EKLESIASTA

1 Lawa i marito ya muhlengeleti,+ n’wana wa Davhida hosi ya le Yerusalema.+

10 Xana wu kona nchumu lowu munhu a nga vulaka a ku, “Vona lexi, i xintshwa”?

12 Mina muhlengeleti, ndzi ve hosi ya Israyele eYerusalema.+ 13 Ndzi tinyike nkarhi wo kambisisa ni ku lavisisa hi vutlhari+ swilo hinkwaswo leswi endliweke laha misaveni,+ ntirho wo tika lowu Xikwembu xi wu nyikeke vanhu leswaku va wu endla.

16 Kutani ndzi tibyele ndzi ku: “Vona! Ndzi kume vutlhari lebyikulu ku tlula munhu wihi ni wihi la veke kona ndzi nga si va kona eYerusalema+ naswona mbilu ya mina yi kume vutlhari byo hlamarisa ni vutivi.”+ 17 Ndzi tikarhatile leswaku ndzi twisisa vutlhari, ku hunguka ni vuphukuphuku+ kambe na swona leswi i ku hlongorisa moya.

2 Kutani ndzi byele mbilu ya mina ndzi ku: “Tiphine u tsaka u vona leswaku u ta vuyeriwa hi yini.” Kambe ni sweswo a swi ndzi pfunanga nchumu.

 2 Ndzi vule leswi mayelana ni ku hleka, “I vuhunguki!”

Naswona mayelana ni ntsako ndzi te, “Xana wu pfuna yini?”

3 Ndzi nwe vhinyo leswaku ndzi vona loko yi ta ndzi tisela ntsako,+ kambe a ndzi yi pfumelelanga leswaku yi ndzi pfilunganya miehleketo; ndzi tlhele ndzi tiendla xiphukuphuku ku vona leswaku i yini xa nkoka lexi vanhu va nga xi endlaka loko va ha hanya eka masikunyana lawa va nga na wona emisaveni. 4 Ndzi endle mitirho leyikulu.+ Ndzi tiakele tiyindlu;+ ndzi tirimela masimu ya madiriva.+ 5 Ndzi rime masimu ni mitanga, ndzi byala mirhi yo hambanahambana ya mihandzu eka yona. 6 Ndzi tiakele madamu ya mati leswaku ndzi ta cheleta mirhi. 7 Ndzi kume malandza ya xinuna ni ya xisati,+ kasi man’wana ma velekiwe endyangwini wa mina. Ndzi tlhele ndzi va ni swifuwo swo tala, tihomu ni tinyimpfu,+ ku tlula hinkwavo lava veke kona ndzi nga si va kona eYerusalema. 8 Ndzi tihlengeletele silivhere ni nsuku,+ rifuwo ra tihosi ni ra swifundzha.+ Ndzi ve ni vayimbeleri vaxinuna ni vaxisati, swin’we ni nchumu lowu endlaka leswaku vavanuna va tsaka swinene, ku nga wansati, ina, vavasati vo tala. 9 Xisweswo ndzi ve ni ndhuma ni rifuwo ku tlula hinkwavo lava nga tshama va va kona eYerusalema+ ndzi nga si va kona naswona vutlhari bya mina a byi ndzi sukelanga.

10 A ndzi titsonanga nchumu lexi a ndzi xi navela.+ Mbilu ya mina a ndzi yi alelanga muxaka na wun’we wa ku titsakisa hikuva mbilu ya mina a yi tiphina hikwalaho ka ntirho wa mina hinkwawo wa matimba, naswona yoleyo a ku ri hakelo ya ntirho wa mina hinkwawo wa matimba.+ 11 Kambe loko ndzi anakanyisisa hi mitirho ya mina hinkwayo ni ntirho hinkwawo wa matimba lowu ndzi tikarhateleke ku wu endla,+ ndzi xiye leswaku hinkwaswo a swi nga pfuni nchumu, i ku hlongorisa moya;+ a ku nga ri na nchumu wa nkoka laha misaveni.+

12 Kutani ndzi kambisise vutlhari ni vuhunguki ni vuphukuphuku.+ (Hikuva xana loyi a taka endzhaku ka hosi a nga endla yini? U ta endla leswi se swi endliweke.) 13 Naswona ndzi xiye leswaku vutlhari byi tlula vuphukuphuku,+ ku fana nileswi ku vonakala ku tlulaka munyama.

14 Matihlo ya lowo tlhariha ma le nhlokweni yakwe;+ kambe xihunguki xi famba emunyameni.+ Ndzi tlhele ndzi swi xiya leswaku hinkwavo va humeleriwa hi nchumu lowu fanaka.+ 15 Kutani ndzi byele mbilu ya mina ndzi ku: “Leswi humelelaka xihunguki na mina swi ta ndzi humelela.”+ Hikwalaho, xana swi ndzi pfuna yini ku tlhariha ku tlula mpimo? Hiloko ndzi byela mbilu ya mina ndzi ku: “Leswi na swona a swi pfuni nchumu.” 16 Hikuva a nga kona la nga ta tsundzukiwa hilaha ku nga heriki, hambi i munhu wo tlhariha kumbe xiphukuphuku.+ Hinkwavo va ta rivariwa enkarhini lowu taka. Naswona xana lowo tlhariha u ta fa njhani? Ku fana ni xiphukuphuku.+

