Ku Hanyela Ku Rhandza Ka Xikwembu—Namuntlha Na Hi Masiku
“Na n’wina . . . enkarhini wa n’wina lowu saleke wa ku hanya laha misaveni, mi nga ha fambisiwi hi ku navela ku titsakisa, kukota vanhu van’wana, kambe mi fambisiwa hi leswi Xikwembu xi rhandzaka swona.”—1 PETR0 4:1, 2.
1, 2. (a) Xana vo tala va endla njhani hi mianakanyo yo titsongahatela ku rhandza ka un’wana? (b) Van’wana va nga ha endlisa ku yini ebandlheni ra Vukriste? (c) Hikwalaho i swivutiso swihi leswi tlakukaka?
XANA u yi hlamula njhani mianakanyo yo pfumelela vutomi bya wena byi lawuriwa hi Xikwembu ke? Vo tala namuntlha va kaneta miehleketo yoleyo yo titsongahatela ku rhandza ka un’wana. Hambi ku ri eka vanhu lava va tivulaka lava tiyisekeke ku ni ku xandzuka loku kulaka ko Iwisana ni vuhosi. Minkitsikitsi, minxandzuko, mpfilumpfilu ni vugevenga i swakudya swa masiku hinkwawo. Ehansi ka ntshikilelo mhaka ya nhluvuko yi hundzuka leyi nga nyawuriki ivi yi onhaka hi ku olova.—2 Timotiya 3:1-3.
2 Hi laha ku hambaneke, Timbhoni ta Yehova’ ti komba leswaku ti hanyela ku rhandza ka Xikwembu hi vutshembeki bya tona, hi xikombiso, evutirhelini bya tona bya yindlu na yindlu. Kambe ke, na hambi ku ri endzeni ka bandlha ra Vukriste, moya wa vutilawuri minkarhi yin’wana wu kombisiwile hi va nga ri vangani na hambi ku ri endzeni ka bandlha ra Vukriste. Va nga ha Iwisana ni ndzayo ya vakulu. Va nga ri vangani va delela ntlawa wa “nandza lowo tshembeka, lowa vutlhari” ni Huvo leyi Fumaka. (Matewu 24:45-47; Mintirho 15:2, 23) Hikwalaho swivutiso swa tlakuka: Hikwalaho ka yini ndzi fanele ku titsongahatela ku rhandza ka Xikwembu? Hikwalaho ka yini vutomi bya mina byi fanele byi lawuriwa hi Xikwembu ke?
Xikombiso Lexi Nga Hava Vutianakanyi Xa Kriste
3. I ndzayo yihi leyi Petro a yi nyikeke malunghana ni xiyimo xa hina xmianakanyo?
3 Petro, loyi a avelaneke mintokoto yo tala na Yesu, u pfumerile leswaku a ku ri hi xivangelo lexinene ngopfu xo hanyela ku rhandza ka Xikwembu ku tlula ka munhu hi yexe. U te: “Hikokwalaho, leswi Kriste a tweke ku vava enyameni, na n’wina hlomani matlhari hi ku va ni mianakanyo yo fana ni ya yena, hikuva un’wana ni un’wana loyi a nga twa ku vava enyameni, ú tshikile ku dyoha. Kutani enkarhini wa n’wina lowu saleke wa ku hanya laha misaveni, mi nga ha fambisiwi hi ku navela ku titsakisa kukota vanhu van’wana, kambe mi fambisiwa hi leswi Xikwembu xi rhandzaka swona.”—1 Petro 4:1, 2.
4. Xana Yesu u kombise vutitsongahati bya yena eka Tata wakwe hi ndlela yihi?
4 Hikwalaho ka yini Yesu a xanisekile enyameni? Hikuva u seketele Tata wakwe emhakeni ya vuhosi bya hinkwako-nkwako, kumbe mfumo. U kombise Xikwembu xi ri na ntiyiso kutani Sathana a ri muhembi. Naswona u endle sweswo hi ku pfumelela vutomi bya yena bya la misaveni byi lawuriwa hi Xikwembu, hambi leswi byi heteleleke hi rifu ro xaniseka.—2 Vakorinto 5:14, 15.
