Loko Ku Miyela Ku Tekiwa Ku Ri Ku Pfumelelana Ni Nchumu Wo Karhi
BUKU leyi nge Betrayal—German Churches and the Holocaust yi yi paluxa hi ku kongoma ndlela leyi vukhongeri a byi seketela Vunazi ha yona. Buku leyi yi tiyisa hi ku: “A swi tolovelekile leswaku Vakreste van’wana va seketela mfumo, naswona vunyingi bya vona a va swi kotanga ku lwisana ni ku xanisiwa ka Vayuda. Ku miyela emhakeni leyi, a swi kombisa kahle leswaku va wu seketela.”
I yini lexi endleke leswaku vanhu lava tivulaka Vakreste va seketela Vunazi? Buku leyi yi hlamusela leswaku vo tala va kanganyisiwe hi “ndlela ya nawu ni xileriso eka vanhu va le Jarimani” ya Hitler. Yi ri: “A a lwisana ni swifaniso swa vanhu lava nga byambula, vunghwavava, ku susa khwiri, vusodoma ni ‘ku thyaka’ ka vutshila bya manguva lawa, naswona vavasati lava a va ri ni vana va mune, tsevu na nhungu a a va nyika timendlele ta bronze, silivhere ni nsuku, xisweswo a va khutaza ku hetisisa xiyenge xa vona xa ndhavuko ekaya. Ku tsakela ka yena mikhuva ya ndhavuko, swin’we ni vusocha bya tiko lebyi Hitler a byi hlohloteleke leswaku a tsongahata Ntwanano wa Versailles, ku endle Vusoxalisi bya Tiko byi va lebyi kokaka vo tala, hambi ku ri Vakreste vo tala eJarimani.”
I ntlawa wun’we ntsena lowu yimeke wu ri woxe ku hambana ni leyin’wana. Betrayal yi ri: “Timbhoni ta Yehovha ti arile ku hlanganyela emadzolongeni kumbe evusocheni.” Handle ko kanakana, leswi swi vangele leswaku ntlawa lowu lowutsongo wu hlaseriwa swinene, naswona vo tala va swirho swa wona va yisiwe etikampeni ta nxaniso. Kambe, van’wana lava a va tivula valandzeri va Kreste a va tikarhatanga hi sweswo. Buku leyi yi ya emahlweni yi ku: “Makhatoliki ni Maprotestente ma ve ni tihanyi swinene eka Timbhoni ta Yehovha ematshan’weni yo va ni ntwela-vusiwana, naswona va hlanganyele eka mimpimanyeto ya Hitler ya tihanyi ku tlula lava a va lwisana ni Timbhoni swinene.” Handle ko kanakana ku miyela ka vona ku nyanyise leswaku Timbhoni ti khomiwa hi tihanyi ehansi ka mfumo wa Vunazi.
Hambileswi ku katseka ka tikereke eka tipolitiki ta Vunazi ku hambetaka ku vanga njhekanjhekisano lowukulu, Betrayal yi vitana Timbhoni ta Yehovha leswaku “i ntlawa wa vukhongeri lowu aleke ku pfumelelana kumbe ku tirhisana ni mfumo.”