Ku Kuma Ntsako eRitweni Ra Yehova

“Ku Katekile munhu . . . l’a tiṭakelaka e nawini wa Yehova” —PSALMA 1:1, 2

1. I vamani lava averiweke ku dyondzisa van’wana “timhaka le’ti hlav̌uteriweke” hi Yehova?

TANIHI leswi “timhaka le’ti hlavuteriweke” ti nga ta nkoka leswaku hi pona, hakanyingi Yehova u avele vanhu lava nga ni vutihlamuleri leswaku va va vadyondzisi va ntiyiso lowu hlavuteriweke. (Deuteronoma 29:29) Eisrayeleni, vaprista ni Valevhi va hetisise ntirho lowu. (Levitika 10:8-11; 2 Tikronika 35:3) Vatswari va Vaisrayele na vona, va dyondzise vana va vona vini. (Deuteronoma 11:19; Swivuriso 6:20) Eka lembe xidzana ro sungula C.E., vakulu lava hlawuriweke khwatsi a va tirha tanihi vadyondzisi ebandlheni ra Vakriste lava totiweke, naswona vatswari va Vakriste va khutaziwe ku letela vana va vona. (Vaefesa 6:4; 1 Timotiya 3:2; 2 Timotiya 2:2) Tlhandla-kambirhi, Mukriste un’wana ni un’wana a a ri na vutihlamuleri byo twarisa swilo leswi hlavuteriweke swa Yehova eka lava nga handle ka bandlha ra Vukriste.—Mintirho 1:8.

2. Xana swi ringene ku tiseketela hi van’wana leswaku va hi dyondzisa hi Rito ra Yehova? Hlamusela.

² Kambe swi ringene ku tshembela eka van’wana leswaku va hi dyondzisa Rito ra Xikwembu ke? E-e. Un’wana ni un’wana wa hina u na vutihlamuleri byo dyondza “timhaka le’ti hlavuteriweke” hi Yehova hi munhu hi xiyexe. Xisweswo, mupisalema u tsalele Vaisrayele-kulobye a ku: “Ku katekile munhu . . . l’a tiṭakelaka e nawini wa Yehova, a wu anakanya nhlekanhi ni v̌usiku.” (Psalma 1:1, 2) Muapostola Petro, na yena, u khutaze vagandzeri-kulobye, a tsala a ku: “Mi fanele ku navela ntswamba lowu tengeke wa moya, leswaku ha wona mi ta kota ku kula mi ya eku ponisiweni.”—1 Petro 2:2.

3. Mboyamelo wa ntumbuluko wa vo tala ehenhleni ko dyondzo wu lava yini?

³ Xana u yi languta hi ndlela yihi dyondzo ya Bibele? Loko hi minkarhi u va kona eminhlanganweni ya Vukriste, handle ko kanakana u ta twa timhaka to tala letinene leti sekeriweke eBibeleni. Naswona loko ‘u kulele entiyisweni,’ hi laha van’wana va vulaka ha kona, handle ko tipfinyinga vatswari va wena va ku dyondzise to tala ta “timhaka le’ti hlav̌uteriweke” hi Yehova. Kambe handle ka sweswo, xana wa yi dyondza Bibele hi wexe? Entiyisweni mupisalema u tsakele muxaka wolowo wo dyondza, kambe kumbexana wena hi wexe u wu kuma wu nga olovi. Loko swi ri tano, a wu wexe. Mhaka ya leswi Petro a huhuteriweke ku khutaza vapfumeri-kulobye ku ‘vumba ku navela . . . rito’ yi kombisa leswaku dyondzo ya munhu hi xiyexe a yi nga ta titela hi ntumbuluko eka vo tala. Kambe hi nga dyondza ku yi tsakela. Hi ndlela yihi?

4. I xikombiso xihi lexi kombisaka leswaku dyondzo ya munhu hi xiyexe yi nga endliwa leyi tsakisaka swinene?

⁴ Kunene, xana ku vuriwa yini hi loko a wu lo byeriwa ku cela khele ro enta emisaveni? Handle ka loko a wu lo tolovela ku tirha hi matimba, ntirho wo tika, a wu nga ta languta emahlweni entirhweni wo tano. Kambe a hi nge a wu byeriwe leswaku a ku ri na xuma lexi celeriweke emisaveni? Kutani, ntirho wa ku cela a wu nga ta nonon’hwa! A wu nga ha nyanyula, tanihi leswi u languteleke ku yimbula xuma lexi celeriweke. Hi ku fanana, hambi loko u nga voyamelanga eku dyondzeni hi ntumbuluko, dyondzo yi nga va leyi tsakisaka ni leyi nyanyulaka loko u ri ni langutelo lerinene. Naswona ku na tindlela to kurisa langutelo leri.