5. I mphikamakaneta yihi leyi xikombiso xa Kriste xi yi vekeke emahlweni ka hina?
5 Hambi swi ri tano rifu rero a ku ri xikombiso xa rirhandzu ra Xikwembu ha Kriste. (1 Yohane 4:10) Ha yini swi ri tano? Hikuva hikwalaho ka rona, hi mimpfuno yi endliwe leyi kumekaka eka vanhu hinkwavo. (Varhoma 5:8; 6:23) Kambe i vangani lava tsakelaka ku amukela mimpfuno yoleyo? I vangani lava tsakelaka ku tekelela Kriste ivi va tshika ku navela ka vona vini hi ku yingisa ku rhandza ka Xikwembuke?—Vaheveru 13:15, 17.
Mimpfuno Ya Sweswi Ni Ya Nkarhi Lowu Taka
6, 7. I mimpfuno yihi yo titsongahatela ku rhandza ka Yehova?
6 Xisweswo xirhambo lexi Yehova a xi nyikeke Israyele eka malembe ya 2 700 lama hundzuke xi fanela swonghasi ni le minkarhini ya hina. “Hi mina Yehova, Šikwembu ša wena l’a ku dyonḍisaka, a ku pfuna, a ku fambisa e ndleleni leyi u faneleke ku famba ha yona. Mawako! loko ngi u yingisa milawu ya mina! Ku rula ka wena ku ta v̌a tani hi nambu, ku lulama ka wena ku ta fana ni magandlati ya lwandle.”—Esaya 48:17, 18; ringanisa Genesa 22:18
7 Yehova u hi dyondzisela ku pfuna hina vini hi ku hanyela ka hina ku rhandza ka yena—naswona mimpfuno yoleyo a hi ku rhula ni ku lulama laha ni sweswi ntsena. Yi katsa ni mikateko ya nkarhi lowu taka ya vutomi lebyi nga heriki, tanihi laha Yesu a tshembiseke ha kona a ku: “Hi koloku ku rhandza ka Tata wa mina: Hi leswaku un’wana ni un’wana la langutaka N’wana, a va a pfumela eka yena, a va ni vutomi lebyi nga heriki, kutani mina ndzi ta n’wi pfuxa hi siku ra makumu.”—Yohane 6:40.
8. Xitshembiso xa Yesu xa ku pfuxiwa ka vafi i xichavelelo hi ndlela yihi namuntlha?
8 Marito wolawo i xichavelelo lexikulu eka Vakriste lava tshembekaka namuntlha lava kuleke hi malembe. Mafambiselo lawa ya swilo ya le ka lembe ra wona ra vu-72 ku sukela hi siku leri funghiweke ra 1914. Misava ya Sathana yi ve kona ku tlula leswi vo tala a va langutele swona. Entiyisweni, Vakriste van’wana lava tshembekaka lava a va langutele ku vona Armagedoni ni ku sungula ka mafambiselo lamantshwa ya swilo enkarhini wa ku hanya ka vona va file. Kambe matimu ya vutomi bya vona, yo tinyikela eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu, a ya vanga ya mahala. Ku pfumelelana ni leswi a swi vuleke, Yesu u ta va pfuxa ivi a va nyika nkateko wa vutomi lebyi nga heriki.—Yohane 5:28, 29; 1 Vakorinto 15:58.
Xiyimo Xa Mianakanyo Xa Kriste
9, 10. (a) Hi fanele ku tihlomisa hi yini xana? (Vafilipiya 2:5-8) (b) I yini lexi hlawulekeke hi rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke va ku “mianakanyo” eka 1 Petro 4:1?
9 I yini lexi xi nga endlaka leswaku swi hi olovela ku titsongahatela ku rhandza ka Xikwembu? Hi ku ya hi ndzayo ya Petro, leyi tshahiweke eka ndzimana 3, hi fanele ku hloma hi matlhari ni ku va ni ‘mianakanyo leyi fanaka’ ni leyi Yesu a a ri na yona.—1 Petro 4:1.
