Mpfuxeto Wa Xikolo Xa Vutirheli Bya Le Tilweni

Tibuku a ti nge pfuriwi loko ku endliwa mpfuxeto wa mhaka leyi hlanganisiweke eka swiavelo swa Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni swa mavhiki ya January 1 ku ya eka April 23, 2001. Tirhisa phepha rin’wana leswaku u tsala tinhlamulo ta swivutiso swo tala hilaha u nga kotaka hakona hi nkarhi lowu u nyikiweke wona.

[Tsundzuka: Hi nkarhi wa mpfuxeto wo tsala, ku nga tirhisiwa Bibele ntsena eku hlamuleni ka xivutiso xihi na xihi. Swikombo leswi landzelaka swivutiso i swa ku pfuna wena leswaku u tiendlela ndzavisiso. Tinomboro ta matluka ni tindzimana swi nga ha endleka ti nga humeleli eka swikombo swin’wana swa Xihondzo xo Rindza.]

Hlamula yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka u ku I Ntiyiso kumbe I Mavunwa:

1. Hambileswi hi nga fanelangiki ku pfumelela mintlhaveko yi hi pfala mahlo leswaku hi nga xi voni xidyoho lexikulu, hi nga tekelela xikombiso xa Yosefa hi ku va rivalela hi musa lava hi dyoheleke. (Gen. 42:21; 45:4, 5) [1, w99-TS 1/1 tl. 31 tindz. 2-3] I Ntiyiso.

2. Handle ka nxaxamelo wa yona wa matimu ya swivongo, 1 Tikronika yi tamele ntsena rungula leri phindhaka timhaka leti kumekaka ebukwini ya Samuwele ni ya Tihosi. [4, si-TS tl. 75 ndz. 1] I Mavunwa. Buku ya 1 Tikronika yi tamele man’wana ya marito yo xonga swinene ya ku dzunisa Yehovha lama nga kumiwaka eMatsalweni hinkwawo; tlhandlakambirhi, yi hlamusela swilo swo hlamarisa leswi hi nga swi langutelaka eka Mfumo wa Yehovha wa ku lulama lowu taka.

3. Bibele yi kombetela eka “mukaneti wa Kreste” un’we ntsena, la nga ta humelela enkarhini wo karhi lowu taka. [4, rs-TS tl. 27] I Mavunwa. Eka 1 Yohane 2:18, muapostola u kombisa leswaku ku humelele “vakaneti va Kreste” vo tala eka lembe-xidzana ro sungula.

4. Yesu u kombise leswaku wa titsongahata hi ku amukela xiavelo xo hlawuleka xa ku ta emisaveni a suka exivandleni xa le tilweni kutani a va munhu wa xiyimo xa le hansi, la nga ehansi ka tintsumi. (Filp. 2:5-8; Hev. 2:7) [5, w99-TS 2/1 tl. 6 ndz. 3] I Ntiyiso.

5. Vuyimburi byi ku tiyisekisile ku hlaseriwa ka tiko ra Yuda hi Xixaka ni ku phanga ka yena “xuma xa yindlu ya Yehovha ni xuma xa yindlu ya hosi.” (2 Tikr. 12:9) [11, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w88-TS 2/1 tl. 26 ndz. 4.] I Ntiyiso. Xiendlakalo lexi xi tiyisekisiwe hi xifaniso lexi nga ekhumbini ra tempele ya Amoni eKarnak, le Egipta.

6. Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va nga ti khuvuli tincece. [12, rs-TS tl. 190] I Ntiyiso.

7. Munhu a nga fanelanga ku tirhela Xikwembu a langutele hakelo. [13, w99-TS 4/15 tl. 16 ndz. 1] I Mavunwa. Hilaha Vaheveru 11:6 yi kombisaka hakona, ku xiya vumunhu bya Yehovha, ku katsa ni ku tiyimisela ka yena ku hakela lava rhandzaka ku endla ku rhandza ka yena, i xisekelo xa ripfumelo ra Mukreste.

