Bölüm 9

Ölen Sevdiklerimize Ne Oluyor?

1. Sevilen biri öldüğü zaman insanlar ne hissederler?

“SEVİLEN biri öldüğünde yakınları acı çekiyor; çünkü ölüm, bilinmeyene verilen bir kayıptır.” Bu sözleri, babasının hemen ardından annesini de kaybeden biri söyledi. Bu kişi, kendisini acı ve boşluk duyguları içinde “boğuluyormuş” gibi hissetmişti. Belki benzer bir acıyı siz de yaşadınız. Ölmüş olan sevdiklerinizin şimdi nerede olduğunu ve onları bir daha görüp göremeyeceğinizi belki merak ettiniz.

2. Ölüm hakkında aklı karıştıran hangi sorular doğuyor?

² Bazı yerlerde kederli ana-babalara, “Tanrı en güzel çiçekleri koparıp göğe, Kendi yanına alır” denir. Gerçekten böyle mi? Ölmüş olan sevdiklerimiz bir ruh ülkesine mi gitti? Acaba bu, bazılarının Nirvana diye adlandırdığı, tüm acı ve arzulardan uzak mutlu bir durum olarak tanımlanan şey mi? Sevdiklerimiz cennetteki ölümsüz yaşama açılan bir kapıdan mı geçtiler? Ya da başkalarının iddia ettiği gibi, Tanrı’yı gücendirmiş olanlar için ölüm, bitmez tükenmez bir işkencenin içine mi düşmektir? Ölüler bizim yaşamımızı etkileyebilir mi? Bu tür sorulara doğru yanıtlar almak için, Tanrı’nın Sözü olan Mukaddes Kitaba başvurmalıyız.

İNSANLARDAKİ “RUH” NEDİR?

3. Sokrates ve Platon’un ölülerle ilgili düşünceleri neydi, bu bugün insanları nasıl etkiliyor?

³ Eski Yunanlı filozoflar Sokrates ve Platon erkek ve kadınların içinde yapısal olarak ölümsüz bir şeyin, başka sözlerle ölüm olayında sağ kalan ve gerçek anlamda asla ölmeyen bir canın olması gerektiğini düşündüler. Bugün dünya çapında milyonlarca insan buna inanıyor. Bu inanç, ölmüş olanların rahatıyla ilgilenilmesine, bir o kadar da onlardan korkulmasına yol açmaktadır. Mukaddes Kitap bize ölüler hakkında tamamen farklı şeyler öğretir.

4. (a) Tekvin, can hakkında bize ne der? (b) Tanrı, Âdem’i canlı duruma getirmek üzere içine ne yerleştirdi?

⁴ Ölülerin durumunu gözden geçirirken, ilk babamız Âdem’in bir cana sahip olmadığını unutmamalıyız. Kendisi bir candı. Tanrı, içimizi hayranlıkla dolduran bir yaratma eylemiyle, insanı, yani canı, yerin temel elementlerinden oluşturdu ve sonra içine “hayat nefesini” üfledi. Tekvin 2:7 bize şunları söyler: “RAB Allah yerin toprağından adamı yaptı, ve onun burnuna hayat nefesini üfledi; ve adam yaşıyan can oldu.” Âdem’in yaşamı solunum yoluyla sürdürüldü. Yine de, Tanrı’nın Âdem’in içine hayat nefesini vermesi, insanın ciğerlerine hava üflemekten çok daha fazlasını içeriyordu. Mukaddes Kitap, yeryüzünde yaşayan yaratıklarda etkin olan ‘hayat ruhundan’ veya ‘hayat kuvvetinden’ söz eder.—Tekvin 7:22.

5, 6. (a) “Hayat kuvveti” nedir? (b) Mezmur 146:4’te değinilen “ruh” bedene canlılık vermediği zaman ne oluyor?

⁵ Acaba ‘hayat kuvveti’ nedir? Bu, Tanrı’nın Âdem’in cansız bedeninin içine koyduğu yaşam kıvılcımıdır. Bu kuvvet daha sonra solunum süreciyle devam ettirildi. O halde Mezmur 146:4’te değinilen “ruh” nedir? Bu ayet ölen biri hakkında şunları söyler: “Onun ruhu çıkar, kendisi toprağa döner; hemen o günde kuruntuları yok olur.” Mukaddes Kitap yazarları “ruh” sözcüğünü bu şekilde kullanırken, akıllarında, beden öldükten sonra yaşamaya devam eden bedensiz bir can yoktu.