10 Laha Petro u tirhisa rito ra Xigriki leri kumekaka kambirhi ntsena eka Matsalwa ya Xigriki—enʹnoi·a. Hambi leswi vahundzuluxeri van’wana va ri hundzuluxelaka va ku “mianakanyo,” a hi rito leri tolovelekeke ra Xigriki leri yimelaka “mianakanyo,” ku nga nous. Hikwalaho Petro, ehansi ka ku huhuteriwa, a a ri na yinhla yo karhi emiehleketweni loko a hlawula riviti leri nga tolovelekangiki ngopfu. Mudyondzi wa Xigriki W. E. Vine u vula leswaku enʹnoi·a ri “vula xikongomelo, kungu, rhengu.” Greek-English Lexicon ya J. H. Thayer yi ri hlamusela tanihi “mukhuva wo ehleketa ni wo twa.”
11. Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa Yesu malunghana ni ndlela leyi hi tirhisaka vutomi bya hina ha yona?
11 Xiendlo xa Yesu xo tinyiketela xi komba xikongomelo, kumbe kungu rakwe. A a nga hanyi vutomi lebyi tolovelekeke, byo tilavela ntsako ni ku nyanyuka. A a swi tiva leswaku a nga tshikangi vutomi byakwe byo sungula etiIweni leswaku a ta heta malembenyana emisaveni eka tipakani ta vutianakanyi. (Vona ku hambana eka Genesa 6:1, 2, 4, na Yuda 6.) Xisweswo u te: “Ndzi chikile hi le tilweni, ku nga ri ku ta endla ku rhandza ka mina, kambe ku endla ku rhandza ka Loyi a ndzi rhumeke.” (Yohane 6:38) Yesu a a ri ni miehleketo yin’we eku tinyikeleni ka yena eka xikongomelo xa Tata wa yena, minkarhi hinkwayo a a xi veka ehenhla ka ku rhandza ka yena n’wini, hambi ku ri ehansi ka rifu leri khomisaka tingana.—Luka 22:42.
12, 13. (a) Xana Yesu u kombise xiyimo xakwe xa mianakanyo exihlobyeni xa Yakobo hi ndlela yihi? (b) Xana Yesu a a vula yini loko a ku, “Swakudya ndzi na swona, leswi n’wina mi nga swi tiviki”?
12 Hambi loko a karhele ni ku twa ndlala, Yesu u kombe xiyimo xa yena xa mianakanyo erivaleni eku rhandzeni ka Tata wa yena. Eka xiendlakalo xin’wana, loko vadyondzisiwa va yena va ya lava swakudya, u wisile exihlobyeni xa Yakobo. Ematshan’wini yo biwa hi vurhongo ku fikela loko vadyondzisiwa va yena va vuya, u tikarhatele ku endla ku rhandza ka Xikwembu. U teke goza leri nga tolovelekangiki eka Muyuda. U nghenele ku vulavurisana ni wansati wa Musamariya. U pfule mahlo ya yena eku twisiseni ka Xikwembu xa ntiyiso. Hikwalaho, “Vasamariya vo tala va muti wolowo va pfumela hikwalaho ka leswi swi vuriweke hi wansati.”—Yohane 4:6-26; 39-42.
13 Loko vadyondzisiwa va yena va vuyile, va n’wi sindzise ku dya. Xana u va hlamurise ku yini ke? “Swakudya ndzi na swona, leswi n’wina mi nga swi tiviki.” A va hlamarisiwile hi nhlamulo ya yena leyi nga twisisekiki ku fikela loko a engetela a ku: “Swakudya swa mina, i ku endla ku rhandza ka Loyi a ndzi rhumeke, ni ku heta ntirho wa yena swinene.” Swi le rivaleni leswaku Yesu u tsakele ku titsongahatela ku rhandza ka Tata wa yena. Eka yena a swi fana ni swakudya, naswona ku fana ni loko a dya swakudya leswinene, u tsakele ku aneriseka ka xiviri ha swona. Loko hi lava ku titwa hi hetisekile hakunene evuton’wini bya hina, ku hava leswi antswaka leswi hi nga swi endlaka handle ko landzela xikombiso xa Yesu Kriste.—Yohane 4:31-38.