17 Kutani ndzi sungule ku venga vutomi,+ hikuva hinkwaswo leswi endliwaka laha misaveni a swi ndzi dyisa mbitsi, hinkwaswo a swi nga pfuni nchumu,+ i ku hlongorisa moya.+ 18 Ndzi sungule ku venga swilo hinkwaswo leswi ndzi swi tirheleke hi matimba emisaveni,+ hikuva ndzi boheka ku swi siyela munhu loyi a nga ta ta endzhaku ka mina.+ 19 Naswona i mani la tivaka leswaku munhu wa kona u ta tlhariha kumbe u ta va xiphukuphuku?+ Nilokoswiritano u ta lawula swilo hinkwaswo leswi ndzi tirhiseke matimba ya mina ni vutlhari leswaku ndzi swi kuma. Leswi na swona a swi pfuni nchumu. 20 Kutani ndzi sungule ku vilela hikwalaho ka ntirho hinkwawo wa matimba lowu ndzi tikarhateleke ku wu endla laha misaveni. 21 Hikuva munhu a nga tirha hi matimba, hi vutlhari, hi vutivi ni hi vuswikoti, kambe swilo swakwe u boheka ku swi siyela loyi a nga swi tirhelangiki.+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu, i khombo lerikulu.

22 Xana munhu u vuyeriwa hi yini eka ntirho wakwe hinkwawo wa matimba ni ku navela loku n’wi endlaka a tirha hi matimba laha misaveni?+ 23 Phela ntirho wakwe wu n’wi vangela gome ni mbitsi vutomi byakwe hinkwabyo,+ nivusiku a nga etleli.+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu.

24 Ku hava nchumu wo antswa eka munhu ku tlula ku dya ni ku nwa ni ku tlhela a tiphina hi ntirho wakwe wa matimba.+ Leswi na swona ndzi swi xiyile leswaku swi huma eka Xikwembu xa ntiyiso,+ 25 hikuva i mani la dyaka ni ku nwa ku ndzi tlula?+

26 Munhu loyi a xi tsakisaka xi n’wi nyika vutlhari ni vutivi ni ntsako,+ kambe loko ku ri mudyohi xi n’wi nyika ntirho wo hlengeleta rifuwo leswaku a ta nyika loyi a tsakisaka Xikwembu xa ntiyiso.+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu, i ku hlongorisa moya.

9 Xana mutirhi u vuyeriwa hi yini eka mitirho yakwe hinkwayo?+ 10 Ndzi wu vonile ntirho lowu Xikwembu xi wu nyikeke vanhu leswaku va wu endla. 11 Xi endle swilo hinkwaswo swi saseka hi nkarhi wa swona.+ Xi tlhele xi endla leswaku vanhu va navela ku hanya hilaha ku nga heriki; nilokoswiritano vanhu a va nge pfuki va wu twisisile ntirho lowu Xikwembu xa ntiyiso xi wu endleke ku sukela eku sunguleni ku ya fika emakumu.

12 Ndzi gimete hileswaku a ku na nchumu wo antswa eka vona ku tlula ku tsaka ni ku endla leswinene loko va ha hanya,+ 13 nileswaku un’wana ni un’wana u fanele a dya a tlhela a nwa ni ku tsaka hikwalaho ka ntirho wakwe hinkwawo wa matimba. I nyiko leyi humaka eka Xikwembu.+

14 Se ndza swi tiva leswaku hinkwaswo leswi Xikwembu xa ntiyiso xi swi endlaka swi ta va kona hilaha ku nga heriki. A swi koteki ku engetela kumbe ku hunguta swo karhi eka swona. Xikwembu xa ntiyiso xi swi endle tano leswaku vanhu va ta xi chava.+

15 Leswi swi endlekaka se swi endlekile ni leswi swa ha taka swi tshame swi va kona;+ kambe Xikwembu xa ntiyiso xi kambisisa leswi vanhu va swi hlongorisaka.

16 Ndzi tlhele ndzi xiya leswi laha misaveni: Ematshan’wini ya vululami a ku ri ni vuhomboloki naswona ematshan’wini ya ku lulama a ku ri ni vuhomboloki.+ 17 Hiloko ndzi tibyela ndzi ku: “Xikwembu xa ntiyiso xi ta avanyisa lavo lulama ni lavo homboloka,+ hikuva xin’wana ni xin’wana lexi endlekaka xi ni nkarhi wa xona.”

18 Ndzi tlhele ndzi tibyela mayelana ni vanhu leswaku Xikwembu xa ntiyiso xi ta va kambela, xi va komba leswaku a va hambananga ni swiharhi, 19 hikuva laha vanhu va helelaka kona ni swiharhi swi helela kona; hinkwaswo swi fikeriwa hi makumu lama fanaka.+ Hilaha xin’wana xi faka hakona ni lexin’wana xi fisa sweswo; hinkwaswo swi ni moya wun’we.+ Hikwalaho munhu a nga swi tluli swiharhi, hikuva hinkwaswo a swi pfuni nchumu. 20 Hinkwaswo swi ya endhawini yin’we.+ Hinkwaswo swi huma entshurini+ naswona hinkwaswo swi tlhelela entshurini.+ 21 I mani la swi tivaka loko ku ri hileswaku moya wa vanhu wu tlhandlukela ehenhla nileswaku moya wa swiharhi wu rhelela ehansi?+ 22 Ndzi tlhele ndzi swi vona leswaku a ku na nchumu wo antswa ku tlula ku va munhu a tiphina hi ntirho wakwe,+ yoleyo i hakelo yakwe; hikuva i mani la nga n’wi endlaka a kota ku vona leswi nga ta humelela loko a nga ha ri kona?+

4 Ndzi tlhele ndzi xiya ndlela leyi vanhu va tshikileriwaka ha yona emisaveni. Ndzi vone mihloti ya lava tshikileriwaka naswona a ku nga ri na loyi a va chavelelaka.+ Naswona lava va tshikilelaka a va ri ni matimba, a ku nga ri na munhu wo va chavelela. 2 Kutani ndzi khensise lava se va feke ku ri ni lava hanyaka.+ 3 Kambe loyi a antswaka ku tlula hinkwavo hi loyi a nga si velekiwaka,+ loyi a nga si vonaka mitirho yo tika leyi endliwaka emisaveni.+

4 Ndzi tlhele ndzi swi xiya leswaku ku tikarhata ka vanhu vo tala ni ku humelela ka vona ku susumetiwa hi ku phikizana ni van’wana;+ leswi na swona a swi pfuni nchumu, i ku hlongorisa moya.

