Saklayın
Kendi Kanımın Kullanıldığı Tıbbi Yöntemlerle ve Kanın Küçük Kısımlarıyla İlgili Görüşüm Ne Olmalı?
Mukaddes Kitap, gerçek Hıristiyanlara “kandan sakınmalarını” emreder (Elçi. 15:20). Bu nedenle, Yehova’nın Şahitleri tam kanın veya kanın dört asıl bileşeninin, yani alyuvarların, akyuvarların, trombositlerin ve plazmanın naklini kabul etmezler. Aynı zamanda, onlar kan bağışında bulunmazlar ya da kendi kanlarının sonradan kullanılmak üzere depolanmasına da izin vermezler (Lev. 17:13, 14; Elçi. 15:28, 29).
Kanın küçük kısımları nelerdir? Onların kullanımı konusunda neden her Hıristiyan kendi kararını vermelidir?
Kanın küçük kısımları kanda yer alan unsurlardır ve ayrıştırma denen bir işlemle elde edilir. Örneğin, kanın dört asıl bileşeninden biri olan plazma şu maddelere ayrılabilir: yaklaşık yüzde 91 oranında su; yaklaşık yüzde 7 oranında proteinler (örneğin albüminler, globülinler, fibrinojenler) ve yaklaşık yüzde 1,5 oranında diğer maddeler (örneğin besinler, hormonlar, gazlar, vitaminler, atık maddeler ve elektrolitler).
Acaba kandan sakınma emri kanın küçük kısımlarını da kapsar mı? Böyle olduğunu söyleyemeyiz. Mukaddes Kitapta kanın küçük kısımları hakkında kesin talimatlar bulunmaz.a Tabii, bu küçük kısımlardan birçoğu, tıbbi amaçlar için bağışlanmış kanlardan elde edilir. Bu maddelerin tıbbi kullanımını kabul edip etmemek konusunda her Hıristiyan vicdani kararını vermelidir.
Böyle kararlar verirken şu sorular üzerinde düşünün: Kanın tüm küçük kısımlarını reddetmenin, bazı ilaçları (örneğin, virüslerle ve hastalıklarla mücadele için ya da kanamayı durdurmak amacıyla kanın pıhtılaşmasına yardım için kullanılan ilaçları) da kabul etmemem anlamına geldiğini biliyor muyum? Bir doktora kanın küçük kısımlarından bazılarını kullanmayı neden reddettiğimi veya kabul ettiğimi açıklayabilir miyim?
Kendi kanımın kullanıldığı bazı tıbbi yöntemler hakkında neden kişisel olarak karar vermeliyim?
Gerçek Hıristiyanlar kan bağışında bulunmuyor ya da kendi kanlarının sonradan kullanılmak üzere depolanmasına izin vermiyor olsalar da, bir kişinin kanının kullanıldığı bazı yöntemlerin ya da testlerin Mukaddes Kitap ilkeleriyle açıkça çeliştiği söylenemez. Bu nedenle, her birey kendi kanının kullanıldığı bazı tıbbi yöntemleri kabul edip etmemek konusunda kendi vicdani kararını vermelidir.
Böyle kararlar verirken kendinize şu soruları sorun: Eğer kanımın bir kısmı vücudumun dışına çıkacak ve kan dolaşımı bir süre için kesintiye uğrayabilecekse, vicdanım bu kanı hâlâ vücudumun bir kısmı olarak görmeme ve bu nedenle, ‘yere dökülmesi’ gerekmediğini düşünmeme izin verecek mi? (Tesn. 12:23, 24). Tıbbi bir yöntem sırasında kanımın bir kısmı alınsa, değiştirilse ve vücuduma tekrar geri verilseydi, Mukaddes Kitaba göre eğitilmiş vicdanım rahatsız olacak mıydı? Kendi kanımın kullanıldığı tüm tıbbi yöntemleri reddetmenin, diyaliz ya da kalp-akciğer makinesinin kullanımı gibi tedavi yöntemlerini de reddetmem anlamına geldiğini biliyor muyum? Bir karar vermeden önce bu konuyu dua ederek ele aldım mı?b
Kişisel kararım ne olmalı?
Sonraki sayfalarda bulunan iki anket formunu inceleyin. Anket Formu 1’de kandan elde edilen bazı küçük kısımlar sıralanıyor ve tıpta nasıl yaygın şekilde kullanıldıkları anlatılıyor. Bu küçük kısımlardan hangisinin kullanılmasını kabul edip etmeyeceğinizi belirtmek için size uygun gelen seçeneği işaretleyin. Anket Formu 2’de sizin kanınızın kullanıldığı, bazı yaygın tıbbi yöntemler sıralanıyor. Bu yöntemlerden hangisini kabul edip etmeyeceğinizi belirtmek için size uygun gelen seçeneği işaretleyin. Bu anket formları yasal belgeler değildir; ancak bu formlardaki yanıtlarınızı tıbbi belgenizi ya da hastanelerin talep ettiği formları doldururken size yardımcı olması için kullanabilirsiniz.