Vuyelo Bya Xiyimo Xa Mianakanyo Ya Kriste
14. Hi lava yini leswaku hi va ni xiyimo xa Kriste xa mianakanyo ke? Hlamusela.
14 Xana ku va ni xiyimo xa mianakanyo ya Kriste swi nga hi khumba njhani? Loko hi dyondza ku anakanya tanihi Kriste, manuku hi ta va ni matimba ya le ndzeni lama nga ta hi kongomisa ku endla leswi Yesu a a ta swi endla ehansi ka swiyimo swihi na swihi. (Luka 22:42; Vaefesa 4:23, 24) Matimba lawa ma nge vumbiwi hi ku chava ku xupuriwa ntsena, tanihi ndzayo leyi humaka eka vakulu ebandlheni, kambe hi ku tlangela loku tsakisaka ka milawu ni misinya ya milawu ya Yehova. Hi nga ringanisa xiyimo lexi ni munhu la yingisaka milawu ya gondzo loko a vona maphorisa ntsena—u titsongahatela nkucetelo wa le handle ntsena. Kambe munhu loyi a endlaka vutomi byi va bya ntikelo, la rhandzaka muakelani wa yena naswona a vona vutlhari bya ku va ni milawu ya gondzo u ta yi yingisa hikwalaho ka leswi a xiximaka nawu. U ni nsusumeto wa matimba wa le ndzeni.—Psalma 51:10.
15. (a) I yini lexi tiyisaka leswaku Yesu a a ri ni matimba ya le ndzeni lama susumeteke mianakanyo ya yena? (Vaefesa 4:23) (b) I swikombiso swihi swa vutshembeki leswi nyikaka vumbhoni bya xiyimo xa mianakanyo ya Kriste eka Vakriste va manguva lawa?
15 Yesu a a ri na ‘matimba wolawo ya le ndzeni lama susumetaka mianakanyo ya yena.’ Xisweswo a a tshembeka eku rhandzeni ka Tata wa yena, hambi ku ri ku fika eku feni. U tiyisele ku xaniseka handle ko vilela kumbe ku rhukana vaxanisi va yena. (1 Petro 2:21-24) Minkarhi yin’wana hina tanihi Vakriste hi nga ha nghena ehansi ka mintshikilelo leyi fanaka. Tihosi leti kanetaka ti nga ha ringeta ku herisa ntirho wa hina wo chumayela ni minhlangano, hi laha ti endleke ha kona eSpain enkarhini wa nguva ya Franco ni le matikweni yo tala ya Yuropa enkarhini wa nyimpi ya Vunazi. Vamakwerhu vo tala va xinuna ni va xisati va khomiwe hi tihanyi ku ri matshalatshala yo va endla leswaku va xenga vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri ebandlheni ra kwalaho. Ku nga khathariseki ku xanisiwa loko vo tala va yime va tiyile. (Vona 1978 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, matluka 171-2, 182-3; 1986 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, matluka 137-59.)
16. I tindlela tihi tin’wana leti hi nga ha ringiwaka ha tona namuntlha? Hi nga Iwa na tona njhani?
16 Hi nga ha va ehansi ka ntshikilelo hikwalaho ka vukala-tlhelo bya Vukriste kumbe ku tirhisiwa ka mipompelo ya ngati. (Mintirho 5:29; 15:28, 29) Manuku mphikamakaneta ya humelela, Xana hi hanyela ku rhandza ka Xikwembu kumbe ka munhu ke? Kumbe ndzingo wu nga ha ta hi ku hlanganisa ku navela ka nyama ni vanghana vo biha. Kumbexana exikoIweni kumbe endhawini leyi hi tirhaka eka yona, ku nga ha humelela nkarhi wo dzaha kumbe ku tirhisa swidzidzirisi ku ri hava un’wana ebandlheni loyi a swi tivaka. Kumbe ku vuriwa yini hi ndzingo wo tlanga hi mali evuhlolotwaneni ke? Kumbe ku wela eka vumbhisa kumbe vuoswi ke? Hakanyingi matshamelo ya ntirho wa misava ya nga pfuneta eku ngheniseni ka mianakanyo ni xiendlo lexo biha—handle ka loko hi ri na ku tiyimisela loku fanaka ni ka Yesu mayelana ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Xana u ta endla yini? Xana u ta va ni matimba lamanene lama susumetaka mianakanyo ya wena leswaku u ta landzela ntila wa Kriste ehansi ka swiyimo swo tano ke?—Vaefesa 4:17-20; 1 Yohane 2:15,16.