5 Xiphukuphuku xi tshama hi mavoko kutani xi dlaya hi ndlala.*+

6 Swa antswa ku wisa ku ri ni ku tshamela ku tirha ni ku hlongorisa moya.+

7 Ndzi tlhele ndzi xiya mhaka yin’wana leyi humelelaka laha misaveni leyi nga pfuniki nchumu: 8 Ku ni munhu loyi a nga yexe, loyi a nga riki na munghana; a nga na n’wana kumbe makwavo kambe a nga tshiki ku tirha hi matimba. A nga eneriseki hi rifuwo.+ Kambe a nga pfi a tivutisa a ku, ‘Kasi ndzi tirhela vamani hi matimba ndzi tlhela ndzi titsona swilo leswinene’?+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu, i ntirho lowu dyisaka mbitsi.+

9 Vambirhi va antswa ku tlula un’we,+ hikuva va ni hakelo leyinene ya ntirho wa vona wa matimba. 10 Hikuva loko un’wana wa vona a wa, loyi un’wana a nga n’wi pfuxa. Kambe, xana ku ta endleka yini loko munhu a wa ku nga ri na loyi a nga n’wi pfunaka?

11 Ku engetela kwalaho, loko vanhu vambirhi va etlela swin’we va kufumela, kambe wun’we a nga kufumerisa ku yini? 12 Munhu wo karhi a nga hlula un’we a ri yexe kambe vambirhi va nga n’wi hlula. Ni ntambhu ya miluko yinharhu a yi nge tsemeki hi ku olova.

13 N’wana loyi a nga xisiwana kambe a tlharihile wa antswa ku ri ni hosi leyi dyuhaleke leyi nga xiphukuphuku+ leyi alaka ku tsundzuxiwa.+ 14 Hikuva u* hume ekhotsweni leswaku a ta va hosi+ hambileswi a velekiweke a ri xisiwana.+ 15 Ndzi va vonile vanhu hinkwavo lava hanyaka emisaveni swin’we ni ndlela leyi swi n’wi fambelaka ha yona n’wana loyi a nga ta teka xitulu xa vuhosi. 16 Hambileswi a tshamaka a ri ni vaseketeri, kambe lava nga ta va kona endzhaku a va nge vi na mhaka na yena.+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu, i ku hlongorisa moya.

5 Rindza milenge ya wena nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u ya endlwini ya Xikwembu xa ntiyiso;+ swa antswa ku tshinela leswaku u ya yingisela+ ku ri ni ku endla gandzelo hilaha swiphukuphuku swi endlaka hakona+ hikuva a swi swi xiyi leswaku leswi swi swi endlaka swi bihile.

2 U nga hatliseli ku vulavula, kumbe u tsutsumela ku va ni rito emahlweni ka Xikwembu xa ntiyiso,+ hikuva Xikwembu xa ntiyiso xi le tilweni kasi wena u la misaveni. Hi yona mhaka u nga fanelangiki u tata marito.+ 3 Phela norho wu va kona hikwalaho ko tshamela ku anakanya hi swilo swo tala+ naswona xiphukuphuku xi tikomba hi ku jakatseka.+ 4 Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u hlambanyela Xikwembu swo karhi, hatla u swi endla,+ hikuva a xi tsakisiwi hi swiphukuphuku.+ Leswi u swi hlambanyeke, swi endle.+ 5 Swa antswa u nga hlambanyi ku ri ni ku hlambanya kutani u nga swi endli.+ 6 U nga pfumeleli nomu wa wena wu ku dyohisa+ naswona u nga byeli ntsumi leswaku a ku ri xihoxo.+ Hikwalaho ka yini u fanele u hlundzukisa Xikwembu xa ntiyiso hileswi u swi vulaka lerova xi onha ntirho wa wena?+ 7 Hikuva tanihi leswi milorho yi vaka kona hikwalaho ko tshamela ku anakanya hi swilo swo tala,+ xisweswo, ku vulavula ngopfu a swi pfuni nchumu. Kambe chava Xikwembu xa ntiyiso.+

8 Loko u vona swisiwana swi tshikileriwa naswona vanhu va nga avanyisiwi hi ndlela leyinene emugangeni lowu u tshamaka eka wona, swi nga ku hlamarisi.+ Hikuva ndhuna yoleyo yi vekiwe tihlo hi loyi a nga ehenhla ka yona naswona ku ni van’wana lava nga ehenhla ka volavo.

9 Nakambe, hinkwavo va vuyeriwa hi leswi humesiwaka hi misava; hambi ku ri hosi na yona yi dya leswi humaka emasin’wini.+

10 Loyi a rhandzaka mali a nge pfuki a korwile hi yona, ni loyi a rhandzaka rifuwo u tshamela ku lava rin’wana.+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu.+

11 Loko leswinene swi tala, lava swi dyaka va engeteleka.+ Naswona xana swi n’wi pfuna yini n’wini wa swona, handle ko swi languta hi matihlo?+

12 Bya nandziha vurhongo bya loyi a tirhelaka un’wana, hambi a ri ni swakudya switsongo kumbe swo tala, kambe loyi a nga ni rifuwo ro tala a nga etleli.

