A A Va Ri Tiva Vito Ra Xikwembu

BUKU yo sungula leyi yi tivekaka tanihi leyi nga tsariwa ni ku kandziyisiwa ematikweni lama tekiweke hi Nghilandhi ya le Amerika a ku ri Bay Psalm Book. Nkandziyiso wa yona wo sungula wu kandziyisiwe hi Stephen Daye le Massachusetts Bay Colony hi lembe ra 1640. Buku yoleyo ya khale a yi ri na buku ya Bibele ya Tipisalema, leyi hundzuluxeriweke yi huma eka Xiheveru yi ya eka ririmi ra Xinghezi leri a ri vulavuriwa ni ku tsariwa hi nkarhi wolowo.

Nchumu wa nkoka eka Bay Psalm Book a ku ri ku tirhisiwa ka vito ra Xikwembu eka tindzimana tin’wana. Hikwalaho, un’wana ni un’wana loyi a a hlaya buku leyi le ndzhaku emalembeni ya 350 lama hundzeke a a kota ku tiva vito ra Mutumbuluxi wa hina. Hi xikombiso, eka nkandziyiso wolowo, Pisalema 83:17, 18 yi hlayekisa xileswi: “A va pfilunganyeke hi laha ku nga heriki, naswona va chava swinene: ina, a va khomiwe hi tingana, naswona va herisiwa. Leswaku vanhu va ta tiva leswaku wena loyi vito ra wena a nga IEHOVAH hi wena ntsena, la tlakukeke swinene ehenhla ka misava hinkwayo.”

Kavula, Xikwembu lexi nge henhla-henhla xi lava leswi tlulaka ku tiva leswaku vito ra xona i Yehovha (Iehovah). Eka Bay Psalm Book, Pisalema 1:1, 2 yi vula leswaku “munhu la katekeke” a nga fambi hi switsundzuxo swa lavo biha, “kambe lexi a xi tsakelaka ngopfu i nawu wa Iehovah.” New England Psalms ya 1648 leyi pfuxetiweke yi ri: “Kambe lexi a xi tsakelaka swinene i nawu wa Yehovha.”

Sweswi New World Translation of the Holy Scriptures ya le ka lembe xidzana leri ra vu-20 yi hlayekisa leswi: “Ku katekile munhu loyi a nga fambangiki hi switsundzuxo swa lavo biha, ni loyi a nga yimangiki endleleni ya vadyohi, ni loyi a nga tshamangiki exitshan’weni xa vasandzi. Kambe u tsakela nawu wa Yehovha, naswona u hlaya nawu wa yena hi rito ra le hansi nhlikanhi ni vusiku.”

Leswaku munhu a tsaka hakunene, u fanele a ala xitsundzuxo xa lavo biha. A nga fanelanga a landzela xikombiso xa vadyohi naswona a nga ka a nga hlanganyeli ni vanhu lava sandzaka Xikwembu, lava nga xi chaviki. Naswona, u fanele ku papalata xinghana xa lava xitsundzuxo ni ku tikhoma ka vona swi nga n’wi yengelaka eka vunghwavava, ku tirhisa swidzidzirisi hi mukhuva wo biha ni swiendlo swin’wana leswi lwisanaka ni nawu wa Xikwembu. Ina, ntsako wa xiviri wu titshege hi ku dyondza hi ta Xikwembu xa ntiyiso, lexi vito ra xona a nga Yehovha, ni ku tirhisa nawu wa xona hi laha wu tsariweke ha kona eBibeleni.