Zaman Akışında Olayların Ölçülmesi
1. (a) Yehova’nın tam bir zamanlayıcı olduğunu gösteren nedir? (b) Mukaddes Kitap kronolojisiyle ilgili anlayış nasıl gelişmiştir?
1 Daniel’e verilen “kuzey kralı” ve “güney kralı” ile ilgili rüyette, Yehova’nın meleği “muayyen vakit” ya da “belirlenen zaman (YÇ)” ifadesini kullandı. (Dan. 11:6, 27, 29, 35) Kutsal Yazıların başka birçok ayetinde Yehova’nın tam bir zamanlayıcı olduğu ve amacını tam zamanında gerçekleştirdiği gösterilir. (Luka 21:24; I. Sel. 5:1, 2) O, Sözü olan Mukaddes Kitapta önemli olayların zaman akışı içindeki yerini saptamamıza yardım eden “yönlendirici işaretler” sağlamıştır. Mukaddes Kitap kronolojisiyle ilgili anlayış çok gelişmiştir. Arkeologların ve başka uzmanların araştırmaları çeşitli sorunları aydınlığa kavuşturmuş, böylece Mukaddes Kitaptaki birçok önemli olayın zamanını saptamamız mümkün olmuştur.—Sül. Mes. 4:18.
2. Sıra sayıların nasıl hesaplandığına dair bir örnek verin.
2 Sıra Sayılar ve Asal Sayılar. 24. ve 25. paragraflarda, asal sayılarla sıra sayıları arasındaki farkı öğrenmiştik. Mukaddes Kitapla ilgili dönemleri bugünkü tarihlendirme yöntemleriyle hesaplarken bunu aklımızda tutalım. Örneğin, “Yahuda kıralı Yehoyakinin otuz yedinci sürgünlük yılından” bahsedilirken kullanılan “otuz yedinci” ifadesiyle belirtilen bir sıra sayıdır. Dolayısıyla 36 tam yılı ve bazı günleri, haftaları veya ayları (36. yılı ne kadar geçmişse) içerir.—Yer. 52:31.
3. (a) Mukaddes Kitapta yer alan tarihleri belirlemeye hangi kraliyet kayıtları yardım eder? (b) Krallık yılı ve tahta çıkış yılı neydi?
3 Krallık Yılları ve Tahta Çıkış Yılları. Mukaddes Kitap, hem Babil ve Pers krallıklarının devlet işlerinden, hem de Yahuda ve İsrail yöneticilerinin kraliyet kayıtlarından bahseder. Tüm bu dört krallığın kraliyet kronolojisi, kralların hüküm sürdüğü dönemler esas alınarak doğru biçimde hesaplanmış ve aynı hesaplama sistemi tüm Mukaddes Kitaptaki kayıtları tarihlendirmek üzere kullanılmıştır. Mukaddes Kitap alıntıda bulunduğu kaynağın adını çoğu kez verir. Örneğin “Süleymanın işleri kitabı”na değinir. (I. Kır. 11:41) Bir kralın hüküm sürdüğü dönem, krallık yıllarının tümünü ve tahta çıkış yılını içerir. Krallık yılları kralın hüküm sürdüğü resmi yıllardı ve genellikle Nisan’dan Nisan’a veya ilkbahardan ilkbahara sayılırdı. Bir kral, öncülünün yerine tahta geçip onun hüküm sürdüğü krallık süresini bitirdiğinde, gelecek baharın Nisan ayına kadar olan ayların ait olduğu yıldan, onun tahta çıkış yılı olarak bahsedilirdi. Böyle olmakla beraber, onun kendi resmi krallık süresi gelecek 1 Nisan’dan başlayarak hesaplanırdı.
4. Mukaddes Kitap kronolojisinin krallık yıllarına göre nasıl hesaplanabileceğini gösterin.
4 Bir örnek olarak Süleyman, hüküm sürmeye MÖ 1037’nin Nisan’ından belirli bir süre önce başladı ve o zaman Davud hâlâ yaşıyordu. Kısa bir süre sonra Davud öldü. (I. Kır. 1:39, 40; 2:10) Böyle olmakla beraber, Davud’un son krallık yılı, 40 yıllık yönetiminin bir kısmı olarak hesaplanan MÖ 1037’nin ilkbaharına kadar devam etti. Eksik yıl, Süleyman’ın hüküm sürmeye başladığı dönemden itibaren başlayıp MÖ 1037’nin ilkbaharına kadar sürdü ki, bu dönem Süleyman’ın tahta çıktığı yıldı ve babasının halen süren yönetim dönemini de içeren bu dönem bir krallık yılı olarak hesaplanmadı. O nedenle Süleyman’ın ilk tam krallık yılı MÖ 1037’nin Nisan ayına kadar başlamadı. (I. Kır. 2:12) Her ne olursa olsun, Süleyman’ın yönetiminin tam olarak 40 krallık yılı sürdüğü bir gerçektir. (I. Kır. 11:42) Krallık yıllarını tahta çıkış yıllarından bu şekilde ayrı tutmak, Mukaddes Kitap kronolojisini doğru olarak hesaplamayı mümkün kılar.