17, 18. (a) I yinhla yihi ya matimba leyi Petro a yi nyikaka malunghana ni lava va endlaka xidyoho? (b) Ku laveka yini leswaku hi Iwisana ni minhlaselo ya xidyoho?
17 Petro u ya emahlweni a kandziyisa xilaveko xa ku endla ku rhandza ka Xikwembu loko a tshinya a ku: “Tshikani ku endla leswi tsakeriwaka hi vamatiko, hikuva swi ringene loko mi swi endlile eminkarhini leyi hundzeke. A mi hanya hi ku endla swa manyala, ni ku navela ku titsakisa, hi ku pyopyiwa [kumbe swakunwa swin’wana leswi nga ni xihoko], ni makolo, ni ku va swilovekelo, ni ku gandzela swikwembu swa hava leswi nga lavekiki. Va hlamala loko va mi vona sweswi mi nga ha fambi na vona, evusopfeni lebyi bya ku tlurisa mpimo, kutani va mi sandza. Kambe vanhu lava va ta tihlamulela emahlweni ka loyi a tilunghiseleke ku avanyisa lava hanyaka ni lava feke.”—1 Petro 4:3-5.
18 Laha Petro u nyika yinhla ya nkoka—lava va honisaka ku rhandza ka Xikwembu va fanele ku tihlamulela. (Ringanisa Varhoma 14:12 na Vaheveru 13:17.) Pawulo u fika eka makumu lama fanaka eka papila ra yena ro ya eka Vakolosa, loko a tsala a ku: “Dlayani leswi swi nga swa misava eka n’wina, hi leswaku vuoswi, ni swa thyaka, ni ku hisekela swa tingana, ni ku navela loko biha, ni makwanga, loku nga ku phahla swikwembu swa hava. Hikwalaho ka swona, vukarhi bya Xikwembu bya ta.” Hinkwavo lava endlaka swilo swo tano entiyisweni a va hanyeli ku rhandza ka Xikwembu kambe, ematshan’wini ya sweswo, ku anerisa minyanyuko ya vona vini ya makwanga. Kambe vanhu va nga ku tshika ku onhaka koloko ka mahanyelo hikuva, hi laha Pawulo a vuleke ha kona, “Hi leswi van’wana va n’wina a mi ri swona.”—Vakolosa 3:5-7; Vaefesa 4:18; nakambe vona 1 Vakorinto 6:9-11.
Ku Twisisa Leswi Ku Rhandza Ka Xikwembu Ku Nga Swona
19. Vo tala sweswi va komba leswaku va hanyela ku rhandza ka Yehova hi ndlela yihi? (Varhoma 12:1, 2)
19 Eka malembe lawa yo hetelela ya lembe xidzana ra vu-20, vanhu lava tlulaka timiliyoni tinharhu ana se va twisisile leswi ku rhandza ka Xikwembu ku nga swona. Hikwalaho va chivirika eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya hulumendhe ya Mfumo wa Xikwembu. (Mintirho 8:12; Marka 13:10) A vo tihanyela ntsena, hi laha vunyingi bya van’wana byi endlaka ha kona. Va swi tiva leswaku Xikwembu xi ta tisa ku hela ka mafambiselo lawa yo bola hi xihatla, naswona va tinyikela leswaku va pfuna van’wana ku kuma vutivi lebyinene, hi laha muapostola Pawulo a tshinyeke ha kona a ku: “Xiyani swinene mahanyelo ya n’wina; mi nga hanyi tani hi vanhu lava nga twisisiki nchumu, kambe hanyani tani hi lavo tlhariha. Londzovotani nkarhi lowu mi nga na wona, hikuva masiku lawa hi nga ka wona ma bihile. Hikokwalaho ke, mi nga vi lavo pfumala mano, kambe ringetani ku twisisa leswi [Yehova a] rhandzaka swona.”—Vaefesa 5:15-17.
20, 21. (a) Xana hi fanele hi yi languta njhani nyiko ya vutomi? (Yakobo 4:13-17) (b) Xana hi nga tihlayisa njhani hi nga ri lava landzelelaka misava ke?
