kimliklerinin bir kısmı sayıyor. Mukaddes Kitabı tetkik eden böyle kişileri ikna etmek için salt mantıktan ya da kişinin görüş açısının hatalı olduğunu kanıtlayan bir dizi ayetten fazlası gerekir. Böyle durumları çözmek ikna sanatını şefkat duygusuyla dengeleyerek mümkündür. (Romalılar 12:15; Koloseliler 3:12 ile karşılaştırın.) Etkili bir öğretmenin güçlü inançları olması gerektiği doğrudur. Örneğin, Pavlus “eminim” ve “bilirim, ve Rab İsada kaniim” gibi ifadeler kullandı. (Romalılar 8:38; 14:14) Ancak inançlarımızı dile getirirken dogmatiklikten, kendi gözümüzde adil olmaktan kaçınmalıyız; Mukaddes Kitap hakikatlerini sunarken alaycı veya aşağılayıcı bir tutumdan da sakınmalıyız. Tetkik edeni kırmayı ya da ona hakaret etmeyi kesinlikle istemiyoruz.—Süleymanın Meselleri 12:18.

Tetkik edenin inançlarına saygı gösterip bunlara inanmanın hakkı olduğunu kabul etmek çok daha etkilidir. Anahtar, alçakgönüllülüktür. Alçakgönüllü bir öğretmen öğrencisi karşısında doğal bir üstünlüğe sahip olduğunu düşünmez. (Luka 18:9-14; Filipililer 2:3, 4) Tanrısal yönde ikna yeteneğini kullanmanın kapsamında aslında ‘Yehova bunu anlamama merhametle yardım etti. Bunu sizinle de paylaşmama izin verin’ diyecek kadar alçakgönüllü olmak da vardır.

Pavlus Korintos’taki iman kardeşlerine şöyle yazdı: “Cengimizin silâhları cismanî değildirler, fakat kaleleri yıkması için Allah indinde kudretlidirler; düşünceleri ve Allahın bilgisine karşı kalkışan her yüksek şeyi yıkıyoruz, ve her fikri Mesih itaatine esir ediyoruz.” (II. Korintoslular 10:4, 5) Bugün Yehova’nın Şahitleri kemikleşmiş sahte öğretileri çürütmek, Tanrı’yı memnun etmeyen kökleşmiş uygulamalara ve kişilik özelliklerine son vermek için O’nun Sözünü kullanırlar. (I. Korintoslular 6:9-11) Bunu yaparken, Şahitler Yehova’nın kendilerine de sevgiyle ve sabırla davrandığını unutmazlar. O’nun Sözü olan Mukaddes Kitaba sahip oldukları ve bu güçlü aracı, sahte öğretileri söküp atarak ikna sanatıyla yüreklere erişmek üzere kullandıkları için ne kadar mutlular!

[Dipnotlar]

[Sayfa 23’teki çerçeve]

Tetkik Edenin Yüreğine Erişmek

◻ Mukaddes Kitabı tetkik edenin yüreğine erişmek üzere Yehova’nın yönlendirmesi için dua edin.—Nehemya 2:4, 5; İşaya 50:4.

◻ Tetkik edenin neye inandığını ve sahte bir inancı neden çekici bulabildiğini saptamaya çalışın.—Resullerin İşleri 17:22, 23.

◻ Ortak bir zemini korurken nazik, sabırlı şekilde, mantığa ve Kutsal Yazılara dayanan bir muhakeme sunmaya çalışın.—Resullerin İşleri 17:24-34.

◻ Mümkünse Mukaddes Kitap hakikatlerini etkili örneklemelerle pekiştirin.—Markos 4:33, 34.

◻ Tetkik edene, Mukaddes Kitaptan tam bilgiyi kabul etmenin yararlarını gösterin.—I. Timoteos 2:3, 4; II. Timoteos 3:14, 15.