Xana Tihlo Ra Wena ‘I Rinene’ Ke?
“Loko tihlo ra wena ri hanya, miri wa wena hinkwawo wu ta va eku vonakaleni.”—MATEWU 6:22.
1. Hikwalaho ka yini ku nga vuriwaka leswaku tihlo i xihlamariso xa ku tumbuluxa ka vutlhari?
XIVONO hi ntolovelo xi langutiwa xi ri lexi vangamaka swinene naswona xi ri xa nkoka eka leswi voniwaka—ngopfu-ngopfu hi lava va ha riki na xona. Tintlhari ti hi byela leswaku sekene yin’wana ni yin’wana khume ra titriliyoni ta swiphemu-phemu swa ku vonakala ti hundza hi le ka tindzololo ta mahlo ya hina. Loko ti fika eka rhetina, ti amukeriwa hi dzana ra timiliyoni ta tisele ta rod ni ta cone. Hi ku phyuphyisiwa hi ku vonakala, tisele leti ta misiha ti sungula ku rhumela swikombiso swa gezi ebyongweni. Hikwalaho, xiyenge lexikulu xa tisele to twa ta dzana ra tibiliyoni ti ya ti ya tirha ku hundzula leswi swa ha ku amukeriwaka ni ku kunguhata ka leswaku i nhlamulo yihi leyi yi faneleke ku endliwa. Hinkwaswo leswi swi teka xiyenge xa sekene ntsena. Hakunene, tihlo i xikombiso lexi chavisaka xa xihlamariso xa ku tumbuluxa ka vutlhari.—Psalma 139:14.
2. I mhaka yihi ya xivono leyi ya ha riki xirhalanganya eka tintlhari?
2 Hambi leswi tintlhari ti tivaka swinene ehenhleni ka mintirho ya ntivo-rihanyo ya tihlo ni byongo, ti tiva swintsongo ehenhleni ka ndlela ni mhaka leyi ha yona hi amukelaka leswi hi swi vonaka ha yona. Hi xikombiso, a swi twisisiwi hi laha ku heleleke leswaku hikwalaho ka yini munhu a lava swo tshwuka eka swa bulawusele kasi un’wana a nga ha hlawula swa bulawusele eka swo tshwuka, kumbe leswaku hikwalaho ka yini mihlovo yo hambanahambana yi hi khumba hi tindlela leti nga faniki. Vuxaka exikarhi ka xivono ni ntumbuluko ka ha ri xirhalanganya. Kambe Yehova, Muendli wa tihlo, ni N’wana wakwe tlhelo mutirhi-kulobye, Yesu Kriste, va tiva mimpfilungano ya tihlo ra nyama, naswona va tiva ni ndlela leyi tihlo ri kucetelaka swiendlo swa hina ni vutomi bya hina ha yona.
“Rivoni Ra Miri”
3. Tihlo i “rivoni ra miri” hi ndlela yihi?
3 Yesu u xiye leswaku “rivoni ra miri i tihlo.” (Matewu 6:22) Rivoni ri tirhisiwa ku lumeka exivandleni xa munyama leswaku hi tiva laha hi nga kona leswaku hi endla njhani, leswaku hi teka ndlela yihi ni swin’wana. Hi ku amukela ku vonakala emirini wa hina, mahlo ya hina ya tirha ntirho lowu fanaka tanihi rivoni. Ya hi pfuna ku fambisana swinene ni misava leyi hi nga eka yona ni ku swi amukela hi swiendlo swa vutlhari ni leswi kongomeke, ku tlula ku ngungumela, ku khunguvanyeka ni ku vaviseka loko swi koteka.