20 Vutomi byi fana ni nghilazi leyi nga ni mati yo titimela. Eka makume ya malembe yo sungula ya vutomi bya munhu, u “nwa” ngopfu na hi ku hatlisa—ku fikela loko a sungula ku hlamala leswaku i malembe mangani lama seleke “enghilazini.” Koloko i ku kanganyisa loku hlamarisaka un’wana ni un’wana. Manuku ke, i nkoka muni wonghasi ku hanya vutomi ni ku twisisa vutihlamuleri eka Xikwembu ni munhu-kulorhi! I swa nkoka swonghasi ku twisisa ku rhandza ka Xikwembu naswona hayi ku rhandza ka munhu ka vutianakanyi ntsena!—Matewu 7:21, 24, 26.
21 Hambi swi ri tano, ku hanya tanihi leswi hi hanyisaka swona eka misava leyi lawuriwaka hi moya wa Sathana, a swi olovi minkarhi hinkwayo ku hanyela ku rhandza ka Xikwembu. (Nhlavutelo 12:9) Mintshikilelo ya kombisiwa minkarhi hinkwayo ku hi kucetelela ku rhandza ka misava ni langutelo ra yona ra mianakanyo. Tindlela ta fexeni ni ta vuhunguki ti nga kucetela van’wana ebandlheni, leswaku va sungula ku languteka tanihi switirho swa vumunhu byo karhi lebyi dumeke byo tirivatisa. Manuku, yi faneleka swonghasi ndzayo ya Pawulo leyi nge: “Mi nga landzi hanyelo ra nguva leyi, kambe mi pfumela ku hundzuka mi va vantshwa emiehleketweni ya n’wina, mi ta kota ku twisisa leswi ku rhandza lokunene ka Xikwembu, loku nkhensekaka ni ku hetiseka, ku nga swona!”—Varhoma 12:2.
22. (a) Ku rhandza ka Xikwembu i yini hi nkarhi wa hina? (b) Xana hi nga komba njhani leswaku hi hanyela ku rhandza ka Xikwembu? (c) I mikateko yihi leyi rindzeleke lava hanyelaka ku rhandza ka Xikwembu?
22 Ku rhandza ka Xikwembu hi leswaku “mahungu lamanene ya Mfumo” ya chumayeriwa emisaveni hinkwayo xi nga si tisa makumu ya mafambiselo ya sweswi ya misava. (Matewu 24:14; Nhlavutelo 14:6, 7) Leswi swi nyika xivangelo lexi engetelekeke xo amukela xirhambo xa vatirheli lava engetelekeke va nkarhi hinkwawo loko swiyimo swi xi pfumela. Nakambe, xivangelo xa leswaku vakulu ni malandza ya vutirheli va tiendla lava kumekaka leswaku va rhurhela eka mabandlha lawa ku nga vaka ni xilaveko xa mpfuno wa vona. Naswona i xivangelo lexi tsakisaka eka Mbhoni yin’wana ni yin’wana ku va mbhoni leyi amukelekaka ya Mukriste—ku nga ri ntsena ku veka mfungho kambe ku hanyela ku rhandza ka Xikwembu hakunene sweswi na hi laha ku nga heriki. Tiva leswaku hi ku endla tano u ‘ta va u tihlengeletela xuma lexinene, lexi tiyeke, xa minkarhi leyi taka, leswaku u ta amukela vutomi bya xiviri.’—1 Timotiya 6:19.
U Nga Hlamula Njhani?
◻ Yesu u kombisise ku yini leswaku a a hanyela ku rhandza ka Xikwembu?
◻ I mimpfuno yihi leyi kumekaka eka lava hanyelaka ku rhandza ka Xikwembu?
◻ Xiyimo xa mianakanyo ya Kriste a xi ri xihi eka ku rhandza ka Xikwembu?
◻ Xana ‘matimba lama susumetaka mianakanyo’ ya fanele ku hi khumba njhani?
◻ Xana hi fanele hi byi languta njhani vutomi?
[Xifaniso eka tluka 21]
Xana ku tlangela nawu kuku endla leswaku u yingisa, kumbe hi loko ku ri ni phorisa ntsena?