I Vamani Lava Hakunene Va Nga Vaponi?

‘U PONA eka swa xiviri.” Sweswo hi swona leswi xaka ri swi vuleke loko mufundhisi lontshwa a rhurhele ePacific Dzonga leswaku a ta nghenela ntirho wa vurhumiwa. Naswona vo tala a va ta hlanganyela eka ntlhaveko lowu. Hi xikombiso, muhlamuseri wa xiya-ni-moya eNew Zealand, sweswin yana u ringanyete leswaku loko swiyimo swa ikhonomi swi nyanya, tinhlayo letikulu ta vanhu ti sungula ku pfumela eka Xikwembu tanihi xivumbeko xa ku pona.a

Kambe xana lava va nyiketelaka vutomi bya vona eka pakani ya timhaka ta moya hakunene i vaponi? Hayi ku ya hi Yesu Kriste. A nga langutanga ku pfumela eka Xikwembu tanihi xivono, nchumu lowuntshwa kumbe nchumu wun’wana ntsena wo anakanyela. Eka Yohane 7:28 u te: “A ndzi tanga hi ku tisungulela, kambe Loyi a ndzi rhumeke, yena i ntiyiso hi xiviri xa wona.”

Hambi swi ri tano, emhakeni ya Yesu, ku pfumela eka Xikwembu a ku n’wi khumbanga hi ndlela yo xaniseka. U susumeteriwe ku nyiketa vutomi byakwe eka Xikwembu, a ku: “Vona, ndzi tile . . . ku ta endla ku rhandza ka wena, oho Xikwembu!” (Vaheveru 10:7) Namuntlha Vakriste va ntiyiso va khumbeka swinene. Hi xikombiso, xiya ndzayo leyi Pawulo a yi tsaleleke Timotiya, nkulu la dumeke eka bandlha ra lembe xidzana ro sungula. Pawulo a a swi tiva leswaku van’wana ebandlheni a va ri ni rifuwo leri xiyekaka. Kambe hikuva ripfumelo ra vona a ri sekeriwe entiyisweni, a va ta susumeteleka ku tirhisa rifuwo leri. Pawulo u te: “Kambe loko va ri lava va nga ni rifuwo ra misava leyi, va byele leswaku va nga tikurisi, kumbe ku veka ku tshemba ka vona erifuweni leri nga tiyangiki, kambe va veka ku tshemba ka vona eka Xikwembu: Hi xona xi hi nyikaka hi ntalo swilo hinkwaswo leswaku hi tikhorwisa ha swona. Va byele ku endla leswo lulama, va tala rifuwo ra mintirho leyinene, va hanana, va tiva ni ku pambulela van’wana. Hi mukhuva lowu va tihlengeletela xuma lexinene, lexi tiyeke, xa minkarhi leyi taka, leswaku va ta amukela vutomi bya xiviri.”—1 Timotiya 6:17-19.

Hikokwalaho Vukriste a byi timuli ntiyiso. Byi katsa ku hlangavetana ni vutihlamuleri. Xikwembu lexi hi xi gandzelaka a hi lexi kanganyisaka, i xa ntiyiso. Vutomi bya ntirho lebyi hi byi hanyaka hi lebyi nga ni nhlamuselo ni ku hetiseka. Ntshembo wa hina eka hakelo ya nkarhi lowu taka, ku ri na ku va ku anakanyela loku nga hava xisekelo, wu na masungulo lama tiyeke ya wona ya switshembiso swa Xikwembu lexi nga hembiki.—Vaheveru 6:18.

Hambi swi ri tano, ku vuriwa yini hi lava va landzulaka xilaveko xo tirhela Xikwembu ni lava va akaka vutomi bya vona eka nhundzu leyi vonekaka kumbe ntirho wo karhi wa vutomi wa vutianakanyi? Xana ku nga va ku ri leswaku lava entiyisweni i vaponi?