4. Hi khumbiwa njhani hi xiyimo xa tihlo?
4 Hambi swi ri tano, mpimo lowu tihlo ri nga tirhaka tanihi rivoni emirini ku fika eka wona, wu tiseketele ngopfu hi xiyimo xa tihlo. Hikwalaho ka mhaka leyi, Yesu u hambetile a ku: “Kambe loko tihlo ra wena ri nga lulamanga, miri hinkwawo wa wena wu ta va emunyameni. Kutani ke, loko ku vonakala loku nge ka wena ku ri emunyameni, munyama wu ta va lowukulu ngopfu!” (Matewu 6:22, 23) Eka leswi hi nga vona nkucetelo lowu hlamarisaka lowu tihlo ri nga na wona emahanyelweni ya hina hinkwawo, wa leswinene ni wa leswo biha.
Nkucetelo Wa Tihlo
5. I ku fikela kwihi laha tihlo ra munhu ri katsekeke eku ringiweni ka Evha hi Sathana?
5 Xiya mhaka ya wansati wo sungula, Evha. Mpimo lowu tihlo ri kuceteleke swiendlo swakwe ha wona wu nga voniwa emhakeni ya Bibele ya ku hlangana ka yena ni Mukanganyisi, Sathana Diyavulosi. (2 Vakorinto 11:3; 1 Timotiya 2:14) Sathana u ringanyete leswaku ‘mahlo ya yena a ya ta pfuleka’ loko o honisa nawu wa Xikwembu kutani a teka ivi a dya muhandzu wa “muri wo tiv̌isa ŝo saseka ni ŝo biha.” Xana u endlise ku yini? Bibele ya hi byela: ‘Ewansati, a vona leswaku murhi a wu nandziha, ni leswaku wu navetisa mahlo, ni leswaku wu navetisa ku tlhariha.’ U pfumelele mahlo ku tshama eka nchumu lowu a wu siveriweke. Koloko a ku ri ku tirhisiwa loku hoxeke ka tihlo. Vuyelo ku ve byihi xana? “A kha mihanḍu ya wona, a dya.”—Genesa 2:17; 3:4-6.
6. Xana tihlo ri kucetela swiendlo swa hina hi ndlela yihi?
6 A swi kanakanisi leswaku lowu a wu nga ri nkarhi wo sungula lowu Evha a voneke “muri wo tiv̌isa ŝo saseka ni ŝo biha” kumbe mihandzu ya wona. Nchumu lowu hambaneke a wu endleka. Enkarhini lowu wu vonake wu ri ‘nchumu lowu navetisaka mahlo’ naswona ‘wu navetisa ku tlhariha.’ Eku tsakela ni ku navela hi ntolovelo i timfanelo leti nga riki ta tihlo kambe i ta mbilu. Kambe leswi tihlo ri swi vonaka swi tiyisa ku tsakela ni ku navela ka mbilu, lerova xiendlo xi nga ha va kona. Emhakeni ya Evha, xiendlo xo tano xi yise eka vuyelo lebyi vavisaka eka yena ni nuna wakwe Adamu, kun’we ni le ka rixaka ra vona hinkwaro ra nkarhi lowu taka, ku katsa na hina namuntlha.—Varhoma 5:12; Yakobo 1:14, 15.
7. Tihlo ri katsekise ku yini ematshalatshaleni ya vunharhu ya Sathana yo hambukisa Yesu, naswona vuyelo byi ve byihi?
7 Hambi swi ri tano, ku komba leswaku swa koteka ku alela nkucetelo wihi na wihi wa leswo biha leswi nga ha nghenaka hi tihlo, hi nga ha xiyisisa xikombiso xa Yesu Kriste. Nakambe, Muringi la fanaka, Sathana,a a katseka. Ematshalatshaleni yakwe ya vunharhu yo hambukisa Yesu eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu, “Diyavulosi a engeta a n’wi yisa entshaveni leyo tlakuka ngopfu, a n’wi komba mimfumo hinkwayo ya misava ni ku dzuneka ka yona.” Xiya leswaku Sathana a nga nyikanga Yesu matimba hinkwawo ni ku dzuneka ka misava hi ku cincisana hi xiendlo xa vukhongeri ntsena. U “n’wi komba” swilo leswi, a tirhisa nkucetelo wa matimba ya tihlo. Kambe ke, hikwalaho ka leswi tihlo ra Yesu a ri nga kavanyetiwi hi nyiko leyi ringaka kambe a ri kongomisiwe swinene evuxakeni byakwe na Yehova, Tata wakwe wa le tilweni, u humelerile eku lwisaneni ni rhengu lero biha ra Sathana.—Matewu 4:8-10.