13 Ku ni khombo lerikulu leri ndzi ri voneke emisaveni: rifuwo leri munhu a tihlengeletelaka rona, ri n’wi vangela maxangu. 14 Rifuwo rolero ri lovile hikwalaho ko bindzula hi vusopfa, kutani loko a va ni n’wana u hava xo n’wi nyika xona xi va ndzhaka.+

15 Leswi munhu a humiseke xiswona ekhwirini ra mana wakwe, u ta fambisa xiswona a nga ambalanga, hilaha a teke hakona.+ Naswona a ku na lexi a nga fambaka na xona eka hinkwaswo leswi a swi tirheleke hi matimba.+

16 Leswi na swona i khombo lerikulu: Leswi a tiseke xiswona u ta fambisa xiswona; naswona xana munhu u vuyeriwa hi yini loko a tshamela ku tirha hi matimba a tirhela moya?+ 17 Nakambe, siku ni siku a nga tiphini loko a dya,* u ni mbitsi, wa vabya naswona u tshama a hlundzukile.+

18 Leswi ndzi swi voneke swi ri swinene naswona swi fanerile hi leswi: munhu u fanele a dya, a nwa, a tlhela a tiphina hi ntirho lowu a wu endlaka+ hi ku tiyimisela loko a ha hanya, eka masiku ma nga ri mangani lawa Xikwembu xa ntiyiso xi n’wi nyikeke wona, hikuva yoleyo i hakelo yakwe.+ 19 Nakambe, loko Xikwembu xa ntiyiso xi nyika munhu rifuwo+ ni ndlela yo tiphina ha rona, u fanele a ri teka kutani a tsaka hi ntirho wakwe lowu a wu endleke. Leyi i nyiko leyi humaka eka Xikwembu.+ 20 Phela nileswaku masiku ya vutomi byakwe ma le ku fambeni a nge swi voni hikuva Xikwembu xa ntiyiso xi endla leswaku a tshama a tsakile.+

6 Ku ni khombo rin’wana leri ndzi ri voneke emisaveni naswona ri tolovelekile exikarhi ka vanhu: 2 Xikwembu xa ntiyiso xi nyika munhu rifuwo ni ku xiximeka leswaku a nga pfumali nchumu eka leswi a swi navelaka; kambe Xikwembu xa ntiyiso a xi n’wi pfumeleli leswaku a tiphina hi swona, xi tshika munhu un’wana a tiphina hi swona. Leswi na swona a swi pfuni nchumu naswona i khombo lerikulu. 3 Loko munhu o va tatana ku ringana ka 100, a tlhela a hanya malembe yo tala a kondza a dyuhala kambe a nga tiphini hi leswi a nga na swona a nga si fa, mina ndzi ri u tluriwa hi n’wana loyi a velekiweke a file.+ 4 Hikuva n’wana loyi u tele swa hava a tlhela a nyamalala emunyameni kutani vito rakwe ri funengetiwa hi munyama. 5 Hambileswi a nga si tshamaka a vona dyambu kumbe ku tiva swo karhi, wa antswa swinene ku tlula wanuna yoloye.+ 6 Swi pfuna yini ku hanya malembe ya 2 000 kambe u nga tiphini? Xana vanhu hinkwavo a va heleli endhawini yin’we?+

7 Munhu u tirha hi matimba leswaku a enerisa khwiri rakwe;+ kambe a nga eneriseki. 8 Kahlekahle, lowo tlhariha u vuyeriwa hi yini loko a tlula xiphukuphuku+ kumbe, xana xisiwana xi vuyeriwa hi yini loko xi kota ku tiyisela swiphiqo swa vutomi? 9 Swa antswa ku tiphina hi leswi matihlo ma swi vonaka ku ri ni ku navela leswi u nga riki na swona. Leswi na swona a swi pfuni nchumu, i ku hlongorisa moya.

10 Xin’wana ni xin’wana lexi nga kona i khale xi thyiwe vito naswona swa tiveka leswaku munhu u njhani; kutani a nge swi koti ku phikizana ni loyi a n’wi tlulaka hi matimba. 11 Ku vulavula ngopfu a swi pfuni nchumu; naswona, xana munhu swi n’wi vuyerisa hi yini? 12 I mani loyi a tivaka leswi munhu a faneleke a swi endla eka masikunyana ya vutomi bya yena bya hava, lawa ma hundzaka ku fana ni ndzhuti?+ Xana u kona loyi a nga byelaka munhu leswi nga ta humelela emisaveni loko a nga ha ri kona?

7 Vito lerinene ra antswa ku ri ni mafurha lamanene,+ ni siku ra ku fa ra antswa ku ri ni siku ra ku velekiwa. 2 Swa antswa ku ya endlwini ya xirilo ku ri ni ku ya enkhubyeni,+ hikuva kwalaho hi laha vanhu hinkwavo va nga ta helela kona naswona lava hanyaka va fanele va swi tsundzuka sweswo. 3 Swa antswa ku va ni gome ku ri ni ku hleka,+ hikuva xikandza lexi nga ni gome xi endla mbilu yi antswa.+ 4 Mbilu ya lavo tlhariha yi le ndlwini ya xirilo, kambe mbilu ya swiphukuphuku yi le ndlwini ya ku tsaka.+

5 Swa antswa ku yingisa lowo tlhariha a ku tshinya+ ku ri ni ku yingisela risimu ra swiphukuphuku. 6 Hikuva loko xiphukuphuku xi hleka, swi fana ni mpfumawulo wa mitwa leyi tshwaka ehansi ka poto;+ leswi na swona a swi pfuni nchumu. 7 Kambe ku tshikileriwa ku nga pengisa munhu wo tlhariha naswona mbilu ya munhu ya onhaka loko a pfumela ku xaviwa.+

