Oruç
Tanım: İbadet amacıyla yeme, içme gibi şeylerden kendini belirli bir süre ya da biçimde alıkoyma.
Tanrı geçmişte oruç tutulmasını emretti mi?
Lev. 23:27: “Bu yedinci ayın onuncu günü Kefaret Günüdür. Sizin için kutsal toplantı olacak; nefsinizi kıracaksınız.” (Tanrı Musa aracılığıyla verdiği kanunda sadece bir gün, yani Kefaret Günü oruç tutulmasını emretti. Kanunda İsrailoğullarının o gün ‘nefsini kırması’ emredilmişti; bu ifade genel olarak oruç anlamına gelir.)
Yoel 2:12: “‘Şimdi bütün yüreğinizle Bana dönün, oruç tutun, ağlayıp feryat edin.’ Yehova’nın sözü.” (Kefaret Günü oruç tutulması Musa Kanunundaki tek zorunlu oruç olmasına rağmen, İsrailliler başka durumlarda da oruç tuttular. Bunların arasında tövbenin gösterilmesi için gönüllü olarak tutulan oruçlar vardı. Ayrıca büyük bir tehlikeyle karşı karşıyayken ve Tanrı’nın rehberliğine ciddiyetle ihtiyaç duyulduğunda oruç tutmak uygundu. [Çıkış 34:28; 1. Samuel 7:6; 2. Tarihler 20:3; Ezra 8:21; Ester 4:3, 16’ya bakın].)
Tanrı geçmişte tutulan tüm oruçları kabul etti mi?
İşaya 58:3-7: “‘Oruç tutuyoruz neden görmüyorsun; nefsimizi kırıyoruz neden hiç dikkate almıyorsun?’ diyorlardı. Aslında sizler oruç tuttuğunuz gün keyfinize bakar, yanınızda çalışanlara nefes aldırmazsınız. Kavga dövüş için, gaddarca yumruklamak için oruç tutuyorsunuz. Sesinizi göklere duyurmak istediğiniz gün böyle mi oruç tutulur? Benim istediğim oruç böyle mi olmalı, insanoğlunun sadece nefsini kırdığı bir gün mü olmalı? Saz gibi başını eğmek, çul serip kül üzerinde oturmak mı? Buna mı oruç, buna mı Yehova’yı hoşnut eden gün diyorsunuz? Benim istediğim oruç, kötülük prangasını açmak, boyunduruk bağlarını çözmek, ezilenleri özgür bırakmak, her boyunduruğu kırmak değil mi? Ekmeğini aç insanla bölüşmen, evsiz barksız mazlumu evine getirmen değil mi? Çıplağı giydirmen, kendi etinden kanından olandan kaçınmaman değil mi?” (Tuttukları orucun kabul edilmesi için itaat etmeli ve yanlış davranışlarını düzeltmeliydiler. Yehova Tanrı, kötü işleri ve yanlış güdüleri nedeniyle İsrailoğullarından bazılarının tuttuğu orucu da görmezden geldi [Yer. 14:12; Zek. 7:5].)
İsa’nın takipçilerinden belli günlerde oruç tutmaları istendi mi?
İbr. 9:28: “Mesih de birçoklarının günahını yüklenmek için Tanrı’ya yalnızca bir kere sunuldu.” (Pavlus 9. bölümde Kefaret Günü ile temsil edilen bağışlanmayı İsa Mesih’in gerçekleştirdiğini anlatır. Tüm Kanunla birlikte Kefaret Günü oruç tutma emri de sona erdi [Rom. 10:4]. İsa öğrencilerine oruç tutmalarını emretmedi.)
İsa ve öğrencileri neden oruç tuttular?
İsa ve öğrencileri Musa Kanunu geçerli olduğu sürece ona uydular. İsa öğrencilerine, oruç tutmak isterlerse nasıl davranmaları gerektiğini anlattı, ama oruç tutmalarını hiç emretmedi (Mat. 6:16-18; 9:14). Hatta ölümünden sonra oruç tutacaklarını söyledi (Mat. 9:15). Ancak bu bir emir değildi. İsa bu sözlerle, onun ölümünün öğrencilerini yemeden içmeden kesecek kadar üzeceğini kastediyordu. Diriltildikten sonra tekrar onlarla birlikte olacaktı ve artık bu tür bir nedenle oruç tutmalarına gerek kalmayacaktı (Luka 5:34, 35). Yine de, öğrencileri gerek duyduklarında bunu yaptılar (Elçi. 13:2, 3; 14:23).
Bazı çevirilerde, Matta 17:21 (İÇÇ; KM, dipnot) ve Markos 9:29 (İÇÇ) gibi kısımlarda oruçtan bahsedilir. Fakat bu ifadeler metne sonradan eklenmiştir; en eski Yunanca Kutsal Kitap elyazmalarında bulunmaz.