8. I tidyondzo tihi leti hi nga ti dyondzaka eka swikombiso swa Evha na Yesu?
8 I yini lexi hi nga xi dyondzaka eka swikombiso leswi swi nga laha henhla? Xo sungula, leswaku leswi hi swi langutaka hi mahlo ya hina swi nga byala ku navela lokunene kumbe loko biha ka mbilu ya hina. Leswi swi nga ha yisa eka xiendlo lexi nga ta tisa nkateko kumbe khombo eka hina ni le ka van’wana. Xa vumbirhi, swi le rivaleni leswaku tihlo i xitirho lexi rhandziwaka lexi Sathana a kanganyisaka valala vakwe ha xona. Eka “marhengu” hinkwawo lawa Sathana a ya tirhisaka ku hambukisa vanhu, ku tsakisiwa loku ka tihlo ku vonaka ku ri kun’wana ka matimba lamakulu.—2 Vakorinto 2:11.
9. Sathana u kurisa “ku navela ka mahlo” namuntlha hi ndlela yihi?
9 Namuntlha, Sathana wa ha tirhisa rhengu leri fanaka eka marhengu yakwe yo hambukisa vanhu hinkwavo eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu. Hi ku tirhisa ku vonakala ni ku vangama ka misava, Sathana u kurisa “ku navela ka miri, ni ku navela ka mahlo, ni ku tikurisa hi swa vutomi lebyi.” (1 Yohane 2:16) Leswi swi vonaka kahle eku twariseni ka marhengu lama tirhisiweke hi misava ya bindzu. Xana a hi ntiyiso leswaku swibumabumeri leswi humelelaka swinene hi leswiya swi kurisaka matimba ya vona lama vonekaka? Magidi ya maphepha lama kandziyisiweke yo bumabumela ya mihlovo-hlovo ni swikombiso leswi voningaka, swifaniso leswi vangamaka etimagazinini ni le ka maphepha-hungu, mintlango ya vutlhari ya TV—ni tibiliyoni ta tirhandi leti tirhiseriwaka ku swi endla—hinkwaswo swi tiyisa mhaka ya leswaku mianakanyo hinkwayo yo bumabumela i yo tlhontlha ‘ku navela ka mahlo’ ya vaxavi.
10. I yini lexi hakunene xi kurisiwaka hi misava ya bindzu?
10 Hambi leswi swo tala swa swibumabumeri leswi swi nga siyaka mianakanyo yintsongo, lexi kanganyisaka ngopfu hi leswaku swibumabumeri leswi hakunene a swi khorwisi vuyelo bya muxavi ntsena kambe ni mahanyelo. Hakanyingi vuyelo byi kombisiwa byi ri lebyi tirhisiwaka hi vanhu vo tala lava katekeke, lava nga ni nkucetelo, lava tsakeke ni lava sasekeke. Rungula ra kona hi leswaku loko muxavi a tirhisa vuyelo byebyo, ‘vutomi’ byakwe eku heteleleni byi ta nghena eka wun’wana wa mintlawa yoleyo. Vabumabumeri va swi tiva leswaku loko munhu a kala a amukela mukhuva wo karhi wa vutomi, swa olova ku n’wi hundzula leswaku a amukela tinhundzu ni swingolongondzwana leswi swi fambisanaka na wona. Eku twisisekeni loku, i vutlhari swonghasi eka Vakriste lava tinyiketeleke ku khathalela ndzayo leyi kumekaka eka Vaheveru 13:5! Kona ha hlaya: “Mi nga fumiwi hi mali eku hanyeni ka n’wina, kutani mi kolwa hi leswi mi nga na swona.”
