“Vakreste Va Ntiyiso Va Fanele Ku Hanyisa Sweswo”
EBUKWINI ya yena ya 1990 leyi nge Arbeit macht tot—Eine Jugend in Auschwitz (Ntirho Wa Mi Dlaya—N’wina Majaha eAuschwitz), muponi wa le Auschwitz, Tibor Wohl u vika hi mbulavurisano lowu a wu tweke exikarhi ka vakhotsiwa-kulobye vambirhi. Un’wana wa vona wa le Austria, u vule leswaku yena a hi “mupfumeri.” Kambe u dzunise vakhotsiwa lava a va ambale mfungho wa tikhona tinharhu wa xivunguvungu—Swichudeni swa Bibele, hi laha Timbhoni ta Yehovha a ti vitanisiwa xiswona ekampeni.
Munhu wa le Austria u byele munghana wa yena a ku: “A va yi enyimpini. Va nga ha hlawula ku dlayiwa ematshan’weni yo va va dlaya un’wana. Hi langutelo ra mina, Vakreste va ntiyiso va fanele ku hanyisa sweswo. U nge ndzi ku byela hi ntokoto lowu tsakisaka swinene lowu ndzi veke na wona kun’we na vona. A hi ri ni Vayuda na Swichudeni swa Bibele emuakweni wun’we ekampeni ya Stutthof. Emasikwini wolawo Swichudeni swa Bibele a swi fanele swi endla ntirho lowo tika, ehandle laha ku titimelaka swinene. A hi nga swi twisisi leswaku va ponise ku yini. Va vule leswaku Yehovha u va nyike matimba. A va lava swakudya hi mahlo-ngati, tanihi leswi a va khomiwe hi ndlala. Kambe va endle yini xana? Va hlengelete swakudya hinkwaswo leswi a va ri na swona, va teka hafu ya swona ivi hafu leyin’wana va yi nyika vamakwavo va vona, vamakwavo va moya, lava va fikeke va twa ndlala hi le tikampeni tin’wana. Va va amukerile va tlhela va va ntswontswa. Va rhange hi ku khongela va nga si dya, kutani endzhaku ka sweswo swikandza swa vona a swi vangama hi ntsako. Va vule leswaku a ku nga ha ri na loyi a ha twa ndlala. Kutani ndzi anakanyile, ‘Lava hi vona Vakreste va ntiyiso.’ Leswi hi swona leswi minkarhi hinkwayo a ndzi anakanya leswaku va fanele va va xiswona. A swi ta va swi ri swinene swonghasi ku amukela vanghana lava sikaka hi ndlela yo tano laha Auschwitz!”