Hıristiyanların tuttuğu Büyük Perhiz Kutsal Yazılara dayanır mı?
Bazıları Büyük Perhiz’in İsa’nın vaftizinden sonra kırk gün çölde tuttuğu oruca dayandığını iddia eder. Acaba İsa o zaman her yıl tutulması gereken dinsel bir gelenek mi başlattı? Hayır. Bu, Kutsal Kitapta İsa’nın ilk takipçileri arasında böyle bir uygulamanın kayıtlı olmamasından anlaşılıyor. Büyük Perhiz ilk kez Mesih’ten sonraki dördüncü yüzyılda tutuldu. Hıristiyan Âleminin diğer birçok öğretisi gibi bu da putperest kaynaklardan alındı.
Büyük Perhiz İsa’nın vaftizinden sonra çölde oruç tutması örneğinden kaynaklanıyorsa, neden dirilme vakti olduğuna inanılan Paskalyadan önceki haftalarda tutuluyor? İsa ölümünden önceki günlerde oruç tutmadı. İncil kayıtları, öldürülmesinden yalnızca birkaç gün önce İsa’nın ve öğrencilerinin Beytanya’da bazı evlere gittiklerini ve yemek yediklerini belirtir. Ölümünden önceki gece ise Fısıh yemeğini yedi (Mat. 26:6, 7; Luka 22:15; Yuhn. 12:2).
Belirli günlerde şekilci bir uygulama olarak oruç tutmak konusunda Kutsal Kitap ne der?
Matta 6:16-18: “Oruç tuttuğunuz zaman ikiyüzlüler gibi surat asmayı bırakın. Çünkü onlar oruç tuttuklarını insanlara belli etmek için perişan bir ifade takınırlar. Emin olun, onlar karşılıklarını tam olarak aldılar. Fakat sen oruç tuttuğun zaman başına yağ sürüp yüzünü yıka. Böylece oruç tuttuğunu insanlara değil, gözlerden gizli olan Babana göstermiş olursun; gizli şeyleri de gören Baban sana karşılığını verecektir.” (Böyle bir dindarlık gösterisi insanların hayranlığını ve onayını kazanabilirdi. Oysa, Tanrı böyle dikkat çekmeyi amaçlayan bir gösteriden memnun olmaz.)
Kol. 2:20-23: “Neden sanki bu dünyaya ait olanlar gibi, ‘Şunu alma!, Bunu tatma!, Ona dokunma!’ türünden kurallara bağlanıyorsunuz? Bu kurallar, kullanılıp tüketilen şeylerle ilgili insan öğretilerine ve emirlerine dayanırlar. Gerçekten de, kişinin kendince uyguladığı, sahte alçakgönüllülük ve bedene eziyet içeren tapınmada bu şeylerin bir hikmeti varmış gibi görünür. Ancak nefis mücadelesinde hiçbir değer taşımazlar” (Yoel 2:12-14’e de bakın).
Tanrı’yı memnun etmek isteyenlerin belli durumlarda oruç tutmaları uygun mu?
2. Sam. 12:16, 17: “Davut çocuk için Tanrı’ya yakarıp oruç tuttu. Evine gidip bütün gece yerde yattı. Evindeki ihtiyarlar başına toplanıp onu yerden kaldırmak istediler, fakat o kalkmak istemedi, onlarla birlikte yemek de yemedi.” (Davut Yehova’dan merhamet görmek istiyordu. Tüm gücüyle ve duygularıyla dua ettiğinden yemek yemedi. Zihin sıkıntılı bir konuyla meşgulse, vücut gıda aramayabilir. Bu Tanrı için, oruç tutan kişinin yoğun duygularının belirtisidir. İşlenen bir günah nedeniyle Tanrı’yla ilişki bozulduğunda oruç bunu düzeltmese de kişi bir süre yemek yemek istemeyebilir.)
Neh. 9:1: “Aynı ayın yirmi dördüncü gününde İsrailoğulları bir araya geldi. Başlarına toprak saçıp çula bürünmüş, oruç tutuyorlardı.” (Nehemya 9:38; 10:29, 30 ayetlerinin gösterdiği gibi İsrailoğulları önemli bir karar vermek üzereydi. Tüm cemaat suçlarını itiraf edip ant içmeden önce oruç tuttu. İsa’nın takipçileri de bir konu üzerinde derin düşünmeleri ya da ciddi bir karar vermeleri gerektiğinde kısa bir süre yiyip içmemeyi tercih edebilir. [Ayrıca Yeremya 36:8-10; Elçiler 13:2,3 ile karşılaştırın].)
Oruç da içinde olmak üzere, yaptığımız herhangi bir şey sayesinde bağışlanmayı hak ettiğimizi iddia etmemiz mümkün değildir. Oruç tutmak kişisel bir karardır; kimse başkasını yargılamamalı. Kutsal Kitap oruç tutmamızı ya da tutmamamızı emretmez (Rom. 14:17).