Ku Hlayisa Tihlo ‘Ri Ri Rinene,’ Ri Nga Ri ‘Lero Biha’
11. Hlamusela marito lama nge ‘lerinene’ ni ‘leri nga lulamangiki’ enhlamuselweni ya Yesu ehenhleni ka tihlo.
11 Loko hi kongomane ni ndzingo wo tano wa siku na siku wa leswi tsakisaka tihlo, hi nga tlangela swinene mhaka leyi ha yona Yesu Kriste a hi tsundzuxeke ku hlayisa tihlo ra hina ‘ri ri rinene’ naswona hayi ri ri ‘leri nga lulamangiki.’ (Matewu 6:22, 23) Sweswo swi vula yini? Rito leri nge ‘rinene’ laha ri hundzuluxeriwe ri huma eka rito ra Xigriki leri nge ha·plousʹ, leri entiyisweni ri vulaka vun’we bya mianakanyo kumbe ku tinyikela eka xikongomelo xin’we. Hi tlhelo rin’wana, “leri nga lulamangiki” eka Xigriki xo sungula i po·ne·rosʹ naswona ri ni nhlamuselo ya leswo biha, leswo homboloka, leswi nga lulamangiki. Xisweswo, ‘tihlo lerinene,’ ematshan’wini yo kavanyetiwa kumbe ku hambukisiwa hi xin’wana ni xin’wana lexi humelelaka, ri yisa mianakanyo ya rona eka nchumu wun’we ntsena. Hi laha ku hambaneke, ‘tihlo leri nga lulamangiki’ ra kanganyisa, ri ni mano naswona ri ni makwanga, naswona ri yisiwa eka swilo leswi nga tshembekiki ni leswi nge munyameni.
12. Pfuxeta ni ku hlamusela mongo wa nhlamuselo ya Yesu.
12 Kambe xana tihlo ri fanele ku languta eka yini leswaku “miri wa wena hinkwawo wu ta va eku vonakaleni?” Ku xiyisisa mongo wa kona swi ta hi pfuna ku kuma nhlamulo. Eka tindzimana to sungula, Yesu a a vulavula hi “xuma emisaveni” ni “xuma etilweni.” U vule leswaku “laha xuma xa wena xi nga kona, hi laha mbilu ya wena yi nga ta va kona na yona.” Manuku ke, endzhaku ko vulavula hi tihlo, nakambe u kandziyise xilaveko xo kombisa vun’we bya xikongomelo, a ku: “A ku na munhu loyi a nga kotaka ku tirhela tihosi timbirhi,” Xikwembu ni Rifuwo. Eka tindzimana leti landzelaka, u nyikile ndzayo ehenhleni ka langutelo ra munhu ra swilaveko swa siku na siku ivi a hetelela hi ku tsundzuxa a ku: “Rhangani mi tilavela Mfumo wa yena ni ku lulama ka yena, kutani sweswo hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona.”—Matewu 6:19-34.