Solomoni wanuna wa vutlhari u tirhise swiga swo tano tanihi “v̌uhav̌a” ni “ku landa mheho” ku hlamusela vutomi lebyi swilo leswi vonekaka ni mintsako ya nyama swi tekaka ndhawu yo sungula eka byona. U hlamusele mbuyelo, a ku: “Hikwaŝo leŝi ngi ŝi nav̌eriwa hi mahlo ya mina, a nḍi ma ṭonanga ŝona; a nḍi alelanga mbilu ya mina e ku ṭaka kwihi na kwihi; mbilu ya mina yi ṭakela ntiro hikwawo wa mina, kutani hi ŝona leŝi nḍi nga ŝi fuwa e ntirweni hikwawo wa mina. Kambe kute loko nḍi langutisisa mitiro hikwayo leyi mav̌oko ya mina ma yi endleke, nḍi hlaya ku karateka loku nḍi tikarateke ha kona loko nḍi yi tira, kutani nḍi v̌ona leŝaku hikwaŝo i v̌uhav̌a ni ku lanḍa mheho, a ri kona binḍu e hansi ka dyambu.”—Eklesiasta 2:10, 11.

Ina, hambi ya ri mahanyelo ya rifuwo ya tise ntsako wa muxaka wo karhi. Kambe ku hetiseka ka ntiyiso ni ntsako wa nkarhi hinkwawo a swi pfumaleka. Vutomi byo tano i “v̌uhav̌a” lebyi heleleke. Hakunene, rito ra Xiheveru ra “v̌uhav̌a” ri na nhlamuselo ya xiviri ya “moya” kutani hikwalaho ri kombetela eka leswi nga tiyangiki ni leswi helaka. Xisweswo The New English Bible yi tirhisa rito leri nge “vuhava.”

Hikwalaho ke, xana munhu loyi a hanyaka muxaka wa vutomi lebyi Solomoni a byi vuleke “v̌uhav̌a” u le xiyin’weni xo hehla Mukriste ehenhleni ka ku ponela eka xiyimo xa ku aneriseka ka vukanganyisi? Nikantsongo. Kahle-kahle, muapostola Pawulo u ya emahlweni a komba leswaku “misava leyi ni swa yona hinkwaswo swa hundza.” (1 Vakorinto 7:31) Laha u fanisa misava leyi nga chaviki Xikwembu ni swivono leswi hundzaka. Leswi swi vonakaka swi saseke ngopfu namuntlha, swi rhandzeka hambi ku ri ku hlamarisa, swi nga ha hundza mundzuku. ‘Vatlangi’ va manguva lawa hi nkarhi lowu faneleke va siviwa hi van’wana. Kambe eka ku tikarhata ka vona hinkwako, vutomi bya vona a byi na nchumu wa nkoka wa minkarhi hinkwayo. A va na ntshembo wa xiviri wa vumundzuku.

Swi hi laha Philip Chesterfield wa huvo ni xivulavuri xa Munghezi xa lembe xidzana ra vu-18, a vuleke ha kona a ku: “Ndzi tsutsume ntsako wa vuphukuphuku, naswona ndzi swi endlile hinkwaswo. Ndzi tsakerile mintsako hinkwayo ya misava, kutani ndzi yi dzunisa hikwalaho ka hakelo ya xiviri ya yona, leyi entiyisweni yi nga yintsongo . . . loko ndzi anakanya leswi ndzi swi voneke, . . . ni leswi ndzi swi endleke, a ndzi pfumeri leswaku ntsako wolowo hinkwawo wa xihatla xa vuhunguki ni lowu nga ni huwa emisaveni a wu ri ni ntiyiso wo karhi.”

Hambi swi ri tano, Vakriste va fana na Abrahama loyi “a a langutela muti lowu nga ni masungulo, lowu muaki ni muendli wa wona xi nga Xikwembu.” (Vaheveru 11:10) Hikwalaho ka leswi ripfumelo ra vona ri tiyisekeke, a va na xilaveko xo pona kumbe xo tata vutomi bya vona hi ntirho lowu anerisaka. Ku vuriwa yini hi vutomi bya wena? I ku pona ntsena, kumbe byi akiwe byi tiya ehenhla ka ntiyiso xana?

[Nhlamuselo ya le hansi]