Swivumbeko Swi Nga Kanganyisa
“KU HAVA swivumbeko leswi u nga swi tshembaka,” ku vula mutlangi wa tidrama wa Muayirish, Richard Sheridan. Leswi swi tano eka mirhi ku katsa ni vanhu.
Siku rin’wana eku heleni ka March hi lembe ra 33 C.E., Yesu Kreste u vone nkuwa loko yena ni vadyondzisiwa vakwe va famba va suka eBetaniya va ya eYerusalema. Murhi lowu a wu tele hi matluka, kambe loko a wu tshinelela, u kume leswaku a wu nga ri na mihandzu nikatsongo. Kutani Yesu a ku eka wona: “A ku nga ha vi na munhu la nga ta dya mihandzu ya wena ni siku ni rin’we!”—Marka 11:12-14.
Ha yini Yesu a rhukane murhi lowu, tanihi leswi Marka a hlamuselaka leswaku, “a wu nga ri nkarhi wa makuwa”? (Marka 11:13) Phela, loko nkuwa wu hluka, hi ntolovelo wu humesa matatana. A swi nga tolovelekanga leswaku nkuwa wu va ni matluka hi nkarhi wolowo wa lembe. Kambe leswi a wu ri ni matluka, a swi fanerile leswaku Yesu a rindzela ku kuma makuwa eka wona. (Vona xifaniso lexi nga laha henhla.) Mhaka ya leswaku nkuwa lowu a wu humese matluka ntsena yi komba leswaku a wu nga ta veka mihandzu. Ku languteka ka wona a ku kanganyisa. Leswi mirhi ya mihandzu a yi hakeleriwa xibalo, murhi lowu nga vekiki mihandzu a wu ri ntirho ku wu hlayisa naswona a wu fanele ku tsemiwa.
Yesu u tirhise nkuwa wolowo wa ku nga veki mihandzu leswaku a kombisa dyondzo ya nkoka mayelana ni ripfumelo. Hi xa mundzuku ka kona, vadyondzisiwa vakwe va hlamarile ku vona leswaku murhi se wu omile. Yesu u hlamuserile: “Mi va ni ku pfumela eka Xikwembu! . . . Hinkwaswo leswi mi swi kombelaka hi ku khongela, pfumelani leswaku mi nyikiwile swona, kutani mi ta endleriwa swona.” (Marka 11:22-24) Handle ka ku kombisa xilaveko xa ku khongela hi ripfumelo, nkuwa lowu wo oma wu kombise kahle leswi a swi ta humelelela tiko leri nga riki na ripfumelo.
Tin’hwetinyana emahlweni ka sweswo, Yesu u fanise tiko ra Vayuda ni nkuwa lowu a wu nga tswali makuwa ku ringana malembe manharhu, naswona a a wu ta tsemiwa wu wa loko wu tshamela ku nga vi na mihandzu. (Luka 13:6-9) Hi ku rhuketela nkuwa wolowo ka ha sele masiku ya mune leswaku a fa, Yesu a komba ndlela leyi rixaka ra Vayuda ri nga humesangiki ha yona mihandzu leyi fambelanaka ni ku hundzuka, kutani hi mukhuva wolowo a ri ri endleleni ya ku lovisiwa. Hambi leswi rixaka rero—tanihi nkuwa—hi mahlo ri vonakeke ri hanyile, loko u ri tshinelela u ri langutisisa a a wu vona ku pfumaleka ka ripfumelo leswi nga va vangela ku ala Mesiya.—Luka 3:8, 9.
EDyondzweni ya yena ya le Ntshaveni, Yesu u tsundzuxe hi ku tivonela eka “vaprofeta va mavunwa” ivi a ku: “Mi ta va tiva hi mintirho ya vona. Xana swichocho swa vhinya swi nga khiwa emitweni kumbe makuwa eswigatlwini xana? E-e! Murhi lowunene wu tswala mihandzu leyo nandziha, ni murhi lowo biha wu tswala mihandzu leyo biha. Murhi lowunene a wu koti ku tswala mihandzu leyo biha, ni murhi wo biha a wu koti ku tswala mihandzu leyo nandziha. Murhi wun’wana ni wun’wana lowu nga tswariki mihandzu leyo nandziha, wu tsemiwa, wu hoxiwa endzilweni. Hikokwalaho mi ta va tiva hi mintirho ya vona.” (Matewu 7:15-20) Marito lawa ya Yesu ni mhaka ya ku rhukaniwa ka nkuwa swi komba kahle leswaku hi fanele hi xalamuka hi tlhelo ra moya, hikuva ku languteka ka vukhongeri na kona ku nga hi kanganyisa.