Hlakulela Langutelo Lerinene

5, 6. Hlamusela yin’wana ya mikateko leyi nga ringanisiwiki leyi hi yi kumaka hi Rito leri hlavuteriweke ra Yehova.

⁵ Xo sungula, nkarhi na nkarhi hi fanele ku tsundzuka xuma lexi hi nga na xona eBibeleni. Muapostola Pawulo u te: “Oo! ku enta ka vukosi, ni vutlhari, ni vutivi!” (Varhoma 11:33) Swikongomelo swa Yehova, swi hlavuteriwile hi magidi ya malembe hakantsongontsongo, swa chavisa, swi hi pfulele ntshembo lowu hlamarisaka hi laha wu tiyeke ha kona. Ndzayo ya ku hanya leyi Yehova a yi tsaleke eBibeleni minkarhi hinkwayo yi ta humelela loko yi tirhisiwa. (2 Timotiya 3:16) A swi hlamarisi leswi mupisalema a yimbeleleke a ku: “Nhlav̌utelo ya marito ya wena ya v̌oneka, yi nyika la’v̌o riv̌ala e ku twisisa”!—Psalma 119:130.

⁶ Ku tlula kwalaho, Bibele yi ni miehleketo ya Xikwembu, kutani hi ku amukela miehleketo leyi, hi tshinela kusuhi na yena. (Yakobo 4:8) Nakambe, hi lerisiwa ku dyondzisa van’wana leswaku va va vadyondzisiwa va Yesu. (Matewu 28:19, 20) Leswi Bibele yi nga xitirho xa hina lexikulu entirhweni lowu, hi fanele ku yi dyondza leswaku hi ta kota ku yi tirhisa kahle. (Vaefesa 6:17; 2 Timotiya 2:15) Eku heteleleni, ku tata mianakanyo ya hina hi miehleketo leyi sekeriweke eBibeleni swa hi sirheleta, swi hi pfuna ku famba hi vutshembeki bya hina ivi hi papalata minkanakano leyi tsanisaka ripfumelo ni mianakanyo leyi hoxeke.—Swivuriso 4:5, 6; 20:7; Vafilipiya 4:8.

7, 8. Mayelana ni “timhaka le’ti hlav̌uteriweke,” hikwalaho ka yini hina hi katekisiwile namuntlha ku tlula malandza ya Xikwembu ya le nkarhini lowu hundzeke?

⁷ Nakambe, xiya, leswaku namuntlha ha swi kota ku “kuma matimba ya ku twisisa ku anama, ni ku leha, ni ku tlakuka, ni ku enta” ka ntiyiso hi ndlela leyi malandza ya Xikwembu a ya nga swi koti ha yona khale. (Vaefesa 3:14-18) Kambe tsundzuka, Abrahama u suke etiko-xikaya rakwe kutani a hanya vutomi byakwe emathendheni hambi leswi a a nga ta ku vona ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu enkarini wa ku hanya kakwe. (Vaheveru 11:8-10) Nakambe Daniyele u kombele ku twisisa swivono leswi a swi voneke kambe u byeriwe leswi: “Timhaka leti ti ta sala ti funengetiwile, ti lemeriwile ku fikela nkarini wa makumu.” (Daniel 12:8, 9) Namuntlha, Rixaka leri Abrahama a a langute emahlweni eka rona i khale ri humelerile. Sweswi, hi hanya “enkarhini wa makumu” laha nhlamuselo yo tala ya leswi Daniyele a swi voneke yi engeteriweke eku twisiseni ka hina “timhaka le’ti hlav̌uteriweke.”

⁸ Muapostola Petro u tsarile: “Vaprofeta lava tiviseke swa tintswalo leti a ti fanele ku kombiwa n’wina, va lavisisile ni ku kambisisa ta ku ponisiwa loku; va kombisiwile hi ku pfuleteriwa leswaku a va nga titirheli, kambe a va tirhela n’wina, eka swilo leswi sweswi mi tivisiweke swona. . . . Swilo swa kona, tintsumi na tona ta navela ku swi hlometela.” (1 Petro 1:10, 12) Tanihi leswi Yehova se a tiseke ku vonakala eka swilo swo tala leswi vaprofeta volavo vo sungula a va navela ku swi tiva, a hi tlangeleni mintiyiso leyi hakunene naswona hi nga yi honisi.