⁶ Ölüm anında insandan ayrılan “ruh” Yaratıcımızdan gelen hayat kuvvetidir. (Mezmur 36:9; Resullerin İşleri 17:28) Tıpkı elektriğin, güç verdiği aygıtların özelliklerini taşımadığı gibi, bu hayat kuvveti de, canlılık verdiği yaratığın özelliklerine sahip değildir. Elektrik kesildiğinde ışığın sönmesine benzer biçimde, biri öldüğünde, ruh (hayat kuvveti) bedendeki hücrelere canlılık verme işini sona erdirir. Hayat kuvveti insan bedenine güç vermeyi durdurduğunda insan, yani can, ölür.—Mezmur 104:29; Vaiz 12:1, 2, 7.

“TOPRAĞA DÖNECEKSİN”

7. Tanrı’ya itaat etmezse Âdem’e ne olacaktı?

⁷ Yehova, günah işleyen Âdem için ölümün ne anlama geleceğini açıkça anlattı. Tanrı şunları söyledi: “Toprağa dönünciye kadar, alnının terile ekmek yiyeceksin; çünkü ondan alındın; çünkü topraksın, ve toprağa döneceksin.” (Tekvin 3:19) Âdem nereye dönecekti? Yere, kendisinin yaratılmasında kullanılan toprağa. Âdem öldüğünde, basit bir ifadeyle, varlığı sona erecekti!

8. İnsanlar hangi yönden can olarak hayvanlardan üstün değildir?

⁸ Bu bakımdan, insanın ölümü hayvanlarınkinden farklı değildir. Onlar da birer candır, aynı ruh veya hayat kuvveti onlara da enerji vermektedir. (Tekvin 1:24) Vaiz 3:19, 20’de, hikmetli Süleyman bize şunları der: “Bu nasıl ölüyorsa, öteki de öyle ölüyor; hepsinin bir soluğu (ruhu) var; ve [ölüm açısından] adamın hayvana üstünlüğü yoktur; . . . . hepsi topraktandır, ve hepsi yine toprağa dönüyorlar.” İnsan, Tanrı’nın suretinde yaratıldığı, Yehova’nın niteliklerini yansıttığı için hayvanlardan üstündür. (Tekvin 1:26, 27) Fakat, ölünce hem insan hem de hayvan toprağa dönüyor.

9. Ölülerin durumu nedir ve nereye gidiyorlar?

⁹ Süleyman devamen şunları söyleyerek ölümün ne demek olduğunu açıklar: “Yaşıyanlar biliyorlar ki, öleceklerdir; fakat ölüler bir şey bilmezler.” Evet, ölüler hiçbir şey bilmezler. Bu durum karşısında Süleyman ısrarla şu teşvikte bulundu: “İşlemek için elinin bulduğu her ne ise, onu kuvvetinle işle; çünkü gitmekte olduğun ölüler diyarında iş ve düşünce, bilgi ve hikmet yoktur.” (Vaiz 9:5, 10) Ölenlerin gittiği yer neresidir? “Ölüler diyarı” (İbranice şe’olʹ), başka sözlerle insanlığın ortak mezarı. Ölmüş olan sevdiklerimiz şu anda hiçbir şeyin bilincinde değil. Onlar ne acı çekiyor ne de bizi herhangi bir şekilde etkileyebiliyorlar.

10. Sonumuzun ölüm olması gerekmediğini neden söyleyebiliriz?

¹⁰ Acaba biz ve sevdiklerimiz sadece birkaç yıl yaşayıp sonsuza dek yok mu olacağız? Mukaddes Kitap hayır, diyor. Âdem’in isyanı sırasında, Yehova Tanrı insanın işlediği günahın korkunç sonuçlarını kaldırmak üzere hemen bazı düzenlemeler yaptı. Ölüm, Tanrı’nın insanlıkla ilgili amacı içinde yer almıyordu. (Hezekiel 33:11; II. Petrus 3:9) Buna göre, bizim ve sevdiğimiz kimselerin sonunun ölüm olması gerekmiyor.

