Ku Engeteleka Lokunene “Endzhaku Ka Tintshava”
HAITI a ri ri riphabliki ro sungula ra vantima eVupela-dyambu ku kuma ntshunxeko. Vito ra rona ri huma eka ririmi ra Xiarawak ra le India naswona ri vula “tintshava.” Hakunene, ku ni xivuriso xa khale xa Vacreole lexi nge: “Endzhaku ka tintshava ku ni tintshava.” Leyi i nhlamuselo leyinene ya tiko ra Haiti.
Eka malembe ya sweswinyana nchumu wun’wana lowu xiyekaka a wu ri karhi wu humelela laha “ndzhaku ka tintshava.” Tinhlayo leti engetelekaka ti amukele ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ya Mfumo naswona ti yimele Yehova ni Hosi ya yena leyi vekiweke. (Esaya 60:22) Hi 1980 avhareji ya kwalomu ka 3 000 wa vahuweleri a va vika ntirho wa nsimu n’hweti yin’wana ni yin’wana, naswona hofisi ya rhavi entsindza wa Port-au-Prince a yi ri yintsongo ngopfu lerova yi nga khathalela swilaveko swa vona. Miako leyintshwa a yi laveka. Kutani hi November 1984 ku akiwa ka muako lowuntshwa ku sunguriwile eSanto, muti wo xonga emakun’wini ya Port-au-Prince.
Xo sungula ndhawu a yi fanele ku biyeriwa hi rirhangu ro leha 1200 wa timitara. Khampani ya kwalaho yi endle tiphuphu ta khonkrete ta khumbi leri, kambe Timbhoni ta kwalaho ti thoriwile, naswona vatirhi vo tirhandzela va tirhe emahelweni ya vhiki, leswaku va heta ntirho. Kutani ntirho wo aka muako wu sunguriwile, naswona hi nkarhi lowu tlulaka malembe manharhu, vatirhi vo tirhandzela lava tlulaka dzana lava humaka emabandlheni ya Port-au-Prince va pfunetile emahelweni ya vhiki. Swirho swa International Volunteer Construction Worker Program swi tile swi huma eUnited States, Canada ni le matikweni man’wana—vo tala hi timali ta vona vini—leswaku va ta pfuneta.
Loko muako wu karhi wu ya emahlweni, xiphiqo lexi nga languteriwangiki xi tlhekekile. Etlhelweni rin’wana ra muako, ku ni riwa lerikulu. Hi nguva ya timpfula, mati ya nambu ya khulukela eriweni, ya vanga nkhukhulo lowukulu. Leswi eku heteleleni a swi ta vanga ku wa ka darata etlhelweni ra xiphemu xexo xa muako. Kutani rirhangu ro pfala ri akiwile ekhonweni ya nambu naswona sweswi muako wu sirheletiwe kahle eka mati ya vukarhi lama khulukaka hi nguva ya timpfula.
Hi mpfuno wa Yehova, muako lowunene wu hetiwile eku heteleleni. Rhavi i muako wa xivumbeko xa-U lowu akiweke hi khonkrete ni switina. Tlhelo ra wona ra ximatsi ri na nhungu wa tikamara to etlela, ndhawu yo hlantswela ni layiburari. Hi tlhelo ra xinene ku ni laha tibuku ti tekeriwaka kona. Eka xiyenge xa le mahlweni xa muako, rivala lerikulu i ro rhurhela vamakwerhu lava humaka eswiphen’wini swo hambana-hambana swa tiko hi minkarhi yo hambana-hambana laha n’hwetini leswaku va ta teka timagazini ni tibuku ta mabandlha ya ka vona hi ku hambana-hambana. Emahlweni nakambe ku na tihofisi, yindlu yo dyela ni khixi.
Kun’we ni hofisi ya rhavi, Holo leyintshwa ya Nhlengeletano leyi tshamisisaka kwalomu ka 3 000 na yona yi akiwile emuakweni. Matlhelo mambirhi ya holo ma pfulekile, leswaku lava va tshameke endzeni nkarhi na nkarhi va timuriwa hi moya lowu hungaka—xiphyuphyisi lexi timulaka edyambyini ro hisa ra Haiti. Nakambe ku ni khixi ra manguva lawa, leri nga ni hinkwaswo ni miako ya swakudya ni swakunwa, kun’we ni damu ro khuvula eka rona ni xiyindlwana xa muvatli. Timbala ti khavisiwe kahle hi swimilana ni swiluva swa ndhawu yo hisa.
Eku sunguleni ka 1987, nhlayo ya Timbhoni “endzhaku ka tintshava” a yi engeteleke yi tlula 4 700. Mayana xiendlakalo lexinene lexi a xi ri xona eka hinkwavo ku hlangana swin’we hi January 25, 1987, ku ta nyiketela miako leyi mimbirhi leyinene! Vamakwerhu van’wana vambe lava tirheke emuakweni eku sunguleni va vuye ni mindyangu ya vona ku ta hlanganyela exiendlakalweni lexi.
Nongonoko wo nyiketela wu sungule eku sunguleni ka nhlikanhi hi swirho swo hambana-hambana swa Komiti ya Rhavi swi hlamusela xilaveko lexikulu lexi veke kona xa miako leyintshwa hikwalaho ka ku engeteleka lokunene loku a ku endleka eHaiti. Endzhaku ka ku wisanyana ko koma, lava a va ri kona va 5 384 va kombisiwe nongonoko wa ti-slide lowu kombisaka swiyimo swo hambana-hambana swa ntirho wa ku aka.
Eku heteleleni, nkulumo yo nyikela yi nyikeriwe hi Charles Molohan, mulanguteri la famba-fambaka wa zoni a huma eBrooklyn, New York. Makwerhu Molohan u vulavule hi nkoka wa ku akela vugandzeri bya ntiyiso bya Vukriste. U hlamusele ndlela leyi Nowa ni ndyangu wakwe a va ri exikarhi ka vatirhi vo aka vo rhanga ha yona, naswona ku heta ka vona xiavelo xa vona xo aka hi ku tshembeka swi vule ku pona ka ndyangu wa vanhu, kun’we ni ku hambeta ka vugandzeri bya ntiyiso emisaveni. Muako wun’wana wa khale a ku ri tempele ya Heroda, kambe leyi endzhakunyana yi herisiwile hikuva a yi tirhiseriwanga ku kurisa vugandzeri bya ntiyiso. (Matewu 23:38) Namuntlha, hi fanele hi va bizi hi aka ripfumelo ni timfanelo tin’wana ta Vukriste loko hi ta papalata makumu lama fanaka.
Entiyisweni a ku ri xiendlakalo lexi nyanyulaka ni lexi tsakisaka. Endzhaku ka loko xi herile, hinkwavo lava a va ri kona va tlhelele emakaya ya vona hi ku hambana-hambana va tiva leswaku muako lowu wuntshwa etikweni “ra le ndzhaku ka tintshava” wu ta hambeta wu tirha xiphemu xa nkoka eku hlengeleteni ka vagandzeri va ntiyiso exiphen’wini lexi xa Caribbean.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 31]
Ku languteka ka Holo ya Nhlengeletano (ehenhla exineneni), ni ka rhavi lerintshwa