Rirhandzu Ra Wena Ri Anamise Ku Yini Xana?

HUMBA i xivumbiwa lexintsongo, lexi nga ni magegetsu lexi hanyaka ematini. Vanhu va nga ri vangani va anakanya swinene ha xona. Hambi swi ri tano, humba yi ni vuswikoti byin’we lebyi hlamarisaka: Ya swi tiva ku namarhela swilo. Xihundla xa yona hi xihi? Yi endla xidamarheti xi va lexi tiyeke swinene lerova filimi ya 3/10 000 wa tiinci ntsena (0.00762 mm) hi ku tsindziyela yi va ni “matimba lamakulu” ya tiphawundi ta 7 000 hi xikwere-inci (493 kg/sq cm)! Un’wana ni un’wana loyi a ringeteke ku phasa humba exivandleni xa yona lexi biyeriweke lexi yi xi hlawuleke u ta veka vumbhoni bya rnatimba ya xitirho xa yona lexi nga ni matimba lama bohaka.

Vakriste va tolovelane ni nchumu lowu fanaka. Nhlengeletano ya Yehova emisaveni yi vumbiwe hi vanhu lava humaka ematikweni hinkwawo, tindzimi, tinxaka, ni mintlawa ya ntirhisano. Hambi swi ri tano yi hlangane swinene. Xihundla xa yona hi xihi? Na yona, yi ni xitirho lexi nga ni matimba lama bohaka, lexi tiyeke swinene ku tlula xidamarheti xa humba leyintsongo. Muapostola Pawulo u hi byele lexi xitirho xexo xi bohaka xi nga xona loko a tsarile a ku: “Ambalani rirhandzu, hikuva i xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.”—Vakolosa 3:14, NW.

Kavula, a hi nchumu wun’wana ni wun’wana lowu vuriwaka rirhandzu lowu tirhaka ku hlanganisa. Tinyimpi to tala ti lwiwe hi vito ra “rirhandzu ra tiko.” Rirhandzu ra vutianakanyi ri nga ha vanga mavondzo. “Hikuva ku rhandza ngopfu mali i rimitsu ra leswo biha hinkwaswo.” (1 Timotiya 6:10) Naswona minkarhi ya namuntlha yo nonon’hwa yi kona hikwalaho ka mhaka ya leswi vanhu vo tala va “tirhandzaka.”—2 Timotiya 3:1, 2.

Manuku ke, i rirhandzu ra muxaka muni leri tirhaka ku hlanganisa Vakriste? I rirhandzu leri nga hava vutianakanyi, leri anameke.

Xihlovo Xa Rirhandzu Leri Xi Kwihi Xana?

Xivutiso lexi xi hlamuriwa hi marito manharhu yo koma lama tsariweke hi muapostola Yohane a ku: “Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yohane 4:8) Rirhandzu ra Yehova ri kombisiwe hi tintswalo ta yena eka hina. Xin’wana ni xin’wana lexinene lexi hi nga na xona xi huma eka yena hi laha ku heleleke. “Nyiko yin’wana ni yin’wana leyo saseka ni ku ha hinkwako loku hetisekeke, swi ta hi le henhla.” (Yakobo 1:17) Leswi i ntiyiso hi misava leyi vonekaka leyi hi tiphinaka ha yona, naswona ngopfu-ngopfu hi minkateko ya moya leyi nyikiweke Vakriste lava tlangelaka hi xitalo.

Yesu Kriste u kokele mianakanyo ya hina eka xikombiso xin’wana lexi hlamarisaka xa rirhandzu ra Yehova, a ku: “Hikuva [Yehova] u tsuvukisa dyambu ra yena ehenhla ka lavo biha ni lavanene, u nisa mpfula ehenhla ka lavo lulama ni lavo homboloka.” (Matewu 5:45) Naswona rirhandzu ra Yehova eka vanhu hinkwavo ri tlula ku va nyika minkateko ya nyama, hikuva Yesu u hlamuserile a ku: “Hikuva Xikwembu xi rhandzile misava swonghasi, xi ko xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka eka yena, a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Hi rihi rirhandzu leri anamisiweke swinene leri nga vaka kona kwalaho?