9, 10. I swikombiso swihi leswi faneleke ku hi endla hi tlangela ntshunxeko lowu vo tala va hina va nga na wona wo endla dyondzo ya munhu hi xiyexe ya Bibele?

⁹ Leswaku hi kuma langutelo lerinene, hi fanele ku tlangela hi laha van’wana va Iweke hi matimba ha kona leswaku va dyondza Bibele. Esikwini ra William Tyndale, a byi ri vugevenga eka Munghezi wihi na wihi ku xavisa, ku xava, kumbe ku hlaya ku hundzuluxela ka Matsalwa ya Xigriki hi ririmi rakwe. John Foxe, muchumayeri wa lembe xidzana ra vu16 wa Puritan, u vike leswi humeleleke loko Muprotestente un’wana loyi a ha ku hundzukaka a yive Tibibele a ya na tona eSpain. U xengiwile ivi a hisiwa emhandzini, naswona 800 wa lava va xaveke Bibele va khomiwile. Vo ringana makume mambirhi va oxiwile. Van’wana va khotseriwe vutomi bya vona hinkwabyo, va biwa erivaleni, kumbe va rhumeriwa eswikepeni swa nyimpi. Nhlayo yintsongo yi ntshunxiwile.

¹⁰ Eminkarhini ya manguva lawa, na kona, minkarhi yin’wana Timbhoni ta Yehova a ti fanele ku dyondza Bibele emahlweni ka makhombo lamakulu. Loko va ri etikampeni ta nxaniso kumbe makhotso, va hlawule ku xupuriwa kumbe rifu leswaku va kuma Bibele. Murhumiwa un’wana, loko a hoxiwe ekhotsweni hikwalaho ka ripfumelo rakwe, u tsale matsalwa hinkwawo lama a a ma tsundzuka kutani a lavisisa tikholomu ta “vukhongeri” eka maphepha-hungu leswaku a kuma tindzimana tin’wana ta Bibele leti a ti ta va kona. Hi malembe yo tala, yoleyo a yi ri yona ndlela yakwe ntsena yo dyondza Bibele. Ina, loko Bibele yi yirisiwile, Vakriste va yi hlaya swinene. Xana hi fanele ku gingirika swintsongo, loko eminkarhini yo tala, leswi hi faneleke ku swi endla ku ri ku tshambuluta voko hi yi teka evuhlayiselweni bya tibuku ke?

11. Xana mhaka ya leswaku mahungu man’wana ya hlamuseriwa hi ku phindha-phindha yi fanele ku hi endla hi khumbeka swintsongo hi dyondzo ya Bibele?

¹¹ Van’wana va vule leswaku va nga hlamula swivutiso leswi nga eka magazini wa Xihondzo xo Rindza handle ko nonon’hweriwa swinene hikwalaho ka leswi mhaka yin’wana yi phindhiweke. Kutani ke, a va xi voni xilaveko xa dyondzo ya munhu hi xiyexe. Vanhu vo tano va tsongahata nkoka wa ku phindha-phindha. Mupisalema a a rhandza switsundzuxo swa Yehova, kutani na hina hi fanele ku endla tano. (Psalma 119:119) Tsundzuka, misava yi hambeta yi hi kukula hi mahanyelo lama fanaka, vunwa bya rifuwo. Kutani hi fanele ku tiyisa miehleketo ya hina yo Iwisana na rona hi switsundzuxo leswi phindhiweke swa Bibele.

