Islık Dili Beceri Gerektiren Bir “Konuşma” Şekli
UYANIŞ! YAZARI, MEKSİKA
◼ Meksika’nın Oaxaca eyaletinin dağlık bölgelerinde yaşayan Mazatek halkının ne sabit telefonları ne de cep telefonları var. Yine de 2 kilometre ya da daha uzak mesafeler arasında, örneğin tepelerdeki kahve plantasyonlarında çalışırken birbirleriyle iletişim kurabiliyorlar. Peki bunun sırrı ne? Uzun zaman önce Mazatekler aralarında bir ıslık dili geliştirmiş. Genç bir Mazatek olan Pedro şöyle diyor: “Mazatek dili tonlamalı bir dildir. Dolayısıyla ıslık çaldığımızda konuşma dilinin tonunu ve ritmini taklit ediyoruz. Ve parmaklarımızın yardımı olmadan sadece dudaklarımızla ıslık çalıyoruz.”a
Pedro’nun arkadaşı olan Fidencio kendi dillerinden türetilmiş ıslık dilinin avantajını şöyle dile getiriyor: “Bu iletişim yolunu uzun mesafelerde ve genellikle kısa sohbetler için kullanıyoruz. Diyelim ki, bir baba oğlunu bakkala tortilla almaya gönderiyor, fakat domatesi söylemeyi unutuyor. Eğer çocuk onu duyamayacak kadar uzaklaşmışsa babası gerekli talimatları ıslık çalarak verebilir.”
Yehova’nın Şahitleri de birbiriyle iletişim kurmak için bazen ıslık kullanıyor. Pedro şöyle diyor: “Uzak sahalara giderken benimle gelmesi için bir biraderi davet etmek istediğimde, onun evine kadar gitmeme gerek olmuyor. Sadece ıslık çalıyorum, yetiyor.”
“Böylece kimin ‘konuştuğunu’ anlıyoruz” diyor Pedro, “her birimizin kendine özgü bir ıslığı var. Genellikle sadece Mazatek erkekleri ıslık dili kullanıyor. Bir kadın bu dili anlayabilir, hatta aile içinde kullanabilir, fakat başka bir erkekle konuşmak için bu dili kullanmaz. Bu hoş karşılanmaz.”
Islık dili sadece Mazateklere özgü değildir; Çin’de, Kanarya Adalarında, Papua Yeni Gine’de ve Türkiye’nin Doğu Anadolu bölgesinde ıslık dili kullanılır. Bu insanların ortak özelliği dağların ve sık ormanların bulunduğu bölgelerde yaşamalarıdır. Aslında 70’ten fazla ıslık dili kullanılıyor olabilir ve bunların en az 12’si hakkında araştırma yapılmıştır.
İnsanların yaratıcılığına hayran olmamak mümkün değil. Gerçekten de, bu beceriyi iletişim kurma yönündeki güçlü istekle birleştirdiğimiz zaman ortaya çıkabilecek sonuçlar hayal edebileceklerimizin çok ötesindedir, hatta neredeyse sınırsızdır!
[Dipnot]
a Bir başvuru kaynağı şunları açıklıyor: “Mazatekler ıslığın hızında, tınısında ve şiddetindeki değişikliklerle karşı tarafa pek çok kavramı iletebiliyor.”