Hi ku kombisa rirhandzu ro tano eka vanhu, Yehova u kombisa rirhandzu leri dzimeke timitsu swinene enawini. Eka ririmi ra Xigriki, rirhandzu rero ri vuriwa a·gaʹpe. Yehova u kombisa rirhandzu leri ni le ka Vakriste. Hambi swi ri tano, rirhandzu ra yena eka vona ri ni vunandzi lebyi engetelekeke. Loko munhu a amukela rirhandzu ra Xikwembu, Yehova u phofula phi·liʹa, rito ra Xigriki leri vulaka “xinakulorhi” kumbe “rirhandzu.” Yesu wa hi tiyisekisa a ku: “Hikuva Tatana hi xiviri xa yena wa mi rhandza. U mi rhandza hikuva mi ndzi rhandzile.”—Yohane 16:27.

Tekelela Rirhandzu Ra Xikwembu

Rirhandzu leri tirhaka tanihi xiboho lexi hlanganisaka eka Vakriste ri landza xikombiso lexi hlamarisaka xa Yehova hi byakwe. Hi laha muapostola Yohane a vuleke ha kona a ku: “Hina hi ni rirhandzu hikuva ku rhangile Xikwembu xi hi rhandza.” (1 Yohane 4:19) Rirhandzu ro tano i mfungho wa Mukriste wa ntiyiso naswona hakunene i muhandzu wa moya lowo kwetsima wa Xikwembu.—Yohane 13:34, 35; Vagalatiya 5:22.

Rirhandzu ra Mukriste ri fanele ku kongomisiwa eka Tata wa yena wa le tilweni ku sungula. Endzhaku, u fanele ku kombisa rirhandzu eka vanhu-kulobye. (Matewu 22:37-39) Leswi rirhandzu ra Xikwembu ri vonakaka swinene, rirhandzu ra hina eka vapfumerikulorhi, na rona, ri fanele ku va lerikulu, ‘leri anamisiweke.’ Entiyisweni, muapostola Pawulo u byele Vakriste va le Korinto a ku: “Nomu wa hina wu mi ahlamele, ṅwina v̌aKorinto; timbilu ta hina ti mi ahlamele, . . . na ṅwina, nḍi anamiseleni.”—2 Vakorinto 6:11-13, Bibele ya Xitsonga.

Hi nga ri tekelela njhani rirhandzu leri anamisiweke ra Yehova? A hi kambisiseni swikombiso swi nga ri swingani.

‘Anamisani’ Rirhandzu eNdyangu

Pawulo u tsundzuxe leswaku “emasikwini ya makumu” a ku ta va ni ku kayivela ka ‘rirhandzu ra ntumbuluko.’ (2 Timotiya 3:1-3) Kambe ke, endyangwini wa Vukriste, rirhandzu ri fanele ku va kona, rirhandzu leri dzimeke timitsu enawini (a·gaʹpe) ni muxaka wa rirhandzu ra xinghana, ra vuxaka (phi·liʹa).—Matewu 10:37; Vaefesa 5:28; Tito 2:4.

Ku kombisa rirhandzu a swi olovi minkarhi hinkwayo. Swiphiqo swa mali hakanyingi swi vanga mintlhaveko leyi vavisekeke endyangwini. Munghana un’wana wa vukati minkarhi yin’wana a nga ha ba swikombelo leswi endliweke ehenhleni ka nkarhi wa munghana lon’wana hi makatla. Wansati a nga ha vona onge wa honisiwa kumbe ku tekeriwa ehansi. Vana vo tala va kondlo-a-ndzi-dyi va vona onge vatswari va vona a va va twisisi. Swiphiqo leswi ni leswi fanaka na swona swi nga tlhantlhiwa njhani ke?