Tirhela Ku Hlula Swiphiqo

12. Nyika switsundzuxo swin’wana leswi tirhaka swo hlula xiphiqo xo kuma nkarhi wo dyondza Bibele?

¹² Munhu la nga ni langutelo lerinene ehenhleni ka dyondzo ya Bibele hi minkarhi hinkwayo u ta kuma ndlela yo dyondza, kambe leswi swi nga va leswi swi nga oloviki. Ku nga ha va ni swiphiqo swo swi hlula. Hi xikombiso, hi kwihi evuton’wini lebyi nga bizi bya namuntlha laha hi nga kumaka nkarhi wa dyondzo ya munhu hi xiyexe? Goza ro sungula eku tlhantlheni ka xiphiqo lexi i ku tiva leswaku dyondzo ya Bibele i ya ntikelo, ku fana ni vutirheli bya nsimu ni ku va kona eminhlanganweni. (1 Timotiya 4:15) Kutani hi nga kambela hanyelo ra hina ra siku na siku leswaku hi kuma nkarhi wa yona. Van’wana va swi kota ku dyondza loko va ri eriendzweni hi swo famba hi swona swa mani na mani. Van’wana va yingisela ku hlayiwa ka Bibele loku rhekhodiweke loko va ri karhi va chayela kumbe loko va ri karhi va tirha endlwini. Ku na lava va dyondzaka hi nkarhi wa vona wo dya wa ninhlekanhi entirhweni. Van’wana va pfuka ni mixo swinene kutani va dyondza loko ntirho wa siku wu nga si sungula kumbe va heta nkarhi va karhi va dyondza nimadyambu endzhaku ka loko vana va etlele. Hakanyingi hi fanele ku tirhisa nkarhi wa mintirho yin’wana—kumbexana hambi yi ri minkarhi yo titsakisa leswaku hi dyondza. (Vakolosa 4:5) Kambe vo tala va kuma leswaku hi ku hatlisa a va lavi swivumbeko swin’wana swa ku tirivatisa hikuva dyondzo ha yoxe ya va phyuphyisa.

13. Xana hi nga pfunisiwa ku yini leswaku hi anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka?

¹³ Van’wana va kuma ku anakanyisisa ku ri xiphiqo. Swa va nonon’hwela ku tshika ku ehleketa hi swiphiqo swa vona swa siku na siku ivi va anakanyisisa hi dyondzo ya Bibele. Xikhongelo xi nga pfuna ku hlula leswi. U nga si sungula ku dyondza, hikwalaho ka yini u nga nkhensi Yehova eka swilo leswi a swi hlavuteleke kutani u kombela mpfuno wakwe wo anakanyisisa ha swona ni ku kambisisa nkoka wa swona? (Vafilipiya 4:6; 2 Timotiya 2:7) Xikhongelo xo tano xi twanana hi laha ku heleleke ni ku rhandza ka Yehova eka hina. (1 Yohane 5:14) Ku titshinya, na kona, i ka nkoka, ngopfu-ngopfu eku sunguleni. (1 Vakorinto 9:25) Vaberiya va kambele Rito ra Xikwembu hi masiku. (Mintirho 17:10, 11) Xa vona i xikombiso lexinene. Dyondzo ya nkarhi na nkarhi hi ku hatlisa yi ta va leyi tsakisaka, naswona u ta tsakela ku languta emahlweni eka yona, hayi hi ku tisindzisa ku yi endla.

14. Hikwalaho ka yini ndhawu leyi rhuleke yi laveka loko hi endla dyondzo ya munhu hi xiyexe?

¹⁴ Ku anakanyisisa nakambe ku pfuniwa hi ndhawu leyi faneleke. Isaka u ye emasin’wini loko a lave ku anakanyisisa—ekule ni huwa ni ku kavanyeta ka mathendhe. (Genesa 24:63) I ntiyiso, a hi hinkwerhu ka hina hi nga kumaka ndzhawu yo dyondzela eka yona leyi nga hava swikavanyeto tanihi nsimu leyi pfulekeke, kambe minkarhi hinkwayo hi nga hunguta swikavanyeto leswi nga kusuhi na hina. Ku dyondza emahlweni ka thelevhixini leyi pfuriweke kumbe xiteriyo lexi baka huwa hakunene swi ta va ni mihandzu yintsongo—kumbe ku tsakisa—ku tlula ku dyondza endhawini leyi rhuleke swinene. Hi nga ka hi nga swi balekeli minkarhi hinkwayo swikavanyeto, kambe vo tala va hina hakunene va nga kuma khona leyinene leyi nga riki na pongo leswaku va dyondza.