13. Hi fanele ku kongomisa tihlo ra hina eka yini leswaku ‘miri wa hina hinkwawo wu ta va va eku vonakaleni’? Ha yini?
13 I yini lexi hi nga xi kumaka eka leswi hinkwaswo? Yesu laha u vulavula hi tipakani evuton’wini, a komba vuhunguki byo phikelela swilo swa nyama ni ku katekisiwa ka ku hlakulela ku tsakela timhaka ta moya. Entiyisweni, u hi byela leswaku hi ku yisa mahlo ya hina etimhakeni ta Mfumo ntsena, ‘miri wa hina hinkwawo wu ta va eku vonakaleni.’ Ha yini? Hikuva loko hi endla ku rhandza ka Xikwembu pakani yerhu evuton’wini, hi ta lava ku tsundzuka mahungu lamanene lama vangamaka emhakeni yin’wana ni yin’wana ya vutomi bya hina. Hi nga ka hi nga languti emahlweni eka vumundzuku lebyi vangamaka ntsena kambe hi nga tlhela hi ntshunxiwa emunyameni ni le ka swilo leswi nga nyawuriki leswi humesiwaka hi vutomi lebyi nyikeriweke eka tipakani ta vutitivi.—2 Vakorinto 4:1-6.
14. Ku kongomisa tihlo ra munhu eka rifuwo ra nyama ku tisa “munyama” hi ndlela yihi?
14 Muapostola Pawulo u tlhele a tirhisa marito ya Yesu loko a hlamusela a ku: “Lava va navelaka rifuwo, va wela endzingweni, emintlhan’wini ya ku navela leswo tala leswi nga pfuniki nchumu, ku nga ku navela loku dlayisaka vanhu, ni ku va peta ekhombyeni ni le ku loveni.” (1 Timotiya 6:9) Kwalaho hakunene ku ni ntlhamu wa marito lawa! Mahungu ya tele hi timhaka leti vulavulaka hi vatirhela-mfumo, timeyara, vaavanyisi, vanghenisi va mali ebanki, van’wa-mabindzu lava tirhisanaka ni van’wana lava va khomeriweke vugevenga bya ku dya mali ya mpahla ya vatirhi lerova hi ku ya hi xiviko xin’wana, “ku tirhisiwa nhlayo xikarhi ya 200 wa tibiliyoni ta tidolara lembe na lembe” eUnited States ntsena. ‘Ndzingo ni ntlhamu’ wa ku fuma swi hundzule vanhu vo tala lava tshameke va va lava xiximekaka va va vatluri va nawu kumbe swigevenga. Hakunene, hi lava ku papalata ‘ku petiwa eku lovisiweni ni le ku onhiweni,’ hi tokota “munyama” lowu Yesu a tsundzuxeke ha wona.—Vona Swivuriso 23:4, 5.
15, 16. (a) I ku ‘navela kwihi kun’wana ka mahlo’ loku hi faneleke ku ku papalata? (b) U nga tirhisa ndzayo leyi nga eka Swivuriso 27:20 ebulwini ra hina hi ndlela yihi?
15 Hambi swi ri tano, xana hi lava va vekaka tihlo ra vona eku fumeni ntsena lava va kongomanaka ni khombo ro famba emunyameni? Doo, hikuva “ku navela ka mahlo” ku katsa ni swilo swin’wana swo tala. Tsundzuka marito ya Yesu eka Matewu 5:28: “Un’wana ni un’wana la langutaka wansati eku n’wi navela, u n’wi oswile embilwini ya yena.” Hakunene, xitsundzuxo xexo xi nga tirhisiwa ni le ku pfumeleleni ka mahlo ya munhu ku tshama emhakeni leyi kunguhateriweke ku nyanyula kumbe ku pfuxa minyanyuko ni ku navela loko biha.
16 Manuku ku ni mivilelo ehenhleni ka swakudya, swakunwa ni swo ambala leswi Yesu a vulavuleke ha swona. (Matewu 6:25-32) Hambi leswi swilo leswi swi nga swa nkoka, minkarhi hinkwayo ku navela loku nga fanelangiki ka ku va ni swa sweswinyana, ku va la fumeke ngopfu, leswi swi lavisisiweke endzhaku, ku nga endla mianakanyo ni timbilu ta hina swi va mahlonga. (Varhoma 16:18; Vafilipiya 3:19) Hambi ku ri eku tirivatiseni, vuhungati, mintlangu, ku tolovetisa miri ni swin’wana, hi fanele ku hlayisa ku ringanisela loku faneleke ivi hi tivonela eku phasiweni hi vuhunguki ni mianakanyo ya misava. Eswivandleni leswi hinkwaswo, swi ta va swinene eka hina ku tsundzuka marito ya vutlhari lama kumekaka eka Swivuriso 27:20: “Šiv̌andla ša v̌afi ni tihele a ŝi šuri, mahlo ya munhu, na wona, a ma šuri.” Hakunene, hi fanele ku kombisa ku tikhoma leswaku loko hi ringeta ku anerisa mahlo ya hina hi nga tinghenisi ekhombyeni emoyeni.
