Apocalipsi—I Yini Xana?

“APOCALIPSI!” I yini lexi taka emiehleketweni ya wena loko u twa rito rero? I siku ra ku avanyisa? I khombo? I Nyimpi ya Vunharhu ya Misava? Makumu ya misava? Loko swifaniso leswi swa mianakanyo swi humelela, a wu wexe emhakeni yoleyo. Sayense ni swihaxa-mahungu swi kombisa vumundzuku bya vanhu tanihi xinyami. Kutani xana ku na ku hlamala ko karhi loko vo tala va hlanganisa apocalipsi leyi ni ku herisiwa ka vanhu hi xiendlakalo xin’wana xa mhangu?

“Apocalipsi namuntlha a hi leyi hlamuseriwaka hi Bibele ntsena kambe yi ve ya xiviri swinene,” ku tsundzuxe Javier Pérez de Cuéllar Matsalani-Jenerala wa UN eka marito yakwe yo khangula. “Eka ntokoto wa vanhu a hi si tshama hi vekiwa exikarhi ka mhangu ni ku pona.” A a vula yini ke? A vula nyimpi ya nyutliya leyi vangiwaka hi ku kula ka mphikizano wa sweswi wa switlhavani. Ku tiyisa xitsundzuxo xakwe eka Nhlangano wa Matiko, u vule leswaku “van’wasayense lava nga vaka 500 000 emisaveni hinkwayo va nyiketa vutivi bya vona eku laveni ka switlhavani leswi rharhanganeke ni leswi nga ni khombo lerikulu.”

Van’wana na vona va xi xiya xiyimo xa namuntlha. Hans Jonas, mudyondzisi lonkulu wa filosofi eXikolweni Lexintshwa xa Social Research, u vula leswaku ku chava kakwe lokukulu i “apocalipsi leyi xungetaka hi matimba lama nga tiviwiki ya nhluvuko wa vumaki.” U hlanganisa apocalipsi ni ‘ku hlakatiwa, nthyakiso, ku lovisiwa ka pulanete, kun’we ni nxungeto wa ku lovisiwa ka xitshuketa hi bomo ya athomo.’

Hi ku fanana, n’wamatimu Golo Mann u te: “Hi nga ka hi nga vi na nyimpi yin’wana ya misava, Nyimpi i rito leri hoxeke. Hi fanele ku yirisa marito lama nge ‘Nyimpi ya Vunharhu ya Misava’ ivi hi ku apocalipsi kumbe khombo.”—Die Zeit ya Hamburg, August 30, 1985.

Ina, munhu wa swi xiya leswaku u le maninginingini ya ku tilovisa kakwe. Kambe xana u ta yi khwexula apocalipsi? Hayi ku ya hi Bibele, leyi vulaka leswaku “[Yehova,] Xikwembu xa matimba hinkwawo”—hayi munhu—xi ta “herisa lava herisaka misava.” (Nhlavutelo 11:17, 18) Hikwalaho, ku twisisa lexi apocalipsi yi nga xona hi mavonelo ya Bibele swi nga ha ku nyika langutelo leri hambaneke, lerintshwa ni leri vangamaka hi ku helela.

Lexi Yi Nga Xona Hakunene

Apocalipsi yi hlamuseriwe epapileni leri yaka eka Vatesalonika. Kwalaho muapostola Pawulo u ri: “Xikwembu xi ta endla leswi lulameke: xi ta rihisela hi ku vangela lava va mi xanisaka emaxangu . . . n’wina lava mi xanisiwaka xi ta endla sweswo, siku Hosi Yesu a humelelaka [kumbe, apocalipsi] hi le tilweni swin’we ni tintsumi ta yena ta matimba, emalangavini ya ndzilo, ku ta rihisela eka lava nga tiviki Xikwembu, ni ka lava nga yingisiki Evangeli ya Hosi ya hina Yesu. Vanhu lava va ta avanyisiwa hi ku yisiwa eku onhakeni loku nga heriki.”—2 Vatesalonika 1:6-10.

Hikwalaho ke, apocalipsi, i ku humelela ka Yesu enkarhini wa “nhlomulo lowukulu.” (Matewu 24:21) Ku ya hi An Expository Dictionary of New Testament Words, ya W. E. Vine, rito ra Xigriki a·po·kaʹly·psis ri vulavula hi ‘Hosi Yesu Kriste loko A ta a tisa ku avanyisa ka Xikwembu.’ Kun’wana Bibele yi vulavula hi ku humelela loku, kumbe apocalipsi, tanihi ‘nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa matimba hinkwawo’ eArmagedoni.—Nhlavutelo 16:14, 16; 19:11-21.a

I ntiyiso, malunghana ni apocalipsi, hi swi vonile leswaku Bibele yi vulavula hi “nhlomulo,” “ku rihisa” ni “ku xupula.” Hambi swi ri tano, nakambe yi vulavula hi “ntshunxeko” wa lava lulameke lava xanisekeke hi nhlomulo. Rito ra Xikwembu ri hi tshembisa leswaku “ku sele nkarhinyana, kutani lowo biha a nga ka a nga ha vi kona.” (Psalma 37:10) Kutani apocalipsi yi ta ntshunxa vanhu eka minkucetelo hinkwayo leyo biha. Ku ta va yinhla yo hundzukela eka swiyimo swo antswa eka lavo lulama—hayi xiendlakalo lexi va faneleke ku xi chava.

Xisweswo, ematshan’wini ya ku lovisiwa loku heleleke ka hinkwavo, kumbe ku herisiwa, apocalipsi yi ta va murhi lowunene wa swiphiqo swa vanhu. Xana miehleketo yo hanya eka nguva leyintshwa—nguva ya vululami, ku rhula ni ku tshamiseka—a hi leyi tsakisaka eka wena ni ndyangu wa wena?

Kambe xana hi tshinelela apocalipsi ya Bibele? Loko swi ri tano, xana hi na ndlela yo tiva nkarhi wa yona hi ku kongoma?

[Nhlamuselo ya le hansi]