8. Loko Davhida a vulavula hi “swiendlo” swa Yehovha, hilaha swi tsariweke hakona eka Pisalema 103:2, a a anakanye hi ntumbuluko lowu vonakaka wa Yehovha. [15, w99-TS 5/15 tl. 21 tindz. 5-6] I Mavunwa. Eka pisalema leyi, Davhida a a rungula swiendlo swa Yehovha swa tintswalo ta rirhandzu a sungula hi ku rivalela ka Yena. (Pisalema 103:3)

9. Tempele leyi akiweke hi Solomoni, hi Zerubabele ni leyi akiweke hi Heroda, swin’we ni tabernakela leyi akiweke hi Muxe, hinkwaswo swi yimela nchumu wun’we. [17, si-TS tl. 87 ndz. 16] I Ntiyiso. Hinkwaswo swi yimela “ntsonga wa ntiyiso,” kumbe lunghiselelo ra tempele ya moya, ra ku gandzela Yehovha exisekelweni xa xitlhavelo xa Kreste. (Hev. 8:2; 9:2-10, 23)

10. Matimu ya swivongo lama kumekaka eka 1 Tikronika a ma nga pfuni nchumu eka vandlha ra Vakreste vo sungula. [8, si-TS tl. 78 ndz. 23] I Mavunwa. Matewu na Luka va kote ku tirhisa matimu lawa ya swivongo ku vona leswaku hakunene Yesu Kreste a a ri “n’wana wa Davhida” ni Mesiya la nga ni mfanelo ya le nawini. (Mat. 1:1-16; Luka 3:23-38)

Hlamula swivutiso leswi landzelaka:

11. Ha yini ku avanyisa ka Yehovha ku ve kukulu endlwini ya Akabu? (1 Tih. 16:31; 2 Tih. 9:7, 26) [3, si-TS tl. 74 ndz. 34] Hikwalaho ka vugandzeri bya Bali ni ku halatiwa ka ngati loku a ku fambisana na kona.

12. Hilaha swi kombisiweke hakona eka Matewu 24:45-51, vagwinehi va vonaka hi yini? [4, rs-TS tl. 329] A va tshiki ripfumelo ra ntiyiso ntsena kambe va tlhela va “ba” lava a va hlanganyela na vona eku sunguleni, va va sola erivaleni ni hi tindlela tin’wana leswaku va sivela ntirho wa vona; matshalatshala ya vagwinehi volavo i ya ku onha ku nga ri ku aka. (Mongo lowu fanaka)

13. Hi yihi dyondzo leyinene leyi hi nga yi dyondzaka malunghana ni vuswikoti loko hi languta mhaka ya Hosi Uziya wa le Yudiya? (2 Tikr. 26:15-21) [14, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w99-TS 12/1 tl. 26 tindz. 1-2.] Loko vuswikoti byi nga sekeriwanga eka vutlhari, xichavo ni ku titsongahata, byi nga hundzuka ku tsana kumbe xikhunguvanyiso.

14. Hambileswi Yesu a a nga simeki mukhuva wo karhi, hi yihi dyondzo leyi a hi dyondziseke yona hi ku hlambisa milenge ya vaapostola vakwe? (Yoh. 13:4, 5) [7, w99-TS 3/1 tl. 31 ndz. 1] Yesu u dyondzise dyondzo leyikulu ya ku titsongahata; a hi fanelanga ku titeka hi ri va nkoka lerova van’wana va boheka ku hi tirhela minkarhi hinkwayo, naswona a hi fanelanga hi lwela swikhundlha swa le henhla ni ku va ni ndhuma; hi fanele ku tiyimisela ku endlela van’wana mintirho ya xiyimo xa le hansi. (Mongo lowu fanaka)

15. Ha yini rungula ra 1 Tikronika 14:8-17 a ri fanelekile esikwini ra Esaya naswona ha yini ri fanela Vujagana namuntlha? (Esa. 28:21) [6, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w91-TS 6/1 tl. 21 tindz. 2-3.] Hilaha Yehovha a xi hetisiseke ha kona xiendlo lexi nga tolovelekangiki hi ku lwa ni Vafilista, Esaya u lemukise leswaku Yehovha u ta endla xiendlo xin’wana lexi fanaka, lexi nga tolovelekangiki ni xa matimba swinene, hi ku lwa ni swidakwa swa moya swa tiko ra Yuda. Leswi humeleleke etikweni ra Yuda a swi ri xikombiso xa leswi nga ta humelela eka Vujagana. (Mongo lowu fanaka)