8 Makumu ya mhaka ma antswa ku ri ni masungulo ya yona. Swa antswa ku lehisa mbilu ku ri ni ku tikukumuxa.+ 9 U nga hatliseli ku hlundzuka,+ hikuva i swiphukuphuku leswi endlaka tano.+

10 U nga vuli u ku, “Hikwalaho ka yini mikarhi ya khale a yi antswa ku tlula ya sweswi?” hikuva loko u vutisa sweswo a wu kombisi vutlhari.+

11 Vutlhari ni ndzhaka i swinene naswona swa pfuna eka lava hanyaka. 12 Hikuva vutlhari i xisirhelelo+ ku fana nileswi mali yi nga xisirhelelo,+ kambe vutivi byi pfuna hi leswi: Vutlhari byi hlayisa vutomi bya n’wini wa byona.+

13 Ehleketisisa hi ntirho wa Xikwembu xa ntiyiso, hikuva i mani la nga ololoxaka leswi xi swi gombonyokiseke?+ 14 Hi siku lerinene na wena endla leswinene,+ kambe hi siku ra khombo, tsundzuka leswaku masiku wolawo hinkwawo ma endliwe hi Xikwembu,+ leswaku vanhu va nga swi tivi leswi nga ta va humelela enkarhini lowu taka.+

15 Ndzi vone swilo hinkwaswo hi nkarhi lowu nga pfuniki nchumu wa ku hanya ka mina,+ ndzi vone munhu la lulameke a lova hambileswi a a lulamile,+ ndzi vona ni munhu wo homboloka a hanya nkarhi wo leha ni vubihi byakwe.+

16 U nga vi la lulameke ku tlula mpimo,+ kumbe u vonaka u tlharihe ku tlula mpimo.+ Hikwalaho ka yini u fanele u tidlaya?+ 17 U nga vi wo homboloka ku tlula mpimo kumbe u va xiphukuphuku.+ Hikwalaho ka yini u fanele u fa ku nga si va nkarhi wa wena?+ 18 Swa antswa ku yingisa xitsundzuxo lexi kambe u nga rivali lexin’wana;+ hikuva loyi a chavaka Xikwembu u ta swi yingisa haswimbirhi.

19 Vutlhari byi endla munhu wo tlhariha a va ni matimba swinene ku tlula vavanuna va khume emutini.+ 20 Hikuva a nga kona munhu la lulameke emisaveni loyi a endlaka leswinene ntsena naswona a nga dyohiki.+

21 Nakambe, u nga tekeli enhlokweni hinkwaswo leswi vanhu va swi vulaka;+ hikuva u nga twa nandza wa wena a ku rhukana; 22 phela u swi tiva kahle embilwini ya wena leswaku na wena u rhukane van’wana.+

23 Hinkwaswo leswi ndzi swi kambele hi vutlhari, kutani ndzi te: “Ndzi ta va ni vutlhari.” Kambe ndzi tsandzekile. 24 Leswi swi veke kona swi le kule swinene naswona swi dzike ngopfu. I mani la nga swi twisisaka?+ 25 Ndzi kongomise mbilu ya mina leswaku yi tiva ni ku kambisisa ni ku lavisisa vutlhari ni lexi vangaka leswaku swilo swi endleka, ni ku twisisa leswaku vuphukuphuku i vuhomboloki ni ku penga i vuphunta.+ 26 Kutani ndzi kume leswi: Wansati loyi a fanaka ni nete ya vahloti u ni khombo swinene ku tlula ni rifu, loyi mbilu yakwe yi fanaka ni tinkoka* naswona mavoko yakwe ma fanaka ni tinketana ta le khotsweni. Loyi a tsakisaka Xikwembu xa ntiyiso u ta n’wi balekela wansati yoloye,+ kambe mudyohi u ta phaseka.+

27 “Waswivo, hi leswi leswi ndzi swi kumeke,” ku vula muhlengeleti.+ “Ndzi kambisise swilo swo hambanahambana leswaku ndzi fikelela xiboho, 28 kambe leswi a ndzi tshamela ku swi lavisisa a ndzi swi kumanga. Ndzi kume wanuna un’we eka vanhu va gidi, kambe eka vanhu volavo a ndzi n’wi kumanga wansati. 29 Ndzi kume leswi ntsena: Xikwembu xa ntiyiso xi endle vanhu va lulamile,+ kambe vona va tilukele makungu yo tala.”+

8 I mani la fanaka ni munhu wo tlhariha? I mani la tivaka nhlamuselo ya mhaka? Vutlhari bya munhu byi sasekisa xikandza xakwe byi susa ku khwanyana exikandzeni xakwe.

2 Mina ndzi ri: “Yingisa swileriso swa hosi+ hikwalaho ka leswi u xiximaka xihlambanyo xa wena eka Xikwembu.+ 3 U nga hatliseli ku suka emahlweni ka yona.+ U nga endli swo biha;+ hikuva yi nga endla xin’wana ni xin’wana lexi yi xi lavaka, 4 phela rito ra hosi a ri tluriwi;+ i mani loyi a nga yi vutisaka a ku, ‘Xana u endla yini?’”

5 Loyi a yingisaka xileriso a nge weriwi hi khombo+ naswona mbilu yo tlhariha yi ta tiva nkarhi lowu faneleke ni vuavanyisi.+ 6 Mhaka yin’wana ni yin’wana yi ni nkarhi ni ndlela leyi yi lulamisiwaka ha yona,+ hikuva vanhu va ni swiphiqo swo tala. 7 Leswi ku nga riki na munhu loyi a tivaka leswi nga ta endleka, i mani la nga n’wi byelaka ndlela leyi swi nga ta endleka ha yona?