Siz kendi kararınızı vermelisiniz ve başkasının sizin yerinize karar vermesine izin vermemelisiniz. Benzer şekilde, hiç kimse de başka bir Hıristiyanın kararlarını eleştirmemelidir. Bu konularda “herkes kendi sorumluluğunu taşıyacak” (Gal. 6:4, 5).
[Dipnotlar]
a Bu konu hakkında faydalı bilgiler 15 Haziran 2004 tarihli Gözcü Kulesi dergisi, sayfa 29-31’de bulunuyor.
b Bu konu hakkında faydalı bilgiler 15 Ekim 2000 tarihli Gözcü Kulesi dergisi sayfa 30, 31’de ve Transfusion Alternatives—Documentary Series (Belgesel Dizi: Kan Naklinin Alternatifleri) başlıklı DVD’de bulunuyor.
[Sayfa 5’teki çizelge]
Anket Formu 1
HIRİSTİYANLAR İÇİN KİŞİSEL KARARINIZ
UYGUN OLMAYANLAR
TAM Seçiminiz
KAN KÜÇÜK KISIMLAR
PLAZMA ALBÜMİN: PLAZMANIN YAKLAŞIK %4’Ü
Plazmadan elde edilen bir
proteindir. Bitkilerde, süt ve
yumurta gibi gıdalarda ve
emziren bir annenin
sütünde albüminin farklı
türleri bulunur. Bazen,
şok ve ciddi yanık tedavisinde ․․ Albümini kabul
kullanılan hacim artırıcıların için ediyorum
de kandan elde edilen ya da
albümin bulunur. Bu ürünler ․․ Albümini kabul
yaklaşık %25 oranında albümin etmiyorum
içerebilir. Eritropoietin’in (EPO)
bazı formülleri de dahil,
başka birçok ilacın
formülünde de çok az
miktarda albümin bulunur.
İMMÜNOGLOBÜLİNLER:
PLAZMA’NIN YAKLAŞIK %3’Ü
Virüslerle ve hastalıklarla
(örneğin difteri, tetanos, ․․ İmmünoglobülinleri
viral hepatit ve kuduz) kabul ediyorum
mücadelede kullanılan bazı ya da
ilaçlarda bulunan protein ․․ İmmünoglobülinleri
yapısındaki kısımlardır. kabul etmiyorum
Aynı zamanda, cenini, yaşamını
tehdit eden bazı tıbbi
durumlardan korumak; yılan
ya da örümcek zehrinin
etkilerini gidermek için de
kullanılabilir.
PIHTILAŞMA FAKTÖRLERİ:
PLAZMANIN %1’İNDEN AZ
Kanamanın durması için kanın
pıhtılaşmasına yardım eden
çeşitli proteinler vardır. ․․ Kandan elde edilen
Bunlardan bazıları, kanama pıhtılaşma faktörlerini
eğilimi fazla olan hastalara kabul ediyorum
verilir. Aynı zamanda pıhtılaşma ya da
faktörleri, yaraların kapanması ve ․․ Kandan elde edilen
ameliyat sonrası kanamanın pıhtılaşma faktörlerini
durdurulması için kullanılan kabul etmiyorum
tıbbi yapıştırıcılarda da
bulunur. Pıhtılaşma faktörlerinin
karışımlarından biri
kryopresipitat (donmuş çökelti)
olarak bilinir.
Dikkat: Artık bazı pıhtılaşma
faktörleri kanın dışındaki
kaynaklardan da elde ediliyor.
ALYUVARLAR HEMOGLOBİN: ALYUVARLARIN %33’Ü
Tüm vücuda oksijen ve
akciğerlere karbondioksit ․․ Hemoglobini
taşıyan bir proteindir. kabul ediyorum
İnsan ya da hayvan ya da
hemoglobininden elde ․․ Hemoglobini
edilen ürünler, ciddi kabul etmiyorum
kansızlığı veya çok fazla
kan kaybı olan hastaların
tedavisinde kullanılabiliyor.
HEMİN: ALYUVARLARIN
%2’SİNDEN AZ
Hemoglobinden elde edilen
ve bir enzimin işlevini ․․ Hemini kabul
önleyen bir maddedir. ediyorum
Sindirim, sinir ve dolaşım ya da
sistemini etkileyen ve ․․ Hemini
seyrek görülen genetik kabul ediyorum
bir kan hastalığı grubunun
(porfiri olarak bilinir)
tedavisinde kullanılır.