16. Evugandzerini bya Bali, i yini lexi a xi koka Vaisrayele vo tala? [12, w99-TS 4/1 tl. 29 tindz. 3-6] Vugandzeri bya Bali a byi nga koxi swo tala eka lava va byi endlaka; byi wisise Vaisrayele eku landzeleni ka Nawu; mikhuva ya byona ya rimbewu a yi koka mahlo; Vakanana lava a va gandzela Bali a va vonaka va humelela hi tlhelo ra swilo swa nyama. (Mongo lowu fanaka)

17. Hi yihi dyondzo leyinene leyi nga dyondziwaka entirhweni wa Hezekiya wa ku sirhelela ni ku engetela mphakelo wa mati ya Yerusalema? (2 Tikr. 32:3, 4) [15, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w96-TS 8/15 tl. 6 tindz. 1-2.] Mati ya ntiyiso ma kumeka eka lava va ma celaka hambileswi va tshamaka va khomekile siku ni siku, va nga pfumeleli munhu ni un’we kumbe nchumu wihi ni wihi wu va tsona nchumu lowu, lowu vutomi byi titshegeke ha wona.

18. Xikombiso xa Yosiya xi nga va xikhutazo hi ndlela yihi eka vantshwa namuntlha leswaku va tirhela Xikwembu ni ku yima va tiyile leswaku va lwa ni vugandzeri bya mavunwa? (2 Tikr. 34:3, 8, 33) [16, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w90-TS 8/1 tl. 5 ndz. 2.] ‘Loko a ha ri mufana’ wa malembe ya 15 hi vukhale, u lavisise Xikwembu; u sungule tsima ra ku lwa ni vugandzeri bya mavunwa a nga si va ni malembe ya 20 kutani endzhaku, a lunghisa tempele ni ku pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke etikweni.

19. Xana Vayuda hinkwavo lava seleke eBabilona a va nga tshembekanga, naswona hi yihi dyondzo leyinene leyi hi yi dyondzaka eka leswi? (Ezra 1:3-6) [17, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w86-TS 1/15 tl. 8 tindz. 4, 7.] Hambileswi Vayuda van’wana va nga vaka va rhandze swilo leswi vonakaka kumbe va pfumale ku tlangela, swi nga ha endleka leswaku van’wana swiyimo swa vona swi va sivele ku tlhelela eka rikwavo, swo kota vudyuhari kumbe vuvabyi. A hi vanhu hinkwavo lava kotaka ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwavo namuntlha, kambe ku fana ni Vaisrayele, va nga seketela ni ku khutaza lava kotaka ku hlanganyela hi xitalo eku yisiweni ka vugandzeri bya ntiyiso emahlweni.

20. Eka rungula leri kumekaka eka 2 Tikronika 5:13, 14, hi xihi xikombiso xa leswaku Yehovha a a yingisele vuyimbeleri bya ku dzunisa bya vanhu va yena ni leswaku byi n’wi tsakisile? [9, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w94-TS 5/1 tl. 10 ndz. 7.] U tate tempele hi papa lerikulu; ku vangama ka yena ku tate yindlu yakwe. (Mongo lowu fanaka)

Tsala (ma-)rito kumbe xiga lexi lavekaka ku hetisa yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka:

21. Mukreste la layaka Mukreste-kulobye u fanele ku tiyiseka leswaku leswi a swi vulaka swi titshege hi vutlhari bya Xikwembu, ku nga ri hi mianakanyo ni tifilosofi ta vanhu. (Kol. 2:8) [2, w99-TS 1/15 tl. 22 ndz. 1]

22. A swi nge koteki ku teka xiyimo xa vukala-tlhelo enyimpini ya Armagedoni. (Mat. 12:30; 2 Tes. 1:8) [9, rs-TS tl. 33]

23. Tanihi laha mitwa yi nga sivelaka ha kona swimilana leswaku swi kula, ku vilela loku nga lawuriwiki ni matimba ya vuxisi ya rifuwo swi nga hi sivela ku endla nhluvuko wa moya. (Mat. 13:19, 22) [10, w99-TS 3/15 tl. 22 ndz. 5]

24. Ku ‘khuvuriwa hi xikongomelo xa ku va lava feke,’ hilaha Pawulo a vuleke hakona eka 1 Vakorinto 15:29, swi vula ku namarhela ndlela ya vutomi leyi eka yona munhu a hetelelaka hi ku fa a tshembekile ku fana na Kreste kutani a pfuxeriwa evuton’wini bya moya ku fana na yena. [13, rs-TS tl. 192]

25. Leswaku Mukreste wa ntiyiso a hlula leswi wiseke Solomoni, u fanele ku fularhela mikhuva hinkwayo ya ku va ni mbilu leyi nga helelangiki kumbe ku hanya vutomi bya mikoka mimbirhi evugandzerini byakwe kutani a pfumelelana ni marito ya Yesu ya ku ‘rhandza Yehovha Xikwembu xa yena hi mbilu ya yena hinkwayo.’ (Mat. 22:37, 1 Tikr. 28:9) [8, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w86-TS 6/1 tl. 19 tindz. 17-18.]