8 Tanihi leswi a nga riki kona loyi a nga lawulaka matimba ya vutomi, hikwalaho a nga kona loyi a nga sivelaka rifu loko ri fikile.+ Tanihi leswi a nga riki kona loyi a nga ntshunxiwaka hi nkarhi wa nyimpi, hilaha ku fanaka, vubihi a byi nge va tshiki va baleka lava hanyaka hi byona.

9 Hinkwaswo leswi ndzi swi vonile, endzhaku ko kambisisa ntirho wun’wana ni wun’wana lowu endliwaka laha misaveni, enkarhini wolowo hinkwawo, munhu u fuma munhu un’wana ku n’wi endla swo biha.+ 10 Naswona ndzi vone vanhu vo homboloka va ri karhi va lahliwa, lava a va tala ku nghena va huma endhawini yo kwetsima, kambe va hatle va rivariwa emutini lowu a va endla sweswo eka wona.+ Leswi na swona a swi pfuni nchumu.

11 Leswi lava endlaka swo biha va nga hatliki va xupuriwa,+ vanhu va va ni xivindzi xo endla swo biha.+ 12 Hambiloko mudyohi o endla swo biha ka dzana a tlhela a hanya nkarhi wo leha, ndza tshemba leswaku lava chavaka Xikwembu xa ntiyiso swi ta va fambela kahle hikuva va xi chava.+ 13 Kambe lowo homboloka a swi nge n’wi fambeli kahle+ naswona a nge ma engeteli masiku yakwe lama fanaka ni ndzhuti,+ hikuva a nga xi chavi Xikwembu.

14 Ku ni mhaka leyi dyisaka mbitsi laha misaveni: Ku ni vanhu vo lulama lava khomiwaka onge hiloko va endle swo biha+ naswona ku ni vanhu vo homboloka lava khomiwaka onge hiloko va endle leswinene.+ Leswi na swona ndzi ri a swi pfuni nchumu.

15 Kutani ndzi vona swi antswa ku tsaka,+ hikuva a ku na nchumu wo antswa eka munhu laha misaveni loko ku nga ri ku dya ni ku nwa ni ku tiphina; u fanele a tiphina hi swona loko a ri karhi a tirha hi matimba+ emasikwini lawa Xikwembu xa ntiyiso xi n’wi nyikeke wona laha misaveni.

16 A ndzi tiyimisele ku va ni vutlhari ni ku vona ntirho hinkwawo lowu endliwaka emisaveni,+ lerova a ndzi nga etleli vusiku ni nhlikanhi. 17 Kutani ndzi kambisise ntirho hinkwawo wa Xikwembu xa ntiyiso naswona ndzi xiye leswaku vanhu a va nge swi twisisi leswi endlekaka emisaveni.+ Hambiloko vanhu va ringeta hi matimba, a va nge swi twisisi. Hambiloko va vula leswaku va tlharihe ngopfu, a va nge wu twisisi nikatsongo.+

9 Kutani ndzi anakanyisise hi timhaka leti naswona ndzi gimete hi leswaku lavo tlhariha ni lavanene swin’we ni mitirho ya vona va le mavokweni ya Xikwembu xa ntiyiso.+ Vanhu a va swi tivi leswaku loko va nga si va kona a ku ri ni rirhandzu ni rivengo. 2 Lavo lulama ni lavo homboloka,+ lavanene ni lava baseke ni lava nga basangiki, lava gandzelaka ni lava nga gandzeriki, va humeleriwa hi nchumu lowu fanaka.+ Munhu lonene wa fana ni mudyohi; loyi a hlambanyaka wa fana ni loyi a nga laviki ku hlambanya. 3 Nchumu lowu dyisaka mbitsi lowu endlekaka emisaveni hi lowu: Leswi vanhu hinkwavo va humeleriwaka hi nchumu lowu fanaka,+ vanhu va endla swilo swo biha swinene naswona va endla swilo swa vuphukuphuku kutani va fa!

4 Lava hanyaka va ni ntshembo, hikuva mbyana leyi hanyaka ya antswa swinene ku ri ni nghala leyi feke.+ 5 Hikuva lava hanyaka va swi tiva leswaku va ta fa,+ kambe lava feke a va tivi nchumu+ naswona a va ha ri na hakelo, hikuva a va ha tsundzukiwi.+ 6 Rirhandzu ra vona, rivengo ra vona ni mavondzo ya vona swi herile naswona a ka ha ri na lexi va nga xi endlaka emisaveni.+

7 Famba u ya dya swakudya swa wena u tsakile u tlhela u tiphina hi vhinyo ya wena,+ hikuva Xikwembu xa ntiyiso se xi tsakisiwe hi mitirho ya wena.+ 8 Swiambalo swa wena a swi tshame swi ri swo basa naswona u fanele u tola mafurha enhlokweni mikarhi hinkwayo.+ 9 Tiphine hi vutomi ni nsati wa wena loyi u n’wi rhandzaka+ emasikwini hinkwawo ya vutomi bya wena bya hava, lawa xi ku nyikeke wona emisaveni, masiku ya wena hinkwawo ya hava, hikuva yoleyo hi yona hakelo ya wena evuton’wini ni le ka ntirho wa wena wa matimba lowu u wu endlaka laha misaveni.+ 10 Hinkwaswo leswi u kotaka ku swi endla, swi endle hi matimba ya wena hinkwawo hikuva eSirheni,*+ laha u yaka kona a ka ha ri na ntirho kumbe makungu kumbe vutivi kumbe vutlhari.

