Hayatımız ve Hizmetimiz İbadeti Kitapçığı İçin Kaynaklar

8-14 HAZİRAN

TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | BAŞLANGIÇ 46-47

Ruhi Hazineleri Keşfedin

it-1-E 220 p. 1

Âdetler ve Jestler

Ölenin gözlerini elle kapamak. Yehova Yakup’a şöyle demişti: “Senin gözlerini Yusuf kapayacak” (Ba 46:4). O dönemde ölen kişinin gözlerini kapatmak genelde ilk doğan oğlun göreviydi. Belli ki Yehova bu sözleriyle Yakup’a, ilk oğulluk hakkının Yusuf’a ait olması gerektiğini gösteriyordu (1Ta 5:2).

nwtsty, Elç 7:14’teki inceleme notu

hepsi yetmiş beş kişiydi: İstefanos Yakup’un Mısır’a gelen ailesinin tümünün 75 kişi olduğunu söylerken, İbranice Kutsal Yazılardaki belirli bir ayetten alıntı yapmamış olabilir. Bu sayı, İbranice Kutsal Yazıların Masoretik metninde geçmez. Ba 46:26 şöyle der: “Yakup’un oğullarının eşleri dışında, Mısır’a onunla gelen ve kendi soyundan olan tüm canların sayısı altmış altıydı.” 27. ayet şöyle devam eder: “Yakup’un Mısır’a gelen ev halkı toplam yetmiş candı.” Bu iki ayette insanlar iki farklı şekilde sayılıyor: Belli ki ilki sadece Yakup’un soyundan olanlar, ikincisi ise Mısır’a gelenlerin toplam sayısı. Yakup’un soyundan Çk 1:5 ve Tkr 10:22’de de bahsedilir ve orada kişi sayısı “yetmiş” olarak geçer. Anlaşılan İstefanos Yakup’un geniş ailesindeki daha çok kişiyi kapsayan üçüncü bir rakam veriyordu. Bazıları bu rakamın, Yusuf’un oğulları Manasse ve Efraim’in oğullarını ve torunlarını da kapsadığı görüşünde, ki Ba 46:20’nin Septuagint tercümesinde onlardan söz edilir. Bazılarıysa bu rakamın, Ba 46:26’da rakama dahil edilmeyen, Yakup’un gelinlerini de kapsadığı görüşünde. Dolayısıyla “yetmiş beş” rakamı genel bir toplam olabilir. Bununla birlikte İstefanos, İbranice Kutsal Yazıların o dönemde yaygın çapta kullanılan kopyalarına dayanarak bu rakamı kullanmış olabilir. Bilginler yıllardır, Ba 46:27 ve Çk 1:5’in Yunanca Septuagint tercümesinde geçen rakamın “yetmiş beş” olduğunu biliyor. Ayrıca 20. yüzyılda Lût Gölü’nde, Çk 1:5’in geçtiği İbranice iki fragman bulundu ve bunlarda geçen rakam da “yetmiş beş.” İstefanos bu eski metinlerden birine dayanarak o rakamı kullanmış olabilir. Bu görüşlerden hangisi doğru olursa olsun, İstefanos’un verdiği rakamın farklı olmasının tek nedeni, Yakup’un soyunun farklı şekilde sayılmasıydı.

15-21 HAZİRAN

TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | BAŞLANGIÇ 48-50

“Yaşlıların Bize Anlatacak Çok Şeyi Var”

it-1-E 1246 p. 8

Yakup

Yakup ölüm döşeğindeyken, Yusuf’un oğlu olan iki torununa hayırdua etti ve Tanrı’nın yönlendirmesiyle Efraim’i, abisi Manasse’nin önüne geçirdi. İlk oğlun hakkı olan iki paylık mirası alacak oğlu Yusuf’a da şunları dedi: “Ben, Amorilerin elinden kılıcımla, yayımla aldığım topraklardan sana, kardeşlerine verdiğimden bir pay fazla veriyorum” (Ba 48:1-22; 1Ta 5:1). Yakup, Şekem yakınlarındaki araziyi Hamor’un oğullarından savaşmadan, parayla satın almıştı (Ba 33:19, 20). Dolayısıyla Yusuf’a verdiği vaat, Yakup’un gelecekte olacaklarla ilgili imanını gösteriyordu. Yakup, soyunun ileride Kenan’ı fethedeceğini bildiriyor ve bu fethi onun oku ve yayıyla zaten yapmışlar gibi anlatıyordu. Yusuf’un fethedilen o topraklardan alacağı iki pay, Efraim ve Manasse kabilelerine verilen iki paydı.

22-28 HAZİRAN

TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | ÇIKIŞ 1-3

Ruhi Hazineleri Keşfedin

g04-E 8/4 6 p. 5

Musa Gerçekten Yaşadı mı?

Mısırlı bir prensesin Musa gibi bir çocuğu evine alması ihtimal dışı mıydı? Hayır, çünkü Mısırlıların inancına göre cennete gitmek için bu tür iyilikler yapmak gerekirdi. Arkeolog Joyce Tyldesley evlat edinme hakkında şöyle diyor: “Mısırlı kadınlar hem yasal hem de ekonomik hakları açısından en azından kâğıt üzerinde erkeklerle eşitti ve . . . . kadınlar evlat edinme hakkına sahipti.” Evlat edinme sözleşmesi niteliğindeki eski bir papirüs, bir kadının kölelerini evlat edindiğini belgeler. Musa’nın annesinin sütanne olarak tutulması hakkında bir Kutsal Kitap sözlüğü şöyle yazar: “Musa’nın emzirilmesi için öz annesine para verilmesi, Mezopotamya’da bulunan evlat edinme sözleşmelerinde geçen düzenlemelerle benzerlik gösterir” (The Anchor Bible Dictionary).

29 HAZİRAN–5 TEMMUZ

TANRI’NIN SÖZÜNDEKİ HAZİNELER | ÇIKIŞ 4-5

Ruhi Hazineleri Keşfedin

it-2-E 12 p. 5

Yehova

“Tanımak” kelimesi her zaman aşina ya da farkında olmak anlamına gelmez, bazen daha kapsamlı olabilir. Akılsız bir adam olan Nabal Davut’un adını bilmesine rağmen ‘Davut da kimmiş? O da kim oluyor?’ diye sordu (1Sa 25:9-11; ayrıca 2Sa 8:13 ile karşılaştırın). Firavun da benzer şekilde Musa’ya şöyle dedi: “Yehova kim ki sözünü dinleyip İsrail’i salıvereyim? Yehova’yı tanımam, İsrail’i de salıvermem” (Çk 5:1, 2). Belli ki Firavun bu sözleriyle, Yehova’yı gerçek Tanrı olarak kabul etmediğini ya da O’nun, Mısır kralı ve icraatları üzerindeki yetkisini tanımadığını, ayrıca Musa ve Harun aracılığıyla bildirdiği amacını yerine getirecek kadar güçlü biri olarak görmediğini anlatmaya çalışıyordu. Fakat şimdi, hem Firavun ve tüm Mısır halkı hem de İsrailoğulları bu ismin gerçek anlamını öğrenecek ve temsil ettiği Kişiyi tanıyacaktı. Yehova Musa’ya da açıkladığı gibi, bunu İsrailoğullarıyla ilgili amacını gerçekleştirerek, onları kölelikten kurtararak, Vaat Edilmiş Toprakları onlara vererek ve böylece atalarıyla ahdini yerine getirerek yapacaktı. Bu şekilde İsrailoğulları, O’nun ‘Tanrıları Yehova olduğunu anlayacaklardı’ (Çk 6:4-8).