Mikateko Yo Hlayisa Tihlo Ri Ri ‘Rinene’
17. Ku hlayisa tihlo ri ri ‘lerinene’ ku va pfunise ku yini van’wana ku phikelela timhaka ta Mfumo?
17 Lava va hlayiseke tihlo ra vona ri ri ‘rinene’ ni lava va ri kongomiseke swinene eswitshembisweni swa Mfumo wa Xikwembu va amukele mikateko yo tala leyi humaka eka Yehova. Leswi swi kombisiwe kahle hi mintokoto ya vanhu lava humaka emisaveni hinkwayo ni le tindleleni hinkwato ta vutomi:
“Loko ndzi ri karhi ndzi tirha laha xilaveko xi kuleke kona eColumbia, eAmerika Dzonga, a ndzi fanele ku hanya hi muholo lowu nga eka nhlayo xikarhi ya R200 hi n’hweti. Ndzi sungule ku phayona, kambe eku sunguleni ka n’hweti, ndzi wile ivi ndzi tshoveka nenge wa mina. Ku lahlekeriwa loku vangiwaka hi vutshunguri ku tswonge rifuwo ra mina, naswona a ndzi nga ha ta kuma mali yin’wana ku kondza loko n’hweti yi hela. Hambi swi ri tano, munyikelo wa mina wa Holo ya Mfumo a wu laveka, naswona loko a ndzi lo nyikela mali, a ndzi nga ta va na xo xava hi xona grosa esikwini leri tlhandlamaka. Endzhaku ko kambisisa mhaka hi masiku ma nga ri mangani, ndzi kunguhate leswaku mali ya holo yi fanele ku hakeriwa, kutani ndzi nghenise mali ebokisini ra munyikelo. Mixo lowu tlhandlamaka, ndzi amukele papila leri humaka eka makwerhu wa xisati wa le United States loyi a ndzi endzeleke eColumbia. Epapileni rakwe a a nghenisile mali yin’wana ya le Columbia leyi a yi sele ivi a ndzi rhumela yona. A wu ri mpimo lowu ringanaka khwatsi ni lowu ndzi wu ngheniseke ebokisini.”
Hi ndzhenga wa Ravumbirhi leri hisaka, Ki, loyi a tirhaka ekliniki eTaechun, eKorea, u rhambiwe hi vatirhi-kulobye vanharhu leswaku va ya va swin’we hi ndzhenga eribuweni ra Iwandle. Hambi leswi mianakanyo leyi a yi ringa, Ki u swi tivile leswaku loko a ya, a a nga ta vuya hi nkarhi eDyondzweni ya Buku ya Bandlha madyambu wolawo. Kutani u arile xirhambo. Endzhaku ka nkarhinyana, lava vanharhu va tlheriseriwe ekliniki—va file! Va kumane ni mhangu leyi chavisaka ya movha endzhaku ka loko va ha ku suka ekliniki. Ki u vavisekile hikwalaho ka mhangu leyi kambe a a tsakile leswi vutomi byakwe a byi tsetseleriwile hikwalaho ka ku namarhela kakwe mukhuva lowunene lowu a wu kumeke emalembeni yo tala.—Vaheveru 10:24, 25.