“UYUMUŞTUR”

11. İsa ölmüş olan dostu Lazar’ın durumunu nasıl tarif etti?

¹¹ Hem bizi hem de ölmüş olan sevdiklerimizi Âdem’in yol açtığı ölümden kurtarmak, Yehova’nın amacıdır. Bu nedenle, Tanrı’nın Sözü ölmüş kimselere uykuda olanlar olarak değinir. Örneğin, İsa Mesih dostu Lazar’ın öldüğünü öğrendikten sonra şakirtlerine şunları söyledi: “Dostumuz Lazar uyumuştur; ancak onu uyandırmak için gidiyorum.” Şakirtler bu sözlerin anlamını hemen kavrayamadıkları için, İsa açıkça şöyle söyledi: “Lazar ölmüştür.” (Yuhanna 11:11, 14) İsa sonra, Lazar’ın kızkardeşleri Marta ve Meryem’in, kardeşleri için yas tuttukları Beytanya kentine gitti. İsa Marta’ya, “kardeşin kıyam edecektir [kalkacaktır],” dediğinde, Marta, Tanrı’nın ölümün insan ailesi üzerindeki etkilerini kaldırmakla ilgili amacına imanını dile getirdi. Şunu söyledi: “Bilirim ki, kıyamette [dirilmede], son günde, kıyam edecektir.”—Yuhanna 11:23, 24.

12. Kardeşini kaybetmiş olan Marta ölülerle ilgili hangi ümide sahipti?

¹² Marta, herhangi bir şekilde, ölümden sonra başka bir yerde yaşamaya devam eden ölümsüz bir can düşüncesini dile getirmedi. Lazar’ın, varlığını sürdürmek üzere bir ruh ülkesine gittiğine inanmıyordu. Marta, harika bir dirilme ümidine iman besliyordu. Onun anladığı, Lazar’ın bedeninden ölümsüz bir canın ayrıldığı değil, ölü kardeşinin yaşamaya devam etmediğiydi. Tek çare kardeşinin dirilmesiydi.

13. İsa, Tanrı’nın verdiği hangi kudrete sahiptir ve bu kudreti nasıl gösterdi?

¹³ İnsanlığı kurtarmak için Yehova Tanrı’nın kudret verdiği kişi, İsa Mesih’tir. (Hoşea 13:14) Böylece, Marta’nın sözlerine karşılık olarak İsa şunu söyledi: “Kıyamet [dirilme] ve hayat benim; bana iman eden ölmüş olsa da, yaşar.” (Yuhanna 11:25) İsa, bu konuda Tanrı’nın kendisine verdiği kudreti, dört gündür ölü olan Lazar’ın mezarına gidip onu tekrar yaşama döndürdüğü zaman gösterdi. (Yuhanna 11:38-44) Bu dirilmeyi ve İsa Mesih’in gerçekleştirdiği başka diriltme olaylarını görenlerin sevincini gözünüzün önüne getirin!—Markos 5:35-42; Luka 7:12-16.

14. Dirilme ve ölümsüz bir can düşüncesi neden birbirine uymaz?

¹⁴ Bir an şöyle düşünün: Eğer can ölümden sonra yaşamaya devam ediyorsa, hiç kimsenin diriltilmeye veya yaşama döndürülmeye ihtiyacı olmamalı. Lazar’ın durumunda olduğu gibi, eğer o zaten harikulade bir semavi ödüle erişmişse, yeryüzündeki kusurlu yaşama dönmesi için diriltmek kişiye iyilik olmazdı. Aslında Mukaddes Kitap “ölümsüz can” ifadesini hiçbir zaman kullanmıyor. Bunun yerine, Kutsal Yazılar günah işleyen insan canının öldüğünü söylüyor. (Hezekiel 18:4, 20) Böylece, Mukaddes Kitap ölümden kurtuluşun gerçek çaresi olarak, bir diriltme düzenlemesine dikkat çeker.

“ANILMA MEZARLARINDA OLAN HERKES”

15. (a) “Dirilme” teriminin anlamı nedir? (b) Kişileri diriltmek Yehova Tanrı için neden sorun olmaz?