Kahle-kahle, murhi wa kona i ku va un’wana ni un’wana la khumbekaka a tekelela xikombiso xa Xikwembu kutani a ‘anamisa’ rirhandzu ra yena. “Vavasati, titsongahateni eka vanuna va n’wina, hi laha swi fanelaka Vakriste,” ku khutaze Pawulo. “Vavanuna, rhandzani vasati va n’wina, mi nga tshameli ku va holovela-holovela. Vana, yingisani vatswari va n’wina etimhakeni hinkwato, hikuva exikarhi ka Vakriste, hi swona leswi tsakisaka. Vatatana, mi nga hlundzukeli vana va n’wina, leswaku va nga ti hela mbilu.”—Vakolosa 3:18-21.

Ku khongelela mpfuno eku kombiseni ka rirhandzu hakunene ka tirha loko swirhalanganya swi tlhekeka. Swi tano na hi ku burisana lokunene ka ndyangu ni ku vulavurisana hi Bibele nkarhi na nkarhi. (Deuteronoma 6:4-9) Tanihi masungulo ya ku vulavurisana ko tano ka rirhandzu, mindyangu yo tala yi kume swi pfuna ku tirhisa mhaka leyi nge “God’s Word Is Alive” eka Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi ni leyi nge “Young People Ask” eka magazini wa Awake! wa Xinghezi.

Rirhandzu Leri Anameke eBandlheni

Swi khomisa gome loko vatswari ni vana va hluleka ku rhandzana. Nakambe swi twisa ku vava loko Vakriste-kulobye va hluleka ku kombisana rirhandzu. Muapostola Yohane wa tiyisa a ku: “La nga rhandziki makwavo loyi a n’wi vonaka hi mahlo, a nge koti ku rhandza Xikwembu lexi a nga xi voniki.”—1 Yohane 4:20.

Rirhandzu ri hi pfuna ku langutela leswi antswaka eka vamakwerhu va moya. (1 Vakorinto 13:4, 7) Hi nga ha vona makwerhu a karhatiwa hi swiphiqo—kumbexana a kala a ‘tshovela leswi a swi byaleke’ hi swiendlo swo sungula swa vuhunguki. (Vagalatiya 6:7) Kambe ke, rirhandzu ri ta hi pfuna leswaku hi hlayisa langutelo lerinene eka yena. Hi ta papalata mianakanyo yo fana ni leyi, “Minkarhi hinkwayo a ndzi kanakana ha yena.” Hambi leswi makwerhu a nga ha vaka a tsanile eripfumelweni, hi nga ha anakanya hi ku lehisela ka Yehova mbilu vanhu lava tsaneke naswona hi nga ringeta ku tekelela musa Wakwe wa rirhandzu.—2 Petro 3:9.

Rirhandzu leri nga kona exikarhi ka malandza ya Yehova ri pfuna ku tiyisa Vakriste lavantshwa eka malembe yo nonon’hwa ya kondlo-a-ndzi-dyi. Loko ntombhi ya Muntima yi vutisiwe leswi swi yi pfuneke ku namarhela vugandzeri bya ntiyiso, yi te: “Ndzi anakanya leswaku a ku nga ri leswi ndzi swi dyondzeke eBibeleni ntsena kambe a ku ri rirhandzu leri ndzi ri voneke loko ndzi ve kona eminhlanganweni ya Vukriste ni ndlela leyi ndzi amukeriweke ha yona leswi swi ndzi nyanyuleke swinene.”

Ina, rirhandzu leri anameke ri nga tirha ku hlanganisa bandlha. Kambe tsundzuka, rirhandzu ra Yehova ri fikelela vanhu hinkwavo. Hi nga n’wi tekelela njhani eka leswi?

Ku Rhandza Lava Hi Nga Va Tiveki

Yesu u tlakuse ndlela yin’wana leyi hlamarisaka yo phofula rirhandzu hambi ku ri eka vanhu lava hi nga va tiveki. U te: “Kutani Evangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (Matewu 24:14) Ina, Timbhoni ta Yehova ti kombisa rirhandzu ra tona eka van’wana loko ti chumayela mahungu lamanene eka vanhu lava ti nga va tiveki hi laha ku heleleke.