15. I tindlela tihi tin’wana leti nga tolovelekangiki ta ku kuma vutivi bya Bibele?

¹⁵ Ku nga ha va ni xiphiqo xin’wana: Van’wana va nga ha va va nga yi tivi ndlela yo dyondza ha yona. Ngopfu-ngopfu masiku lawa, swi nga ka swi nga honisiwi léswaku vana va tiva ku dyondza exikolweni, kutani lava va tshikeke xikolo nkarhi lowu hundzeke va nga ha va va lahlekeriwe hi mukhuva wo dyondza. Kambe, hakunene, ku dyondza a ku nonohisi sweswo. Ku nga ha olova tanihi ku hlaya tinhloko-mhaka leti ku tsakisaka eka buku leyi nge Aid to Bible Understanding kumbe ku hlaya New World Translation Reference Bible. Ku yingisa tikhasete ta tithepi leti rhekhodiweke ta Bibele kumbe ku landzela mindzavisiso ya munhu hi xiyexe i tindlela tin’wana to dyondza. Xana u ringete ku phendla tinhlokomhaka ta khale ta magazini wa Xihondzo xo Rindza kumbe Awake! ni ku hlaya tinhlokomhaka leti ku tsakisaka? I ntiyiso, leyi a hi dyondzo leyi anakanyisisiwaka, kambe swi ta ku pfuna ku aka ku tsakela ka wena Rito ra Yehova.

16. Xana xikongomelo xa hina xo dyondza Dyondzo ya vhiki na vhiki ya Xihondzo xo Rindza ku fanele ku va xihi?

¹⁶ Hi xikombiso, kambe ku vuriwa yini hi dyondzo leyi tolovelekeke, loko u lunghiselela Dyondzo ya vhiki na vhiki ya Xihondzo xo Rindza? Eka dyondzo yo tano, xichudeni xi fanele ku va ni xikongomelo emiehleketweni. I xikongomelo xa njhani? Emhakeni yo lunghiselela Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza, xi fanele ku lava ku kuma mpfuno lowu ringaneke eka “swakudya hi nkarhi lowu faneleke” leswi lunghiseleriweke hi “nandza lowo tshembeka, lowa vutlhari” naswona xi fanele ku navela ku pfuna van’wana hi tinhlamuselo ta xona eminhlanganweni. (Matewu 24:45) Xana xi nga swi endlisa ku yini leswi? Ku hava milawu, kambe xitsundzuxo hi lexi.

17, 18. (a) Nyika switsundzuxo swin’wana swa ndlela leyi xichudeni xi nga lunghiselelaka Dyondzo ya vhiki na vhiki ya Xihondzo xo Rindza. (b) Nyika switsundzuxo swin’wana leswi u swi kumeke swi pfuna eka dyondzo ya munhu hi xiyexe. (Vona nhlamuselo)

¹⁷ Xo sungula, hlaya nhloko-mhaka hinkwayo, kumbexana hi ku hatlisa endzhaku ka loko u kume kopi ya wena ya Xihondzo xo Rindza. Ku hlaya ko tano ko sungula ku nga ha teka ntsena timinete ta 20, kambe swi ta ku nyika mianakanyo leyi faneleke ya tinhla letikulu ni nsusumeto wa nhloko-mhaka. Loko nkarhi wo dyondza nhloko-mhaka hi xiviri wu fika, tshama ehansi ni Bibele na xo tsala kumbe muxaka wun’wana wo fungha. Kutani, hlaya ndzimana yo sungula hi vukheta, u xiya minjhekanjhekisano ni ndlela leyi mianakanyo yi vekiweke ha yona. Kambisisa matsalwa wahi na wahi lama xaxametiweke kambe ma nga tshahiwanga endzimaneni kutani u vona loko u twisisa leswaku hikwalaho ka yini ya xaxametiwe kwalaho. Xa vumbirhi, hlaya xivutiso xa ndzimana kutani u vona loko u tiva nhlamulo. Loko u vona nhlamulo, khwatihata marito ma nga ri mangani endzimaneni lama ma nga ta ku tsundzuxa nhlamulo loko u hlanganyela eDyondzweni ya Xihondzo xo Rindza. Emajinini, u nga ha tlhela u lava ku tsala tinhlamuselo to koma ta matsalwa lama u ma languteke, tinhla leti u lavaka ku ti kambisisa swinene, ni swin’wana.