¹⁵ İsa’nın şakirtlerinin “dirilme” için kullandıkları sözcük, asıl anlamıyla “kalkmak” veya “ayağa kalkmak” demektir. Bu, hiçbir yaşam izi taşımayan ölüm durumundan çıkmak, sanki insanlığın ortak mezarından kalkmaktır. Yehova Tanrı bir kimseyi kolaylıkla diriltebilir. Neden? Çünkü Yehova yaşamın Kaynağıdır. İnsanlar bugün kişilerin ses ve görüntülerini video kasete çekebilir, onlar öldükten sonra bu çekimleri gösterebilirler. O halde, her şeye kadir Yaratıcımız da kuşkusuz her kişiyle ilgili ayrıntıları tam olarak kaydedip yeni oluşturulmuş bir beden vererek onu diriltebilir.

16. (a) İsa anılma mezarlarında olan herkes hakkında hangi vaatte bulundu? (b) Kişinin dirilmesinin neyle sonuçlanacağını belirleyecek etken nedir?

¹⁶ İsa Mesih şunları söyledi: “Çünkü, anılma mezarlarında olan herkesin onun [İsa’nın] sesini işitip çıkacağı saat geliyor; iyi şeyler yapmış olanlar hayat dirilmesine, kötü şeyler işlemiş olanlar, hüküm dirilmesine.” (Yuhanna 5:28, 29) Yehova’nın belleğinde olanların hepsi diriltilecek ve O’nun yolları konusunda bilgi alacaklar. Tanrı bilgisiyle uyumlu hareket edenler için bu bir hayat dirilmesi olacak. Oysa, Tanrı’nın öğrettiklerini ve yönetimini reddedenler için mahkûmiyet hükmüyle sonuçlanan bir dirilme olacaktır.

17. Kimler diriltilecek?

¹⁷ Adalet yolunda yürüyerek Yehova’ya hizmet etmiş kişilerin diriltilmesi doğaldır. Aslında, dirilme ümidi, şiddetli zulüm karşısında bile ölüme göğüs germek üzere birçoklarına güç vermiştir. Onlar, Tanrı’nın kendilerini yaşama döndürebileceğini biliyorlardı. (Matta 10:28) Fakat milyonlarca insan Tanrı’nın adil standartlarına uyup uymayacaklarını gösterme fırsatından yoksun şekilde öldü. Onlar da diriltilecek. Bu konuda Yehova’nın amacına güvenen resul Pavlus şunları söyledi: ‘Adil olanlar ile olmıyanların dirilmesi olacağını Tanrı’dan ümit ediyorum.’—Resullerin İşleri 24:15.

18. (a) Resul Yuhanna dirilme hakkında hangi rüyeti aldı? (b) “Ateş gölü”nde yok edilen nedir; bu “göl” neyi simgeliyor?

¹⁸ Resul Yuhanna, Tanrı’nın tahtı önünde duran diriltilmiş kişilerle ilgili heyecan veren bir rüyet gördü. Yuhanna sonra şunları yazdı: “Deniz kendisinde olan ölüleri verdi; ve ölüm ve ölüler diyarı kendilerinde olan ölüleri verdiler; ve her birine kendi işlerine göre hükmolundu. Ve ölüm ve ölüler diyarı ateş gölüne atıldılar. Ateş gölü, ikinci ölüm budur.” (Vahiy 20:12-14) Düşünün! Tanrı’nın belleğinde olan bütün ölülerin, insanlığın ortak mezarından, diğer bir deyişle, Hades (Yunanca haiʹdes) veya Şeol’den kurtulma ümitleri var. (Mezmur 16:10; Resullerin İşleri 2:31) Onlar, Tanrı’ya hizmet edip etmeyeceklerini işleriyle gösterme fırsatına sahip olacaklar. Ondan sonra “ölüm ve ölüler diyarı [Hades],” “ateş gölü” denilen yere atılacaktır; bu da, “Gehenna” terimi gibi, sonsuz yok oluşun simgesidir. (Luka 12:5) İnsanlığın ortak mezarı boşaltılmış olacak ve diriltilme tamamlandıktan sonra, artık var olmayacak. Mukaddes Kitaptan Tanrı’nın hiç kimseye işkence etmediğini öğrenmek büyük bir teselli verir!—Yeremya 7:30, 31.