Rirhandzu ra ku rhandza vanhu hinkwavo ri susumetela Vakriste ku pfuna vapfhumba na hi tindlela tin’wana. Ku fana ni Musamariya wa xifaniso xa Yesu, va ringeta ku va vaakelani lavanene, ‘va endla leswinene eka hinkwavo,’ hakanyingi ku va ni vuyelo lebyi tsakisaka lebyi nga languteriwangiki. (Vagalatiya 6:10; Luka 10:29-37) Hi xikombiso, ntombhi yin’wana le Alaska leyi a yi hlanganyela entirhweni wo vula rito eka timayele leti nga vaka 160 (260 km) ku suka ekaya ka yona yi hlangane ni ndyangu lowu nga evuswetini etlhelweni ra swatimali lowu movha wa wona a wu tshovekile. Loko a twa khombo ra vona, tata wa ntombhi leyi u fambe timayele ta 320 (520 km) leswaku a ya nyikela mpfuno. Leswi swi pfule nkarhi wo byela ndyangu lowu hi ta swikongomelo ni Mfumo wa Yehova. Endzhaku ko dyondza Bibele, nuna ni nsati va kombise ku tinyikela ka vona eka Yehova. Sweswi na vona, va vona ntsako wo avelana mahungu lamanene ni van’wana.—Mintirho 20:35.

Xana U Nga Va Rhandza Lava Va Ku Vengaka?

Hambi swi ri tano, rirhandzu ra Vukriste ri kule ku tlula ku rhandza vapfhumba. Yesu u khutaze vadyondzisiwa vakwe a ku: “Rhandzani valala va n’wina, mi khongelela lava mi xanisaka, leswaku mi hundzuka vana va tata wa n’wina la nge matilweni, hikuva u tsuvukisa dyambu ra yena ehenhla ka lavo biha ni lavanene, u nisa mpfula ehenhla ka lavo lulama ni lavo homboloka.”—Matewu 5:44, 45.

Xana hakunene swa koteka ku rhandza lava va hi xanisaka ke? Eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, Timbhoni ta Yehova eJarimani ya Vunazi ti biwe hi tihanyi naswona ti sindzisiwe ku endla mintirho yo nonon’hwa ti ri karhi ti nyikiwa swakudya swintsongo. Handle ko timpfinyinga, a va nga ta va na byona vuxaka ni xinghana lexikulu (phi·liʹa) eka vaxanisi va vona. Hambi swi ri tano, va va kombisile nawu lowu fanaka wa rirhandzu (a·gaʹpe) leri Yehova a ri kombiseke vanhu hinkwavo Xisweswo, loko swi koteka, Timbhoni ti avelane rungula leri nyikaka vutomi ra ntiyiso ni vaxanisi. Naswona van’wana va valala lava eku heteleleni va vile Vakriste.

Vo tala va lava va xanisaka malandza ya Xikwembu va endla tano hi ku pfumala vutivi, hi laha Sawulo a endleke ha kona, loyi endzhakunyana a veke muapostola Pawulo. (Vagalatiya 1:13, 14) Loko hi swi vona leswaku vaxanisi vo tano, va le ndleleni, yo va mahlonga ya vunwa byo hemba bya Sathana, hi pfuniwa ku va ni langutelo leri engetelekeke ra rirhandzu eka vona.—2 Vakorinto 4:4.

Yehova, Xikwembu xa musa ni ntwelo-vusiwana, u tsakela ku hakela lava va kombisaka rirhandzu leri anameke endyangu, ebandlheni, eka vapfhumba, na le ka valala. Rirhandzu ro tano ri hlanganisa swirho swa ndyangu ni swa bandlha swinene, hi laha xidamarheti xa humba xi yi pfunaka ha kona leswaku yi ri namarhela ribye swinene. Ku tlula kwalaho, rirhandzu ri khutaza vanhu van’wana leswaku va ta kutani va hlanganyela eka vun’we bya Vukriste. Manuku ke, xana a hi na xona xivangelo xo amukela rirhandzu ra Xikwembu hi ku tlangela hi ku anamisa rirhandzu ra hina swinene ke? Hakunene hi na xona! Hikwalaho ‘a hi yeni emahlweni hi swi endla hi mpimo lowukulu.’—1 Vatesalonika 4:9, 10.