¹⁸ Loko u hetile nhloko-mhaka hinkwayo hi ndlela leyi, languta swivutiso eka bokisi ro dyondza emakumu ka xihloko kutani u vona loko u khome tinhla letikulu. Loko ku ri na swivutiso swin’wana leswi u nga swi kotiki ku swi hlamula, tlhela u kambisisa eka nhlokomhaka leswaku u kuma nhlamulo hi wexe. Loko u endla leswi masiku yo hlayanyana emahlweni ka Dyondzo ya vhiki na vhiki ya Xihondzo xo Rindza, u nga ha kuma swi ri leswinene ku languta nhloko-mhaka hi siku ra dyondzo leswaku u phyuphyisa miehleketo ya wena hi mhaka ya kona.a

Xilaveko Xo Anakanyisisa

19. Ku anakanyisisa ku nga pfuna ku aka rirhandzu ra Rito ra Yehova hi ndlela yihi?

¹⁹ Tsundzuka leswaku dyondzo yi fanele ku katsa ku anakanyisisa. Ku dyondza loku nga hava ku anakanyisisa ku fana ni ku dya u nga gayeli. Kutani, anakanyisisa hi leswi u swi dyondzaka. Ringeta ku swi twananisa ni swilo swin’wana leswi u swi tivaka. Xana swi khumba vutomi bya wena hi ndlela yihi? Xana u nga swi tirhisa hi ndlela yihi ku pfuna van’wana? (Swivuriso 15:28) Dyondza ku yingisa vuxokoxoko swinene. Vulavula ni van’wana hi leswi u swi dyondzaka. Avela van’wana swilo leswintshwa leswi u swi kumeke. (Swivuriso 27:17) Leswi, naswona, swi ta aka ntsako lowu u wu kumaka eBibeleni.

20. Hlamusela ku tlangela loku enteke loku Hosi Davhida a a ri na kona hi Rito leri hlavuteriweke ra Yehova.

²⁰ Hosi Davhida a a ri na ku tlangela loku xiyekaka ka Rito ra Yehova. U tsarile a ku: “Nawu wa Yehova wu hetisekile, wu wisisa moya; v̌umboni bya Yehova bya ṭhembeka, byi tlharihisa šihunguki. Ku letela ka Yehova ku lulamile, ku ṭakisa mbilu; ku lerisa ka Yehova ku basile, ku hanyanyisa mahlo; šitšhavo ša Yehova ši tengile, ši kona hi masiku; ku av̌anyisa ka Yehova kunene, ku lulamile hikwako. Ŝi nav̌eriwa ngopfu ku tlula nsuku, ku tlula ni v̌ulombe hi ku nanḍiha, ni le’ŝi ṭhonaka ŝihlengeni ŝa byona.”—Psalma 19:7-10.

21. I mikateko yihi leyi hi nga ta yi tshovela loko hi kurisa rirhandzu ra ntiyiso ra “timhaka le’ti hlavuteriweke “ hi Yehova?

²¹ Hi ku landzela ndzayo ya pisalema yo sungula, ni ku dyondza Bibele hi minkarhi hinkwayo, na wena, u ta kurisa muxaka lowu wa ku tlangela “timhaka le’ti hlav̌uteriweke” hi Yehova. Kutani leswi, nakambe, swi ta endla leswaku u tsakela mikateko leyi tshembisiweke eka pisalema yoleyo hikuva loyi ku tshemba ka yena ku nga eka rito ra Yehova: “U fana ni muri lowu simekiweke kusuhi ni nambu wa mati, lowu tswalaka mihanḍu ya wona hi nkarhi wa wona, lowu matluka ya wona ma nga omiki: hikwaŝo leŝi v̌a ŝi endlaka ŝi ta kateka. . . . Hikuv̌a Yehova u tiv̌a ndlela ya la’v̌o lulama.”—Psalma 1:3, .

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamusela Njhani?

◻ Hikwalaho ka yini swi nga ringananga ku tiseketela hi van’wana leswaku va hi dyondzisa Rito ra Xikwembu?

◻ I mikateko yihi leyi hi nga ta yi kuma eku dyondzeni ka Bibele?

◻ Xana nkarhi wo dyondza Bibele wu nga kumiwa hi ndlela yihi?

◻ I mimpfuno yihi yin’wana yo anakanyisisa loko hi dyondza?

◻ Xikongomelo xa hina ku fanele ku va xihi loko hi lunghiselela Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza?

[Xifaniso eka tluka 17]

Vanhu va fele ku hlaya Bibele

[Swifaniso eka tluka 18]

Hi fanele ku kuma nkarhi wo xiyisisa Rito ra Xikwembu kun’wana evuton’wini bya hina lebyi nga bizi