AKYUVARLAR İNTERFERONLAR: AKYUVARLARIN
KÜÇÜK BİR KISMI
Bazı virüs enfeksiyonlarıyla
ve kanserlerle mücadele ․․ Kandan elde edilen
eden proteinlerdir. interferonları
İnterferonların çoğu kabul ediyorum
kandan elde edilmez. ya da
Bazıları, insan ․․ Kandan elde edilen
akyuvarlarının küçük interferonları
kısımlarından elde edilir. kabul ediyorum
TROMBOSİTLER Şu anda, tıbbi tedavide
doğrudan kullanılmak
üzere trombositlerden
ayrıştırılmış hiçbir
küçük kısım yoktur.
[Sayfa 6’daki çizelge]
ANKET FORMU 2
KİŞİSEL KARARINIZ
KENDİ KANINIZIN KULLANILDIĞI TIBBİ YÖNTEMLER
*Dikkat: Bu tıbbi yöntemlerin her birini uygulama şekli doktordan doktora değişir. Önerilen yöntemin Mukaddes Kitap ilkeleriyle ve vicdani kararlarınızla uyumlu olup olmadığından emin olmak için, doktorunuzdan bu yöntemin neler içerdiğini tam olarak anlatmasını isteyin.
TEDAVİNİN İSMİ İŞLEVİ Seçiminiz
(Bu yöntemlerden
herhangi birini
kabul etmeden
ya da reddetmeden
önce doktorunuzla
konuşmak isteyebilirsiniz.)
HÜCRE KURTARMA Kan kaybını azaltır.
Ameliyat sırasında bir
yaradan ya da vücut
boşluğundan dökülen ․․ Kabul ediyorum
kan yeniden kazanılır. ․․ Kabul edebilirim*
Kan yıkanır veya filtre ․․ Kabul etmiyorum
edilir ve sonra, muhtemelen
devam eden bir süreçte
hastaya tekrar geri verilir.
HEMODİLÜZYON Kan kaybını azaltır.
Ameliyat sırasında kan
torbalara aktarılır,
onun yerine hastaya ․․ Kabul ediyorum
kansız hacim artırıcılar ․․ Kabul edebilirim*
verilir. Böylece ameliyat ․․ Kabul etmiyorum
sırasında hastada kalan kan
sulandırılmışo lur ve daha az
alyuvar içerir. Ameliyat
sırasında ya da sonunda
torbalardaki kan hastaya
tekrar verilir.
KALP-AKCİĞER Dolaşımı devam ettirir.
MAKİNESİ Kan, yapay kalp-akciğer
makinesine aktarılır; ․․ Kabul ediyorum
orada oksijenlenir ve ․․ Kabul edebilirim*
hastaya tekrar geri ․․ Kabul etmiyorum
verilir.
DİYALİZ Bir organ gibi işlev
görür.
Diyalizde kan bir
makineden geçerken ․․ Kabul ediyorum
filtre edilip ․․ Kabul edebilirim*
yıkanırve hastaya ․․ Kabul etmiyorum
tekrar geri verilir.
EPİDURAL KAN Omurilik sıvısının
YAMASI sızmasını durdurur.
Hastanın az miktarda
kanı, omuriliği çevreleye ․․ Kabul ediyorum
zara enjekte edilir. ․․ Kabul edebilirim*
Bu yöntem, omurilik ․․ Kabul etmiyorum
sıvısının sızmasına
yol açan deliği
kapamak için kullanılır.
PLAZMAFEREZ Hastalıkları tedavi
eder.
Kan alınır ve plazmanın
ayrılması için filtre edilir.
Plazmanın yerine başka bir
madde konup, kan hastaya
tekrar geri verilir. Bazı
doktorlar hastanın
plazmasının yerine, başka ․․ Kabul ediyorum
bir kişiden alınan ․․ Kabul edebilirim*
plazmayı koymak ․․ Kabul etmiyorum
isteyebilirler. O takdirde,
bu seçenek bir Hıristiyan
için uygun olmayacaktır.
ETİKETLEME Hastalıkları teşhis
eder ya da tedavi eder.
Hastadan bir miktar
kan alınır, ilaçla ․․ Kabul ediyorum
karıştırılır hastaya ․․ Kabul edebilirim*
tekrar geri verilir. ․․ Kabul etmiyorum
Kanın vücut dışında
kaldığı sürenin
uzunluğu değişebilir.
TROMBOSİT JELİ; Yaraları kapar,
OTOLOG kanamayı azaltır.
(“HASTANIN KENDİ Hastadan bir miktar
KANINDAN ELDE kan alınır ve trombosit
EDİLMİŞ” ANLAMINDA) ile akyuvar bakımından
zengin bir eriyikte ․․ Kabul ediyorum
yoğunlaştırılır. Bu eriyik ․․ Kabul edebilirim*
ameliyat bölgelerine veya ․․ Kabul etmiyorum
yaralara uygulanır.
Dikkat: Bazı ürünlerde
sığır kanından elde
edilen bir pıhtılaşma
faktörü de bulunur.