18. Lavantshwa va nga dyondzisiwa ku hlayisa tihlo ra vona ri ri ‘lerinene’ hi ndlela yihi?
18 Hambi va ri vantshwa va nga dyondzisiwa ku hlayisa mahlo ya vona ya kongome etimhakeni ta Mfumo, hi laha swi kombisiweke ha kona hi ntokoto lowu landzelaka:
“Loko hi byeriwe hi vaendzi vambirhi leswaku vamakwerhu eka mabandlha manharhu lama nge ePhillipines a va ta ta va ri ni R2 000 bandlha rin’wana ni rin’wana—ntsengo wa xiviri wa vona—wo ya tlhela va aka Holo ya vona ya Mfumo leyi hisiweke, nuna wa mina na mina hi kunguhate leswaku hi lava ku endla munyikelo. Xana ku vuriwa yini hi vana va hina va mune, lava nga ni malembe yo sukela eka tsevu ku ya eka mune wa tin’hweti hi vukhale? Vhiki na vhiki loko nuna wa mina a horile, a a cincela n’wana un’wana ni un’wana mali ya silivere. Nuna wa mina u avanyise tikhoyini leswaku n’wana un’wana ni un’wana a ta kota ku vona leswaku u ni mali muni. Hi boxe ni swin’wana swa swilo leswi va vekeke timbilu ta vona eku swi xaveni hi mali. Kambe minkarhi hinkwayo nhlamulo a yi ri leyi fanaka—a va lava ku nyika vamakwerhu mali.” R200 vona, vana na vona va lave ku yi rhumela kun’we ni papila ro olova. Vamakwerhu ePhillipines va susumetiwe ngopfu hi rirhandzu ni ku hanana lerova vo tala va vona a va khapa mihloti loko papila ri hlayiwa.
19. Hi nga tiyiseka hi vumundzuku lebyi vangamaka loko hi hlayisa mahlo ya hina eka yini?
19 “Mahlo ya wena a ma langute ma lulamile, tinšiye ta wena a ti pfuleke hi ku lulama.” (Swivuriso 4:25) I vutlhari swonghasi eka hina ku namarhela ndzayo yoleyo ivi hi nga pfumeleli mahlo ya hina ku tsendzeleka, leswaku hi nga hambukisiwi! Pawulo u tsundzuxile a ku: “Xiyani swinene mahanyelo ya n’wina; mi nga hanyi tani hi vanhu lava nga twisisiki nchumu, kambe hanyani tani hi lavo tlhariha. Londzovotani nkarhi lowu mi nga na wona, hikuva masiku lawa hi nga ka wona ma bihile.” Nakambe u khutazile a ku: “Ringetani ku twisisa leswi [Yehova a] rhandzaka swona.” (Vaefesa 5:15-17) Hi ku endla tano, hi nga tshama hi tiyisekile leswaku hi ta humelela eku hlayiseni ka tihlo ra hina ri ri ‘rinene,’ naswona hi nga languta emahlweni eka vumundzuku lebyi vangamaka hi ku tiyiseka—vutomi lebyi nga heriki emafambiselweni lamantshwa lama tshembisiweke ya Xikwembu.—Ringanisa 2 Vakorinto 4:17, 18.
U Nga Hlamusela Xana
◻ Tihlo i ‘rivoni ra míri” hi ndlela yihi?
◻ Mahlo ya wena ya kucetela swiendlo swa wena hi ndlela yihi, hi laha swi kombisiweke ha kona hi Evha na Yesu?
◻ I tindlela tihi leti Sathana a tirhisaka ngopfu ku “navela ka mahlo” ha tona namuntlha?
◻ I yini lexi hi faneleke ku xi endla leswaku tihlo ra hina ri va ‘lerinene’?
◻ Hi fanele ku yisa mahlo ya hina eka yini sweswi?
[Xifaniso eka tluka 12]
Leswi hi yisaka mahlo ya hina eka swona swi nga tiyisa ku navela ka mbilu