DİRİLME NEREDE OLACAK?

19. İnsanlardan bazıları neden gökte diriltilecek ve Tanrı onlara ne tür bir beden verecek?

¹⁹ Sınırlı sayıda erkek ve kadın gökte yaşamak üzere diriltilecek. İsa ile birlikte krallar ve kâhinler olarak onlar, insanlığın ilk insan Âdem’den miras aldığı ölümün tüm etkilerini ortadan kaldırma işine katılacaklar. (Romalılar 5:12; Vahiy 5:9, 10) Tanrı, Mesih’le birlikte hüküm sürmek üzere göğe kaç kişi alacak? Mukaddes Kitaba göre, sadece 144.000 kişi. (Vahiy 7:4; 14:1) Yehova, gökte yaşayabilmeleri için diriltilmiş olanların her birine ruhi bir beden verecektir.—I. Korintoslular 15:35, 38, 42-45; I. Petrus 3:18.

20. Diriltilenler de içinde olmak üzere itaatli insanlık neyi görecek?

²⁰ Ölmüş olanların çoğu cennet benzeri bir yeryüzünde diriltilecek. (Mezmur 37:11, 29; Matta 6:10) Bazılarının gökte yaşamak üzere diriltilmesinin bir nedeni, Tanrı’nın yeryüzüyle ilgili amacını tamamlamaktır. Gökte İsa Mesih ve 144.000’ler, itaatli insanlığı, ilk ana-babamızın yitirdiği kusursuz duruma adım adım geri getirecekler. İsa’nın, yanındaki direğe asılmış ölmekte olan adama “sen benimle beraber cennette olacaksın” sözleriyle belirttiği gibi bu iş, diriltilmiş olanları da kapsamına alacak.—Luka 23:42, 43.

21. Peygamber İşaya ve resul Yuhanna’ya göre, ölüm ne olacak?

²¹ Bugün çok şeyin böylesine anlamsız ve yararsız olmasına yol açan ölüm, cennet yeryüzünde ortadan kaldırılacak. (Romalılar 8:19-21) Peygamber İşaya’nın bildirdiği gibi, Yehova Tanrı ‘ölümü ebediyen yutacak.’ (İşaya 25:8) İtaatli insanlığın acılardan ve ölümden kurtulacağı zamanla ilgili resul Yuhanna’ya bir rüyet verildi. Evet, “Allah kendisi onlarla olacaktır; ve gözlerinden bütün gözyaşlarını silecek; ve artık ölüm olmıyacak; ve artık matem ve ağlayış ve acı da olmıyacak; çünkü evelki şeyler geçtiler.”—Vahiy 21:1-4.

22. Dirilme hakkındaki bilgi sizi nasıl etkiliyor?

²² Mukaddes Kitabın net öğretileri, ölülere ne olduğu konusundaki karışıklığı ortadan kaldırıyor. Kutsal Yazılar, ölümün yok edilecek “son düşman” olduğunu açıkça belirtiyor. (I. Korintoslular 15:26) Dirilme ümidi hakkındaki bilgiden büyük bir güç ve teselli elde edebiliriz! Tanrı’nın belleğinde bulunan ölmüş sevdiklerimiz, Kendisini sevenler için hazırladığı bütün iyi şeylere sahip olmak üzere ölüm uykusundan uyandırılacağı için ne denli mutlu olabiliriz! (Mezmur 145:16) Bu tür bereketlerin gelmesi Tanrı’nın Gökteki Krallığı aracılığıyla başarılacaktır. Peki bu krallığın yönetimi ne zaman başlayacak? Görelim.

BİLGİNİZİ SINAYIN

İnsanlardaki ruh nedir?

Ölülerin durumunu nasıl tanımlarsınız?

Kimler diriltilecek?

[Sayfa 85’teki resim]

İsa’nın Lazar’ı mezardan çağırıp dirilttiği gibi, milyonlarca insan da diriltilecek

[Sayfa 86’daki resim]

‘Tanrı ölümü sonsuza dek yuttuğu’ zaman sevinç olacak