11 Ku ni leswi ndzi nga tlhela ndzi swi vona emisaveni, leswaku lava nga ni rivilo a hi mikarhi hinkwayo va hlulaka emphikizanweni, hambi ku ri lava nga ni matimba a hi mikarhi hinkwayo va hlulaka enyimpini+ ni lavo tlhariha a hi mikarhi hinkwayo va nga ni swakudya ni lavo dyondzeka a hi mikarhi hinkwayo va nga ni rifuwo+ hambi ku ri lava nga ni vutivi a hi mikarhi hinkwayo swi va fambelaka kahle,+ hikuva nkarhi ni swiendlakalo leswi nga languteriwangiki swa va wela hinkwavo. 12 Phela munhu a nga wu tivi nkarhi wa yena.+ Ku fana ni tihlampfi leti phasiwaka hi nete ya nsele ni swinyenyana leswi phasiwaka hi ntlhamu, hilaha ku fanaka vanhu va phasiwa hi khombo leri va welaka va nga swi langutelanga.

13 Ndzi tlhele ndzi xiya leswi mayelana ni vutlhari emisaveni naswona swi ndzi tsakisile: 14 A ku ri ni muti lowutsongo lowu vavanuna va wona a va nga talanga; kutani ku fika hosi leyi nga ni matimba yi fika yi wu rhendzela yi aka makhumbi leswaku yi ta wu hlasela. 15 Eka wona a ku ri ni wanuna wa xisiwana loyi a tlharihile swinene kutani a ponisa muti hi vutlhari byakwe. Kambe a ku na munhu loyi a tsundzukeke wanuna yoloye wa xisiwana.+ 16 Kutani ndzi tibyela ndzi ku: ‘Vutlhari bya antswa swinene ku tlula matimba;+ kambe vutlhari bya xisiwana byi languteriwa ehansi naswona marito ya xona a ma tekeriwi enhlokweni.’+

17 Swa antswa ku yingisa marito yo rhula ya lavo tlhariha, ku ri ni ku yingisa pongo ra loyi a fumaka swiphukuphuku.

18 Vutlhari bya antswa ku tlula matlhari ya nyimpi kambe mudyohi un’we ntsena a nga onha swo tala.+

10 Leswi tinhongana leti feke ti endlaka leswaku mafurha yo nun’hwela ma nun’hwa ma tlhela ma vila, hilaha ku fanaka vuphukuphuku byitsongo byi nga onha ndhuma leyinene ya munhu wo tlhariha.+

2 Mbilu ya lowo tlhariha yi n’wi yisa laha ku nga kunene,* kambe mbilu ya xiphukuphuku yi xi yisa ekhombyeni.*+ 3 Tindlela hinkwato ta xiphukuphuku a hi tinene+ naswona xi tivisa vanhu hinkwavo leswaku xi hungukile.+

4 Loko wo hlundzukeriwa hi hosi, u nga baleki+ hikuva moya wo rhula wu vevukisa swidyoho leswikulu.+

5 Ku ni mhaka leyi dyisaka mbitsi leyi ndzi nga yi vona laha misaveni, ku nga xihoxo lexi endliwaka hi lava fumaka:+ 6 Swiphukuphuku swi nyikiwa switulu swa le henhla kambe swifumi* swi nyikiwa switulu swa le hansi.

7 Ndzi vone malandza ma gade tihanci kambe tihosana ti famba hi milenge ku fana ni malandza.+

8 Loyi a celaka mugodi a nga ha wela eka wona;+ ni loyi a hirimuxaka khumbi ra maribye a nga ha lumiwa hi nyoka.

9 Loyi a kovotlaka maribye a nga ha vavisiwa hi wona ni loyi a pandzelaka mitsandza yi nga ha n’wi vavisa.*

10 Loko xihloka xi bvinyekile naswona n’wini wa xona a nga xi loti, xi ta n’wi dlayisa ntirho. Kambe vutlhari byi endla leswaku munhu a humelela.

11 Loko nyoka yo rhanga yi luma yi nga si tirhiwa, vuswikoti bya loyi a yi tirhaka a bya ha pfuni nchumu.*

12 Munhu wo tlhariha u vulavula leswinene,+ kambe leswi vulavuriwaka hi xiphukuphuku swi xi vangela khombo.+ 13 Loko xi sungula ku vulavula ku huma swa vuphukuphuku+ ni loko xi heta xi vula mijamujamu leyi nga ni khombo. 14 Kambe xiphukuphuku xi tshamela ku vulavula.+

Munhu a nga swi tivi leswaku ku ta humelela yini; i mani loyi a nga n’wi byelaka leswaku ku ta humelela yini loko a nga ha ri kona?+

15 Ntirho wa matimba wa xiphukuphuku wu xi heta matimba lerova xi rivala ni ndlela yo ya emutini.

16 Ri ni khombo tiko leri fumiwaka hi mufana,+ leri tihosana ta rona ti sungulaka nkhuvo wa tona ka ha ri mixo. 17 Ra tsaka tiko leri hosi ya rona yi nga n’wana wa tindhuna, leri tihosana ta rona ti dyaka ni ku nwa hi nkarhi lowu faneleke leswaku ti ta kuma matimba, ku nga ri leswaku ti ta dakwa!+

18 Mhandzi ya lwangu ya hlomuka hikwalaho ka vulolo lebyikulu ni yindlu yi sungula ku pfuta hikwalaho ko khondla mavoko.+

19 Xinkwa* xi endleriwe ku tsakisa vanhu ni vhinyo yi endla vutomi byi tsakisa;+ kambe mali yi fikelela swilo hinkwaswo.+

20 U nga tshuki u rhukana hosi hambi emianakanyweni ya wena*+ naswona u nga tshuki u rhukana lava fuweke u ri ekamareni ra wena; hikuva xinyenyana xi nga ku twa kutani xi hangalasa mhaka yoleyo, kumbe xinyenyana lexitsongo xi nga rungula leswi vuriweke.

