Phophu Ni Apocalipsi

AVERTING ARMAGEDDON i xihloko lexi vaviki vambirhi va xi nyikeke eka buku ya vona ya 1984 ehenhleni ka politiki ya sweswinyana ya vaphophu. Gordon Thomas na Max Morgan-Witts a va ri karhi va vika eka vuphophu hi malembe lama tlulaka 17. Xana i vutlhari byihi lebyi hi nga byi kumaka eka vona leswaku hi ta xiya mimpimo leyi tlakukeke ya Kereke ya Khatoliki ehenhleni ka apocalipsi ke?

Hi ku ya hi vaviki lava, matsalani-nkulu wa John Paul II, Monsignor Emery Kabongo, u te: “Phophu u fana ni Matimba lamakulu ya moya lama ringetaka ku endla leswaku mimfumo leyikulu yi tshama yi hambanile, u ringeta ku sivela Armagedoni ya nyutliya.”

Swa tikomba leswaku varhangeri va tikereke va khathalela ngopfu ku herisiwa ka misava hi matshalatshala ya vanhu ematshan’wini ya ku lamula loku hlawuriweke hi Xikwembu etimhakeni ta vanhu—apocalipsi leyi Bibele yi yi vhumbaka. Xisweswo, Averting Armageddon yi ri: “Exikarhi ka lava va phasiweke hi Kabongo, ku hava xikombiso xa le handle xa ku karhateka eku ringeteni ka ku sivela apocalipsi leyi va yi konanisaka. . . . Kambe endleleni leyi ku ni ntshikilelo lowu nga ku himpfilitana loku kongomeke loku humaka eka Huvo ya Vabixopo. Yi dlayelele ku kanerisana hi xitiviso xa ndzhwalo wa ku avanyisa, yi vilerisiwa hi ‘nkwetlembetano lowu fanaka ni wa nyimpi, vuhomboloki ni vutherorisi, ku akiwa ka vuhlayiselo bya matlhari lama tolovelekeke ya nyimpi naswona ngopfu-ngopfu matlhari ya nyutliya, ni vutshila lebyikulu eka matlhari hinkwawo ya nyimpi.”’ Hambi a ri phophu wa katseka. Thomas na Morgan-Witts va vika leswaku evuhirhini bya tibuku edyondzweni ya vona ku ni mintirho yo fana na International Defense Review, The Problems of Military Readiness na Suprise Attack: Lessons for Defense Planning. Va tlhandlekela:

“Ekusuhi ni mapapila ya vaphophu ku ni tibuku leti vulavulaka hi mhaka leyi sweswi yi hlaselaka Phophu: Siku ra ku avanyisiwa ka misava, ku dyondziwa ka tidyondzo ta Bibele leti kanetaka leswaku Xikwembu xi ta tisa Mfumo wa Xona laha misaveni hi nxaxamelo wa ‘swiendlakalo’ swo chaputa nguva. John Paul u pfumela hi ku hiseka lokukulu . . . leswaku, swi nga endleka ku nga si hela dzana ra malembe, xin’wana ‘lexikulu’ xi kukula misava. Xana ku nga va ntungu, ntungu lowukulu wa vumbirhi ke? Kumbe dyandza kumbe ndlala hi mpimo lowu nga anakanyiwangiki xana? Kumbe hi nyimpi ya nyutliya ke? Hakanyingi sweswi ú chava leswi landzelaka, kumbexana, ú tiviwa a ri loyi a anakanyisisaka, ú hlawuleriwe ntirho wa ku fambisa Kereke enkarhini lowu nga vaka khume ra malembe yo hetelela ya misava emahlweni ka ku lovisiwa ka yona hi laha ku nga heriki hi ndzoviso wa nyutliya.”

Averting Armageddon yi tlhela yi yisa miehleketo eka ‘wachi yo fanekisela ya siku ro avanyisa’ leyi kombisiwaka nkarhi na nkarhi eka Bulletin of the Atomic Scientists. Loko “wachi” leyi yi tivisiwe ro sungula hi December 1947, a yi vekiwe eka nkombo wa timinete emahlweni ka xikarhi ka vusiku ku komba “ndlela leyi ku hela ka misava a ku tshinele ha yona eka Armagedoni ya nyutliya.” Endzhaku ka mpimanyeto wa ntwanano wa mavuthu wa 1972 (SALT), mavoko lama nga ewachini ma tlheriseriwe endzhaku eka timinete ta 12 emahlweni ka xikarhi ka vusiku. Hi 1984 Thomas na Morgan-Witts va tsarile va ku: “Wachi sweswi yi vula leswaku ku sele timinete tinharhu emahlweni ka xikarhi ka vusiku. Lowu i nkarhi lowu tshineleke swinene ku tlula lowu a yi ri eka wona eka siku ro avanyisa hi malembe ya makume manharhu.”

Ku nga khathariseki matshalatshala wahi na wahi ya vaphophu “yo sivela Armagedoni,” hi November 1985, mavoko a ma ha komba timinete tinharhu leta ha saleke. Hambi swi ri tano, a hi fanelanga ku hambukisiwa hi ku khathalela ka leswaku kumbexana matiko ya ta herisa vanhu. Ematshan’wini ya ku ringeta ku papalata apocalipsi, hi ta va hi tlharihile loko hi lava ndlela ya Xikwembu ya ku ponisiwa eka apocalipsi, hikuva leswi swi “ta ta emisaveni hinkwayo.”—Nhlavutelo 3:10.