Hlawula nhlamulo leyi faneleke eka yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka:

26. Rungula leri nga eka 2 Tihosi 17:5, 6 ri rungula ndlela leyi (Tiglata-pilizere; Shalmaneser V; Esari-hadoni) a hlaseleke ha yona mfumo wa Israyele wa le n’walungwini wa tinxaka ta khume kutani a sivelela muti wa Samariya malembe manharhu, lowu eku heteleleni hi (740; 607; 537) B.C.E., wu weleke eka Vaasiriya. [2, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona w88-TS 2/15 tl. 27 ndz. 1.]

27. Hi ku rungula swiendlakalo leswi endlekeke eYerusalema endzhaku ka loko vukhumbi bya le Babilona byi sungurile, 2 Tihosi ndzima 25 yi kombetela hi ku gega eka (Daniyele; Ezekiyele; Yeremiya) tanihi mutsari wa buku yoleyo, naswona yi kombisa leswaku rungula rero ri hetiwe kwalomu ka (580; 537; 455) B.C.E. (2 Tih. 25:27) [3, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki ni vhiki; vona si-TS tl. 64 ndz. 3.]

28. Hilaha Eksoda 4:11 yi kombisaka hakona, Yehovha Xikwembu u ‘endla la nga vulavuriki kumbe la nga twiki kumbe la vonaka kahle kumbe la feke mahlo’ hi (ku pfumela ku voniwa nandzu hikwalaho ka ku lamala ka vanhu; ku hlawula vanhu vo hambana-hambana a va nyika malunghelo ya ntirho; ku pfumelela ku lamala emirini leswaku ku vonaka eka vanhu). [14, w99-TS 5/1 tl. 28 ndz. 2]

29. Nkarhi wa malembe ya 70 lowu boxiweke eka 2 Tikronika 36:17-23 wu hele hi (537; 607; 677) B.C.E. [16, si-TS tl. 84 ndz. 35]

30. Minkhuvo yimbirhi ntsena ya ku tlangela siku ra ku velekiwa, leyi boxiweke hi ku kongoma eBibeleni (yi vekiwa exiyin’weni lexinene; a yi vekiwi exiyin’weni lexinene; a yi khumbani nikatsongo ni minkhuvo ya ku tlangela siku ra ku velekiwa). (Gen. 40:20-22; Mat. 14:6-10) [17, rs-TS tl. 249]

Twananisa matsalwa lama landzelaka ni tinhlamulo leti xaxametiweke laha hansi:

Eks. 21:22, 23; Swiv. 25:11; Rhom. 12:2; 2 Pet. 3:15, 16; Nhlav. 16:13, 14

31. Ku laveka matshalatshala ya ku tiyimisela leswaku hi hundzula ndlela ya hina ya ku anakanya kutani hi tata mianakanyo ya hina hi ntiyiso wa Xikwembu. [Rhom. 12:2] [11, w99-TS 4/1 tl. 22 ndz. 2]

32. I swa nkoka ku hlawula marito lama fanelekaka loko u nyika ndzayo. [Swiv. 25:11] [2, w99-TS 1/15 tl. 23 ndz. 1]

33. Yehovha u vule leswaku munhu u ta va ni nandzu loko o vavisa n’wana la nga siki velekiwaka. [Eks. 21:22, 23] [1, rs-TS tl. 85]

34. Nkucetelo wa Sathana Diyavulosi wu yisa matiko eka xiyimo xa misava lexi eka xona ma nga ta hetelela hi ku lwa ni Xikwembu. [Nhlav. 16:13, 14] [9, rs-TS p. 33]

35. Ku soholota Matsalwa leswaku ma pfumelelana ni mavonelo ya hina swi nga hetelela swi hi onhele makumu. [2 Pet. 3:15, 16] [16, rs-TS tl. 46]