11 Lahlela xinkwa xa wena ematini,+ hikuva u ta tlhela u xi kuma endzhaku ka masiku yo tala.+ 2 Phemela vanhu va nkombo kumbe va nhungu,+ hikuva a wu ri tivi khombo leri nga ta humelela emisaveni.

3 Loko mapapa ma ri ni mati yo tala, ma ta chulula mpfula emisaveni; naswona loko murhi wu wela edzongeni kumbe en’walungwini, wu ta tshama laha wu nga wela kona.

4 Loyi a langutisaka moya a nge byali mbewu ni loyi a langutisaka mapapa a nge tshoveli.+

5 Tanihi leswi u nga yi tiviki ndlela leyi moya wu tirhaka ha yona emarhambyini ya n’wana loyi a nga ekhwirini ra wansati loyi a tikeke,+ hilaha ku fanaka a wu wu tivi ntirho wa Xikwembu xa ntiyiso lexi endlaka swilo hinkwaswo.+

6 Byala mbewu ya wena nimixo naswona u nga wisi ku fikela nimadyambu;+ hikuva a wu swi tivi leswaku ku ta mila yihi, ku nga ha mila leyi kumbe leyin’wana, kumbexana hinkwato ka tona.

7 Ku vonakala i kunene naswona i swinene leswaku matihlo ma vona dyambu. 8 Hikuva loko munhu o tshuka a hanya malembe yo tala, a a tiphine ha wona hinkwawo.+ Kambe u fanele a tsundzuka leswaku eka wona ku nga ha tala masiku ya khombo; hinkwaswo leswi nga ta endleka a swi pfuni nchumu.+

9 Wena muntshwa, tsaka hi vuntshwa bya wena naswona mbilu ya wena a yi tsake emasikwini ya vuntshwa bya wena. Landzela mbilu ya wena u ya laha matihlo ya wena ma ku kombaka kona; kambe tiva leswaku u ta tihlamulela eka Xikwembu xa ntiyiso eka hinkwaswo leswi u swi endlaka.+ 10 Kutani susa swilo leswi nga ku vangelaka khombo embilwini ya wena, u papalata ni swilo leswi nga onhaka miri wa wena, hikuva vuntshwa ni matimba ya byona a swi pfuni nchumu.+

12 Kutani tsundzuka Muvumbi wa wena Lonkulu wa ha ri muntshwa,+ ku nga si fika masiku ya khombo+ ni malembe lawa u nga ta ku: “Vutomi a bya ha tsakisi”; 2 ku nga si fika nkarhi lowu dyambu ni ku vonakala ni n’weti ni tinyeleti swi nga ta va munyama,+ ni mapapa ma nga si tlhela ma vuya endzhaku ka loko ku ne mpfula leyikulu; 3 esikwini leri varindzi va yindlu va nga ta rhurhumela ni vavanuna lava nga ni matimba va nga ta goveka ni vavasati lava silaka va nga ta tshika ku tirha hikwalaho ka leswi va nga ha talangiki, ni vavasati lava nga ta hlometela emafasitereni va kuma ku ri munyama;+ 4 loko tinyangwa leti languteke exitarateni ti pfariwa, loko mpfumawulo wa ribye ra ku sila wu twalela ehansi, loko munhu a pfuxiwa hi ku rila ka xinyenyana ni loko risimu leri vavasati va ri yimbelelaka ri twalela ehansi.+ 5 Loko munhu a sungula ku chava ndhawu leyi tlakukeke naswona ku ri ni khombo exitarateni. Ni loko murhi wa almondi wu sungula ku rhumbuka+ ni njiya yi tikoka, ni mihandzu ya murhi wa kaperi yi baleka hikuva munhu u ya endlwini leyi a nga ta tshama eka yona nkarhi wo leha+ naswona vakhandli va nhlonge va le xitarateni;+ 6 loko ntambhu ya silivhere yi nga si susiwa, xibya xa nsuku xi fayiwa ni khuwana leri nga exihlobyeni ri fayiwa ni vhilwa leri tirhisiwaka ku ka mati exihlobyeni ri tshoviwa. 7 Kutani ntshuri wu tlhelela emisaveni+ laha wu humaka kona ni matimba ya vutomi ma tlhelela eka Xikwembu xa ntiyiso laha ma humaka kona.+

8 Muhlengeleti+ u ri: “A swi pfuni nchumu!” “Hinkwaswo a swi pfuni nchumu!”+

9 Muhlengeleti a a nga lo tlhariha ntsena kambe nkarhi ni nkarhi a a dyondzisa vanhu leswi a swi tivaka,+ a a anakanyisisa ni ku lavisisa leswaku a ta hlengeleta swivuriso swo tala.+ 10 Muhlengeleti a a lava ku kuma marito lama tsakisaka+ ni ku tlhela a tsala ntiyiso.

11 Marito ya lavo tlhariha ma fana ni tinhonga to khayima swifuwo+ ni swivuriso swa vona swi fana ni swipikiri leswi beleriweke kahle; swi huma eka murisi un’we. 12 N’wananga, mayelana ni timhaka tin’wana handle ka leti, yingisa xitsundzuxo lexi: Ku ta tshama ku ri karhi ku endliwa tibuku to tala naswona loko wo tinyiketela swinene eka tona swi ta ku karharisa.+

13 Loko hinkwaswo se swi twiwile, makumu ya mhaka hi lawa: Chava Xikwembu xa ntiyiso+ u hlayisa swileriso swa xona,+ hikuva leswi hi swona leswi munhu a faneleke a swi endla.+ 14 Phela Xikwembu xa ntiyiso xi ta avanyisa mitirho hinkwayo ku katsa ni leyi fihliweke, xi ta vula loko yi ri yinene kumbe yi ri yo biha.+