Minkhuvo Ya Masiku Ya Ku Velekiwa Yi Siye Ntila Wa Rifu

VANHU vo tala namunthla va teka ku tlangela masiku ya ku velekiwa tanihi mukhuva lowu tengeke. Kambe Bibele a yi wu amukeli mukhuva lowu. Hi xikombiso, Matsalwa a ma kombisi leswaku un’wana wa malandza ya Xikwembu lama tshembekaka u tlangele masiku ya ku velekiwa.

Masiku mambirhi ntsena ya ku velekiwa lawa Bibele yi vulavulaka ha wona a ma ri ya vafumi lava a va ri valala va Xikwembu. Nkhuvo wun’wana ni wun’wana wu katse ku dlaya, leswaku vaendzi va ta anakanyisisa hi rifu ra loyi a hlundzukiseke hosi. Eka xikombiso xo sungula, Faro, hosi ya Egipta, u dlaye ndhuna yakwe ya vaphameri. (Genesa 40:2, 3, 20, 22) Mufumi loyi wa Muegipta u endle leswi hi nkarhi wa nkhuvo hikuva a karihele nandza wa yena. Eka xikombiso xa vumbirhi, Heroda, mufumi wa mahanyelo layo biha wa le Galeliya, u tseme nhloko ya Yohane Mukhuvuri a lava ku tsakisa n’wana wa yena wa nhwanyana loyi cinelo ra yena ri nga n’wi tsakisa enkhubyeni. Vona swiendlakalo leswi nyenyetsaka swonghasi!—Matewu 14:6-11.

Kambe xana Bibele a yi yi hlamuselanga hi ndlela yo hlawuleka minkhuvo mimbirhi leyi xiyekaka swinene ya masiku ya ku velekiwa? Nikatsongo. N’wamatimu wa Muyuda wa khale Josephus u hlamusela leswaku swiendlakalo leswi a swi nga hlawulekanga. U nyikela swikombiso swin’wana swa ku dlaya hi masiku ya ku velekiwa tanihi vuhungasi.

Hi xikombiso, swin’wana swi humelele endzhaku ka ku lovisiwa ka Yerusalema hi 70 C.E., loko Vayuda vo ringana 1 000 000 va lovisiwile ivi ku pona 97 000, va yisiwa evukhumbini. Loko va ri endleleni yo ya eRhoma, ndhuna ya nyimpi ya Rhoma Titus u teke makhumbi ya yena ya Vayuda a va yisa eka hlaluko ra le kusuhi ra Khezariya.

Josephus wa tsala: “Loko Titus a ha ri eKhezariya, u tlangele siku ra ku velekiwa ka makwavo wa yena Domitian hi ku tidzunisa lokukulu, a dlaya makhumbi yo tlula 2 500 emitlangweni hi ku va nyiketa eka swivandzana ni hi ku va hisa. Endzhaku ka sweswo u yile eBerytus [Beirut], xifundzha xa Rhoma eFenikiya, laha a nga fika a tlangela siku ra ku velekiwa ka tata wa yena hi ku dlaya makhumbi yo tala eminkombisweni leyikulu.”—The Jewish War, VII, 37, yi hundzuluxeriwe hi Paul L. Maier, ku suka ebukwini leyi nge Josephus: The Essential Writings.

A swi hlamarisi leswi The Imperial Bible-Dictionary yi nge: “Vaheveru va le ndzhaku va langute ku tlangela masiku ya ku velekiwa tanihi xiphemu xo gandzela swifaniso, mavonelo lawa a ma tiyisiwa swinene hi leswi a va swi vona eminkhubyeni leyi tolovelekeke leyi a yi fambisana ni masiku lawa.”

Vakreste lava tshembekaka va lembe xidzana ro sungula a va nga hlanganyeli eka mukhuva lowu nga tsakisiki lowu hlamuseriweke eBibeleni hi ndlela leyi nga tsakisiki, lowu a wu tlangeriwa hi Varhoma hi ndlela yo chavisa swinene. Namuntlha, Vakreste lava tshembekaka va swi xiya leswaku tinhlamuselo ta Bibele mayelana ni masiku ya ku velekiwa a ti ri swin’wana swa swilo leswi a swi tsaleriwe ku va dyondzisa. (Varhoma 15:4) Va papalata ku tlangela masiku ya ku velekiwa hikuva minkhuvo yo tano yi yisa nyingiso lowu nga fanelangiki eka munhu. Xa nkoka swinene, malandza ya Yehovha hi vutlhari ma xiyisisa ndlela leyi nga tsakisiki leyi Bibele yi hlamuselaka masiku ya ku velekiwa ha yona.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Yindlu ya mintlango ya Khezariya